Mijnheer de voorzitter,
Vandaag liggen er drie financiële stukken voor ter bespreking. We zullen bij alle drie de stukken stil staan, maar de nadruk vooral op de Kadernota leggen. En dit alles in het licht dat de bel voor de laatste ronde voor dit college geluid wordt. Immers, in maart 2018 zullen er verkiezingen zijn. Alle voornemens die wij vandaag in de Kadernota uitspreken kunnen bij de vorming van een nieuw college zo maar weer heroverwogen worden.
Jaarrekening 2016
De jaarrekening is een dik pakket van 216 bladzijden boordevol met waardevolle informatie over het afgesloten jaar. Ook de accountant is tevreden. In ieder geval over die onderdelen waar we zelf alle invloed op hebben. Ik dank een ieder die een bijdrage aan de totstandkoming heeft geleverd, maar het blijft een flink pakket om je door heen te worstelen. Ik zal eerlijk bekennen dat ik dat ook niet integraal gedaan heb. De jaarrekening sluit met een mooi overschot van ruim € 7 mln. Goed gedaan. Vreemd is dan wel dat er uiteindelijk bij de verdeling van dat overschot toch een greep in de spaarpot moet worden gedaan. Dit college vindt dat het vullen van aparte spaarpotjes waarvan het niet zeker is of we die ten volle nodig hebben (ik doel met name op de reserve sociaal domein), belangrijker dan het op peil houden van onze algemene reserve. Wij kunnen niet met die gedachtegang meegaan. Je kan nooit meer verdelen dan dat je hebt. D66 heeft dan ook mede namens ons een amendement ingediend om de toevoeging aan de reserve sociaal domein te beperken en geen greep te doen in de algemene reserve. Dit is een kwestie van solide financiële discipline.
Voorjaarsnota 2017
Deze nota is een goed leesbaar stuk van 22 kantjes. Deze heb ik dus wel integraal gelezen. Jammer om te moeten lezen dat ook in 2017 de nog openstaande bezuinigingstaakstellingen weer incidenteel opgelost gaan worden. Maar goed, dat probleem gaat u in de kadernota oplossen door deze taakstelling maar helemaal te schrappen. Daar kom ik nog op terug.
Wij zetten grote vraagtekens bij het verzoek om € 100.000,= ter beschikking te stellen voor een benchmark over de beheermiddelen. Volgens ons is in het verleden al meerdere malen een dergelijke vergelijking opgemaakt en er kwam weinig bruikbaars uit. De conclusie is toch vaak dat gemeenten niet op alle punten vergelijkbaar zijn. Wij zien dan ook weinig heil in dit onderzoek. Wij zien liever een goed onderbouwd stuk hoeveel geld wij in Nieuwegein nodig hebben voor onze ambitie van het op orde houden van onze openbare ruimte en laten we op basis daarvan het debat aangaan en pas daarna besluiten of we überhaupt nog een onderzoek nodig vinden. Wij willen daarom ook het gevraagde bedrag van € 500.000,= voor de openbare ruimte nog even op een stelpost stallen totdat raad en college het eens zijn over het ambitieniveau en de bijbehorende financiële middelen. Ik dien daarover twee amendementen in.
Kadernota 2018
Het is even wennen. Algemene beschouwingen leveren over de kaders 2018. We weten nog nauwelijks hoe 2017 zal verlopen. En toch, ook dit is niet nieuw. We hebben in Nieuwegein in het verleden zelfs 2x algemene beschouwingen gehad. Politieke beschouwingen bij de kadernota/voorjaarsnota en financiële beschouwingen bij de begroting. In die zin dus niets nieuws onder de zon.
Deze kadernota geeft wel reden tot opmerkingen.
Wij zijn blij met de aandacht die ‘de schone stad’ in de komende jaren gaat krijgen. Dit proces heeft vanaf de voorjaarsnota 2015 meer gestalte toen de raad op voorstel van de ChristenUnie € 200.000 euro heeft vrijgemaakt voor het aanpakken van achterstallige zaken. Daarna is er wederom op initiatief van de ChristenUnie in 2016 nogmaals een budget ter beschikking gesteld. Tegelijkertijd zien we dat dit onderwerp tezamen met het project betere buurten een enorm beslag op de middelen gaat leggen de komende jaren. Wij zijn bereid om ter dekking van dat programma lastige keuzes te maken.
