De manier waarop mensen van A naar B gaan is de laatste jaren sterk veranderd: nieuwe diensten als Uber, deelauto’s en deelfietsen zijn in opkomst. In de toekomst zal nieuwe technologie tot nog meer veranderingen voor onze infrastructuur leiden. Denk hierbij aan zelfrijdende auto’s en vrachtwagens, het “internet of things” in het verkeer en het gebruik van big data. Al deze veranderingen worden samengevat als Smart Mobility. “Omdat de Provincie voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor infrastructuur – de provinciale wegen, vaarwegen en fietspaden – moeten we op deze veranderingen inspelen,” stelt Andries Tijssens, woordvoerder mobiliteit van D66 Noord-Holland, “zodat het reizen in Noord-Holland nog slimmer en makkelijker wordt, en ook duurzamer.”

Investeren in mobiliteit van de toekomst

De komende jaren trekt de Provincie de portemonnee (4,8 miljoen euro in 2018 en 6,8 miljoen euro in 2019) om de provinciale infrastructuur voor te bereiden op Smart Mobility. In eerste instantie wilde het college dit geld vooral besteden aan de auto-infrastructuur. Daarom diende D66, samen met PvdA en CDA, in 2017 een voorstel in om te onderzoeken hoe de andere belangrijke transportmethodes in de provincie, de fiets en het openbaar vervoer, ook toekomstbestendig gemaakt kunnen worden. Dan draagt het namelijk echt bij aan een betere doorstroming, veiligheid en leefbaarheid voor alle verkeersdeelnemers en omwonenden.

Multi-modaal

Door dit voorstel is nu ook onderzocht hoe het beleid voor slimme mobiliteit multi-modaal kan worden, dat wil zeggen niet alleen voor auto- en vrachtverkeer, maar ook voor openbaar vervoer, fietsers, scheepvaart, combinatie-vervoer en deelsystemen. Een gevolg daarvan is dat de geplande investeringen evenwichtiger verdeeld worden over de vervoerstypen. Net zoals bij andere investeringen in mobiliteit zal het college hierover in een meerjarenprogramma rapporteren. Zo kunnen de Statenleden kaders blijven stellen en goed controleren.

Technologie en demografie

De Statencommissie Mobiliteit & Financiën heeft zich vervolgens verder verdiept in het onderwerp “Smart Mobility”. In speciale bijeenkomsten is gekeken naar de technologische, maar ook naar de demografische veranderingen die de mobiliteit in de toekomst beïnvloeden. In Noord-Holland komen er waarschijnlijk 300.000 huishoudens bij tot 2040, hoe gaan zij zich verplaatsen? Wat voor impact heeft dit op de filevorming en ov-gebruik? En hoe verandert de vraag naar vervoer bij de huidige bewoners? Met dit alles is het college aan de slag gegaan en het resultaat is een up-to-date uitvoeringsprogramma.

Politiek resultaat

In het nieuwe uitvoeringsprogramma Slimmer reizen in Noord-Holland zijn plannen voor vijf verschillende vervoersmodaliteiten opgenomen: de fiets, de personenauto, vrachtwagens, de bus en scheepvaart. Het doel is om Noord-Hollandse infrastructuur klaar te maken voor Smart Mobility, en erachter te komen waar Smart Mobility kan helpen met het behalen van provinciale doelen, zoals een veilig verkeer en betere doorstroming.

“D66 is blij dat het uitvoeringsprogramma het belang van samenwerking tussen verschillende overheden en tussen de overheid en het bedrijfsleven benadrukt, “ aldus Tijssens, “Zo zorgen we er niet alleen voor dat soortgelijke onderzoeken niet meerdere keren worden uitgevoerd, maar ook dat er direct toepasbare resultaten uit de onderzoeken komen.” Zo werd bijvoorbeeld via Praktijkproef Amsterdam (PPA) samengewerkt met het EU-programma Socrates 2.0. Dit is een proef waarbij bijvoorbeeld serviceproviders zoals TomTom-informatie geven aan verkeerscentrales, zodat doorstroming verbeterd kan worden.

Op dit moment gaat het vooral om testen, maar zodra er goede resultaten geboekt worden deze kunnen worden uitgerold in de provincie. Daarnaast is er gekeken naar onderzoeken die al door andere organisaties (zoals de EU of het bedrijfsleven) worden uitgevoerd zodat overlap voorkomen kan worden.

