Poliflw

Als woordvoerder Onderwijs was ze wars van lege modieuze trends en hield zij steeds de focus op de kwaliteit van onderwijs en de positie van de leraar hierin. Zo pleitte Ursie vurig voor kleinere klassen, tot ergernis van toenmalig minister Netelenbos. ‘Dat is droomdenken, onhaalbaar.’ Maar Ursie hield stug vol en anderhalf jaar later werden de klassen verkleind. Mede door Ursie’s tomeloze inzet maakte D66 in de Paarse regeerperioden het thema onderwijs tot het voornaamste speerpunt, het onderwerp waar de sociaal-liberale waarden het meest concreet worden. Vele partijleiders zijn aan haar schatplichtig.

In de periode van 2003-2006, Ursie’s laatste periode als Tweede Kamerlid, bestond de fractie uit zes personen. D66 nam deel aan het kabinet Balkenende II, met CDA en VVD. Naast onderwijs werd Ursie woordvoerder asielbeleid. Met hartstocht verzette ze zich tegen het strenge asielbeleid van minister Rita Verdonk. Het gedwongen terugsturen van Iraanse homo’s die hun land waren ontvlucht, was voor Ursie een kabinetscrisis waard. Ze speelde het hard en minister Verdonk bond in.

De twaalf jaren dat Ursie Tweede Kamerlid was waren politiek gezien enerverende jaren. Daarbij was haar man Ad van Gils haar steun en toeverlaat.

Haar Brabantse afkomst vergat ze intussen nooit; ze was trouw bezoeker van lokale afdelingen en hield de lijnen kort. Iedereen die je spreekt over Ursie roemt haar deskundigheid én haar gemeende menselijke interesse. Ze herinnerde zich van al haar medewerkers persoonlijke details en had altijd een luisterend oor.

Ook na haar Kamerlidmaatschap bleef ze zeer betrokken bij het onderwijs. Ze was voorzitter van de Evaluatie- en adviescommissie passend onderwijs, lid van de Onderwijsraad en tussen 2013 en 2021 bestuursvoorzitter van het Schoolleidersregister PO, waarvan zij een belangrijke aanstichter was. Bij reünies van de fractie uit de periode 1994-1998 was Ursie altijd aanwezig, optimistisch, vrolijk en betrokken.

Zij zal enorm worden gemist.

Boris Dittrich en Boris van der Ham, Den Haag, 22 april 2024.

Voorzitter, om te beginnen met het onderwijs.

Mijn liefde voor het onderwijs begon toen ik zelf voor de klas stond als gastdocent cultuur. Het ontwikkelde zich verder tijdens mijn jaren bij het ministerie van Onderwijs en kwam tot wasdom toen ik mij hiervoor inzette als fractievoorzitter in Amsterdam.

Maar uit de gisteren verschenen Staat van het Onderwijs blijkt dat het slecht gesteld is met de kwaliteit. Ondanks het harde werk van leerlingen, leraren en schoolleiders. Maar liefst 1 op de 5 scholen wordt beoordeeld met een onvoldoende of zeer zwak. Een derde van de leerlingen kan niet goed lezen. En te vaak worden klassen naar huis gestuurd omdat er geen leraar is.

Een kantelpunt, dat vraagt om investeringen, ook door een toekomstig kabinet. Investeren in onderwijs, is immers investeren in Nederland. Maar er is meer nodig dan dat. Want om met de filosofe Martha Nussbaum te spreken, mag het onderwijs niet alleen dienen om economische burgers te produceren. Niet voor de winst. We moeten een breder perspectief omarmen, door meer aandacht voor de geesteswetenschappen, literatuur, cultuur en gezonde schoollunches in het onderwijs. Dit draagt niet alleen bij aan de intellectuele ontwikkeling en leesvaardigheid, maar ook aan de vorming van kritisch denkende en empathische mensen.

Anders gezegd: op school moet je niet iets, maar iemand worden. En om dat te bereiken moeten we beter luisteren naar leraren, ook als volwassenen. We moeten naast leraren staan en hende ruimte geven, zodat zij kinderen de beste kansen geven op een mooie toekomst.

Beste Democraten, we weten allemaal dat deze verkiezingen zich afspelen in een totaal nieuwe realiteit.

Er raast een oorlog langs de randen van de Europese Unie. En er hangt een donkere wolk boven ons continent. We moeten opstaan tegen partijen die de rechtsstaat afbreken.

Een les die ik zélf heb geleerd is dat onze democratische verworvenheden nóoit vanzelfsprekend zijn.

Als twintiger bezocht ik een vriend in Bratislava. Nu de hoofdstad van Slowakije, maar al eeuwenlang een kruispunt van Europese culturen.

Mijn vriend Joszef was Slowaak, behorend tot de Hongaarse minderheid, en hij genoot in 1995 pas een paar jaar van de vrijheid die wij in het westen vanzelfsprekend vinden.

Wandelend door een zonnig Bratislava vertelde deze leeftijdsgenoot mij verhalen die ik vroeger van de generatie van mijn grootouders over de Duitse bezetting hoorde.

De krantenwinkel, waar illegaal westerse kranten werden verkocht,

het cafe waar het studentenverzet bijeen kwam,

en de statige schouwburg, waar opgepakte leden van het verzet gevangen zaten. Dierbare vrienden van Joszef.

Die wandeling door een stad die na decennia dictatuur weer opleefde, die de nieuwe vrijheid uitbundig vierde, maakte op mij een diepe, blijvende indruk.

Een leven in angst, geen bescherming tegen willekeur van de overheid. Het zijn – helaas – geen spoken uit het verleden die we 80 jaar geleden definitief hebben verslagen. Ze zijn nu nog steeds aan de orde van de dag.

De agressie van Poetin en een steeds assertiever China laten zien dat de antidemocratische krachten aan invloed winnen op het wereldtoneel.

Stérker nog, ook binnen onze éigen Europese grenzen heeft een autocratisch leider in Hongarije al jaren de touwtjes in handen.

Míj́n zorg is dat Orban straks samen met Wilders, le Pen en Meloni diezelfde sloophamer in Europa gaat hanteren.

Europa is niet van nature immuun voor autoritair gedachtegoed. Onze democratie is kwetsbaar, verre van zelfsprekend.

En dát terwijl democratie de belángrijkste voorwaarde is voor onze welvaart, vrijheid en veiligheid.

Dát is precies waar de Europese verkiezingen van 6 juni over gaan!!

Willen wij in ongekende vrijheid en welvaart blijven leven? Of laten wij onze toekomst gijzelen door de valse beloftes van extreemrechts?

Ik vind het daarom volstrékt onverantwoord dat partijen als de VVD een knieval maken voor extreemrechts, en dit afbraakbeleid mogelijk maken.

Congres, wij zijn échte liberalen. In onze Néderlandse traditie, in onze Europese samenwerking. En laat duidelijk zijn:  échte liberalen verdédigen onze Europese waarden, verdédigen onze vrijheid. Wij zullen daarom nóóit samenwerken met extreem-rechts, en échte liberalen zijn welkom bij D66!!

Wij zijn als D66’ers vaak ongeduldig, verandering gaat ons zelden snel genoeg. Maar verandering kost tijd. Het heeft ook tijd gekost om Europa de goede koers op te sturen.

Bóuwen duurt lang maar wij weten ook dat slopen snel kan gaan. De progressieve koers die wij in Nederland en Europa hebben ingezet, is zó weer onderuit gehaald. Onder de dreiging van extreemrechts zien we nú al dat conservatieve partijen zand in de motor strooien.

Het slopen van de natuurherstelwet was voor mij persoonlijk dé aanleiding om de politieke handschoen weer op te pakken.

