Poliflw

Wat hebben wij in 2023 gedaan? Bij iedere vergadering hebben we wel iets bereikt, waarmee we toewerken naar een mooiere en veiligere gemeente voor een ieder die hier woont of werkt. Maar niet alles is kort samen te vatten in een sociale media post. Soms verbeteren we onze gemeente namelijk door in te stemmen met een collegevoorstel. Soms bereiken wij iets door in te stemmen met de motie van een andere fractie. Soms krijgen we een toezegging van een wethouder, waarmee een heel proces wordt gestart dat uiteindelijk leidt tot een noodzakelijke verandering. Soms doet onze fractie misschien niets, maar werkt ons bestuur aan sociale cohesie door een activiteit te organiseren. En soms vormen wij als volksvertegenwoordigers een brug tussen de gemeente en onze inwoners, of doen wij dat juist als middenpartij tussen verschillende fracties die uiteenlopende meningen hebben. Al die dingen komen wekelijks voor, maar zijn niet allemaal even geschikt om op sociale media te delen. Toch is het belangrijk dat onze volgers en onze leden een idee hebben van wat wij doen voor de gemeente. Daarom delen wij vandaag vier voorbeelden van dingen die wij hebben bereikt in 2023. Winter In de winter van 2023 hebben we een motie ingediend om ook godsdienstige en levensbeschouwelijke organisaties te ondersteunen met een lokaal steunpakket.Dit steunpakket was bedoeld om verenigingen te helpen met de hoge energiekosten. Dit komt natuurlijk ook voor onder lokale levensbeschouwelijke organisaties, met name in slecht geïsoleerde gebouwen zoals kerken. De wethouder heeft naar aanleiding van de motie toegezegd om ook deze organisaties mee te nemen in het pakket. Lente Eind maart hebben we een escaperoom voltooid met de fractie. Naast nuttige en praktische bijeenkomsten is teambuilding natuurlijk ook erg belangrijk! We hebben dit in minder dan 40 minuten gedaan en hebben elkaar nog beter leren kennen.

Bij iedere vergadering hebben we wel iets bereikt, waarmee we toewerken naar een mooiere en veiligere gemeente voor een ieder die hier woont of werkt. Maar niet alles is kort samen te vatten in een sociale media post. Het CDA verbetert onze gemeente door in te stemmen met collegevoorstellen en door in te stemmen met moties van andere fracties. Een toezegging van een wethouder zorgt ervoor dat een heel proces wordt gestart dat uiteindelijk leidt tot een noodzakelijke verandering. De fractie van het CDA slaat bruggen tussen de gemeente en onze inwoners. Winter:In de winter van 2023 hebben we een motie ingediend om ook godsdienstige en levensbeschouwelijke organisaties te ondersteunen met een lokaal steunpakket.  Dit steunpakket was bedoeld om verenigingen te helpen met de hoge energiekosten. Dit komt natuurlijk ook voor onder lokale levensbeschouwelijke organisaties, met name in slecht geïsoleerde gebouwen zoals kerken. De wethouder heeft naar aanleiding van de motie toegezegd om ook deze organisaties mee te nemen in het pakket. Lente:Eind maart hebben we een escaperoom voltooid met de fractie. Naast nuttige en praktische bijeenkomsten is teambuilding natuurlijk ook erg belangrijk! We hebben dit in minder dan 40 minuten gedaan en hebben elkaar nog beter leren kennen.  Zomer:In de zomer hebben we een initiatiefvoorstel mee ingediend, waarmee we aandacht vragen voor de LHBTI-gemeenschap in ons beleid. We willen ons inzetten voor álle inwoners van Midden-Groningen, en hier ook echt vooruitgang in boeken. Het initiatiefvoorstel spreekt zich onder meer uit over het tegen gaan van discriminatie tegen de gemeenschap en zorgt er ook voor dat er meer geld naar het discriminatie meldpunt Groningen gaat, waardoor de gemeente meer mogelijkheden heeft om te werken aan inclusie. Herfst:In november, bij de begrotingsraadsvergadering, stelde het college voor om de OZB te verhogen met 10%. Dit vonden wij te hoog, omdat alles duurder wordt voor iedereen, en we niet willen dat de verhoging van de OZB een te groot effect heeft op de huiseigenaren. Inwoners met een koopwoning kunnen uiteraard ook geldproblemen ervaren, en het is nooit de bedoeling om deze problemen te verergeren. Uiteindelijk zijn wij, samen met andere fracties, akkoord gegaan met een lager percentage. 2024:In het nieuwe jaar blijven wij ons inzetten voor onze inwoners, vanuit de fractie en vanuit het bestuur.  Volg ons op de socials!

Het is niet alleen een zin uit een gedicht van Goethe, maar zou ook goed kunnen gelden voor de inhoud van deze Voorjaarsnota. Waar de vorige nog erg beleidsarm was en er eigenlijk vooral over het collegeprogramma werd gesproken was de verwachting dat we nu een Voorjaarsnota zouden krijgen met een duidelijke ambitie om de doelstellingen uit het collegeprogramma en de raadswerkprogramma’s te realiseren.

Zou je verwachten maar het is een bijzonder weinig inhoudelijk document geworden richting de begroting in het najaar. Het focust erg op het rampjaar 2026 en heeft voor de begroting 2024-2027 vooral als waarschuwing dat wel zien wat er aan budget vrijvalt om nog iets te kunnen doen.

Na het ploegen en eggen, zou je verwachten dat we nu gaan zaaien om straks te kunnen oogsten. Maar dit college lijkt ervoor te kiezen de zakken dicht te laten in de hoop dat er betere tijden komen. Er wordt weinig toekomstgericht geïnvesteerd in de gemeente Midden-Groningen en daarmee ook niet in de inwoners van Midden-Groningen.

Wat merken we straks van een gemeente waarin de inwoner centraal staat? Wat merken we van het iedereen doet mee? Wat merken we van een prettige woon-, werk-, en leefomgeving en hoe dragen we er in ons eigen beleid aan bij om die te versterken, te verbeteren en te bestendigen?

De voordelen en nadelen van de schaalsprong.

Midden-Groningen is inmiddels een tijdje als zelfstandige gemeente onderweg. Er werd hoog opgegeven van alle voordelen die er verbonden zijn aan het zijn van een grotere gemeente. De bestuurskracht zou toe nemen, de kwaliteit zou beter geborgd zijn en de kwetsbaarheid van te kleine organisaties werd beter ondervangen. 

Toch zien we dat beleid nog steeds niet overal is geharmoniseerd. Op het gebied van accommodaties, op het gebied van sport, maar ook in de focus die er is voor de hele gemeente. Zoals Nederland meer is dan de Haagse kaasstolp zo is ook Midden-Groningen meer dan het Huis voor Cultuur en Bestuur. Bij dorps- en wijkbezoeken horen we dat de inwoners een grotere kloof ervaren en nog steeds moeten wennen aan het zijn van een grotere gemeente.

Concrete vraag is wanneer is de harmonisatie op alle beleidsgebieden geharmoniseerd? En hoe zorgen we er met elkaar voor dat we een overheid zijn die ook in de ogen van inwoners dicht bij hen staan? Daarin hebben we ook als gemeenteraad een belangrijke taak.

Een groot deel van de uitgaven die we extra moeten doen gaan naar de Omgevingsdienst en de Veiligheidsregio. Daarbij gaan we er bij de omgevingsdienst vanuit dat we door het verschuiven budgettair neutraal uitkomen. Maar waar dit op is gebaseerd en wat dit doet met de leges blijft volledig onduidelijk. Aannames moeten namelijk wel ergens op gebaseerd worden en de legesknop is op zichzelf natuurlijk makkelijk in te zetten. Maar wat ons betreft niet zomaar en alleen bij een goede onderbouwing. Die missen we nu.

Dat het weer grillig is en dat we ook te maken hebben met een verandering van klimaat is duidelijk. Goed dat er nu een klimaat adaptie plan is. Maar we zullen nog wel even nodig hebben voor we ook echt werk hebben kunnen maken van een goede afkoppeling, andere rioolsystemen en het vergroten van de mogelijkheden voor berging en piekafvoer. Delen van Muntendam en delen van Sappemeer zijn op dit moment niet berekend op een stevige regenbui en dat moet wat de ChristenUnie betreft prioriteit krijgen.

Ouderen.

Bij de vaststelling van het raadswerkprogramma en de prioriteiten werd al aangeven dat ouderen daarin wat waren vergeten. En hoewel we die kritiek ook wel begrepen hoopten we ook dat we door integraal te werken ook voor deze, in Midden-Groningen, grote groep inwoners veel konden doen. We zijn dan ook bijzonder teleurgesteld dat de uitkomsten van een rekenkameronderzoek naar de effectiviteit van het beleid niet meer oplevert dan een uitvoeringsagenda en de realisering daarvan voor slechts jaarlijks 50.000 euro. Bovendien is het best raar dat je een gesprek aangaat met ketenpartners, ouderenorganisaties en inwoners, terwijl je daarbij niet verder denkt dan het in een halve ton te kunnen realiseren. De kritiek van de rekenkamer was breed en was duidelijk. Moeten we niet vooral kijken naar wat nodig is en daarna wat het mag kosten in plaats van denken aan een bedrag en kijken wat daarmee mogelijk is. Bovendien is dat echt iets wat meer richting kan krijgen bij het bespreken van de begroting. Wijn nemen ons voor om bij de begroting op dit specifieke onderwerp scherp te kijken naar de keuzes, en die zo nodig bij te stellen.