En dan gesproken over lastige keuzes. Wij zijn niet blij dat het college het restant van de bezuinigingen niet wil uitvoeren. Zeker als het argument gebruikt wordt, dat de bezuinigingen niet meer nodig zijn. Hoe kan het college dat nu zeggen? Kijk naar deel 2 van de kadernota. Het regent tekorten als we die ambities willen uitvoeren. Ik zei het al bij de begrotingsbehandeling in november vorig jaar: “Hoezo financieel op orde komen? Wij trekken nog jaarlijks 2,8 mln uit een dekkingsreserve die een keer op raakt, wij hebben nog veel te weinig zicht op de omvang van de vervangingsinvesteringen, betere buurten gaan ons handen vol geld kosten”. Die bezuinigingen zijn hard nodig en ik verwacht een structurele oplossing van het college. Geen sneeuwschuiver mentaliteit naar het volgende college. Temeer omdat u college en coalitie deze bezuinigingen omarmt hebt in uw coalitieakkoord dat u de afgelopen drie jaar als ‘wet aller wetten’ behandeld heb (denk aan de onzinnig invoering van de toeristenbelasting ‘omdat nu eenmaal afgesproken was in het coalitie akkoord’.). Ik dien dan ook een amendement in om deze bezuinigingen alsnog uit te voeren.
De reserve sociale domein blijft ons ook bezig houden. Zei het college vorig jaar nog dat die in 2018 waarschijnlijk niet meer nodig was, nu krijgen we al een eerste verlengingsvoorstel. Wij hebben hier als ChristenUnie grote moeite mee. Met de instandhouding van deze reserve gaan we hetzelfde probleem creëren als met de dekkingsreserve kapitaallasten: we lossen structurele problemen op deze manier niet structureel op in de begroting (kijk naar wat u zelf zegt op blz. 30 onderaan). We roepen u op om de verwachte kosten vanaf 2019 in de reguliere begroting op te nemen. #motie?
Een ronduit opmerkelijk voorstel is de wijziging van toerekening van kosten van het schoonhouden van wegen. Wij kunnen het college volgen in hun redenering dat deze kosten onder de rioolheffing gebracht kunnen worden. Wij kunnen het college in het geheel niet volgen dat dit tot lastenverzwaring bij de inwoners gaat leiden? De burger krijgt er geen hogere dienstverlening voor terug en wij wijzigen alleen iets in de dekking van kosten die wij reeds maken. Sinds wanneer moet de burger daarvoor meer betalen? Hoe gaat de VVD dit uitleggen? Wij vinden het niet meer dan fair dat deze wijziging van toerekening van kosten budgetneutraal voor de burger verloopt. Wij vinden dan ook dat de OZB met hetzelfde bedrag moet dalen als weermee de rioolheffing stijgt. Wij dienen hiervoor een amendement in.
In de kadernota wordt ook gehint op de mogelijkheid om over een jaar of 5 een groot deel van de reserve van het grondbedrijf zal kunnen ingezet worden voor andere doeleinden en het lijkt alsof het college daarmee ook hint op incidentele kosten binnen de algemene dienst. De ChristenUnie vindt dat nog veel te vroeg. Wij voorzien dat er in onze gemeente nog herstructureringsplannen komen waarbij het onvermijdbaar zal zijn dat de gemeente een bijdrage zal moeten leveren om ontwikkelingen op gang te krijgen. Wij denken aan Herenstraat, De Wiers-Zuid, hoogspanningsleidingen, etc. Daar kunnen we die reserve van het grondbedrijf nog wel eens hard voor nodig hebben. Ik dien daarover een motie in.
Voorzitter,
Ik kom tot een afronding. We leven in het laatste jaar van deze raadsperiode. De begroting 2018 zal grotendeels door een nieuwe raad en college uitgevoerd worden. De komende maanden zullen de tegenstelling tussen de politieke partijen toenemen en zullen alle partijen weer hun uiterste best doen om de kiezers aan zich te binden. Wij zijn benieuwd welk effect dat op de behandeling van de begroting 2018 gaat krijgen.
De ChristenUnie wenst het college veel succes toe met het opstellen van de begroting binnen de kaders die wij vandaag gaan vaststellen. Het zal nog een aardige klus worden.
M.J. Monrooij,fractievoorzitter ChristenUnie29 juni 2017