Als zoon van twee biologen weet ik hoe mooi, maar ook hoe kwetsbaar de natuur is. En hoe belangrijk voor de mens. Wij kunnen simpelweg niet zonder.

Die natuurherstelwet staat niet op zichzelf, maar is een symbool voor iets groters. Voor een radicale, noodzakelijke verandering in ons denken over hoe wij met onze planeet omgaan.

Klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit dwingen ons onze economie fundamenteel te veranderen.

Dat klinkt voor sommigen misschien bedreigend, maar voor ons spannend, uitdagend, en, als de enige weg vooruit.

De economie van morgen zal hóe dan ook groen zijn. En dat biedt juist kánsen. Kansen ook voor onze Nederlandse innovatieve ondernemers. Maar dan moeten we die wél pakken.

Voor míj́ is het duidelijk: wie groen beleid door de shredder wil halen, vernietigt ook het loonstrookje van morgen!!

De grote economische uitdaging is dus niet hoe we behoúden wat we hebben, maar hoe we de transities die over de wereld razen áanjagen.

Wat D66 betreft wordt Europa niet afhankelijk van groene technologie uit China en kunstmatige intelligentie uit de Verenigde Staten, maar loopt het zelf voorop.

Want een krachtige democratie en een leven in vrijheid vragen ook om een florerende economie.

Het moge duidelijk zijn: het worden cruciale jaren in het Europees Parlement. In deze veranderende wereld moet Europa eensgezinder zijn.

Geen 27 koninkrijkjes, maar één wereldmacht.

Dat dankzij haar kracht niet bedréigd wordt door anderen, maar bewónderd om haar democratie, individuele vrijheden en kwaliteit van leven.

Voor dát Europa gaan we in juni naar de stembus.

Ik ga er alles aan doen, samen met de andere kandidaten en met jullie, om te zorgen dat we Nederland overtuigen van dit verhaal. Niet aan de kant blijven staan. Sta op, laat je horen en doe mee. Meld je vandaag nog bij je lokale afdeling, ga de straat op, overtuig de buren, je vrienden en familie om óok D66 te stemmen.

Want ik wil dat straks een Oekraïense Jozsef met onze kinderen door een zonnig en vredig Marioepol kan wandelen.

Partijgenoten, vrienden, congresveteranen en al die nieuwe leden die hier voor het eerst zijn, welkom. Zoals altijd op een D66-congres schijnt de zon, fijn dat jullie er zijn.

Als partijleider mag je op zo’n congres 20 minuten speechen.

Ik dacht: waar zal ik het dit keer eens over hebben.

Jullie hebben deze week in de krant gelezen dat ik een betweter ben.

Daar klopt natuurlijk helemaal niks van.

‘En hoe dat zit, dat ga ik jullie in de komende twintig minuten nog even één keer heel goed uitleggen!’

Deze weken bezoek ik huiskamers in het hele land. En in die huiskamers ga ik elke keer in gesprek met tientallen D66-leden. Zoals aan de keukentafel van Joek & Talitha, uiteraard met Brabantse worstenbroodjes. Afgelopen woensdagavond in Groningen met huisgemaakte pizza van Pepijn. Of vorige maand in het Limburgse Meerlo waar pa en ma Jenneskens voor de verse soep en broodjes zorgden. Gastvrije en gezellige bijeenkomsten dus met leden jong en oud, van stad en platteland, kersvers bij de club of juist trouw en decennialang lid.

We hebben het over wat ons bindt en waar we naartoe willen. In Zwolle waren er volop ideeën over onze onderwijsstrijd en het opkomen voor jongeren. In Utrecht bedachten we manieren om in elke wijk een aanspreekbare D66’er te hebben. In Venlo smeedden we een plan om het aantal Limburgse raadszetels te verdubbelen. En overal is de conclusie min of meer hetzelfde: wij zijn idealisten zonder illusies. Niet bang om de strijd aan te gaan. Altijd bereid een brug te slaan.

Congres,

We zijn voor het eerst bijeen sinds de verkiezingen. Op het vorige congres in Apeldoorn vroeg ik jullie vertrouwen voor de eindsprint van de campagne. Sinds dat moment hebben we ons voorspeld aantal zetels op een haar na verdubbeld. Meer dan 650 duizend mensen gaven ons het vertrouwen. Dertien volle Feyenoord stadions. Dat zegt veel over hoe hard jullie kunnen knokken, hoeveel enthousiasme en optimisme er in deze zaal zit, hoe sterk de behoefte blijft aan onze politiek. Ik ben dan ook kei-trots op onze optimistische campagne, verteld vanuit ons eigen verhaal. Jullie hebben dat gedaan – van Leiden tot Utrecht van Diepenheim tot Doetinchem. Als lijsttrekker voelde ik me door jullie gedragen. En daar wil ik iedereen in deze zaal voor bedanken.

Ondanks jullie campagnesprint konden we een groot zetelverlies niet afwenden. De uitslag was voor onze partij een harde klap. En die hebben we óók aan onszelf te danken. Mensen wilden samenwerking, maar zagen vaak gedonder. Mensen wilden empathie, maar zagen technocratie. Mensen wilden nieuw leiderschap, maar zagen dezelfde premier van een oude coalitie. Toen het kabinet op stoom kwam, werd het de VVD te veel. De VVD wilde breken en wij hebben ze daar niet van kunnen weerhouden.

De ruk naar extreemrechts leidt bij veel Nederlanders tot grote zorgen over ons land. Dat begrijp ik. Maar ik wil vandaag ook waarschuwen voor verslagenheid en cynisme over Nederland. Dat is het laatste wat we moeten toelaten! De liefde voor Nederland laat ik me niet afpakken door wie dan ook. Dit is óns land. Ieder land heeft een gemeenschappelijk verhaal. Dat verhaal is meer dan geschiedenis. Het drukt een overtuiging uit over wat de leden van die samenleving samenbindt.

Het wordingsverhaal van Nederland is dat van onze onafhankelijkheidsstrijd. De strijd tegen intolerantie. De strijd voor een samenleving waarin de terreur van meerderheden en machthebbers geen plaats heeft. Een samenleving waarin burgers met verschillende achtergronden, religies en levenswijzen naast elkaar bestaan, samengebonden door hun wens vreedzaam, veilig en vrij te leven.

Dat is ons verhaal. Dat is ons DNA, dat is waar onze driekleur voor staat: vrij, onverveerd.

Wie gelooft in die Nederlandse belofte, die zal zich altijd blijven verzetten tegen de ophitsers die prediken dat de ene religieuze overtuiging meer bestaansrecht heeft dan de andere. Verzetten tegen de haatzaaiers die hele bevolkingsgroepen uit willen sluiten van hun rechten als Nederlander.

Nederlander zijn heeft niets te maken met waar je wieg stond, hoe je kerk er uit ziet, van wie je houdt, wat je levensovertuiging is. Nederlanders zijn mensen die vrijwillig samenleven, die elkaar respecteren, die toegewijd zijn aan de vrijheid te mogen zijn wat je bent.

Wij Nederlanders verdedigen onze vrije samenleving. We laten ons niet verdelen door politieke avonturiers die bitterheid en onvrede aanwakkeren. We laten ons niet tegen elkaar opzetten door charlatans die een minderheid aanwijzen als zondebok en over hún rug hun machtshonger willen stillen. Wij laten ons niet in slaap sussen. Wij zeggen waar het op staat. Geert Wilders, met zijn ondemocratische eenmanspartij, is tot in de kern on-Nederlands. Hij is een bedreiging voor de Nederlandse waarden en voor de Nederlandse identiteit.