Zorg in ieder geval bij grote plannen, wijkvernieuwingen en aanpak van kernen voor toekomstbestendige en betaalbare woningen voor ouderen zodat er doorstroming is op de woningmarkt en Midden-Groningen een aantrekkelijke woongemeente blijft voor alle doelgroepen.

Waar wonen we?

Het college geeft aan dat het belangrijk is voor volkshuisvesting en bedrijven altijd plannen op de plank te hebben liggen. We hebben als fractie het idee dat de planken inmiddels behoorlijk leeg zijn en dat moet dus met prioriteit worden opgepakt. Kortom wanneer kunnen we de ruimtelijke verkenningen en stedenbouwkundige studies tegemoetzien. We denken daarbij niet alleen aan ontwikkelingen in Harkstede en de mogelijkheden van Meerstad, maar ook aan Muntendam en dorpen aan het lint. Beperkte mogelijkheden voor inbreiding zijn er nog wel, maar ook daaraan zitten grenzen.

In Muntendam hebben we door te kiezen voor de scholenbouw buiten het centrum de mogelijkheid om de kern aan te pakken. Door voortdurende vertraging en wisselende besluitvorming is het gebied inmiddels compleet aan een grondige opknapbeurt toe. Dat hoeft wat ons betreft niet langer te duren. We zetten wel vraagtekens bij het in drie delen knippen van de planvorming. Wij zien het centrum als een gebied. Vlekken en voorzieningen zoals eerder moeten samen meerwaarde hebben.

De wens vanuit het dorp voor een goede voorziening is terecht. Complimenten dat het gelukt is het beheer van het dorpshuis voort te zetten. Maar werk ook aan een echte lange termijn oplossing. Doe dat met het dorp en al haar verenigingen. De wensen vanuit de ouderen in Muntendam om voorzieningen (ook medisch) in de buurt te hebben passen daar goed bij. In Harkstede zien we met de Appelhof en Huize Tilburg dat het gewoon kan. En dat moet ook voor een bredere groep ouderen betaalbaar blijven. Dat voorkomt vereenzaming en dat is een steeds groter probleem voor ouderen met geen of een klein netwerk.

Samen met de inwoners.

Soms hebben individuen of groepen een ander belang dan de gemeente. Dat is op zichzelf vervelend, maar het algemeen belang en een goed besluitvormingsproces kan dan vaak al veel van de problemen ondervangen. We zien helaas dat we ook in besluitvorming niet altijd doen wat we pretenderen. Dat geldt voor het zonneparkenbeleid en de duidelijke afspraken over draagvlak en ruimtelijke inpassing. Maar ook voor bijvoorbeeld het windpark N33. Nog steeds knippert de verlichting helder wit en baadt het ’s nachts in een rode gloed.

En ondanks de steeds duidelijke rapporten over de effecten van geluid op individuele of groepen inwoners blijven echte oplossingen uit. We horen graag of er een nieuwe tussenstand te melden is van geluidsonderzoek naar bromtonen en ander geluid veroorzaakt door windmolens en wat er gedaan wordt aan de als hinderlijk ervaren verlichting.

In de Slochterhaven is de brug bij het spoordok nog steeds alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers. De route over het terrein van de voormalige gemeentewerf is verkeerskundig niet ingericht op het huidige gebruik. 

We horen graag wanneer dit wel gaat gebeuren. In de omgeving is veel gebeurd maar tot een afronding van het dorpsplein in Slochteren en het haventerrein is het nog niet gekomen.

En dat is een herhaling van wat we ook vorig jaar in juli al vroegen. Inmiddels is er een boarding langs het water gezet alsof we de Fomule 1 mogen verwelkomen en zijn kade en delen van een wandelpad verzakt en het hekwerk verdwenen. De loopbrug die het Slochterbos en het overbos met elkaar verbindt is inmiddels voor publiek afgesloten vanwege de onveilige situatie. Dit is, zeker voor een historisch dorpsgezicht, een blamage.

Gaswinning naar 0, maar de gevolgen blijven.

De afgelopen maanden zaten we geregeld in Den Haag. Ongekend onrecht, jarenlang negeren en traineren, woorden als ereschuld en een stevige verklaring van alle gemeenten en de provincie waren de opmaat voor een stevige bespreking van het rapport Groningers boven gas. Het verhaal is bekend, maar nu het zwart op wit staat kan het niet in een diepe bureaulade verdwijnen. Inzet om te investeren in mensen, dorpen, gemeenschappen en de economie zijn belangrijk. Maar we zien ook dat we maar een deel van onze inzet hebben behaald. Hoe kijkt het college zelf naar deze ontwikkeling en hoe zorgen we er met elkaar voor dat het milder, makkelijker en menselijker wordt? Papier is zoals zo vaak gewillig. We zien ook dat een deel van de inzet door moties is binnengehaald door de Tweede Kamer. Hebben we goed zicht op de gevolgen van de val van het kabinet op de uitvoering van juist in deze moties gestelde doelen?

Een toekomstgerichte economie.

Wat we in deze voorjaarsnota echt missen zijn initiatieven om Midden-Groningen economisch beter op de kaart te zetten. Er is stilstand op dit dossier en we vinden dat niet langer verantwoord. We hebben prima infrastructuur met Duitsland in onze achtertuin, water en spoor maken veel mogelijk maar vragen ook durf en investeringen. Wat in Heerenveen lukte vanwege de goede ligging moet hier toch ook kunnen. En als we het dan hebben over de economie van de toekomst dan missen we alle aanzetten tot een goed landbouwbeleid in de gemeente. Innovaties komen juist uit die sector en we lijken er als gemeente nog niet echt mee bezig. Hoe ziet de portefeuillehouder dit en wat gaan we in de voorbereiding naar de begroting nog zien. Er mag echt meer dan een tandje bij.

Het piept en kraakt, tot het boem zegt.

Met al die ontwikkelingen vanuit het NPG en nij begun en de uitvoering van de lopende projecten is er een stevige druk op de ambtelijke organisatie. We zien met zorg dat we een heel aantal vacatures hebben een stevig ziekteverzuim en een heel aantal opgaven die we door decentralisatie en verdere doordecentralisatie, ingewikkelde wet- en regelgeving en doorgeschoten verantwoording steeds lastiger rond kunnen krijgen. Dat vraagt ook om een prioritering.

Niet alles kan en zeker niet alles tegelijkertijd. Toch hebben we nu de kans om vanuit NPG en nij begun de gemeente stevig te positioneren. Maar we dansen daarbij wel op de vulkaan. Wat is nog verantwoord en wanneer moeten we echt komen tot keuzes die we liever niet maken. Is het dan soms niet realistisch en nodig om te zeggen. ‘In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister.’ En dat is echt meer dan achteroverleunen en wachten tot de storm wat is geluwd. Van bestuurders verwachten we durf en daadkracht. Onze uitdaging voor vandaag noem twee onderdelen uit uw portefeuille waarin u hebt laten zien dat u het verschil hebt gemaakt en hoe dat richting het volgende jaar nog beter gaat worden.

De crompouce is aan een stevige opmars bezig. Klanten staan er bij de bakker voor in de rij en inmiddels is deze nieuwe variant van de roze invasie niet meer weg te denken en een stevige concurrent van de ‘oer-Hollandse’ tompouce. Volgens kenners is het een dure vorm van originele producten met een bedenkelijk smaak dat het in de verste verte niet haalt bij het origineel

Het begrotingsproces.

De programmabegroting 2024 lijkt in dit opzicht veel op een crompouce. Programma’s zijn onnavolgbaar, bedragen kloppen onderling niet, vaste indelingen worden niet overal consequent doorgevoerd en de vragen wat willen we bereiken, wat gaan we doen en wat hebben we daarvoor nodig zijn veranderd in een woordenbrij waarbij met plussen en minnen nog nauwelijks te achterhalen is of we op schema liggen. Ook hebben we nu de ervaring opgedaan dat ons simpel wordt meegedeeld dat iets bij het aannemen van de begroting al is besloten. Dat vinden we als ChristenUnie een onzorgvuldige vorm van besluitvorming. In de planning en control cyclus blijft het nodig om technische vragen te stellen. Dat alles maakt het werk voor een raadslid namelijk het controleren lastiger. Het zou ieder raadslid een erezaak moeten zijn om dit te verbeteren. Maar blijkbaar is het makkelijker om dit af te doen als hobbyisme van enkele raadsleden. Naast een diskwalificatie doet het ook geen recht aan wat we altijd zouden moeten kunnen; namelijk het aan onze inwoners uitleggen van keuzes. Deze begroting schiet daarin tekort door een gebrek aan duidelijke doelen, heldere indicatoren en volgbare cijfers.

