Bij een motie over Vluchtelingenweeskinderen in de raadsvergadering van 14 mei jl. werd mij door sommigen verweten mijn mede raadsleden voor een onmogelijke keuze te stellen. Een moreel dilemma voorleggen in de raad; dat kan toch niet! Ik was verbaasd. Ja, je kunt Voor of Tegen zijn, en dat is helemaal prima, maar blijkbaar is een eerder aangenomen Motie over het Kinderpardon géén ongeoorloofd moreel (landelijk) dilemma voorleggen en wil de gehele raad zich wel daarover uitspreken, maar iets zeggen over of we een aantal kinderen hier zouden kunnen of willen opvangen wèl. Want ‘die andere kinderen wonen al hier’. A-ha.
Wat is nou eigenlijk een moreel dilemma?
Dat zette me aan het denken: wat is eigenlijk een “moreel dilemma”? “Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.” Het Kinderpardon is dus wel degelijk ook een moreel dilemma. Er zijn immers wetten en regels die voorschrijven dat een kind moet worden uitgezet, terwijl je gevoel zegt dat dat niet zou moeten kunnen. Wat maakt de vraag over een kind dat in een kamp in Griekenland zit voor (een deel van) onze raad dan anders?
PvdA: geen optie om te snijden in minimabeleid
Het raadswerk zit bovendien vol met morele dilemma’s. Misschien nu wel meer dan ooit. We komen 3,5 miljoen euro tekort; hoe gaan we dat als gemeente oplossen? De tekorten ontstaan voor een groot deel in het sociaal domein, veelal vanwege de landelijke verschuiving van taken en gelden, en het ziet ernaar uit dat men in onze gemeente dáár ook de oplossing voor die tekorten in wil zoeken. Voor ons als PvdA is het geen optie om in het sociaal domein en ons minimabeleid rigoureus te gaan snijden. De mensen die het ‘t hardst nodig hebben kun je niet nu ook weer opzadelen met alle bezuinigingen. Dat gaat ook weer nieuwe problemen opleveren, met de nodige kosten. Niet doen dus! En dan hebben we het nog niet eens gehad over de (financiële) gevolgen van de huidige Coronacrisis…
De raad heeft een boekwerk van 71 pagina’s gekregen met allerlei mogelijke opties (de zogenaamde “beïnvloedbare posten”). Dat zal voor de ambtenaren een heel karwei zijn geweest! Het college/de coalitie heeft echter nog geen keuzes (durven) voorleggen. De richtingensessie die de raad eerder al heeft gedaan bestond (‘toevallig’) wel uit stellingen met voornamelijk politieke paradepaardjes van de coalitiepartijen. De raad heeft daar in ieder geval al een duidelijke richting meegegeven. Ook het college en de coalitie zal zich wat mij betreft toch echt moeten uitspreken. Collegevoorstellen om geld uit te geven komen wel vrij gemakkelijk, dus nu eens andersom.. Ook al zal dat moeilijk en pijnlijk zijn. Dat zal het ook voor de hele raad zijn; een ieder zal keuzes moeten maken. En misschien uiteindelijk ook wel voor een (deel) van onze inwoners. De afgelopen jaren hebben we soms ook echt wat te gemakkelijk geld uitgegeven. Zonder dat daar altijd een duidelijke (lange termijn) visie aan ten grondslag lag. Dat risico zie ik nu juist ook bij het versoberen van het minimabeleid/ sociaal domein.
Lokale partijen fuseren op basis van geografische ligging, niet op basis van politieke visie
Ik ben benieuwd hoe de “lokale” partijen die willen fuseren omgaan met al deze morele dilemma’s. Zoals het nu ernaar uitziet is een samengaan van alle lokale partijen in één ‘lokale’ brede partij een te ambitieus plan gebleken en gaat een samenwerking ontstaan op geografische gronden: een Groesbeekse variant aan de ene kant en een Poldervariant aan de andere kant. De basis is daarmee niet gestoeld op standpunten, maar op geografische gronden. Dat zou voor mij op zichzelf dan weer een stevig moreel dilemma opleveren… Ja ik ben een geboren en getogen Groesbeekse – en ben daarmee net zo lokaal als alle anderen overigens… – maar op die gronden kan ik geen politiek bedrijven. Dat doe je voor het algemeen belang, voor heel Berg en Dal. Op basis van waarden en normen die je hebt over bepaalde zaken.
Hoe dan ook juichen wij deze ontwikkeling van harte toe. Als het lukt, en de partijen slagen erin om inhoudelijk en persoonlijk tot elkaar te komen, dan maakt dat de politiek en de besluitvorming veel en veel werkbaarder en het gemuggenzift en de vliegenafvangerij om de gunst van de kiezer maar niet te verliezen, hopelijk veel minder. Het zal de kwaliteit en besluitvorming hopelijk ten goede komen. Opvallend is wel dat Sociaal Groesbeek, dat jarenlang bijna een fel anti-GVP-programma voerde, daar nu toch mee aan tafel zit en er ook al zaken lijken te zijn gedaan. En het zal voor de coalitiepartijen GroenLinks en CDA toch ook een bijzonder lastige tijd worden, als om hen heen, door andere coalitiepartijen deze ‘bondjes’ worden gesmeed. Welke verschuiving gaat dit teweegbrengen? Hoe wordt de verhouding én houding tussen oppositie en coalitie?
Hoe dan ook interessant die Berg en Dalse politiek. En gelukkig vol met morele dilemma’s!
Het bericht Morele dilemma’s in de raad, een column van Lesley verscheen eerst op PvdA Berg en Dal.