“Als niets zeker is… is alles mogelijk.” Deze woorden sprak Christina Colclough van de internationale dienstenvakbond UNI tijdens de Europese Sociale Dialoog over de toekomst van de postmarkt in Bonn, waar ik begin oktober was. Dit betekent volgens Colclough dat je niet moet gaan zitten wachten wat er op je af komt, maar je moet afvragen “wat voor een samenleving willen wij?” En daar aan bouwen. En dat is precies wat GroenLinks in Utrecht wil. Ook in onze stad gaan de ontwikkelingen enorm snel en is niets zeker. Die onzekerheid is spannend, maar geeft ook mogelijkheden. Samen met D66 en de ChristenUnie hebben we nagedacht over “wat voor een Utrecht willen wij?” En daaraan gaan we de komende vier jaar bouwen. De weerslag daarvan vind je in het coalitieakkoord, dat nu vertaald is in deze eerste begroting van het nieuwe college. Het Utrecht dat GroenLinks wil, is een Utrecht voor iedereen, nu en in de toekomst. Voor dit begrotingsdebat betekent dat concreet:
Betaalbaar wonen voor iedereen:
Als er íets onzeker is, is het de woningmarkt. GroenLinks wil ervoor zorgen dat Utrecht een stad is waarin wonen voor iedereen betaalbaar blijft. Voor de student die een kamer zoekt, de oudere die graag met zorg in de eigen buurt wil blijven wonen en voor de leraar die net teveel verdient voor een sociale huurwoning. Daarom zijn we blij met ons collegeprogramma waar heldere indicatoren staan voor het toevoegen van sociale woningbouw en middeldure huur.
Daarbij moeten we ook de kwaliteit niet uit het oog verliezen. GroenLinks vindt het tijd voor een hedendaagse stadsbouwmeester, die iconische projecten aanjaagt en op zoek gaat naar unieke nieuwe Utrechtse architectuur. We dienen daarover een motie in, waarvan het dictum luidt:
Verder wil GroenLinks dat we naast wonen en verdichten in de stad, oog blijven hebben voor andere waarden, zoals ruimte voor ontmoeting, groen, creatieve rafelranden en ruimte voor initiatief. GroenLinks wil graag een Plan van aanpak met ambitie voor de omgevingswet, op basis waarvan we het politieke gesprek kunnen voeren over een omgevingsvisie voor de hele stad. Wat voor een stad willen we? Welke ambities hebben we? En hoe zien we hierbij de rol van de raad, welke ruimte geven we het college, welke invloed hebben bewoners? Ik dien daarom een motie in, waarvan het dictum luidt:
Een duurzame en gezonde stad voor iedereen;
Een belangrijke factor die zorgt voor onzekerheid is de klimaatverandering. Maar één ding weten we zeker: als we geen verregaande maatregelen nemen, gaat het fout. GroenLinks kiest daarom voor een daadkrachtig klimaatbeleid. En voor een stad met schone energie voor iedereen, ook als je minder te besteden hebt. Ik wil een paar punten noemen:
GroenLinks wil werk maken van het bestrijden van energiearmoede. Daarom vinden we het belangrijk energiecoaches in te zetten, ook bij de overgang naar gasloos. De wethouder heeft toegezegd dat bewoners voor vragen en advies terecht kunnen bij iemand van vlees en bloed.
Buurtstroomprojecten en andere manieren om als bewoner mee te doen aan de omslag naar duurzame energie, zijn niet voor iedereen bereikbaar. Terwijl ze vaak wel direct geld opleveren of besparen. De financiële drempel om deel te nemen aan bewonerscoöperaties is voor sommige mensen groot. Een lening van het energiefonds aan een bewonerscoöperatie kan deze drempel wegnemen. Daarom hebben we een motie waarvan het dictum luidt:
Steeds meer mensen in Utrecht kiezen voor de fiets en dat is goed nieuws. Maar het zorgt ook voor toenemende drukte op de fietspaden, vooral in het stationsgebied. We zijn dan ook blij dat de wethouder Prorail en Movares heeft gevraagd een quickscan uit te voeren naar een fietstunnel bij de Nicolaas Beetsstraat.
GroenLinks is blij met de toezegging van de wethouder om CO2-reductie mee te nemen bij de doelstellingen voor verkeer. Dat zouden meer overheden moeten doen!
Voldoende leefgeld en eerlijke kansen voor iedereen
Onzekerheid kan ook veel stress opleveren, dat merken mensen in armoede en schulden iedere dag. De onzekerheid of ze uitkomen met hun geld – of misschien wel de zekerheid dat dat niet zo is – is oorzaak van veel problemen.
