Poliflw

Tijdens een bijeenkomst van afgevaardigden van de progressieve raadsfracties op zaterdag 14 september 2019 te Panningen is een reeks uitgangspunten voor de energietransitie opgesteld. In deze uitgangspunten wordt het accent gelegd op maatschappelijke aspecten van de energietransitie. De progressieve fracties van de gemeenten Beesel, Echt-Susteren, Gennep, Horst aan de Maas, Leudal, Maasgouw, Mook en Middelaar, Nederweert, Peel en Maas, Roerdalen, Roermond, Venlo en Venray benadrukken dat de energietransitie kansen biedt: kansen voor gemeenschapsontwikkeling, kansen voor een toekomstbestendige lokale economie, kansen voor een verbetering van de leefsituatie voor iedereen. Die positieve benadering van de energietransitie is uitgewerkt in negen uitgangspunten. De progressieve raadsfracties stellen voor deze uitgangspunten op te nemen in de Regionale Energiestrategie van de regio Noord- en Midden-Limburg.

Progressieve raadsfracties zien sociale kansen in energietransitie

Tijdens een bijeenkomst van afgevaardigden van de progressieve raadsfracties op zaterdag 14 september 2019 te Panningen is een reeks uitgangspunten voor de energietransitie opgesteld. In deze uitgangspunten wordt het accent gelegd op maatschappelijke aspecten van de energietransitie, op de invloed die de energietransitie heeft op de wijze waarop wij met elkaar samen leven: hoe we wonen, hoe we ons verplaatsen, hoe we eten, hoe we produceren en consumeren. De progressieve fracties benadrukken dat de energietransitie kansen biedt: kansen voor gemeenschapsontwikkeling, kansen voor een toekomstbestendige lokale economie, kansen voor een verbetering van de leefsituatie voor iedereen. Die positieve benadering van de energietransitie is uitgewerkt in negen uitgangspunten. De progressieve raadsfracties van de gemeenten Beesel, Echt-Susteren, Gennep, Horst aan de Maas, Leudal, Maasgouw, Mook en Middelaar, Nederweert, Peel en Maas, Roerdalen, Roermond, Venlo en Venray stellen voor deze uitgangspunten op te nemen in de Regionale Energiestrategie van de regio Noord- en Midden-Limburg. Iedere regio moet op korte termijn een Regionale Energiestrategie (RES) opstellen. Daarin stelt de regio vast welke concrete bijdragen zij levert om de doelen van het klimaatakkoord te halen. Het gaat daarbij met name om de doelen wat betreft de opwekking van duurzame elektriciteit en de doelen wat betreft warmtetransitie in de gebouwde omgeving (van fossiele naar duurzame bronnen). De gezamenlijke colleges van B&W van de Noord- en Midden-Limburgse gemeenten hebben een startnotitie gemaakt, waarin ze aangeven hoe ze het opstellen van de Regionale Energiestrategie willen aanpakken. Het is vooral een technologisch en ruimtelijk verhaal geworden. De progressieve fracties van de gemeenteraden van Noord- en Midden-Limburg zijn van mening dat sociale aspecten minstens zo belangrijk zijn bij de energietransitie.

Uitgangspunten Energietransitie

Opgesteld door progressieve raadsfracties van de gemeenten Beesel, Echt-Susteren, Gennep, Horst aan de Maas, Leudal, Maasgouw, Mook en Middelaar, Nederweert, Peel en Maas, Roerdalen, Roermond, Venlo en Venray

 

De progressieve raadsfracties stellen voor de volgende uitgangspunten te hanteren voor de energietransitie:

A – Energietransitie is een kans voor gemeenschapsontwikkeling:

1. Energietransitie is niet louter een technische en ruimtelijke operatie; het is op de eerste plaats een sociaal proces. Dat betekent dat er tijd en geld ingezet moeten worden om mensen mee te krijgen, enthousiast te maken, aan te zetten tot moeilijke beslissingen, maar ook tot collectief meedenken en handelen. Gemeenten kunnen daarin een gezamenlijk initiatief nemen, bij voorbeeld door het inrichten van een duurzaamheidstrefpunt met concrete voorbeelden hoe je energie kunt besparen of een vergroeningsactie kunt starten in de buurt.