Jeugd

De kosten voor de jeugdzorg blijven stijgen en daarin lijkt de hervormingsagenda jeugdhulp geen oplossing te bieden. Een goede en sluitende analyse van de beheersing van deze kosten is opnieuw niet te vinden in de begroting. We blijven doen wat we deden en blijven om die reden misschien ook wel krijgen wat we kregen. Steeds meer kinderen krijgen vormen van jeugdhulp en steeds meer kinderen worden verwezen naar verschillende vormen van speciaal onderwijs. Bovendien blijkt uit allerlei studies dat kinderen de afgelopen jaren angstiger en depressiever zijn geworden. En dat terwijl de aandacht voor welbevinden, veerkracht, de nadruk op samenwerking flink is toegenomen. We zetten ook met programma’s van het NPG in op zorg voor jongeren.

Alle nadruk ligt momenteel vooral op ‘dat wat het kind (nodig) heeft’. Waardoor de belangrijke vraag: ‘Wat kunnen wij aan de context doen?’ te weinig wordt gesteld. De slinger lijkt te zijn doorgeslagen naar de focus op het individu.

Wat leveren onze inspanningen eigenlijk op en welke hulp werkt? Hoe zorgen we voor een goede aandacht voor de context? Helaas is er niets gedaan met het ontvlechten van het programma Jeugd in het sociaal domein.

De quickscan van de rekenkamer uit het voorjaar van 2022 legde de vinger bij de volgende punten:

Uit de begrotingen blijkt geen concrete meerjarige strategische doelstellingen ten aanzien van de Jeugdzorg. Er blijkt geen bestendige beleidslijn in thema’s en beleidsdoelen voor jeugdzorg.  De beleidsdoelen en activiteiten zijn slechts in beperkte mate voorzien van concrete doelen. Uit de jaarverantwoording blijkt weinig sprake te zijn van een consequente verantwoording op de vastgestelde doelen uit de begroting.

Ook in deze programmabegroting is dat niet verbeterd en dat roept de vraag op waarom het college deze duidelijke aanbevelingen, unaniem ondersteunt door de gemeenteraad, niet serieus neemt. Wat hebt u nodig voor u tot actie komt?

Inwoners centraal.

Met veel inwoners gaat het gelukkig goed. Ze zijn actief in de samenleving. En er wordt best veel van onze inwoners gevraagd. Na jaren van gaswinning en bevingsellende lijkt er weer wat meer perspectief te ontstaan. Maar het wantrouwen is nog groot en veel mensen hebben dagelijks te maken met de gevolgen van stress over de vraag wat hangt me nog allemaal boven het hoofd. De gemeente als bondgenoot klinkt mooi maar wordt niet altijd ervaren. Een inwoner uit Overschild slaakt zijn noodkreet in het Dagblad van het Noorden, hij ervaart geen medewerking van de gemeente maar wel tegenwerking. Je zal maar negen jaar zijn en moeten vragen wanneer gaan we weer naar huis? En je zal de ouder moeten zijn die niet in staat is deze hartenkreet te beantwoorden.

De voorzitter van de dorpsraad Meeden heeft zijn lier inmiddels in de wilgen gehangen en richt zich in niet mis te verstane woorden tot de gemeenteraad en ook bij wijkbezoeken is er de repeterende vraag neem ons als bewoners serieus, neem ons mee in de plannen en informeer ons niet achteraf. Dit menselijk kapitaal is van onschatbare waarde. Laten we er zuinig op zijn. De aangekondigde participatievisie moet daarin echt concreet zijn. Wanneer kunnen we die eindelijk verwachten?

Oud worden in Midden-Groningen.

Demografische trends zijn voor Midden-Groningen vergrijzing en ontgroening. Meer ouderen vragen om specifiek beleid en we hebben bij de voorjaarsnota al aangegeven dat ouderenbeleid voor de ChristenUnie een belangrijk speerpunt is. Binnen de thema’s van het raadswerkprogramma zijn er wel mogelijkheden maar we begrijpen steeds beter de zorg van de ouderenorganisaties bij de start van deze raadsperiode. Zijn ze niet te veel vergeten? Zeker omdat ze nu al, en in de toekomst zeker, een steeds grotere groep inwoners vertegenwoordigen. Nu komt het woord ouderen 43 keer voor in deze begroting. Meestal in een opsomming samen met jongeren. Het woord ouderenbeleid komen we slechts één keer tegen namelijk in de opsomming van de portefeuille van de heer Offereins en dat geeft te denken. We hadden daarin voor deze begroting meer verwacht. Naast de aandacht voor dit onderwerp bij de voorjaarsnota hebben we namelijk als fractie in juni een amendement ingediend dat, met steun van de gehele raad is aangenomen. Daarin vroegen we

Voor de resterende periode een uitvoeringsplan op te stellen met concreet uit te voeren activiteiten.

Dit uitvoeringsplan samen met de ketenpartners op te stellen. In contact proberen te komen met de groep `minder goed georganiseerde' ouderen; Een heldere opdracht aan uitvoeringsorganisatie Kwartier Zorg en Welzijn te geven; Over de voortgang van het ouderenbeleid via de reguliere P&C cyclus te rapporteren.

Dat hieraan gevolg wordt gegeven blijkt nog niet uit deze programmabegroting. Blijkbaar moet ook hier de vraag zijn ‘Wat hebt u nodig voor u tot actie komt?’

Wonen in een schone, veilige omgeving.

Wonen in een schone, hele en veilige omgeving is een mooi uitgangspunt. Dat de praktijk weerbarstiger is zien we in Slochteren waar het centrum niet uitblinkt in het plaatje dat we graag zouden zien. In marketing uitingen zetten we de Fraeylemaborg terecht vaak prominent neer, maar op een steenworp afstand blijft er van dat idyllische beeld weinig over. De provincie Groningen is bereid om 1,5 miljoen te betalen onder voorwaarde dat de gemeente eenzelfde bedrag investeert. In de begroting wordt nu gevraagd om € 870.000. Daar zit dus nog wel een flink gat tussen en dat vraagt echt om een duidelijke uitleg. Inwoners zijn inmiddels door een extern bureau bijgepraat over de plannen en er liggen drie schetsontwerpen voor.

Bijna onnavolgbaar is hier verder de opmerking. We proberen zoveel mogelijk subsidies te krijgen. Maar we denken dat we extra geld nodig hebben. Als dat zo is, vragen we uw raad om een besluit.

Is fatsoenlijk begroten niet een kwestie van reserveren wat nodig is? Wanneer je nu al verwacht te kort te komen, subsidies nog niet duidelijk zijn en er vanuit de provincie een harde eis ligt is dat toch minimaal duidelijk te maken. En ja, het is niet meer dan logisch dat soort besluiten aan de raad voor te leggen. Het budgetrecht is niet een soort optionele mogelijkheid.

In Muntendam komen de plannen voor het centrum langzaam van de grond. We zijn vanwege de veiligheid en effectief gebruik van onderwijstijd blij dat er een gymzaal bij de school komt en dat er eindelijk geïnvesteerd gaat worden. Het dorp heeft veel te lang moeten wachten. Maar het proces lijkt er één van versnellen en vertragen. Dat mogen we ons als politiek ook aanrekenen. De bestaande huisvesting voor het onderwijs kan nu al niet meer en het duurt nog wel even voor er een nieuwe school staat. Wat doet het college in de tussentijd voor de scholen en hoe is zij daarover concreet in gesprek?

Met een veranderd klimaat moeten we ons voorbereiden op langere perioden van droogte en heviger buien in korte tijd. Droogte heeft een groot effect op onze wegen die, zeker met een ondergrond van veen gevoelig zijn voor scheurvorming. Grote delen van onze gemeente kennen een ondergrond van veen of klei op veen. Dat brengt structurele kosten met zich mee. Nu er een klimaatadaptatieplan ligt en ook de knelpunten van het rioleringssysteem duidelijk zijn hadden we verwacht dat er ook een duidelijke investeringsvraag lag. Die blijft nu uit en er wordt slechts een beleidsplan gemeentelijk rioleringsplan aangekondigd. Investeringen zijn in de programmabegroting en meerjarenbegroting nog niet goed terug te vinden terwijl er toch aanzienlijke bedragen mee gemoeid zullen zijn. Blijkbaar accepteren we op de koop toe dat delen van Muntendam en Sappemeer met enige regelmaat blank staan. Dat is nog los van gezondheidsrisico’s erg ongewenst.

Wat verder opvalt.

Wat opvalt in deze begroting is wat er niet in staat. Nog geen uitgewerkt landbouwbeleid bijvoorbeeld, Wat ons betreft is de uitleg over het uitblijven van de harmonisatie van buitensportverenigingen echt niet acceptabel.

De gemeente wil de afspraken die zijn gemaakt met de verschillende buitensportverenigingen harmoniseren aangezien er sprake is van ongelijkheid. Harmonisatie van het accommodatiebeleid is van de doelstellingen uit de beleidsnotitie ‘Sport en Bewegen in Midden-Groningen 2021-2025. De financiële consequenties hiervan moeten nog in kaart worden gebracht. 

Nog even en we zijn toe aan een nieuwe beleidsnotitie terwijl beleidsvoornemens niet worden uitgevoerd. Dat zijn geen vrijblijvende onderdelen maar een kaderstellende opdracht van de gemeenteraad. Ongelijkheid blijft dus bestaan. We verwachten van de portefeuillehouder een duidelijk verhaal over de inzet. Blijft dat vandaag uit dan heeft dat wat onze fractie betreft stevige consequenties. Neem verantwoordelijkheid en neem regie en informeer de raad actief en niet met een nietszeggende raadsbrief die we om die reden ook zullen agenderen voor verdere bespreking.