Dat er normale politici zijn die daar ruimte aan geven is buitengewoon zorgwekkend. Na alles wat er is gebeurd verbaas ik me niet meer over de VVD. Al maak ik me wel oprechte zorgen over het blijvende verlies van een liberale bondgenoot. Maar wat is er gebeurd met de frisse nieuwe club van Pieter Omtzigt? Wij hadden grote hoop om in hem een partner te vinden in het politieke midden. Zijn nadruk op sociale advocatuur, grondrechten en financiële degelijkheid klonk prachtig. Hij leek in de campagne zo duidelijk over zijn principes. Toch heeft hij in een mum van tijd zijn hart verkocht aan de PVV. Later vanmiddag praat hij in Breda met zijn leden over de formatie. Zij hebben de nu de sleutel in handen. Kiest Nieuw Sociaal Contract voor kabinet Wilders-I of voor Nederland?

Partijgenoten, wij zijn overtuigd democraten, sociaal-liberalen, Europeanen. Maar voor alles zijn wij ook Nederlander. Wij staan voor onze waarden, de traditie van vrijheid en tolerantie die wij hebben geërfd. Laten we die verdedigen met alles wat we in ons hebben. Laten we die sterker en vrijer doorgeven aan generaties na ons. Dát is wat dit moment in de geschiedenis van ons vraagt. Laat ons geluid helder zijn. Wij zullen de Nederlandse waarden nooit laten aantasten en verwateren. Nooit. Nooit. Nooit. -> -> Als wij alles goed doen, als we keihard werken, dan kunnen we extreemrechts verslaan. Rancune heeft een beperkte houdbaarheidsdatum, zelfs al stop je het in de ijskast. En als die datum is overschreden, dan staat dit prachtige land er nog steeds. Dan delen we onze meest fundamentele waarden nog altijd. Democraten, dan is het weer tijd voor het optimisme van D66!

Congres, we gaan aan het werk. Met een frisse fractie van jonge honden – en Hans Vijlbrief. We gaan keiharde oppositie voeren tegen de afbraak van internationale verdragen. Tegen de kaalslag in kunst, cultuur en de onafhankelijke journalistiek. Tegen de afbraak van de natuur en de wetenschap.

Van harte welkom op het derde verkiezingscongres op rij! Ik kijk er naar uit vandaag weer veel van jullie te spreken. Ik dank de Nieuwegeinse afdeling voor hun gastvrijheid en de organisatie van de traditionele pre-congresborrel gisteravond.

Dan richt ik mij nog even aan de vanzelfsprekend onpartijdige burgemeester: Marijke, fijn dat je er vandaag ook bij bent!

Democraten, de afgelopen tijd zitten we als partij zeker niet stil. In het Westland komt onze lokale fractie op voor fatsoenlijke opvang voor asielzoekers. In Limburg en Friesland zetten we ons in om de investeringen van het Groeifonds in de regionale economie veilig te stellen.

In Europa vechten we tegen dwangarbeid en zijn we tot in Sofia te vinden, waar we meedoen met Pride.

Natuurlijk zijn we vandaag bij elkaar om ons Europese verkiezingsprogramma nog beter te maken. We hebben in goede D66-traditie 100 amendementen op 100 kantjes. Met plannen voor een groener, veiliger en economisch sterker Europa.

Maar: plannen maken zichzelf niet zomaar waar. Vandaag stellen ook D66’ers uit heel het land zich kandidaat. Ik wil alle kandidaten van harte bedanken voor de stap naar voren die zij zetten om vrijwillig voor onze partij aan de slag te gaan.

De verkiezing van nieuwe commissie- en bestuursleden betekent ook dat er leden afzwaaien. Namens de hele vereniging, bedankt voor jullie inzet voor onze partij.

Nu de nieuwe Tweede Kamerfractie geïnstalleerd is zullen we vanmiddag afscheid nemen van onze oud-Kamerleden. Het is mooi om te zien dat zij vandaag aanwezig zijn, en ik ben blij dat we hen overal in de partij zullen blijven tegenkomen.

Onze bewindspersonen zullen tot er een nieuw kabinet op het bordes staat, doorgaan met hun werk voor Nederland. Van het sluiten van de gasputten in Groningen tot het versterken van onze Defensie, ook in het demissionaire kabinet zitten wij niet stil. In het najaar nemen wij als vereniging afscheid van deze geweldige ploeg en natuurlijk van onze vorige partijleider, Sigrid Kaag.

Democraten,

Na 3 jaar komt op het volgende congres mijn eigen voorzitterschap ten einde.

Vandaag dank ik Shermin, Hester en Wietske voor hun inzet de afgelopen jaren. Wietske: als vice-voorzitter in het bijzonder, je was een baken van rust in de drukte na de val van het kabinet. Veel dank!

Maartje, Serhat, ik kijk er naar uit om met jullie en onze nieuwe bestuursgenoten nog vol aan de bak te gaan de komende maanden.

De afgelopen tijd is er hard gewerkt aan de evaluatie van de processen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen door de commissie onder leiding van Vera Bergkamp. Het Rapport ‘Het is aan ons’ waar de mr. Hans van Mierlo Stichting aan heeft gewerkt, leert ons hoe we de energie in de vereniging kunnen vasthouden. En natuurlijk dank ik de Permanente Programmacommissie, die binnen een half jaar twee verkiezingsprogramma’s hebben geschreven. Aan jullie allen: heel veel dank!

Democraten,

Er ligt de komende jaren een grote opgave. Extreemrechts gaat aan de macht komen. Het past in de traditie van D66 om zich daartegen altijd en als eerste te blijven uitspreken.

Daarbij zal ons progressieve verhaal leidend zijn. En zullen we mensen voorop zetten. Dat kan alleen met een wendbare vereniging, die leeft, actief is en met elkaar in gesprek is.

Wij vertellen ons eigen verhaal en laten ons niet afleiden door populistische proefballonnetjes en verzonnen problemen. We vertellen het verhaal van een Nederland waar je met het beste onderwijs de beste versie van jezelf kan worden. Waar we vooroplopen in de aanpak van de klimaatcrisis.

Het verhaal van een sterk Europa, dat zichzelf kan verdedigen en wereldwijd opkomt voor vrijheid en democratie. Het verhaal van een eerlijk Europa, waar werken beter loont.

Dit betekent ook iets voor hoe we onze vereniging vormgeven. Om ruimte te krijgen voor een scherp debat over de onderwerpen die voor ons belangrijk zijn, zullen we ergens ruimte moeten maken. De afdelings- en regiobestuurders in de zaal zullen herkennen dat we soms wel erg veel regels voor onszelf hebben opgetuigd, die lang niet altijd nodig zijn. De inrichting van onze vereniging moet ten dienste staan van onze doelen en geen doel op zich zichzelf worden. Door minder met onszelf bezig te zijn, maken we ruimte voor elkaar. We kiezen voor minder bureaucratie, en meer contact, meer nabijheid.

De afgelopen maanden zijn we hier al mee begonnen. En zoals u waarschijnlijk van hem gewend bent, met Rob voorop.

In Brabant, Limburg, Utrecht, Overijssel en Groningen zijn al huiskamerbijeenkomsten georganiseerd waar leden in gesprek gingen over wat wij als D66 moeten doen om die ruimte te maken. Deze bijeenkomsten zijn natuurlijk slechts de eerste stap. Binnenskamers met andere leden in gesprek gaan is goed, maar we zijn er als partij om het gesprek op straat te voeren met de bijna 18 miljoen Nederlanders die geen lid zijn van D66.