2. Energie is een collectieve voorziening. Het opwekken van schone energie wordt collectief aangepakt: van, voor en door burgers. Motto: eerlijk en samen. Via bewonersinitiatieven en lokale bedrijven, onder regie van de lokale overheid, met de nadrukkelijke afspraak dat de lokale samenleving steeds een meerderheidsbelang houdt en alle burgers – ook zij die niet financieel deel (kunnen) nemen aan de productie van schone energie – meedelen in de opbrengst.

3. Er wordt regionaal een ‘gideonsbende van transformatoren’ gevormd, dat is een deskundig team van opbouwwerkers, die de sociale infrastructuur van buurten, wijken, dorpen vertrouwd maakt met de kansen die energietransitie biedt voor processen van gemeenschapsvorming (stimuleren van lokale economie en het vergroten van sociale en culturele veerkracht).

B – Energietransitie is een kans voor een andere en meer lokale economie:

4. Door mensen niet alleen aan de voorkant van het proces te betrekken, maar ook in de uitvoer een rol te geven, ontstaat lokale werkgelegenheid en sociale cohesie. Door investeringen en besparingen lokaal zichtbaar en besteedbaar te maken, ontstaat meer lokaal besteedbaar inkomen. En door samen te werken aan de energietransitie ontstaan netwerken die gaan renderen op sociaal, maatschappelijk en cultureel vlak. (zie: https://www.lsabewoners.nl/wp-content/uploads/2018/06/Essay-Wijk-voor-de-wijk-bewonersgedreven-energietransitie.pdf)

5. Door te kiezen voor een lokale, bewonersgedreven en collectieve aanpak met steun van de juiste intermediairs, ontstaat lokaal draagvlak, wordt noodzakelijke expertise toegevoegd en is de kans groot dat de energietransitie soepel gaat verlopen. Een collectieve aanpak via een gebiedscollectief biedt de beste kansen om op haalbare en betaalbare wijze duurzame energie te produceren.

6. Als de energietransitie beperkt blijft tot het realiseren van andere energiebronnen teneinde de huidige wijze van leven, produceren en consumeren ongewijzigd voort te zetten, is zo’n transitie een onvoldoende antwoord op het klimaatvraagstuk. De energietransitie moet een stap zijn naar het verkennen en realiseren van andere, meer toekomstbestendige, wijzen van leven, produceren en consumeren. Alle energie die minder wordt gebruikt, hoeft niet meer duurzaam opgewekt te worden. Energietransitie begint dus met energie besparen.

C – Energietransitie is een kans voor verbetering van de leefsituatie voor iedereen

7. Iedereen, ook mensen die het niet zo breed hebben, moeten mee kunnen doen met energietransitie. Hogere inkomens profiteren het meeste van subsidies die verstrekt worden om energietransitie in gang te zetten; de energielasten voor deze huishoudens zullen dalen, terwijl de energielasten zullen stijgen voor de lagere-inkomensgroepen die geen geld hebben om veranderingen te bekostigen. Daardoor groeit de toch al grote kloof tussen rijk en arm. In aanvulling op het rijk moeten gemeenten en partners in de energietransitie, zoals woningcorporaties en lokale bedrijven, maatregelen nemen om die tendens te keren.

8. Energietransitie moet niet alleen betaalbaar zijn voor mensen met een kleine portemonnee, maar ze moeten er ook in financiële zin meteen voordeel van hebben. Daarom ontwerpt de gemeente een regeling om met name aan groepen mensen met lage inkomens – huurders en mensen met een eigen woning – renteloze leningen te verstrekken die terugbetaald kunnen worden met een deel van het geld dat uitgespaard wordt door lager energieverbruik. Omwille van de haalbaarheid moet ook een deel van het uitgespaarde geld blijven zitten in de portemonnee van de mensen die meedoen met de energietransitie.