Afsluitend.

Voorzitter ik begon met de crompouce, een volgens kenners, smakeloos afgeleide van de originele croissant en de tompouce. Deze begroting is een afgeleide van een begroting die wij graag zouden zien. Een begroting met duidelijkheid over de vragen wat willen we bereiken, wat mag dat kosten en hoe meten we of we doelstellingen hebben bereikt.

Wij verwachten een betere navolgbare begroting en een goed bijbehorend begrotingsproces. Als aansporing en omdat we u natuurlijk het beste van het beste wensen heb ik voor de schorsing iets voor het college meegenomen.

De crompouce is aan een stevige opmars bezig. Klanten staan er bij de bakker voor in de rij en inmiddels is deze nieuwe variant van de roze invasie niet meer weg te denken en een stevige concurrent van de ‘oer-Hollandse’ tompouce. Volgens kenners is het een dure vorm van originele producten met een bedenkelijk smaak dat het in de verste verte niet haalt bij het origineel

Het begrotingsproces.

De programmabegroting 2024 lijkt in dit opzicht veel op een crompouce. Programma’s zijn onnavolgbaar, bedragen kloppen onderling niet, vaste indelingen worden niet overal consequent doorgevoerd en de vragen wat willen we bereiken, wat gaan we doen en wat hebben we daarvoor nodig zijn veranderd in een woordenbrij waarbij met plussen en minnen nog nauwelijks te achterhalen is of we op schema liggen. Ook hebben we nu de ervaring opgedaan dat ons simpel wordt meegedeeld dat iets bij het aannemen van de begroting al is besloten. Dat vinden we als ChristenUnie een onzorgvuldige vorm van besluitvorming. In de planning en control cyclus blijft het nodig om technische vragen te stellen. Dat alles maakt het werk voor een raadslid namelijk het controleren lastiger. Het zou ieder raadslid een erezaak moeten zijn om dit te verbeteren. Maar blijkbaar is het makkelijker om dit af te doen als hobbyisme van enkele raadsleden. Naast een diskwalificatie doet het ook geen recht aan wat we altijd zouden moeten kunnen; namelijk het aan onze inwoners uitleggen van keuzes. Deze begroting schiet daarin tekort door een gebrek aan duidelijke doelen, heldere indicatoren en volgbare cijfers.

Jeugd

De kosten voor de jeugdzorg blijven stijgen en daarin lijkt de hervormingsagenda jeugdhulp geen oplossing te bieden. Een goede en sluitende analyse van de beheersing van deze kosten is opnieuw niet te vinden in de begroting. We blijven doen wat we deden en blijven om die reden misschien ook wel krijgen wat we kregen. Steeds meer kinderen krijgen vormen van jeugdhulp en steeds meer kinderen worden verwezen naar verschillende vormen van speciaal onderwijs. Bovendien blijkt uit allerlei studies dat kinderen de afgelopen jaren angstiger en depressiever zijn geworden. En dat terwijl de aandacht voor welbevinden, veerkracht, de nadruk op samenwerking flink is toegenomen. We zetten ook met programma’s van het NPG in op zorg voor jongeren.

Alle nadruk ligt momenteel vooral op ‘dat wat het kind (nodig) heeft’. Waardoor de belangrijke vraag: ‘Wat kunnen wij aan de context doen?’ te weinig wordt gesteld. De slinger lijkt te zijn doorgeslagen naar de focus op het individu.

Wat leveren onze inspanningen eigenlijk op en welke hulp werkt? Hoe zorgen we voor een goede aandacht voor de context? Helaas is er niets gedaan met het ontvlechten van het programma Jeugd in het sociaal domein.

De quickscan van de rekenkamer uit het voorjaar van 2022 legde de vinger bij de volgende punten:

Uit de begrotingen blijkt geen concrete meerjarige strategische doelstellingen ten aanzien van de Jeugdzorg. Er blijkt geen bestendige beleidslijn in thema’s en beleidsdoelen voor jeugdzorg.  De beleidsdoelen en activiteiten zijn slechts in beperkte mate voorzien van concrete doelen. Uit de jaarverantwoording blijkt weinig sprake te zijn van een consequente verantwoording op de vastgestelde doelen uit de begroting.

Ook in deze programmabegroting is dat niet verbeterd en dat roept de vraag op waarom het college deze duidelijke aanbevelingen, unaniem ondersteunt door de gemeenteraad, niet serieus neemt. Wat hebt u nodig voor u tot actie komt?

Inwoners centraal.

Met veel inwoners gaat het gelukkig goed. Ze zijn actief in de samenleving. En er wordt best veel van onze inwoners gevraagd. Na jaren van gaswinning en bevingsellende lijkt er weer wat meer perspectief te ontstaan. Maar het wantrouwen is nog groot en veel mensen hebben dagelijks te maken met de gevolgen van stress over de vraag wat hangt me nog allemaal boven het hoofd. De gemeente als bondgenoot klinkt mooi maar wordt niet altijd ervaren. Een inwoner uit Overschild slaakt zijn noodkreet in het Dagblad van het Noorden, hij ervaart geen medewerking van de gemeente maar wel tegenwerking. Je zal maar negen jaar zijn en moeten vragen wanneer gaan we weer naar huis? En je zal de ouder moeten zijn die niet in staat is deze hartenkreet te beantwoorden.

De voorzitter van de dorpsraad Meeden heeft zijn lier inmiddels in de wilgen gehangen en richt zich in niet mis te verstane woorden tot de gemeenteraad en ook bij wijkbezoeken is er de repeterende vraag neem ons als bewoners serieus, neem ons mee in de plannen en informeer ons niet achteraf. Dit menselijk kapitaal is van onschatbare waarde. Laten we er zuinig op zijn. De aangekondigde participatievisie moet daarin echt concreet zijn. Wanneer kunnen we die eindelijk verwachten?

Oud worden in Midden-Groningen.

Demografische trends zijn voor Midden-Groningen vergrijzing en ontgroening. Meer ouderen vragen om specifiek beleid en we hebben bij de voorjaarsnota al aangegeven dat ouderenbeleid voor de ChristenUnie een belangrijk speerpunt is. Binnen de thema’s van het raadswerkprogramma zijn er wel mogelijkheden maar we begrijpen steeds beter de zorg van de ouderenorganisaties bij de start van deze raadsperiode. Zijn ze niet te veel vergeten? Zeker omdat ze nu al, en in de toekomst zeker, een steeds grotere groep inwoners vertegenwoordigen. Nu komt het woord ouderen 43 keer voor in deze begroting. Meestal in een opsomming samen met jongeren. Het woord ouderenbeleid komen we slechts één keer tegen namelijk in de opsomming van de portefeuille van de heer Offereins en dat geeft te denken. We hadden daarin voor deze begroting meer verwacht. Naast de aandacht voor dit onderwerp bij de voorjaarsnota hebben we namelijk als fractie in juni een amendement ingediend dat, met steun van de gehele raad is aangenomen. Daarin vroegen we

Voor de resterende periode een uitvoeringsplan op te stellen met concreet uit te voeren activiteiten.

Dit uitvoeringsplan samen met de ketenpartners op te stellen. In contact proberen te komen met de groep `minder goed georganiseerde' ouderen; Een heldere opdracht aan uitvoeringsorganisatie Kwartier Zorg en Welzijn te geven; Over de voortgang van het ouderenbeleid via de reguliere P&C cyclus te rapporteren.

Dat hieraan gevolg wordt gegeven blijkt nog niet uit deze programmabegroting. Blijkbaar moet ook hier de vraag zijn ‘Wat hebt u nodig voor u tot actie komt?’

Wonen in een schone, veilige omgeving.

Wonen in een schone, hele en veilige omgeving is een mooi uitgangspunt. Dat de praktijk weerbarstiger is zien we in Slochteren waar het centrum niet uitblinkt in het plaatje dat we graag zouden zien. In marketing uitingen zetten we de Fraeylemaborg terecht vaak prominent neer, maar op een steenworp afstand blijft er van dat idyllische beeld weinig over. De provincie Groningen is bereid om 1,5 miljoen te betalen onder voorwaarde dat de gemeente eenzelfde bedrag investeert. In de begroting wordt nu gevraagd om € 870.000. Daar zit dus nog wel een flink gat tussen en dat vraagt echt om een duidelijke uitleg. Inwoners zijn inmiddels door een extern bureau bijgepraat over de plannen en er liggen drie schetsontwerpen voor.

Bijna onnavolgbaar is hier verder de opmerking. We proberen zoveel mogelijk subsidies te krijgen. Maar we denken dat we extra geld nodig hebben. Als dat zo is, vragen we uw raad om een besluit.

Is fatsoenlijk begroten niet een kwestie van reserveren wat nodig is? Wanneer je nu al verwacht te kort te komen, subsidies nog niet duidelijk zijn en er vanuit de provincie een harde eis ligt is dat toch minimaal duidelijk te maken. En ja, het is niet meer dan logisch dat soort besluiten aan de raad voor te leggen. Het budgetrecht is niet een soort optionele mogelijkheid.