Gelukkig heb ik daar goed nieuws over: de komende maanden kunnen we met heerlijk weer campagne voeren. En het beste gesprek voer je meestal niet met het clubje leden dat hetzelfde vindt als jijzelf, maar op straat en aan de deur. Met mensen uit je buurt, over hun zorgen en problemen. Over wat zij vinden dat beter kan of al goed gaat. We moeten allemaal naar buiten kijken en dat gesprek aan blijven gaan. Natuurlijk voor de verkiezingen voor het Europees Parlement op 6 juni, maar juist ook daarna.

Nederlanders willen allemaal op hun manier de wereld een beetje beter maken.

Door te helpen in de kantine bij de sportclub, een boek voor te lezen aan kinderen met een taalachterstand of door te protesteren tegen onrecht dat ze zien. We zitten als D66’ers bij een partij om hen te helpen die wereld wat mooier te maken. Dus ga in gesprek. Bij de sportclub, in het buurthuis en bij de demonstratie.

Democraten, de komende maanden bent u gelukkig nog niet van me af. Samen met jullie ga ik weer de straat op om ons eigen verhaal te vertellen. Nog even als uw voorzitter, daarna gewoon als trots D66-lid uit Utrecht. Het is me een waar genoegen uw voorzitter te mogen zijn.

En: Overigens ben ik van mening dat cannabis gelegaliseerd moet worden.

118 dagen na de verkiezingen en na veel omtrekkende bewegingen is het hoge woord er eindelijk uit. PVV, NSC, VVD en BBB willen onderhandelen over een kabinet. Chapeau.

Ik las in het verslag van de heer Putters over een ‘programkabinet’.

Ze bedoelen eigenlijk: een gewoon meerderheidskabinet.

Ik lees in het verslag dat de formerende partijen ‘geen bezwaar’ hebben tegen de volgende ronde. Geen bezwaar. Het enthousiasme is nog ver te zoeken, hè? Na het vorige debat gingen de partijen in relatietherapie. Nu moet ik bij de term ‘geen bezwaar’ denken aan wat je vroeger in contactadvertenties las: kinderen ‘geen bezwaar’. Ik heb altijd medelijden gehad met de kinderen die vervolgens in die relatie werden getrokken.

Voorzitter, laat ik duidelijk zijn. Ook bij D66 is er weinig enthousiasme over dit kabinet. Kabinet Wilders I, mogelijk gemaakt door PvdA’er Putters. En de fracties van NSC, VVD en BBB zijn bereid daar in te stappen. Daarmee zijn we opnieuw een grens over. Dat de VVD en NSC niet willen dat Geert Wilders premier wordt, is een magere schaamlap voor het feit dat ze toch met hem in een coalitie willen stappen.

D66 zal keihard oppositie voeren tegen een politiek van intolerantie. En we  zullen constructief-inhoudelijk meedenken over oplossingen om Nederland van het slot te halen.

Maar laat ik nu juist over de thema’s klimaat en onderwijs niets teruglezen in de brief van Putters. Mijn vraag aan de informateur: Waarom niet? Vinden de formerende partijen het niet belangrijk genoeg om íets af te spreken over de grote bedreigingen voor de economie en de veiligheid in Nederland: de crisis in het onderwijs en de opwarming van de aarde? Op die manier verspillen PVV, VVD, BBB en NSC het talent van Nederland en maken ze ons land onveilig. Dat is een verdrietige constatering.

Het valt mij op dat het in deze formatie vooral over de verhoudingen in Den Haag gaat: wie wordt er minister? Wie niet? En maar weinig over ons land? Wat gaan we doen met NL? Welke koers zetten we in?

Ze praten nu al vier maanden over welke VORM het kabinet moet hebben, maar wat lezen we over de inhoud? Dat deze vier partijen nu waarschijnlijk weer twee maanden gaan praten over hoofdlijnen. De echte inhoud, de echte besluiten, gaat dat programkabinet dan daarna pas uitwerken. Dan zijn we waarschijnlijk weer maanden verder.

Voor de verkiezingen zei de heer Wilders: het eigen risico schaffen we in één dag af. Maar 120 dagen later nog geen besluit.

Voor de verkiezingen zei mevrouw Yeşilgöz: met de heer Wilders maak je makkelijk afspraken over migratie, maar 120 dagen later is er nog geen afspraak gemaakt.

Voor de verkiezingen zei mevrouw Van der Plas: het stikstof beleid gaan we helemaal anders doen. Maar 120 dagen later hebben we nog steeds het beleid van Tjeerd de Groot.

Wanneer gaat u nou eens besluiten nemen? Wanneer gaat u iets DOEN?

Voorzitter,

Deze meerderheid gaat nu eindelijk onderhandelen over dit kabinet. Deze partijen draaien al zo lang om elkaar heen dat ik ervan uitga dat het hoofdlijnenakkoord dat er nu moet komen niet lang op zich laat wachten. Ik roep de formerende partijen op nu aan het werk te gaan en hun akkoord op hoofdlijnen vóór Koningsdag te presenteren.

Dank.

Vorig jaar kregen meer dan 450.000 jongeren in Nederland jeugdzorg. Achter die cijfers zitten verhalen van jonge mensen. Jonge mensen die eigenlijk alleen maar beter willen worden.

Deze jongeren willen beter worden en dat maken we hen bijzonder moeilijk: ellenlange wachtlijsten, zorgorganisaties die vooral naar elkaar wijzen en wisselende hulpverleners. En alsof dat niet genoeg is hebben ze bij de start van hun volwassen leven ook nog eens minder kans op het afronden van een opleiding, het vinden van een baan en het hebben van een dak boven hun hoofd. Dat is fundamenteel onrechtvaardig en leidt tot onnodige maatschappelijke kosten.

Voorzitter, ik was vijftien en had toen zelf zorg nodig. Ook ik wilde alleen maar beter worden. Ik zag de mooie en de lelijke kanten van de zorg. Ik nam me toen voor: als ik ooit in de positie kom waarin ik de zorg voor jongeren beter kan maken, dan is dat wat ik ga doen. Dat heb ik de afgelopen jaren gedaan: als consultant, raadslid, wetenschapper en nu als Tweede Kamerlid. Al die rollen had ik niet kunnen vervullen zonder de steun, het vertrouwen, de liefde en de humor van mijn vrouw, kinderen, vrienden en familie. Dank jullie wel!

Voorzitter, achter die CBS-cijfers zitten kinderen en jongeren die nú vastlopen en nú beter geholpen moeten worden. Niet met mooie woorden, maar met oplossingen. En niet alleen de jeugdzorg loopt vast. Hetzelfde geldt voor de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg, de ouderenzorg en de medische zorg. Dat vraagt om 1) het slimmer organiseren van de zorg, 2) meer inzet op wat bewezen werkt in de zorg en 3) een andere manier van kijken naar zorg. Bij dat laatste punt wil ik langer stilstaan.

Ik pleit voor een verschuiving van zorg naar gezondheid. We weten dat als je mensen vraagt naar hun ervaren gezondheid, dat slecht 11% daarvan afhankelijk is van zorg. De overige 89% wordt bepaald door factoren zoals het hebben van een sociaal netwerk, een stabiel inkomen en de omgeving waar je woont. Dat betekent dat we het sociale domein en het zorgdomein veel beter moeten verbinden.

Verschuiving van zorg naar gezondheid betekent op kleine schaal dat je kijkt wat een individu en een gezin echt nodig heeft en niet tezelfdertijd inzet op – bijvoorbeeld – traumabehandeling, dagbesteding en aanpak schulden als onderzoek aantoont dat traumabehandeling veel minder effectief is als mensen zich zorgen maken over of ze wel of geen eten op tafel kunnen krijgen.