GroenLinks vindt het belangrijk dat iedereen genoeg geld heeft om van te leven en om mee te kunnen doen. Dit geldt nog extra voor kinderen. Daarom is het goed dat voor armoedebestrijding en schuldhulpverlening extra geld is uitgetrokken in het coalitieakkoord. GroenLinks is ook blij met de toezegging dat er in de nota armoede en schulden expliciet aandacht komt voor de toenemende groep werkende armen, waaronder zzp’ers.
Voor GroenLinks is het belangrijk dat iedereen die dat wil, passend werk kan vinden. Wij zijn dan ook blij met de toezegging dat er voor de zomer een plan komt voor het aan het werk helpen van mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt. Ook zullen we vandaag voorstellen ondersteunen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken en om meer mensen met een arbeidshandicap aan het werk te helpen.
Wij vinden dat de gemeente als werkgever het goede voorbeeld moet geven. Dat begint met goed diversiteitsbeleid. Wat dit betreft zijn we blij met de ambities van de wethouder en de toezegging dat begin volgend jaar een plan van aanpak naar de raad komt.
GroenLinks vindt het belangrijk om snel werk te maken van kansengelijkheid in het onderwijs. De wethouder zegde een raadsbrief toe over het stappenplan voor de Utrechtse onderwijsagenda voor de komende vier jaar. GroenLinks wil hierover snel met college, raad en andere betrokkenen in gesprek. Graag horen we dan ook van de wethouder of zij al een meer concrete invulling van het stappenplan kan geven.
Verder dank ik de wethouder voor de informatie over de nieuwe huisvesting van de internationale school. Een eventuele extra bijdrage van de gemeente voor stedenbouwkundige eisen en een extra gymzaal, verdient wat GroenLinks betreft een goede bespreking in de commissie. Graag krijgen we van de wethouder de toezegging dat vóórdat het extra geld voor de internationale school wordt uitgegeven, er ruimte is om hier in de raad over te spreken.
Iedereen kan meedoen en meedenken
Wat voor een Utrecht willen we? Wat GroenLinks betreft bepalen we dat niet alleen, maar nodigen we bewoners uit om mee te denken, mee te doen en zelf initiatieven te nemen.
Deze coalitie wil op zoek naar stemmen in de stad die niet automatisch gehoord worden. Mede van daaruit wordt gewerkt aan vernieuwing van de wijkparticipatie. GroenLinks is blij dat een deel van de wijkraadsleden actief meedenkt: wat ons betreft zijn zij onderdeel van de oplossing. Wij kijken uit naar het plan dat voor de voorjaarsnota 2019 is toegezegd. En we vertrouwen erop dat tot die tijd de wijkraden kunnen blijven functioneren.
Net als een aantal andere partijen hebben we aandacht gevraagd voor de financiering van bewezen initiatieven waarvan de driejaarstermijn van het initiatievenfonds voorbij is. We steunen de huidige pragmatische oplossing en zijn benieuwd of en hoe het lukt dit in de toekomst structureel te regelen. Wel maakt mijn fractie zich nog zorgen over de ‘ontschotting’ van de gemeentelijke geldstromen om dit soort initiatieven mogelijk te blijven maken. Graag de toezegging dat de wethouder dit in haar plan meeneemt.
In de zorg draait het voor GroenLinks om de vraag van de bewoner en niet de potjes waaruit het betaald wordt. In het coalitieakkoord is afgesproken dat er in Utrecht een integraal persoonsgebonden budget (PGB) komt voor mensen die tegelijk beroep doen op meerdere voorzieningen binnen het sociale domein. In de commissie zegde de wethouder toe om tegen de zomer met een eerste schets hiervoor te komen. Wat GroenLinks betreft mag hier meer vaart mee gemaakt worden. Graag een reactie.
Iedereen doet mee, betekent ook iedereen betaalt mee, voor zover dat kan. GroenLinks vindt het oneerlijk dat gewone burgers wel hondenbelasting betalen en mensen die bedrijfsmatig honden houden niet. Daarom dien ik een amendement in waarvan het dictum luidt:
GroenLinks wil een jaarwisseling met minder overlast, luchtvervuiling en schade en meer plezier voor iedereen. Daarom stellen voor om in 2019 een experiment te doen met een centrale vuurwerkshow. Dit is een positieve manier om het individueel afsteken van vuurwerk terug te dringen. Ik heb daarom een motie, waarvan het dictum luidt:
Voorzitter,
We moeten niet afwachten wat er op ons afkomt, maar nadenken wat voor een samenleving wij hier in Utrecht willen. En daar aan bouwen. Samen met het college, samen met partijen in deze raad en samen met mensen en organisaties in de stad. Immers: “als niets zeker is…, is alles mogelijk!”