In Muntendam komen de plannen voor het centrum langzaam van de grond. We zijn vanwege de veiligheid en effectief gebruik van onderwijstijd blij dat er een gymzaal bij de school komt en dat er eindelijk geïnvesteerd gaat worden. Het dorp heeft veel te lang moeten wachten. Maar het proces lijkt er één van versnellen en vertragen. Dat mogen we ons als politiek ook aanrekenen. De bestaande huisvesting voor het onderwijs kan nu al niet meer en het duurt nog wel even voor er een nieuwe school staat. Wat doet het college in de tussentijd voor de scholen en hoe is zij daarover concreet in gesprek?

Met een veranderd klimaat moeten we ons voorbereiden op langere perioden van droogte en heviger buien in korte tijd. Droogte heeft een groot effect op onze wegen die, zeker met een ondergrond van veen gevoelig zijn voor scheurvorming. Grote delen van onze gemeente kennen een ondergrond van veen of klei op veen. Dat brengt structurele kosten met zich mee. Nu er een klimaatadaptatieplan ligt en ook de knelpunten van het rioleringssysteem duidelijk zijn hadden we verwacht dat er ook een duidelijke investeringsvraag lag. Die blijft nu uit en er wordt slechts een beleidsplan gemeentelijk rioleringsplan aangekondigd. Investeringen zijn in de programmabegroting en meerjarenbegroting nog niet goed terug te vinden terwijl er toch aanzienlijke bedragen mee gemoeid zullen zijn. Blijkbaar accepteren we op de koop toe dat delen van Muntendam en Sappemeer met enige regelmaat blank staan. Dat is nog los van gezondheidsrisico’s erg ongewenst.

Wat verder opvalt.

Wat opvalt in deze begroting is wat er niet in staat. Nog geen uitgewerkt landbouwbeleid bijvoorbeeld, Wat ons betreft is de uitleg over het uitblijven van de harmonisatie van buitensportverenigingen echt niet acceptabel.

De gemeente wil de afspraken die zijn gemaakt met de verschillende buitensportverenigingen harmoniseren aangezien er sprake is van ongelijkheid. Harmonisatie van het accommodatiebeleid is van de doelstellingen uit de beleidsnotitie ‘Sport en Bewegen in Midden-Groningen 2021-2025. De financiële consequenties hiervan moeten nog in kaart worden gebracht. 

Nog even en we zijn toe aan een nieuwe beleidsnotitie terwijl beleidsvoornemens niet worden uitgevoerd. Dat zijn geen vrijblijvende onderdelen maar een kaderstellende opdracht van de gemeenteraad. Ongelijkheid blijft dus bestaan. We verwachten van de portefeuillehouder een duidelijk verhaal over de inzet. Blijft dat vandaag uit dan heeft dat wat onze fractie betreft stevige consequenties. Neem verantwoordelijkheid en neem regie en informeer de raad actief en niet met een nietszeggende raadsbrief die we om die reden ook zullen agenderen voor verdere bespreking.

Afsluitend.

Voorzitter ik begon met de crompouce, een volgens kenners, smakeloos afgeleide van de originele croissant en de tompouce. Deze begroting is een afgeleide van een begroting die wij graag zouden zien. Een begroting met duidelijkheid over de vragen wat willen we bereiken, wat mag dat kosten en hoe meten we of we doelstellingen hebben bereikt.

Wij verwachten een betere navolgbare begroting en een goed bijbehorend begrotingsproces. Als aansporing en omdat we u natuurlijk het beste van het beste wensen heb ik voor de schorsing iets voor het college meegenomen.

De algemene beschouwingen begroting 2024

GemeenteBelangen Midden-Groningen geeft hierbij haar beschouwing op de begroting 2024. Hieronder onze eerste termijn over de begroting. Onze fractievoorzitter Jan Velthuis heeft hierbij het woord namens de fractie van GemeenteBelangen Midden-Groningen.

Eerste termijn algemene beschouwingen begroting 2024

Voorzitter we willen allen bedanken die zich dagelijks inzetten voor deze gemeente. Dat zijn onze ambtenaren in dit huis en daarbuiten. Echter ook de vele vrijwilligers. Zonder hen kunnen we het niet. Een sluitende begroting voor het jaar 2024-2025 met ruimte voor ambitie en nieuwe investeringen. Met uitdagingen Jeugdzorg betaalbaar houden, voldoende goede en betaalbare woningen te bouwen. Waarbij de fractie van Gemeente Belangen een voorzet geeft dat we in het raadswerk programma opnemen dat we in alle dorpen gaan bouwen.

Inwoner centraal:

Een belangrijk speerpunt uit het collegeakkoord is dat de inwoner centraal staat. Wij denken dat gebiedsgericht werken een goede stap in de richting kan zijn.

Meer gaan denken vanuit de leefwereld van onze inwoners, samenwerken met inwoners en maatschappelijke partners. Geen een richtingsverkeer de gemeente moet het maar oplossen, nee veel meer een gezamenlijk aanpak van problemen, kansen, ideeën en opgave. Dit is een uitdaging voor ons allen! Dit kunnen we niet alleen. We hebben daarbij de inbreng van onze inwoners meer dan nodig. Het is belangrijk dat alle inwoners kunnen meedoen. Meedoen door betaald werk, vrijwilligers werk of een zinvolle dagbesteding.

Fysieke leefbaarheid:

Voorzitter, de fractie van Gemeente-Belangen kan zich volledig vinden in het uitgangspunt dat de openbare ruimte een belangrijke onderdeel is in de leefomgeving van onze inwoners. Wij kunnen onze goedkeuring geven om aanvullend 1,8 miljoen euro oplopend tot 3 miljoen beschikbaar te stellen.

om onze gemeente aantrekkelijk te maken en te houden, deze inhaalslag is nodig om het beheer en onderhoud van de openbare ruimte weer op een goed niveau te krijgen.

Verschillende dorpen en wijken zijn begonnen met het opstellen van een dorps-of wijkplannen vanuit het NPG project. Alle 37 dorpen en wijken krijgen de mogelijkheid om een plan te maken. De inwoners centraal staat hierbij voorop!

Muntendam krijgt een mooi en duurzaam kindcentrum en een gymzaal, een verrijking op de locatie Ruitershorn. Nieuwbouw waar het dorp de eerste 30 jaar mee vooruit kan. De plannen voor het Centrumplan worden in samenspraak met inwoners verder uitgewerkt, inclusief een dorpshuis en woningen. Slochterhaven en omgeving zal worden aangepakt. Harkstede moet de nodige voorzieningen krijgen om mee te liften in de ontwikkelingen rondom Meerstad.

Sport en bewegen:

Voorzitter, harmoniseren van het accomodatie beleid zal niet eenvoudig zijn. Gelijke voorwaarden voor sportverenigingen als het gaat om eigendom, beheer en onderhoud van alle accommodaties. GemeenteBelangen wil geen gedwongen privatisering van sportvoorzieningen. Verenigingen die het wel willen en kunnen de ruimte geven. Sportverenigingen die het wel willen, kunnen de ruimte krijgen. We hebben in onze gemeente twee openlucht zwembaden ( Slochteren en Meeden).

Deze worden door inzet van vrijwilligers in stand gehouden. Voorzitter, daar mogen we best trots op zijn. Wij vinden dat deze zwembaden het recht op financiële middelen die nodig zijn om ze in stand te houden!

Veiligheid:

Veiligheid op het gebied van wonen, werken en leven spreek je eenvoudig uit. De dagelijkse praktijk is weerbarstiger, ondermijnende criminaliteit, criminele netwerken maken steeds meer gebruik van jongeren om allerlei hand en spandiensten te verrichten. In kwetsbare wijken kunnen bewoners betrokken raken. We moeten blijven inzetten op samen werken met de politie, het Openbaar Ministerie, maatschappelijke instellingen, woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen. Samen werken is de enige oplossing om wellicht het tij te keren!

Landbouw:

Voorzitter een sector die ook voor onze gemeente belangrijk is. De afgelopen jaren onderdruk staat van de publieke opinie. Veelal gelieerd aan het stikstof problematiek.

GemeenteBelangen loopt niet voor deze discussie weg. Wij willen dat er een duurzaam perspectief komt voor de landbouwsector. We moeten er niet aan denken dat we een landschap hebben zonder boerderijen.

Energietransitie:

De kosten voor energietransitie is een belangrijk aandachtspunt. Kosten zijn niet alleen een probleem voor de inwoners van Midden-Groningen. Voor het jaar 2023 kunnen inwoners tot 125 % van het minimum inkomen eenmalig een bijdrage ontvangen van 1300 euro. Goed dat deze groep ondersteuning krijgt. Echter zijn er vele inwoners, gezinnen die dit niet krijgen en het wel nodig hebben. Wat kan en moet de gemeente wel doen. Onze inwoners helpen hoe ze gebruik kunnen maken van subsidies. Waarbij we ons realiseren dat het niet lokaal is op te lossen maar dit in politiek Den-Haag moet. GemeenteBelangen is voor meer zon op dak. Geen zon-en windparken meer. Een drietal verzoeken die nog in behandeling zijn op basis van van het vorige zonneparken beleid zullen wij beoordelen op draagvlak van aanwonenden. Geen nieuwe windturbines meer in Midden- Groningen en zonneparken. Alleen die al vergund zijn eerst toetsen aan criteria draagvlak. Wij willen ook nog open landschappen en landbouwgrond behouden. Een goede ontwikkeling is dat voor het aanvragen van een vergunning voor een zonnepark een Verklaring van geen Bedenkingen nodig is van de Raad. De raad aan zet of we wel of niet een omgevingsvergunning verlenen voor realisatie van zonneparken.