Verschuiving van zorg naar gezondheid betekent op grote schaal dat we ons ook de vraag moeten stellen of we niet te vaak maatschappelijke problemen in de zorg proberen op te lossen. Zoals de prestatiedruk die jongeren ervaren, de gevolgen van vechtscheidingen en de aanpak van overgewicht. Maatschappelijke problemen met zorg proberen op te lossen is niet wenselijk en niet houdbaar, omdat we problemen niet bij de bron aanpakken én de zorg nu al vastloopt.

Voorzitter, ik gaf al aan: niet alleen mooie woorden, maar juist ook oplossingen. Ik deel er twee:

Ten eerste: Of jij je goed voelt, wordt niet alleen bepaald door of jij ziek bent of niet. Het wordt ook bepaald door of je überhaupt toegang hebt tot medische zorg. Voor meiden die vanwege het gevaar voor eergerelateerd geweld in het geheim worden geplaatst en dus, aan de andere kant van het land, onder een nieuwe identiteit naar school gaan en een nieuw leven opbouwen geldt dat zij vaak geen gebruikmaken van medische zorg. Hun ouders kunnen dan namelijk via de zorgverzekering hun verblijfplaats achterhalen. Hetzelfde probleem speelt bij slachtoffers van huiselijk geweld, aangezien de zorgverzekering vaak op naam van de partner staat. Ik kom met een voorstel om dat recht te zetten.

Ten tweede: De zorg kent helaas lange wachtlijsten. Wachtlijsten moeten korter. Daarnaast moeten we mensen op wachtlijsten ook beter helpen. Uit onderzoek van MIND in de geestelijke gezondheidszorg blijkt dat de helft van de respondenten met een lange wachttijd geen overbruggingshulp krijgt aangeboden tijdens het wachten en wachten op hulp kan soms jaren duren. De zorgvraag wordt dan onnodig erger. Wederom, wat mij betreft een verkeerde keuze, die we moeten rechtzetten.

Tot slot, voorzitter. Ik begon mijn verhaal met mijn gedrevenheid om de zorg beter te maken en ik zal ervoor strijden, nu vanuit deze plek, dat iedereen die zorg nodig heeft zo goed mogelijk wordt geholpen en dat geen jongere met 3-0 achterstand aan zijn of haar volwassen leven begint. Dankuwel.

Zoals ik eerder al zei voorzitter, de hele samenleving wint wanneer we investeren in het welzijn en de betere toekomst van alle mensen. Mobiliteit opent deuren. Voor die basisschoolleerling, die samen met vriendjes naar de sportclub kan fietsen. Voor die starter, die dankzij de trein haar eerste stappen naar haar droombaan kan zetten. Maar ook voor mij, toen ik 30 jaar geleden met het vliegtuig naar Europa kwam, voor een veilig bestaan.

Voorzitter, de fiets is de meest toegankelijke en schone vorm van vervoer die we kennen. Tegelijkertijd hebben veel mensen in Nederland geen fiets, bijvoorbeeld omdat ze die niet kunnen betalen.

D66 wil dat alle Nederlanders kunnen beschikken over een fiets. Het is het vertrekpunt voor meedoen in onze samenleving. Daarom heeft D66 een voorstel voorbereid om hier geld voor vrij te maken en er zo voor te zorgen dat ieder kind op de fiets naar school kan en iedereen de fiets kan pakken naar zijn werk of een sollicitatiegesprek.

Waar de fiets ons verbindt op korte afstanden, doet het OV dit op de lange afstand. Daarmee zijn de bus en trein voor heel veel mensen hun duurzame verbinding naar collega’s, vrienden en familie. D66 wil daarom dat ons openbaar vervoer aanzienlijk eenvoudiger en goedkoper wordt. Daarom wil D66 dat iedereen buiten de spits gebruik kan maken van de trein en de bus tegen een vaste lage prijs. Noem het een Nederlandpas of een klimaatticket. Kan de staatssecretaris toezeggen onderzoek te doen naar verschillende varianten en prijzen waarmee zo’n Nederlandpas ingevoerd kan worden? En daarbij ingaan op de noodzakelijke aanpassingen in afspraken en wet- en regelgeving? Kan zij toelichten hoe het kan dat Nederland het duurste OV heeft van de EU?

Voorzitter, toen ik 30 jaar geleden per vliegtuig naar Europa kwam betekende dat voor mijn gezin een nieuw begin. Vliegen verbindt. Daar waar de trein nú nog geen optie is, is het vliegtuig dat wel. Dat moet alleen wel schoon. Daar liggen kansen voor Nederland! Wij kunnen de eerste elektrische lijnvlucht opzetten. Deelt de Minister deze moonshot-missie van D66? Is hij bereid om alles op alles te zetten, om de eerste elektrische lijndienst, in 2030 van de grond te krijgen?

Voorzitter, naast schoner moet de luchtvaart ook stiller én moeten beloften die zijn gedaan over nachtvluchten worden nagekomen. Nog iedere nacht zitten omwonenden rechtop in bed vanwege bulderende nachtvluchten. Met alle gevolgen van dien. Vermoeide Kinderen die hun aandacht niet bij hun proefwerk kunnen houden. Volwassenen die minder productief zijn op hun werk. En gezondheidsrisico’s als diabetes en hoge bloeddruk – minder levensgeluk en meer zorgkosten.

Mensen worden niet gehoord en niet serieus genomen. En dit alles terwijl hen al jaren vooruitgang wordt beloofd: In 2008 aan de Alderstafel. In 2012 als alternatief voor glijvluchten. In 2019 in de luchtvaartnota. In 2020 in het steunpakket van KLM. Keer op keer. Beloftes. Die niet worden nagekomen. Dus nú is het aan de Kamer. D66 komt met een voorstel dat de omgeving na meer dan een decennium, nu eindelijk nachtrust zal bieden. En op basis van verkiezingsbeloften verwacht ik dat ook CU, GL/PvdA, PvdD, Volt, CDA, VVD en NSC hierbij aan de zijde van omwonenden staan.

Afrondend voorzitter. Hoewel mijn zus het vliegtuig naar Nederland nooit heeft gehaald, draag ik haar boodschap nog iedere dag met mij mee: Volg je dromen, en je zal ze realiseren. Mijn droom is een Nederland waar we een stem geven aan mensen die niet gehoord worden. Een Nederland waar we hoop bieden op verbinding, aan hen die de hoop zijn verloren. Een Nederland, waar we recht doen aan mensen die in de verdrukking zijn geraakt. Daar wil ik als Kamerlid aan bijdragen.

Beste Europeanen,

Het is altijd een idee dat de wereld een betere plek maakt. Ideeën evolueren in uitvindingen.

Af en toe brengt een uitvinding iets groots teweeg – met betekenis voor ons allemaal. Een gereedschap waar we nooit meer zonder kunnen.

Met Europese integratie is het precies zo. In principe een eenvoudig maar majestueus idee. In de praktijk een uitvinding, een machine die zijn belofte nakomt.

Als de eerste klimaatminister in de Nederlandse geschiedenis heb ik de werking van binnen gezien. Ik ga nu vaker naar Brussel dan dat ik mijn hond thuis zie. En deze stad, deze hoofdstad van Europa, blijft me verbazen. Haar historische belang.

Wij Europeanen vechten niet langer met wapens tegen elkaar. We sturen onze rechters naar Luxemburg en onze politici naar België. Ze komen samen in kleine grijze kamers. Onder verlaagde plafonds. In somber licht. Met een ernstig tekort aan koffie.

We gebruiken woorden, wetten, onderhandelingen, geduld. We compromitteren. We zitten samen in een kamer totdat we een oplossing hebben.