9. De energietransitie moet worden gebruikt om de kwaliteit van de leefsituatie, waaronder de woning en de woonomgeving, te verbeteren. Voor iedereen!

Panningen, 14 september 2019 Progressieve raadsfracties van de gemeenten van Noord- en Midden-Limburg

constaterende • dat het kabinet op 28 juni 2019 het klimaatakkoord gepresenteerd heeft; • dat dit akkoord een ingrijpende energietransitie noodzakelijk maakt; • dat het kabinet draagvlak voor deze transitie van cruciaal belang acht; • dat het kabinet wil zorgen voor een brede en actieve betrokkenheid van iedereen; • dat het kabinet daarbij een voorname taak legt bij gemeenten;

overwegende • dat het realiseren van de energietransitie gedurende vele jaren grote inspanningen vergt van onze gemeenschappen, organisaties, instellingen en bedrijven, alsmede van onszelf als gemeente; • dat voorkomen moet worden dat door de energietransitie de kloof tussen rijk en arm in de samenleving groter wordt; • dat naast landelijke maatregelen de lokale overheid de mogelijkheid heeft aanvullende maatregelen te nemen om ook voor lage inkomensgroepen de energietransitie haalbaar en betaalbaar te houden;

roept het college op • om in kaart te brengen welke taken de Rijksoverheid in het klimaatakkoord rekent tot de verantwoordelijkheid van gemeenten; • om in kaart te brengen welke aanvullende maatregelen de gemeente Peel en Maas zou kunnen nemen om inwoners te ondersteunen bij het nemen van maatregelen in het kader van de energietransitie en wat hiervan de kosten zijn; • om in kaart te brengen welke kansen er voor lokale gemeenschappen en lokale initiatieven zijn om tijdig in te spelen op de energietransitie en welke steun de gemeente hierbij kan bieden; • om voor 15 december 2019 een eerste rapportage van de gevraagde inventarisaties ter bespreking aan te bieden aan de gemeenteraad; • om in bedoelde rapportage een plan op te nemen voor een brede maatschappelijke dialoog over energietransitie, samen op te zetten met dorpsgemeenschappen en met andere hiervoor in aanmerking komende partijen/organisaties

en gaat over tot de orde van de dag.

Fractie PvdA/GroenLinks Annigje Primowees Frits Berben Raf Janssen

De Gemeenteraad van Peel en Maas, in vergadering bijeen op 2 juli 2019

constaterende • dat dit jaar van 25 november tot en met 10 december wederom de jaarlijkse wereldwijde ‘Orange the World’ campagne gehouden wordt, welke zich richt op het tegengaan van geweld tegen vrouwen en meisjes; • dat 1 op de 3 vrouwen wereldwijd tijdens haar leven te maken krijgt met lichamelijk of seksueel geweld en/of specifieke vormen van geweld zoals geweld tegen vrouwelijke vluchtelingen, vrouwenhandel, eerwraak, huiselijk en seksueel geweld; • dat ter ondersteuning van deze campagne in voorgaande jaren in diverse gemeenten verschillende prominente gebouwen oranje verlicht zijn; overwegende • dat lichamelijk of seksueel geweld een grove schending van de mensenrechten is en onacceptabel is; • dat vrouwen en meisjes hierdoor hun eigenwaarde verliezen, fysieke en geestelijke klachten krijgen; • dat geweld niet alleen negatieve gevolgen voor vrouwen heeft, maar ook voor hun families, de gemeenschap en het land in het algemeen; • dat de gemeente Peel en Maas een uitgesproken medestander moet zijn in de strijd voor vrouwenrechten en tegen geweld tegen vrouwen en meisjes;

verzoekt het college om ook aan te sluiten bij deze campagne en het Huis van de Gemeente in de periode van 25 november tot en met 10 december van dit jaar oranje te verlichten of op een andere wijze aan de inwoners kenbaar te maken dat de gemeente steun geeft aan de ‘Orange the World-campagne’. en gaat over tot de orde van de dag.