Afval:

Deze raad heeft besloten om in de periode tot en met 2024 afvalstoffenheffing stapsgewijs te verhogen met 5 % per jaar om de kostendekkendheid te verbeteren. Nu de dekking plusminus 78% is moeten de kosten gedekt worden door bijvoorbeeld de OZB te verhogen. Het voorstel om het tarief te verhogen en tegelijk de kosten verlagen zullen we kritisch beoordelen. Diftar per lediging en geen betaling per kilo van zowel Groen als Grijs is ons uitgangspunt.

Gaswinning:

De parlementaire Enquête Gevolgen Gaswinning heeft duidelijk gemaakt wat wij in Groningen altijd al wisten. Geld is leidend geweest bij de gaswinning. Groningen is in de steek gelaten. Wij hopen dat NIJ Begun met zijn 50 maatregelen voor veel soelaas gaat bieden. Dat zal niet van vandaag of morgen zijn. Mijn fractie kan zich volledig vinden dat we onze inwoners in het aardbevingsgebied laten ondersteunen door professionals die laagdrempelig een luisterend oor kunnen bieden aan individuen en groepen. Om steeds weer worden geconfronteerd te worden met nieuwe schade door bevingen, angst en het gevoel van machteloosheid, dat gaat niemand in de koude kleren zitten. Dagelijks ondervinden onze inwoners nog de gevolgen van gestapelde mijnbouw. Aardbevingen zorgen voor schade aan woningen en andere gebouwen. Er zijn nog 3300 adressen die mogelijk niet voldoen aan de veiligheidsnorm. Hoe kunnen we druk zetten om dit versneld aan te pakken? Naast het gevoel van je voelt je niet veilig in je woning, geeft dit veel stress voor degenen die hier mee te maken hebben. Als coalitie partij zijn we helder en duidelijk. De versterking moet volgens plan worden uitgevoerd. Schade moet op tijd worden afgehandeld. Gaswinning uit het Groningerveld stoppen in 2023. Dit laatste is gebeurd. Echter de gevolgen van jaren lange gestapelde mijnbouw zullen nog lang doorwerken.

Nationaal Programma Groningen:

De ontwikkeling ten aanzien het NPG zijn dat er 75 % trekkingsrechten in Midden-Groningen zijn geborgd. helaas is breed gesteund door de raad 5% bewoners initiatieven afgewezen.

Belangrijk is dat we bij het opstellen governance en verantwoording de positie van de raden en staten worden geborgd. Dat de sociale agenda Pegas niet via het Gemeentefonds gaat, baart ons zorgen! De raad heeft een motie ingediend om de nog te ontvangen NPG gelden in te zetten voor onze inwoners ten behoeve van meer Welvaart en een betere leefomgeving. GemeenteBelangen blijft voorstander om de nog ontvangen gelden lokaal in te zetten.

Wonen:

Vernieuwen van de Woonvisie 2019-2028 is voor ons noodzakelijk. Veelal hebben we te maken dat een winkelpand sluit doorat er geen opvolging is of om andere redenen. Met als gevolg leegstand en verpaupering. Dit moeten we voorkomen en meewerken als een eigenaar zijn winkelpand de bestemming ervan wil veranderen. GemeenteBelangen wil dat er ook aandacht is voor kleinere dorpen om te bouwen. In een tijd van vergrijzing kan het bouwen van zorgen voor doorstroming en kansen voor eenieder. Het college moet aan de slag gaan met de bestuursopdracht Wonen uit het raadswerk programma, vernieuwen van de woonvisie die aansluit op de wensen van onze inwoners. Met andere woorden niet wij de lokale politiek staan voorop, nee onze inwoners staan op 1. Daar doen we het voor. Bouwen van woningen helpen om de doorstroming te bevorderen. Zowel jeugd als ouderen kunnen in hun dorp blijven wonen wat weer goed is voor de leefbaarheid. Betaalbare woningen bouwen waar het kan en moet!

Economie:

Ontwikkeling van bedrijfsterreinen is belangrijk voor de werkgelegenheid.Onze bedrijfsgronden zijn nagenoeg uitverkocht. Onze voorkeur gaat uit naar ontwikkeling aan de noordkant van de A7. Waar we geen voorstander van zijn is het vestigen van zogenaamde XXL bedrijven die niet of nauwelijks werkgelegenheid opleveren.

Het ontwikkelen van het gebied rond de A7 is nodig om ruimtelijke/ economische perspectief te krijgen. Bestaande bedrijventerreinen verbeteren en nieuwe ontwikkelen waarbij we geen voorstander zijn van XXL bedrijven die geen werkgelegenheid zullen opleveren voor onze inwoners en de regio, Ja ook de regio is belangrijk voor werkgelegenheid van onze inwoners. Dat is anders denken, niet alleen gemeentelijk maar regionaal. Werkgelegenheid stopt niet aan de gemeentegrens

Programma Dienstverlening:

Dienstverlening naar de burger moet beter. Regelmatig krijgen we signalen dat er bijvoorbeeld op brieven, mails of telefoontjes niet of veel te laat wordt gereageerd.

Inwoners moet ook al kan dit niet direct, een adequate reactie krijgen.

Openbaar Vervoer:

Het openbaar vervoer laat steken vallen. Er zijn dorpen in onze gemeente die verstoken blijven van openbaar vervoer. Wij vinden dat we samen met de dorpen op zoek moeten naar alternatieven. Goed te constateren dat vrijwilligers een deel van de dorpen (buurtbus kan verzorgen). Ja, alles aan de markt laten was het toverwoord. De gevolgen daarvan zullen wellicht nog meer duidelijk worden in de toekomst. Een regionale treinvervoerder Arriva (volle dochter van DB) verkoopt het aan een Amerikaans investeerder. Wat dit gaat betekenen voor het personeel, de overheden en onze inwoners blijft zeer de vraag?

Duurzaamheid:

Uitvoeren van de SPUK Energiearmoede daardoor kunnen we huishoudens helpen met energiebesparende maatregelen. Inzetten van een klusbus en een cv dokter is een eerste aanzet in de goede richting. We bieden een stimuleringsregeling aan. Inwoners die geen overwaarde op hun huis hebben maar toch energiebesparende maatregelen willen treffen kunnen gebruik maken van deze regeling. Daarnaast kunnen ruim duizend huiseigenaren geholpen worden met een subsidie van 1000 euro voor het isoleren van hun woning. Desalniettemin blijft het nog een behoorlijke opgave om iedereen te helpen. Geopolitiek en oorlogen bepalen de wereldmarkt voor onze energie. Gas importeren, opwekken van duurzame energie daar hebben we allemaal mee te maken. Dit lossen we niet even op als Midden-Groningen of zelfs nationaal.

Aandachtspunten:

Een ieder van ons heeft emoties als je beelden ziet van de gevolgen van oorlog in Oekraïne en andere landen/gebieden, dan leven wij gelukkig hier veilig.

Gemeentebelangen is duidelijk, we zullen altijd een plek moeten bieden aan mensen die vluchten voor oorlog en vervolging.

GemeenteBelangen is het eens met het stopzetten van de handhaving op permanente bewoning in bungalowpark De Leine. Wij verwachten dat het college met een goed gedegen integraal plan komt voor het hele gebied. We willen wel meegeven, dat er een groot tekort aan woningen is in onze regio.

We moeten de juiste dingen blijven doen in onze gemeente. De fractie van GemeenteBelangen staat achter het stimuleren van zon op dak. Gasvrij Gorecht, Aardgasvrij Steendam-Tjuchem en Wijkuitvoeringsplannen. Waarbij we als gemeente zelf het goede voorbeeld moeten geven en derhalve een duurzame bedrijfsvoering moeten voeren.

Jan Velthuis fractievoorzitter.

De algemene beschouwingen begroting 2024

GemeenteBelangen Midden-Groningen geeft hierbij haar beschouwing op de begroting 2024. Hieronder onze eerste termijn over de begroting. Onze fractievoorzitter Jan Velthuis heeft hierbij het woord namens de fractie van GemeenteBelangen Midden-Groningen.

Eerste termijn algemene beschouwingen begroting 2024

Voorzitter we willen allen bedanken die zich dagelijks inzetten voor deze gemeente. Dat zijn onze ambtenaren in dit huis en daarbuiten. Echter ook de vele vrijwilligers. Zonder hen kunnen we het niet. Een sluitende begroting voor het jaar 2024-2025 met ruimte voor ambitie en nieuwe investeringen. Met uitdagingen Jeugdzorg betaalbaar houden, voldoende goede en betaalbare woningen te bouwen. Waarbij de fractie van Gemeente Belangen een voorzet geeft dat we in het raadswerk programma opnemen dat we in alle dorpen gaan bouwen.

Inwoner centraal:

Een belangrijk speerpunt uit het collegeakkoord is dat de inwoner centraal staat. Wij denken dat gebiedsgericht werken een goede stap in de richting kan zijn.