Op een dag als vandaag ben ik me zeer bewust van de verantwoordelijkheid om in de kamer te zijn waar het gebeurt. Om macht te gebruiken voor het goede. Om oplossingen te smeden voor vrede en menselijkheid.

Vandaag is het 20 januari. Op deze dag in 1942, precies 82 jaar geleden, kwamen vijftien nazi-functionarissen bijeen in een kamer bij de Wannsee, een meer aan de rand van Berlijn. Hun vergadering duurde minder dan twee uur. En in die tijd gebruikten ze hun individuele macht en verantwoordelijkheid om hun “eindoplossing” te bepalen.

Europa zoals we het vandaag kennen, is gebouwd als reactie op dat trauma. Om oorlog tussen staten materieel onmogelijk te maken. Om om te gaan met de onuitsprekelijke horror en de schaamte van de genocidale climax van de Europese burgeroorlog. Om ervoor te zorgen dat de kamer waar het gebeurt zijn krachten beperkt heeft. Haar moraal bewaakt door nieuwe lagen van Europese bescherming.

‘Nooit meer’ niet als een holle frase, maar als een praktisch uitgangspunt voor politiek handelen.

Pijn bleek de weg naar onze huidige Europese Unie.

In het westen van Europa leven we nu bijna 80 jaar in vrijheid en vrede. Een uniek lange periode in de geschiedenis. Een voorrecht. Moet het echt nog een periode van geweld, vernietiging en ineenstorting vergen voor Europese landen om te beseffen dat we elkaar nodig hebben? Zijn we zo kortzichtig? Dat is mijn grootste angst.

Hoeveel Europeanen herinneren zich de lessen van de geschiedenis?

Voor de jongere generatie van vandaag is Charles de Gaulle alleen maar een vliegveld. En, voeg ik eraan toe: Robert Schuman slechts een metrostation.

Van de 450 miljoen EU-burgers zou slechts een paar hen herkennen op een foto: Konrad Adenauer, Jean Monnet, Simone Veil, Louise Weiss en al die anderen die het Europese project tot een baken van welvaart en vooruitgang hebben gemaakt.

Het feit dat de mannen en vrouwen niet herkend zouden worden, lijkt me niet het belangrijkste probleem en blijft eigenlijk een specialiteit voor historici.

Zolang die honderden miljoenen EU-burgers blijven ervaren wat Europa betekent in hun dagelijks leven:

Betalingen doen met onze sterke en stabiele valuta;

Grenzen oversteken om te wonen, studeren, liefhebben en – als je zoals ik aan de grens woont – je hond uitlaten in Duitsland;

Veiligheid, kameraadschap en broederschap – ze liggen allemaal binnen handbereik!

Weet dit: een Verenigd Europa is een van de sterkste entiteiten ter wereld. Poetin wil ons verdelen en overheersen. Dat mogen we niet laten gebeuren. Wat onze verschillen ook zijn, we moeten samenblijven.

Ik zeg dit vandaag, omdat we aan de vooravond staan van weer een grote strijd voor Europa.

Extreemrechtse nationalisten dreigen de kracht van onze politieke samenwerking te ondermijnen.

Wilders, Meloni, Orbán, Le Pen winnen aan invloed.

Het probleem is niet langer dat ze onze Unie willen beschadigen door eruit te stappen. Het probleem is dat ze erin willen blijven om het volledig te vernietigen.

Terwijl de fysieke oorlog al is begonnen, de retorische oorlog… de strijd in taal en ideeën… de race tussen hoop wekken en angst zaaien… is nog maar net begonnen.

En dat ligt aan ons, liberalen en progressieven:

Doe we genoeg?

Iedereen in deze kamer: vertellen we een verhaal van hoop voor een betere toekomst?

Spreken we het hart aan,

dat in de politiek, net als in het leven, zoveel sterker is dan de geest?

Welke gesprekken voer je met mensen waarmee je het niet eens bent?

Ik zeg: we schieten tekort.

Laten we dat vandaag veranderen.

Ik zal niet langs de kant van de weg staan met een bord “Pas op voor populisten!”

Vandaag is een waarschuwing. Tijd om wakker te worden!

Doe je mee?!

Mijn neefjes en nichtjes, jullie kinderen, zouden over vijftig jaar tegen elkaar moeten zeggen: ‘wow, 130 jaar vrijheid en vrede, dat is prachtig!’

En of ze de leiders kunnen noemen die toen opkwamen voor Europa… Het kan me niet schelen…

… zolang ze maar weten dat Europeanen hebben besloten te strijden voor vrede, veiligheid, welvaart en geluk.

En dat het winnen van elke strijd begint met deze beslissing (!)

Als je Fransen op één wilt zetten, moet je Europa op één zetten.

Als je Italianen op één wilt zetten, moet je Europa op één zetten.

Als je Nederlanders op één wil zetten, moet je Europa op één zetten.

Het bewijs van 80 jaar steeds nauwere eenheid is dat de dingen alleen maar beter zijn geworden voor ons.

We hebben al een interne markt. Dat geeft ons grote welvaart.

We hebben gedeelde waarden, verankerd in gemeenschappelijke wetten, die mensen vrijheid en kansen geven.

Nu moet de vraag zijn: “Wat is het volgende goede dat we samen gaan bereiken?”

Voor mij is het antwoord duidelijk: collectieve veiligheid.

We hebben een Europees defensie nodig die klaar is om ons eigen grondgebied te beschermen.

We hebben bewezen dat we snel kunnen veranderen.

We kunnen wendbaar zijn.

We zijn meesterimprovisatoren.

Kijk naar wat er gebeurde na covid:

Europese economische steun, Europese vaccins.

Kijk naar wat we deden nadat we afgesneden waren van Russisch gas:

we kwamen samen en losten het op.

Dat is de houding die we nodig hebben. Nu meer dan ooit.

Een andere crisis loert om de hoek.

Een nieuwe periode van Trump in Amerika.

Laten we hopen dat de Democraten aan de macht blijven, maar er tegelijkertijd voor zorgen dat we onze eigen zaken zo snel mogelijk op orde hebben.

Bouw een Europa dat klaar is om ons eigen grondgebied te verdedigen.

Als we verdeeld staan, zijn we verloren.

Als we samen staan, kunnen en zullen we het kwaad aan onze grens verslaan.

Beste vrienden,

Vrede en veiligheid gaan niet alleen over Rusland en Oekraïne, Israël en Palestina, of enig ander gewapend conflict.

Ze gaan ook over klimaat, energie, migratie, gezondheid en werk.

De EU die we nu nodig hebben, moet in staat zijn de Vijf Grote Vragen van onze tijd te beantwoorden:

Ten eerste, wilt u een groenere industrie, een gezonder continent en een schoner land?

Zet dan Europa op één.

Als we samenwerken, kunnen we de kracht van de zon in Spanje benutten, van water in Scandinavië en de windkracht van onze Noordzee. We zullen Europese fondsen creëren om de kritieke grondstoffen die we wanhopig nodig hebben, te delven, te ontwikkelen en te recyclen.

En vergeet niet: dit is de tijd om natuur en landbouw te genezen. De ziel van Europa bevindt zich niet alleen in onze steden, pleinen en kathedralen, maar ook in onze bossen, vlaktes en heuvels. Lokaal voedsel in een gezond landschap – dat is de missie. Geen tijd te verliezen: laten we nu alle bio-industrie beëindigen en pesticiden verbieden!

Ten tweede, wilt u meer geld overhouden aan het einde van de maand?

Zet dan Europa op één.

Laat Europa betere lonen en arbeidsomstandigheden afdwingen. Laat Europa kinderopvang verspreiden als een openbaar goed voor heel Europa, mensen bevrijden en economische groei stimuleren. We verdienen ons geld in Europa. Laten we eerlijke en groene handelsdeals over de hele wereld sluiten. Dit is geen tijd voor gemakzucht, maar voor ambitie! Niet voor minder, maar voor meer!