Namens de fractie PvdA/GroenLinks

Annigje Primowees

constaterende • dat wij in een regio wonen met veel intensieve industriële landbouw; • dat in dergelijke regio’s veel gebruik wordt gemaakt van bestrijdingsmiddelen, waaronder glyfosaat; • dat onafhankelijke wetenschappelijke literatuur laat zien dat er verband bestaat tussen blootstelling aan specifieke middelen en verschillende soorten kanker, neurodegeneratieve aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson en Alzheimer, en ziekten bij pasgeboren kinderen; • dat de regio Noord-Limburg er naar streeft de gezondste regio van Nederland te zijn;

roept het college op • om in kaart te brengen welke bestrijdingsmiddelen in welke hoeveelheden in onze gemeente worden gebruikt; • om de GGD of een ander hiervoor in aanmerking komend instituut opdracht te geven nader onderzoek te doen naar de risico’s waar de inwoners van onze gemeente aan blootgesteld zijn vanwege het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw; • om overleg te voeren met landbouworganisaties over de vraag hoe minder gebruik gemaakt kan worden van kwalijke bestrijdingsmiddelen en meer gebruik van natuurlijker vormen van gewasbescherming

en gaat over tot de orde van de dag.

Fractie PvdA/GroenLinks Annigje Primowees Frits Berben Raf Janssen

De Gemeenteraad van Peel en Maas, in vergadering bijeen op 2 juli 2019

overwegende • dat er verschillende straten in Peel en Maas zijn die nog vrij stenig zijn; • dat groen in de straat zorgt voor meer leefbaarheid, meer gezonde lucht, minder schadelijke stoffen, meer biodiversiteit, minder hitte en meer wateropvang; • dat groene gevels een straat een vriendelijke en gezonde aanblik geven en isolerend, verkoelend, geluid dempend, lucht zuiverend en diversiteit verhogend werken;

verzoekt het college • te onderzoeken of een subsidieregeling gevelgroen en groene daken kan worden ontworpen; • te onderzoeken of en hoe ook andere initiatieven om meer groen in de gemeente aan te brengen (bijvoorbeeld het aanplanten van geboortebomen) gestimuleerd kunnen worden; • de raad op de hoogte te stellen van de uitkomsten van dit onderzoek voor de behandeling van de begroting 2020 en gaat over tot de orde van de dag.

Namens de fractie PvdA/GroenLinks

Annigje Primowees

Voorzitter, leden van de Raad, Onze reactie op deze kadernota kan ik het best samenvatten door middel van een bekend sprookje: de nieuwe kleren van de keizer. Waarschijnlijk kent u allemaal het verhaal; een machtige, veeleisende en ijdele keizer, met een grote hofhouding, wil zich vertonen op zijn allerbest en om hem tevreden te houden bedenken zijn bedienden zo’n verfijnde kledij, dat deze niet te zien is. De keizer stapt in zijn blootje parmantig door de straten, toegejuicht door zijn onderdanen, die niet durven te zeggen dat de keizer eigenlijk helemaal niets aan heeft. Behalve dat ene kleine jongetje dan… Daar moest onze fractie aan denken bij het bestuderen van deze kadernota. De nieuwe kleren van de keizer. We zullen hierna uitleggen waarom wij daar aan moesten denken. Het college start de kadernota met de trotse constatering dat men koerst op een solide financiële positie. Dat strookt al niet met het feit, dat er dit jaar niets terug kan vloeien in de Algemene Reserve. Een reserve, die we met het klimaatakkoord in aantocht hard nodig gaan hebben voor de energietransitie. Het is inmiddels duidelijk dat de OZB vorig jaar met slechts 1% verhoging slecht heeft uitgewerkt voor het gemeentelijk huishoudboekje. Het overschot op de begroting voor 2019 is als sneeuw voor de zon verdwenen en is inmiddels een tekort geworden dat moet worden aangevuld uit de reserves. Voor het jaar 2020 is het College niet in staat om een bedrag aan de algemene reserve toe te voegen en rest er een schamel aan overschot op de begroting. Gelukkig is het College zo wijs om de OZB trendmatig te verhogen met 2%, zoals wij al jaren voorstellen. Verlaging van dit percentage tast substantieel het, toch al geringe, overschot voor 2020 aan. Kan het College dit beamen? Kan het College garanderen dat er in 2020 geen greep in de reserves moet worden gedaan om de begroting sluitend te maken? Teleurstellend is dan wel weer, dat het College opnieuw voorstelt om de verblijfsbelasting niet te verhogen. Dit, terwijl andere belastingen wel trendmatig worden verhoogd met het niveau van de inflatie. De coalitie buigt hiermee opnieuw voor de lobby van de huisvesters van arbeidsmigranten. Dit vindt de fractie van PvdA/GroenLinks onrechtvaardig. Er worden ook kosten gemaakt door de gemeente die toeristen en arbeidsmigranten ten goede komen en dan is het ook gerechtvaardigd dat er een trendmatige verhoging plaatsvindt. Hoe denken de andere fracties hierover?

