Dames en heren,
Hartelijk welkom op onze nieuwjaarsreceptie. Voordat we met zijn allen het glas heffen op een gezond en mooi jaar (hoewel het bijna Pasen is) wil ik graag bij een paar dingen stil staan.
In het college ging de VVD, bijna twee jaar geleden, op pad met een portefeuille die sommige VVD'ers misschien wat a-typisch noemen.
Zo ben ik onder meer coördinerend wethouder voor het sociaal domein. Dit doe ik vanuit een bepaalde overtuiging. Er is namelijk een groep mensen die echt hulp nodig heeft, en die moeten ze dan ook krijgen. Een goede overheid voert haar kerntaken goed uit. Maar er is ook een groep mensen die te snel in het hokje ‘kwetsbaar’ plaats neemt of wordt geacht plaats te nemen. Mensen die een onnodig stigma krijgen toegedicht, dat de kracht van het individu wegcijfert. Juist het liberalisme biedt aanknopingspunten om die mensen weer sterk en zelfstandig te laten zijn. Waarschijnlijk kost dat minder geld, maar laat dat niet het eerste uitgangspunt zijn.
Als alleen die mensen zorg krijgen die het echt nodig hebben, geef je vanzelf minder uit. Belangrijker is dat we dan hopelijk meer ouders hebben die het gevoel hebben dat ze de opvoeding van hun kinderen aankunnen. Dat ze kinderen hebben die het leven aankunnen, die tegenslagen weten te overwinnen. Dat mensen zich beter voelen als ze werken, ook al is het geen droombaan. Dat ze zich goed voelen omdat ze niet afhankelijk zijn van anderen.
Heel concreet, in onze gemeente, vertaalt dit zich in een mindset, een werkwijze en ook raadsbesluiten die nieuw zijn in Ede. Ik noem enkele voorbeelden.
1. Het verlenen van zorg gaat altijd samen met zelf aan het werk gaan, of in ieder geval ‘participeren’. Dat vraagt van medewerkers van de gemeente een veel meer activerende houding.
2. We hebben besloten de kosten van de zorg zo veel mogelijk inzichtelijk te maken voor iedereen: de aanbieder, de partij die doorverwijst, de ontvanger.
3. En we hebben de handhaving van bijstandsfraude beter georganiseerd en geïntensiveerd omdat dit de afgelopen jaren onvoldoende aandacht heeft gekregen.
Voorbeelden van concrete acties die passen bij de VVD.
Maar we zetten er ook op in om binnen het budget blijven dat we voor de zorg beschikbaar hebben - zodat de OZB niet omhoog hoeft en de bibliotheek niet gesloten. En ook sport en cultuur gesteund blijven. Zaken die óók voor zoveel inwoners van betekenis zijn. Dat betekende dat we het afgelopen jaar een begroting maakten waarin we op het terrein van de zorg (voor uw beeld: daar gaat ca. 170 miljoen euro in om in Ede) structureel jaarlijks 11 miljoen minder gaan uitgeven – oplopend naar 2023. Met het uitvoeren van in totaal 37 maatregelen die dit jaar en de volgende jaren optellen tot die 11 miljoen. Een enorme opgave voor de organisatie met ook nog onzekerheden. We volgen goed hoe dit verloopt, want willen ook de kwaliteit van de zorg goed houden, dat is het uitgangspunt.
Dus nader beschouwd, hoezo een a-typische VVD-portefeuille?
In het college zijn we ook aan het werk om te kunnen blijven bouwen en boeren zonder de natuur om zeep te helpen. Ik heb het over het stikstofprobleem. Het college zeilt scherp aan de wind: we zijn voorloper in Nederland om de beste oplossingen te zoeken en werken er keihard aan om toch zaken in beweging te krijgen. En dat lukt! Helaas maar deels omdat de gebieden die het dichtst tegen Natura 2000 aanliggen echt moeilijker zijn.
En verder is er nog zoveel te doen en zoveel om voor te vechten. De VVD vecht voor voldoende woningen, geen lastenverzwaring, meer reuring, een levendig gebied waar veel te doen is en waar we blijvend laten zien dat de ondernemers in onze gemeente de ruggengraat zijn van onze samenleving. Of zoals onze stadsdichter Larissa Verhoef het laatst zei: de kurk waarop de wereld drijft. Daarom ook, gewoon bij wijze van proost op het nieuwe jaar voor deze ondernemers, een dikke bedankt, dat jullie er zijn, banen bieden, initiatief nemen en aan onze gemeente bouwen.
Nog een paar dingen tot slot.
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd is. In Ede zal er veel te doen zijn om te herdenken en te vieren. Ik vind dit machtig mooi en zet me ook vanuit mijn portefeuille ervoor in dat we ons blijven bedenken wat vrijheid betekent en dat de verhalen over de oorlog verteld kunnen blijven worden. De indringendheid ervan realiseer ik me zelf des te meer als ik boeken lees over gezinnen die in de oorlog gedeporteerd zijn, of via het verzet of slinkse routes juist gered. En over het boek dat ik vorige week las over de Jappenkampen in Nederlands-Indië, waar mijn oma mij nooit over kon vertellen. En over de verzetsverhalen die ik hier hoor, bijvoorbeeld het verhaal van Didi Roos, verteld door theatermakers. Of de verhalen van een oudverzetsstrijder uit Lunteren, 94 jaar oud, die ik vorige week ontmoette, omdat ik wilde weten hoe hij over de Muur van Mussert dacht.
Ik weet niet hoe het komt, door mijn leeftijd, of door dat we nu de 75 jaar markeren, maar het is net alsof al die verhalen nu meer bij mij binnen komen dan ooit tevoren. Als dat is wat het ook met anderen doet, misschien wel door de extra activiteiten van dit jaar, dan doet me dat goed.
En het doet me dan des te meer pijn dat de afgelopen jaarwisseling op sommige plekken in onze gemeente, zo uit de hand is gelopen. Moedwillig is een groep Marokkaanse jongeren losgegaan op de hulpdiensten en op woningen van mensen in de buurt. Ik wil hier nu eigenlijk geen woorden over vuil maken, onze burgemeester, en het hele college, neemt het zwaar op. Maar onbenoemd kan ik het niet laten, het is gewoon te heftig wat daar allemaal is gebeurd.
Beste mensen, terug naar het moment hier en nu. Om juist ook op het moois in het leven, op gezondheid en geluk voor u allemaal te gaan proosten. Voordat we dat doen, wil ik de fractie (Bart, Thimo, Stef, Sjoerd, Ruben en Gerlof) in het bijzonder bedanken voor het team dat ze zijn, voor de opbouwende kritische houding in de raad, voor de kwaliteit in de debatten en voor de mensen die ze zijn én voor de partners die zij achter zich hebben staan. Samen een sterk team, waar altijd plaats is voor discussie om uiteindelijk het mooiste liberale standpunt in te kunnen nemen. Dikke complimenten voor hoe jullie dat samen doen en dankjewel dat ik we elkaar op deze wijze scherp kunnen houden.
Op een mooi en succesvol jaar voor u, voor onze gemeente en voor de VVD!
Proost!