Ten derde, wilt u een digitale wereld gebaseerd op uw waarden?

Zet dan Europa op één.

Laten we stoppen met het bouwen van disfunctionele leugendetectiesystemen voor migranten, en beginnen met het gebruik van AI om windturbines beter te laten presteren; Stop met het uitgeven van publiek geld aan algoritmen voor grote bedrijven, begin met het gebruiken van machine learning om ontbossing in kaart te brengen; Laten we onze gezamenlijke digitale kracht op een positieve manier gebruiken.

Ten vierde: maakt u zich zorgen over migratie?

Zet dan Europa op één.

De tijd om mislukte deals te sluiten met dictators is voorbij. Het is nu tijd om veilige en legale routes te creëren voor degenen die terecht bescherming zoeken in Europa. Bescherm onze gemeenschappelijke Europese grens, zodat we onze binnenlandse grenzen open kunnen houden. En laten we volwassen zijn: we kunnen allemaal ons eerlijke deel van vluchtelingen opnemen. Veel handen maken licht werk.

En tot slot, het meest fundamenteel: wilt u de angst voor oorlog wegnemen?

Zet dan Europa op één.

Zodat we eindelijk onszelf op dit geweldige continent kunnen verdedigen! We kunnen alleen onze individuele soevereiniteit behouden als we onze collectieve solidariteit bewaken. We geven 240 miljard euro uit aan defensie, evenveel als de Chinezen, 3 keer meer dan de Russen, en toch zijn we niet in staat onszelf te verdedigen. Dit is een belediging voor belastingbetalers in heel Europa en het moet veranderen. We hebben een Europese pijler binnen de NAVO nodig die onafhankelijk kan opereren wanneer dat nodig is. We hebben een Europese minister van Defensie nodig. We moeten stoppen met terugdeinzen voor onze eigen potentiële kracht. We zijn een vredesmachine die is overgegaan naar een oorlogsoperatie. Laten we daarnaar handelen!

Onze nieuwe Europese stabiliteit is gebaseerd op onze wil om samen zo ver mogelijk in de toekomst te kijken.

Ik noem het zelf: ‘Europa als onze Staat van Zijn en Toebehoren’.

Het Europese project is geboren uit de moed van zijn inwoners.

We moeten bewijzen dat we elke Europeaan horen,

reageren op de angsten van onze medeburgers.

De extreemrechtse nationalistische elite staat los van wat mensen willen en nodig hebben.

Liberaal-democraten moeten opstaan en mensen een stem geven.

75% van de Europeanen wil Oekraïne de financiële steun geven die het nodig heeft, niet knus bij een Russische dictator gaan zitten.

77% van de Europeanen wil een gemeenschappelijk defensie- en veiligheidsbeleid, niet een volledige ontkenning van de realiteit van de wereld.

85% van de Europeanen wil massale investeringen in hernieuwbare energie, niet een volledige ontkenning van de klimaatwetenschap.

Europa geeft ons kracht en daadkracht. Het stelt ons in staat om met angst om te gaan. Het geeft ons hoop. En het is onze verantwoordelijkheid, allen hier in deze zaal, om die hoop te laten horen.

Beste Europeanen,

Onze politieke familie mag nooit de fout maken om het verrechtsen te normaliseren.

We voeren deze verkiezing om vrijheid tegen tirannie te verdedigen. Democratie tegen autocratie. Stabiliteit tegen chaos.

Als we politici als Le Pen, Orban of Wilders mogelijk maken en normaliseren,

corrumperen we vrijheid. We bezoedelen democratie. We verliezen ons recht om te spreken.

Deze progressief liberale familie – onze trotse Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa en de Renew-groep in het Europees Parlement – heeft onze moedige Oekraïense broeders en zusters verwelkomd.

Ik ben dankbaar dat enkelen van hen hier vandaag zijn.

Laten we hen nooit verraden door samen te werken met degenen die openlijk bewondering hebben voor de Russische dictator die hun landgenoten heeft afgeslacht.

Laten we bondgenoten zijn, niet van onderdrukking, maar van bevrijding.

Dat is wie we zijn.

Dat is onze liberale overtuiging!

Beste Europese vrienden,

We moeten de strijd voor Europa winnen, van 6 tot 9 juni.

Onze vrienden in Polen hebben ons laten zien dat het mogelijk is.

Dus vraag ik jullie hier in de zaal: doe alsjeblieft met me mee!

Stil blijven is niet langer je ticket naar veiligheid en zekerheid.

Laten we contact maken met al diegenen die bezorgd zijn.

Luister naar hun zorgen.

Spreek over de missie van Europa om de controle over ons lot terug te nemen.

En erken dat bang zijn soms bij het leven hoort.

Er is geen schaamte in twijfel.

Zelfs Churchill, Veil en Delors waren geen geboren Europeanen, maar raakten tijdens hun leven overtuigd van het idee. Europa is iets wat je ergens in je leven kunt grijpen – om nooit meer los te laten.

Dat was zeker het geval voor François Mitterrand, een van de ondertekenaars van het Verdrag van Maastricht.

Zijn campagne voerde de optimistische slogan:

L’avenir c’est maintenant’.

L’avenir c’est maintenant.

That’s where we are. That’s the spirit we need.

Not to foresee the future, but to invent it.

Not later. Now.

The future is now.

Die Zukunft is jetzt.

El futuro es ahora.

De toekomst is nu.

Or, in the words of our European, Ukranian friends…

Maibutne vzhe zaraz

Spoken word counts

Dear Europeans,

It is always an idea that makes the world a better place.

Ideas turn into inventions.

Once in a while an invention brings about something great – with meaning to all of us. A tool we can never live without.

With European integration it is exactly like that. In principle, a simple but majestic idea. In practice, an invention, a machine that fulfills its promise.

As the first climate minister in Dutch history, I’ve seen its inner workings. I now go to Brussels more often than I see my dog at home.

And this city, this capital of Europe, never seizes to amaze me.

Its historical importance.

We Europeans don’t fight each other anymore with weapons.

We send our judges to Luxembourg and our politicians to Belgium.

They come together in tiny grey-carpeted rooms.

Under suspended ceilings.

In bleak lighting.

With a serious shortage of coffee.

We use words, laws, negotiations, patience.

We compromise.

We sit together in a room until we have a solution.

On a day like today, I am very conscious of the responsibility of being in the room where it happens.

Of using power for good.

Of forging solutions for peace and humanity.

Today is the 20th of January.

On this day in 1942, exactly 82 years ago, fifteen Nazi officials came together in a room by the Wannsee, a lake on the outskirts of Berlin.

Their meeting lasted less than two hours.

And in that time they used their individual power and responsibility to decide on their “final solution”.

Europe as we know it today was built in response to that trauma.

To make war between states materially impossible.

To deal with the unspeakable horror and the shame

of the genocidal climax of European civil war.

To make sure the room where it happens has its powers constrained.

Its morality guarded by new layers of European protection.

‘Never again’ not as a hollow phrase, but as a practical point of political departure.

Pain turned out to be the pathway to our current European Union.

We in the west of Europe have now lived in freedom and peace for almost 80 years. A uniquely long period in history. A privilege.

Will it really take another period of violence, destruction and collapse for European countries to realize that we need each other?

Are we that short-sighted?

That is my greatest fear.

How many Europeans remember the lessons of history?

For today’s young generation Charles de Gaulle is only an airport.

And, I would add: Robert Schuman just subway station.