Meer gaan denken vanuit de leefwereld van onze inwoners, samenwerken met inwoners en maatschappelijke partners. Geen een richtingsverkeer de gemeente moet het maar oplossen, nee veel meer een gezamenlijk aanpak van problemen, kansen, ideeën en opgave. Dit is een uitdaging voor ons allen! Dit kunnen we niet alleen. We hebben daarbij de inbreng van onze inwoners meer dan nodig. Het is belangrijk dat alle inwoners kunnen meedoen. Meedoen door betaald werk, vrijwilligers werk of een zinvolle dagbesteding.

Fysieke leefbaarheid:

Voorzitter, de fractie van Gemeente-Belangen kan zich volledig vinden in het uitgangspunt dat de openbare ruimte een belangrijke onderdeel is in de leefomgeving van onze inwoners. Wij kunnen onze goedkeuring geven om aanvullend 1,8 miljoen euro oplopend tot 3 miljoen beschikbaar te stellen.

om onze gemeente aantrekkelijk te maken en te houden, deze inhaalslag is nodig om het beheer en onderhoud van de openbare ruimte weer op een goed niveau te krijgen.

Verschillende dorpen en wijken zijn begonnen met het opstellen van een dorps-of wijkplannen vanuit het NPG project. Alle 37 dorpen en wijken krijgen de mogelijkheid om een plan te maken. De inwoners centraal staat hierbij voorop!

Muntendam krijgt een mooi en duurzaam kindcentrum en een gymzaal, een verrijking op de locatie Ruitershorn. Nieuwbouw waar het dorp de eerste 30 jaar mee vooruit kan. De plannen voor het Centrumplan worden in samenspraak met inwoners verder uitgewerkt, inclusief een dorpshuis en woningen. Slochterhaven en omgeving zal worden aangepakt. Harkstede moet de nodige voorzieningen krijgen om mee te liften in de ontwikkelingen rondom Meerstad.

Sport en bewegen:

Voorzitter, harmoniseren van het accomodatie beleid zal niet eenvoudig zijn. Gelijke voorwaarden voor sportverenigingen als het gaat om eigendom, beheer en onderhoud van alle accommodaties. GemeenteBelangen wil geen gedwongen privatisering van sportvoorzieningen. Verenigingen die het wel willen en kunnen de ruimte geven. Sportverenigingen die het wel willen, kunnen de ruimte krijgen. We hebben in onze gemeente twee openlucht zwembaden ( Slochteren en Meeden).

Deze worden door inzet van vrijwilligers in stand gehouden. Voorzitter, daar mogen we best trots op zijn. Wij vinden dat deze zwembaden het recht op financiële middelen die nodig zijn om ze in stand te houden!

Veiligheid:

Veiligheid op het gebied van wonen, werken en leven spreek je eenvoudig uit. De dagelijkse praktijk is weerbarstiger, ondermijnende criminaliteit, criminele netwerken maken steeds meer gebruik van jongeren om allerlei hand en spandiensten te verrichten. In kwetsbare wijken kunnen bewoners betrokken raken. We moeten blijven inzetten op samen werken met de politie, het Openbaar Ministerie, maatschappelijke instellingen, woningbouwcorporaties en onderwijsinstellingen. Samen werken is de enige oplossing om wellicht het tij te keren!

Landbouw:

Voorzitter een sector die ook voor onze gemeente belangrijk is. De afgelopen jaren onderdruk staat van de publieke opinie. Veelal gelieerd aan het stikstof problematiek.

GemeenteBelangen loopt niet voor deze discussie weg. Wij willen dat er een duurzaam perspectief komt voor de landbouwsector. We moeten er niet aan denken dat we een landschap hebben zonder boerderijen.

Energietransitie:

De kosten voor energietransitie is een belangrijk aandachtspunt. Kosten zijn niet alleen een probleem voor de inwoners van Midden-Groningen. Voor het jaar 2023 kunnen inwoners tot 125 % van het minimum inkomen eenmalig een bijdrage ontvangen van 1300 euro. Goed dat deze groep ondersteuning krijgt. Echter zijn er vele inwoners, gezinnen die dit niet krijgen en het wel nodig hebben. Wat kan en moet de gemeente wel doen. Onze inwoners helpen hoe ze gebruik kunnen maken van subsidies. Waarbij we ons realiseren dat het niet lokaal is op te lossen maar dit in politiek Den-Haag moet. GemeenteBelangen is voor meer zon op dak. Geen zon-en windparken meer. Een drietal verzoeken die nog in behandeling zijn op basis van van het vorige zonneparken beleid zullen wij beoordelen op draagvlak van aanwonenden. Geen nieuwe windturbines meer in Midden- Groningen en zonneparken. Alleen die al vergund zijn eerst toetsen aan criteria draagvlak. Wij willen ook nog open landschappen en landbouwgrond behouden. Een goede ontwikkeling is dat voor het aanvragen van een vergunning voor een zonnepark een Verklaring van geen Bedenkingen nodig is van de Raad. De raad aan zet of we wel of niet een omgevingsvergunning verlenen voor realisatie van zonneparken.

Afval:

Deze raad heeft besloten om in de periode tot en met 2024 afvalstoffenheffing stapsgewijs te verhogen met 5 % per jaar om de kostendekkendheid te verbeteren. Nu de dekking plusminus 78% is moeten de kosten gedekt worden door bijvoorbeeld de OZB te verhogen. Het voorstel om het tarief te verhogen en tegelijk de kosten verlagen zullen we kritisch beoordelen. Diftar per lediging en geen betaling per kilo van zowel Groen als Grijs is ons uitgangspunt.

Gaswinning:

De parlementaire Enquête Gevolgen Gaswinning heeft duidelijk gemaakt wat wij in Groningen altijd al wisten. Geld is leidend geweest bij de gaswinning. Groningen is in de steek gelaten. Wij hopen dat NIJ Begun met zijn 50 maatregelen voor veel soelaas gaat bieden. Dat zal niet van vandaag of morgen zijn. Mijn fractie kan zich volledig vinden dat we onze inwoners in het aardbevingsgebied laten ondersteunen door professionals die laagdrempelig een luisterend oor kunnen bieden aan individuen en groepen. Om steeds weer worden geconfronteerd te worden met nieuwe schade door bevingen, angst en het gevoel van machteloosheid, dat gaat niemand in de koude kleren zitten. Dagelijks ondervinden onze inwoners nog de gevolgen van gestapelde mijnbouw. Aardbevingen zorgen voor schade aan woningen en andere gebouwen. Er zijn nog 3300 adressen die mogelijk niet voldoen aan de veiligheidsnorm. Hoe kunnen we druk zetten om dit versneld aan te pakken? Naast het gevoel van je voelt je niet veilig in je woning, geeft dit veel stress voor degenen die hier mee te maken hebben. Als coalitie partij zijn we helder en duidelijk. De versterking moet volgens plan worden uitgevoerd. Schade moet op tijd worden afgehandeld. Gaswinning uit het Groningerveld stoppen in 2023. Dit laatste is gebeurd. Echter de gevolgen van jaren lange gestapelde mijnbouw zullen nog lang doorwerken.

Nationaal Programma Groningen:

De ontwikkeling ten aanzien het NPG zijn dat er 75 % trekkingsrechten in Midden-Groningen zijn geborgd. helaas is breed gesteund door de raad 5% bewoners initiatieven afgewezen.

Belangrijk is dat we bij het opstellen governance en verantwoording de positie van de raden en staten worden geborgd. Dat de sociale agenda Pegas niet via het Gemeentefonds gaat, baart ons zorgen! De raad heeft een motie ingediend om de nog te ontvangen NPG gelden in te zetten voor onze inwoners ten behoeve van meer Welvaart en een betere leefomgeving. GemeenteBelangen blijft voorstander om de nog ontvangen gelden lokaal in te zetten.

Wonen:

Vernieuwen van de Woonvisie 2019-2028 is voor ons noodzakelijk. Veelal hebben we te maken dat een winkelpand sluit doorat er geen opvolging is of om andere redenen. Met als gevolg leegstand en verpaupering. Dit moeten we voorkomen en meewerken als een eigenaar zijn winkelpand de bestemming ervan wil veranderen. GemeenteBelangen wil dat er ook aandacht is voor kleinere dorpen om te bouwen. In een tijd van vergrijzing kan het bouwen van zorgen voor doorstroming en kansen voor eenieder. Het college moet aan de slag gaan met de bestuursopdracht Wonen uit het raadswerk programma, vernieuwen van de woonvisie die aansluit op de wensen van onze inwoners. Met andere woorden niet wij de lokale politiek staan voorop, nee onze inwoners staan op 1. Daar doen we het voor. Bouwen van woningen helpen om de doorstroming te bevorderen. Zowel jeugd als ouderen kunnen in hun dorp blijven wonen wat weer goed is voor de leefbaarheid. Betaalbare woningen bouwen waar het kan en moet!

Economie:

Ontwikkeling van bedrijfsterreinen is belangrijk voor de werkgelegenheid.Onze bedrijfsgronden zijn nagenoeg uitverkocht. Onze voorkeur gaat uit naar ontwikkeling aan de noordkant van de A7. Waar we geen voorstander van zijn is het vestigen van zogenaamde XXL bedrijven die niet of nauwelijks werkgelegenheid opleveren.