Het college spiegelt de raad en daarmee Peel en Maas voor, dat we kunnen koersen op ‘Ruimte en Groei’, daar waar bedoeld wordt: Ruimte vóór Groei. Groei van de agrarische bedrijvigheid, groei van de logistiek, groei van de bevolking. Groei dus, in dienst van de economie. Terwijl de natuur ons aangeeft dat zij dit ongebreidelde gebruik van de aarde niet meer aan kan; de door de mens veroorzaakte klimaatproblemen ons voor grote opgaven stelt; de biodiversiteit schrikbarend terugloopt (maar we dit niet mogen zeggen van het CDA), waardoor we nu last krijgen van bijvoorbeeld de eikenprocessierups, een oerwoud aan brandnetels door overdaad aan stikstof, een teruglopende insectenstand enzovoort en de luchtkwaliteit door IV en verkeer hier in de regio behoorlijk slecht is, doet het college van Peel en Maas alsof er niets aan de hand is en we nu eindelijk eens lekker door kunnen groeien. Voorzitter, dat is een illusie. Dat zijn onzichtbare kleren, waarmee het college zich tooit. Dezelfde houding geldt voor de ons voorgespiegelde groei van de bevolking, áls we maar voldoende bouwen. Alsof niet elke gemeente zou willen groeien en alsof dat geen heilloze weg is. Dat weet het college natuurlijk ook wel en daarom wil het zoveel mogelijk arbeidsmigranten binnen de gemeente huisvesten en die hier registreren. Huisvesting, ver weg van de kernen in kampementen van grote omvang; de omvang van Kessel-Eik en Koningslust. Tegelijkertijd gebruikt het college zalvende woorden over integratie binnen de gemeente. Hoe dat dan moet ligt vervolgens grotendeels bij de huisvesters zelf, die er bovendien alle belang bij hebben om de accommodaties bezet te houden. Kort samengevat: dit zijn nieuwe kleren die niemand ziet en zal zien. Hetzelfde geldt voor de paragraaf ‘Vitaliteit platteland’. Ook hier geen sprake van een realistisch beeld van de problematiek. Inzet is ook hier gróéi. Geen keuze voor inkrimping van de veestapel, maar constateren dat er schaalvergroting gaat optreden. Enerzijds wordt ingezet op een nieuw verdienmodel (het ombouwen van varkens-, koeien- en kippenstallen voor huisvesting van arbeidsmigranten), anderzijds inzet op de ‘Gezondste Regio’, waarmee de voedselproductie vermarkt dient te worden. Geen woord over de bijverschijnselen van de groei: bestrijdingsmiddelen en teveel stikstof in het grondwater, de vervuilde lucht, de hierdoor afnemende bodemkwaliteit. Wat ons betreft ook hier: de onzichtbare kleren van de keizer. De paragraaf Wonen is geheel gewijd aan nieuwbouw met de cryptische omschrijving: ‘de juiste woning op de juiste plek’. Wie dat vervolgens bepaalt laat het college in het midden. Over de bestaande woningen en hoe die energieneutraal gemaakt kunnen worden, schrijft het college niets. Blijkbaar wacht men op de rijksoverheid, die, zoals in het klimaatakkoord staat, weer terugverwijst naar de gemeenten die zelf de regie moeten nemen. Voorzitter er zijn gemeenten die wel al een idee hebben dat er iets moet gebeuren en we verwijzen dan ook graag naar de kadernota van de gemeente Weert, waarin