Of the 450 million EU citizens, few would recognize them in a photograph: Konrad Adenauer, Jean Monnet, Simone Veil, Louise Weiss and all those others who made the European project such a beacon of prosperity and progress.

The fact that the men and women would not be recognized does not seem the main problem to me and, in fact, might remain a specialty for historians.

As long as those hundreds of millions of EU citizens continue to experience what Europe means in their daily lives:

– Making payments in our strong and stable currency;

– Crossing borders to live, study, love and – if you’re like me and live on the border – walk your dog into Germany;

– Security, comradeship and brotherhood – they are all within reach!

Know this: a United Europe is one of the strongest entities in the world. Putin wants to divide and conquer us. We cannot let that happen. Whatever our differences, we have to stick together.

I say this today, because we are on the eve of yet another major battle for Europe.

Far-right nationalists are threatening to hollow out the power of our political partnership.

Wilders, Meloni, Orbán, Le Pen are on the rise. The problem is no longer that they want to damage our Union by leaving it.

The problem is that they want to stay to break it completely.

While the physical war is already here, the rhetorical war… the battle in language and ideas … the race between raising hope and sowing fear … has not yet half begun.

And that’s on us, liberal-democrats and progressives:

Are we doing enough?

Everyone in this room: are we telling a story of hope for a better future?

Are we appealing to the heart,

which in politics as in life is so much stronger than the mind?

Which conversations are you having with people you disagree with?

I say: we are falling short.

Let’s change that today.

I will not stand by the side of the road with a “Watch out for populists!” sign.

Today is a warning shot. Time to wake up!

Are you with me?!

My nephews and nieces, your children, they should be saying to each other in fifty years, ‘wow, 130 years of freedom and peace, that’s magnificent!’

And whether they can name the leaders who stood up… I Don’t Care…

… as long as they know that Europeans decided to fight for peace, security, prosperity and happiness.

And that winning every battle, begins with this decision (!)

If you want to put French people first, you should put Europe first.

If you want to put Italians first, you should put Europe first.

If you want to put Dutch people first, you should put Europe first.

The evidence of 80 years of ever closer union is that things have only become better for us.

– We already have a single market. That gives us great prosperity.

– We have shared values, enshrined in common laws, which give people freedom and opportunity.

Now, the question should be: “What is the next good thing we are going to achieve together?”

For me the answer is clear: collective security.

We need a European defense ready to protect our own territory.

We have proven we can change quickly.

We can be nimble.

We are master improvisers.

Look at what happened after covid:

European economic support, European vaccines.

Look at what we did after we were cut off from Russian gas:

we came together and fixed it.

That’s the attitude we need. Now more than ever.

Another crisis is looming right around the corner.

Another era of Trump in America.

We should hope that the Democrats stay in power, but make sure we get our own affairs in order as soon as we can.

Build a Europe ready to defend our own territory.

If we stand divided, we are toast.

If we stand together, we can and we will defeat the evil on our border.

Dear friends,

Peace and security are not just about Russia and Ukraine, Israel and Palestine, or any other armed conflict.

They are also about climate, energy, migration, health and work.

The EU we need right now should be able to answer the Five Big

Questions of our time:

First: do you wish for green(er) industry, a healthier continent and a cleaner country?

Then put Europe first

If we work together, we can harness the power of the sun in Spain, of water in Scandinavia and the wind power of our North Sea.

We will create European funds to mine, develop and recycle the critical raw materials we desperately need.

And don’t forget: this is the time to heal nature and agriculture.

The soul of Europe is not only in our cities, squares and cathedrals,

but also in our forests, flatlands and hills.

Local food in a healthy landscape – that’s the mission.

No time to waste: let’s end all bio-industry and ban pesticides now!

Second: do you want more money at the end of the month?

Then put Europe first.

Let Europe enforce better pay and conditions.

Let Europe spread child care as a public good to all of Europe, setting people free and sparking economic growth.

We make our money in Europe.

So let’s strike fair and green trade deals around the globe.

This is not a time for complacency, but for ambition!

Not for less, but for more!

Third: do you want a digital world based on your values?

Then put Europe first.

Let’s stop building malfunctioning lie detection systems for migrants,

And start using AI to make wind turbines perform better;

Quit spending public money on algorithms for huge companies,

start using machine-learning to map deforestation;

Let’s use our collective digital power in a positive way.

Fourth: do you have concerns about migration?

Then put Europe first.

The time to make failed deals with dictators is over.

Now is the time to build safe and legal routes

for those rightfully seeking shelter in Europe.

Protect our common European border,

so we can keep our inner borders open.

And let’s be grown-ups: we can each take our fair share of refugees.

Many hands make light work.

And last, most fundamentally: do you want to take away the fear of war?

Then put Europe first.

Give Europe your blessing in June, so we can finally defend ourselves on this great continent!

We can only maintain our individual sovereignty if we guard our collective solidarity.

We spend 240 billion euros on defense, the same as the Chinese, 3 times more than the Russians, and yet we are not capable to defend ourselves.

This is an insult to taxpayers all across Europe and it has to change.

We need a European pillar within NATO that can operate independently if and when needed.

We need a European minister of defense.

We must stop shying away from our own potential strength. We are a peace machine that has entered a war operation. Let’s act like it!

Our new European stability is based on our will to look into the future together as far as we can.

I myself call it: ‘Europe as our State of Being and Belonging’.

The European project was born out of the courage of its people.

We should prove that we hear each and every European,

respond to the anxieties of our fellow citizens.

The far-right nationalist elite is out of touch with what people want and need.

Liberal democrats need to stand up and give people a voice.

75% of Europeans want to give Ukraine the financial support it needs,

not cosy up to a Russian dictator.

77% of Europeans want a common defense and security policy,

not a complete denial of the reality of the world.

85% of Europeans want massive investments in renewable energy, not a complete denial of climate science.

Europe gives us power and agency. Allows us to deal with fear. Gives us hope.

And it is our responsibility, all of us here in this room, to make that hope heard.

Dear Europeans,

Our political family must never make the mistake of normalizing the far right.

We fight this election to defend liberty against tyranny.

Democracy against autocracy.

Stability against chaos.

If we enable and normalize politicians like Le Pen, Orban or Wilders,

we corrupt freedom.

We taint democracy.

We lose our right to speak.

This progressive liberal family

– our proud Alliance of Liberals and Democrats for Europe

and the Renew group in the European Parliament

– has welcomed our brave Ukrainian brothers and sisters.

I am grateful a few of them are here today.

Let us never betray them by collaborating with those who openly admire the Russian dictator that slaughtered their countrymen.

Let us be allies not of oppression, but of liberation.

That’s who we are.

That’s our liberal creed!

Dear European friends,

We must win the battle for Europe, from June 6 to 9.

Our friends in Poland have showed us it can be done.

So I ask you here in the room: please join us!

Staying silent is no longer your ticket to safety and security.

Let’s reach out to all those who are worried.

Hear their concerns.

Talk about Europe’s mission to retake control of our destiny.

And recognize that being afraid is sometimes part of life.

There is no shame in doubt.

Even Churchill, Veil, and Delors were not born Europeans

– but became convinced of the idea during their lifetimes.

Europe is something you can grasp somewhere in your life

– to never let go.

That was certainly the case for François Mitterrand,

one of the signatories of the Maastricht Treaty.

His campaign ran the optimistic slogan:

‘L’avenir c’est maintenant’.

L’avenir c’est maintenant.

That’s where we are. That’s the spirit we need.

Not to foresee the future, but to invent it.

Not later. Now.

The future is now.

Die Zukunft ist jetzt.

El futuro es ahora.

De toekomst is nu.

Or, in the words of our European, Ukranian friends…

Maybutnye vzhe zaraz