Het ontwikkelen van het gebied rond de A7 is nodig om ruimtelijke/ economische perspectief te krijgen. Bestaande bedrijventerreinen verbeteren en nieuwe ontwikkelen waarbij we geen voorstander zijn van XXL bedrijven die geen werkgelegenheid zullen opleveren voor onze inwoners en de regio, Ja ook de regio is belangrijk voor werkgelegenheid van onze inwoners. Dat is anders denken, niet alleen gemeentelijk maar regionaal. Werkgelegenheid stopt niet aan de gemeentegrens

Programma Dienstverlening:

Dienstverlening naar de burger moet beter. Regelmatig krijgen we signalen dat er bijvoorbeeld op brieven, mails of telefoontjes niet of veel te laat wordt gereageerd.

Inwoners moet ook al kan dit niet direct, een adequate reactie krijgen.

Openbaar Vervoer:

Het openbaar vervoer laat steken vallen. Er zijn dorpen in onze gemeente die verstoken blijven van openbaar vervoer. Wij vinden dat we samen met de dorpen op zoek moeten naar alternatieven. Goed te constateren dat vrijwilligers een deel van de dorpen (buurtbus kan verzorgen). Ja, alles aan de markt laten was het toverwoord. De gevolgen daarvan zullen wellicht nog meer duidelijk worden in de toekomst. Een regionale treinvervoerder Arriva (volle dochter van DB) verkoopt het aan een Amerikaans investeerder. Wat dit gaat betekenen voor het personeel, de overheden en onze inwoners blijft zeer de vraag?

Duurzaamheid:

Uitvoeren van de SPUK Energiearmoede daardoor kunnen we huishoudens helpen met energiebesparende maatregelen. Inzetten van een klusbus en een cv dokter is een eerste aanzet in de goede richting. We bieden een stimuleringsregeling aan. Inwoners die geen overwaarde op hun huis hebben maar toch energiebesparende maatregelen willen treffen kunnen gebruik maken van deze regeling. Daarnaast kunnen ruim duizend huiseigenaren geholpen worden met een subsidie van 1000 euro voor het isoleren van hun woning. Desalniettemin blijft het nog een behoorlijke opgave om iedereen te helpen. Geopolitiek en oorlogen bepalen de wereldmarkt voor onze energie. Gas importeren, opwekken van duurzame energie daar hebben we allemaal mee te maken. Dit lossen we niet even op als Midden-Groningen of zelfs nationaal.

Aandachtspunten:

Een ieder van ons heeft emoties als je beelden ziet van de gevolgen van oorlog in Oekraïne en andere landen/gebieden, dan leven wij gelukkig hier veilig.

Gemeentebelangen is duidelijk, we zullen altijd een plek moeten bieden aan mensen die vluchten voor oorlog en vervolging.

GemeenteBelangen is het eens met het stopzetten van de handhaving op permanente bewoning in bungalowpark De Leine. Wij verwachten dat het college met een goed gedegen integraal plan komt voor het hele gebied. We willen wel meegeven, dat er een groot tekort aan woningen is in onze regio.

We moeten de juiste dingen blijven doen in onze gemeente. De fractie van GemeenteBelangen staat achter het stimuleren van zon op dak. Gasvrij Gorecht, Aardgasvrij Steendam-Tjuchem en Wijkuitvoeringsplannen. Waarbij we als gemeente zelf het goede voorbeeld moeten geven en derhalve een duurzame bedrijfsvoering moeten voeren.

Jan Velthuis fractievoorzitter.

Inloop vanaf 17.30 uur. Ontvangst met koffie /thee etc. Om 18.15 uur samen genieten van een stamppotbuffet. Tijdens het stamppotbuffet praat Gjalt de Haan ons op enthousiaste wijze bij over de campagne voor de landelijke verkiezingen, tevens uitnodiging om op 11 november in Tolbert aanwezig te zijn, waar Henri Bontenbal ook aanwezig is. 19.30 uur; Opening van de Algemene ledenvergadering door voorzitter Alma den Hertog. Zij refereerde aan een CDA-slogan ”bestaanszekerheid” dit moet landelijk structureel aangepakt worden. Zorgen voor toereikend inkomen, stelsel voor zorg en welzijn. Een taak voor de overheid, bestaan en zekerheid door zinvol werk. Tijdens de verkiezingen gaat het vaak en veel over bestaanszekerheid. Maar wat is dat eigenlijk en hoe ver strekt zich dat. Kijkend naar de uitleg van de politiek gaat het over financieel in staat kunnen zijn te zorgen voor een woning, en dagelijkse noodzakelijkheden. En ook de grondwet art 20 gaat over bestaanszekerheid en draagt de overheid op een beleid te voeren, dat is gericht op de bestaanszekerheid van de bevolking en op spreiding van welvaart. Het tweede lid geeft de wetgever de opdracht om op het terrein van de sociale zekerheid regelend op te treden. Echter , bestaanszekerheid gaat ook over het hebben van perspectief en vertrouwen in de toekomst, er mogen zijn, als groepering, beroepsgroep en/of als persoon. En bestaanszekerheid geeft ook een basis aan sociaal functioneren en de rijkheid van je eigen bestaan. Daarvoor is het belangrijk dat we blijven omzien naar elkaar, elkaar zien en waarderen, minder afrekenend zijn en laten weten: jij en jouw bestaan, zakelijk en privé, mag er zijn. Wat er direct in jouw omgeving gebeurt heeft grote invloed op je bestaan en je zekerheid. Meedoen in je eigen leefomgeving, omzien naar elkaar! Het CDA gedachtengoed in de praktijk brengen, trachten vanuit eigen kracht het tij keren. Uit de gemeenteraad; door Erianne van der Burg. Er zijn veel besluiten genomen de afgelopen tijd in de raad, de omgevingsvisie is vastgesteld. Daarbij is extra nog opgenomen dat donkerte een waarde is waar rekening mee gehouden moet worden in de visie. Over de visie op Hoogezand-Noord is een besluit genomen, daar komen woningen en een deel van de oudere woningen zal worden gesloopt ten behoeve van nieuwbouw. Het aangezicht van Hoogezand wordt verbeterd. De recreatieweide aan het Schildmeer zal aangepakt worden met mogelijkheden zoals surfen en vissen, met een goede toegankelijkheid en parkeermogelijkheid. Regionaal Veiligheidsbeleidsplan, er wordt een zienswijze ingediend over de beschikbaarheid van politie in de gemeente Noodopvang: Zuidbroek krijgt € 1 miljoen en Noordbroek € 100.000, de dorpen zelf komen met een voorstel voor de besteding. Begrotingsbehandeling, de begroting is rond, maar de OZB sterk verhoogd met de consumentenprijsindex. We komen met een voorstel met maximaal 7 % te verhogen. Opm.: wees terughoudend met deze belasting, dit omdat het feitelijk de meest oneerlijke belasting is. Nij Begun, na de parlementaire enquête komt er een regiegroep van de raden, nu ook vanuit drie gemeenten in Drenthe waar bevingen hebben plaatsgevonden. Gemeentelijke kunstwerken, zoals bruggen etc. worden aangepakt. Het aantal wethouders wordt niet uitgebreid, blijft 4. De profielschets voor een nieuwe burgemeester wordt opgesteld, er is een bijeenkomst en men kan ook digitaal een formulier invullen. Fractievoorzitters zitten in de vertrouwenscommissie en worden begeleid door specialisten. De voorzitter bedankt iedereen voor inbreng en sluit de vergadering Direct geeft zij het woord aan natuurfotograaf Wilco van der Laan die ons prachtige foto’s laat zien van o.a. het Roegwold foto’s van dieren vooral prachtig vogels waarvan we niet wisten dat ze in onze omgeving vertoeven. Dit omlijst met schitterend verhalen, kortom een onvergetelijke voorstelling. De voorzitter bedankt Wilco voor de prachtige voorstelling en ook voor de mooie verhalen.

Op donderdag 6 april jongstleden heeft de gemeenteraad het plan groen vastgesteld, met daarin extra middelen voor het op orde brengen en houden van de openbare ruimte. De fractie van GemeenteBelangen Midden-Groningen is blij dat er is ingestemd en hoopt nu snel (meer) resultaat te zien in de openbare ruimte. Als partij hebben we de afgelopen jaren erg veel klachten gekregen over het beleid dat door gebrek aan middelen werd gevoerd op dit thema. Een verschraling door bezuinigingen die op vele plekken in onze mooie gemeente zichtbaar werd. Dat moet en kan anders. Dit hebben we tijdens de verkiezingen van vorig jaar ook uitgedragen. Voor GemeenteBelangen was en is dit thema erg belangrijk, want iedereen wil in een fatsoenlijk onderhouden omgeving wonen. Mede daarom heeft GemeenteBelangen ingezet op de extra investeringen van 2 miljoen euro waarvan bijna 1.4 miljoen euro om het groen in de openbare ruimte weer fatsoenlijk te krijgen. In het najaar zal er een raadsvoorstel volgen vanuit het College om 600.000 euro vrij te maken voor wegen en kunstwerken, zodat we ook dit op peil kunnen brengen.