Slimmer reizen in Noord-Holland in uitvoering

Het uitvoeringsprogramma bestaat uit 4 onderdelen: Data en informatie, Slimme infrastructuur, Vaar en voertuigtechnologie en “Mobility as a Service”.

1.     Data en informatie

Bij dit onderdeel wordt gekeken wat het gebruik van Big Data kan opleveren voor verkeersinformatie. Kunnen files bijvoorbeeld preciezer voorspeld worden? En kunnen ze wellicht voorkomen worden door vervoer ook een andere kant op te sturen? Hoe kunnen we aansluiting vinden tussen navigatiesystemen en verkeersinformatie? Dit zijn de vragen die de Provincie probeert te beantwoorden. Betere openbaar toegankelijke data zou ook gebruikt kunnen worden om verschillende vormen van mobiliteit beter bij elkaar aan te laten sluiten en om wegbeheer te verbeteren.

2.     Slimme infrastructuur

Slimme infrastructuur betekent vooral dat er meer aansluiting gezocht wordt tussen verkeersregeling en gebruikers, door bijvoorbeeld stoplichten te verbinden met navigatiesystemen. De eerste zes slimme verkeerslichten op de N205 bij Schiphol zijn actief gegaan in februari 2018. Ook valt het testen van autonoom vervoer op de provinciale infrastructuur hieronder. Er komen verschillende tests voor de fiets. Zo komt er op suggestie van D66 een experiment met groene golven voor fietsers. Hierdoor kunnen fietsers bijvoorbeeld voorrang gegeven worden als ze in groepen richting een kruispunt fietsen.

Een andere mogelijkheid is het verbeteren van “Keep your lane assistance”, waarbij een voertuig automatisch in dezelfde baan blijft rijden. Door te experimenteren met bijvoorbeeld sensoren in de weg zou deze techniek beschikbaar kunnen blijven wanneer het zicht verslechtert, bij bijvoorbeeld bij sneeuw of mist. D66 herkent zich terug in deze slimme oplossingen.

3.     Vaar- en voertuigtechnologie

Bij voertuigtechnologie wordt vooral gekeken naar vernieuwingen die het verkeer veiliger maken, zoals “adaptive cruise control”. De Provincie heeft weinig te zeggen over welke van deze technieken door de autoproducent worden ingebouwd, maar wel moet er onderzocht worden wat de rol van de wegbeheerder is in deze technologie. Ook het vaarverkeer is hierin meegenomen: Een project zou bijvoorbeeld het uitbreiden van de Blauwe Golf kunnen zijn.

4.     Mobility as a Service (MaaS)

“Mobility as a service” is het concept dat mobiliteit het beste gezien kan worden als een dienst waar mensen voor betalen. Dit in tegenstelling tot het huidige model waarbij de meeste mensen een product kopen, zoals een auto of fiets. Uber en Greenwheels zijn hier hedendaagse voorbeelden van. In plaats van zelf een auto te kopen is een auto huren of delen een goed alternatief voor steeds meer mensen. Deze transitie zal zich waarschijnlijk de komende jaren voortzetten. De Provincie stuurt hierbij aan op het maken van verbindingen tussen verschillende vormen van vervoer, bijvoorbeeld het makkelijk combineren van deelauto’s en deelfietsen met openbaar vervoer. MaaS biedt ook mogelijkheden voor groepen die nu soms moeite hebben om mobiel te blijven, zoals ouderen of gehandicapten.

Proefgebied Smart Mobility Schiphol

Tot slot is er naast deze vier categorieën ook gewerkt aan een proefgebied, bestaande uit een aantal provinciale wegen en busbanen rond Schiphol. In het proefgebied kan worden getest met onder anderen slimme verkeerslichten en communicatie tussen verschillende vormen van zelfrijdende voertuigen. Schiphol is een logische plek hiervoor, aangezien er hier al veel innovatie plaatsvindt en omdat het een regio is met veel economische en logistieke belangen.

Concluderend

Het D66NH provinciaal verkiezingsprogramma 2015-2019 stelt duidelijke doelen voor een innovatief en duurzaam mobiliteitsbeleid. De ambitie van D66 is niet meer asfalt, maar wel betere doorstroming door slimme oplossingen. Met Smart Mobility zijn we daarmee goed op weg.