een belangrijke passage hierover is opgenomen in het kader van de RES (de Regionale Energie Strategieën) voor Noord- en Midden Limburg. Wellicht kan het college daar eens zijn licht opsteken Onlangs vernamen we bovendien dat de gemeenten Beesel, Venray en Horst a.d. Maas een onderzoek gaan verrichten naar de mogelijkheden van een (gezamenlijk) energiebedrijf van de gemeenten Beesel, Venray en Horst a.d. Maas. PvdA/GroenLinks verbaast zich er over dat, gezien de worsteling die onze gemeente op dit terrein doormaakt, onze gemeente hier niet aan meedoet, terwijl een samenwerking tussen de gemeenten in onze regio veel voordelen zou kunnen opleveren. Waarom doet onze gemeente niet mee met een gezamenlijk onderzoek? Is het College bereid om onze gemeente alsnog aan te laten haken? Wat vinden de andere fracties van een dergelijk onderzoek? Wij zullen van onze kant over het klimaatakkoord een motie indienen om de keizer toch enigszins netjes aan te kleden…. In het onderdeel Bestuur stelt het college ons voor om vast te stellen, dat het eerste resultaat van de Raad voor de Toekomst de Commissie Nieuwe Stijl is. Als er nou één voorbeeld van de nieuwe kleren van de keizer te noemen is, dan is deze wel het duidelijkst. Die zogenaamde commissie is niks meer of minder dan een Technisch Overleg, waarmee we gestopt zijn in 2014, vanwege de eindeloze reeks technische vragen die dit opleverde. Bovendien doen we alles wel 3x. Technisch (en tegenwoordig een beetje politiek) opiniërend, besluitvormend. Het debat in de raad wordt er niet beter, maar juist minder van en het beoogde betrekken van burgers bij grote beslissingen is helemaal op de achtergrond geraakt. Deze raad, aan de leiband van de coalitie, debatteert nauwelijks en durft de dialoog over grote onderwerpen niet eens aan, getuige het wegstemmen van ons voorstel naar aanleiding van de Regionale Visie op het buitengebied. De Sociale Raad, een proces om vernieuwing aan te brengen in de lokale democratie, is onder druk van het CDA weggestemd door de coalitiepartijen Dat brengt ons bovendien nog even op een vraag aan het CDA: u stemde destijds tegen verlenging van deze nieuwe vorm met de opmerking, dat u later zelf zou terugkomen met nieuwe, betere voorstellen. Komt daar nog iets van? Heeft de fractie van het CDA al een idee wat er voor in de plaats kan komen? Wij horen het graag. Voorzitter, de positie van de gemeenteraad gaat onze fractie aan het hart. Op dit moment, na een jaar met deze grote coalitie, is onze ervaring dat de raad zich in meerderheid uitermate volgzaam opstelt. Of het nu gaat over meebeslissen over locaties voor huisvesting van arbeidsmigranten, de biodiversiteit, de energie- en duurzaamheidsmotie die niet wordt uitgevoerd, deze coalitiepartijen klappen als de hofhouding van de keizer voor de prachtige, nieuwe, onzichtbare kleren.. Onze fractie nodigt de partijen uit, om de moed te hebben de dialoog aan te gaan, zonder last en met eigen, nieuwe ideeën over alle onderwerpen die zo dringend om aandacht vragen, nu en in de nabije toekomst.