"Voorzitter,
Ook al staan we vandaag letterlijk aan de vooravond van
het politieke zomerreces 2019, het is gebruikelijk dat we dan nog één keer
terugkijken naar het jaar 2018. Politieke gehaktdag, zullen we maar zeggen.
Daar mag u gerust even voor gaan zitten en de wethouders die al symbolisch in
de hoek zijn geplaatst mogen de pennen in de aanslag houden. Het is immers ook
4 juli en in de geschiedenis zijn er op deze specifieke dag wel wat
zorgwekkende evenementen aangevangen. Denk aan het beleg van Oostende in 1601,
het Amsterdamse Jordaanoproer in 1934 en de uitbarsting van de Popocatépetl
vulkaan in 2013. Alle reden tot zorg dus. Gelukkig voorzitter, staat 4 juli ook
in de boeken als een dag waarop veel heuglijke feiten hebben plaatsgevonden. In
1776 werden de Verenigde Staten onafhankelijk, de Filipijnen op 4 juli 1946. In
1888 werden de Belgische Bankbiljetten op 4 juli officieel tweetalig, Malta
verzocht op 4 juli 1990 om toetreding tot de Europese Gemeenschap, Griekenland
werd exact 15 jaar geleden Europees Kampioen voetbal en, een van mijn
persoonlijke favorieten: tramlijn 19 van de regio Haaglanden werd in 2010 op 4
juli in gebruik genomen. Het kan niet op.
Onder welke categorie scharen we vanavond de jaarrekening
2018 van de gemeente Haaren voorzitter? Dat is de vraag. 2018 was immers een
‘gebroken jaar’. Een jaar met verkiezingen. Een jaar waarin een nieuw College
aantrad, de gemeenteraad verregaande besluiten nam over haar eigen toekomst en
de Euro’s als zoete broodjes over de toonbank vlogen. Het spreekwoord ‘geld
moet rollen’ is in ieder geval goed begrepen in 2018. Het aantal wethouders
verdubbelde, het saldo op onze bankrekening ook. Maar dan in negatieve zin.
Heel even dacht ik overigens, toen ik het voorwoord van wethouder Vromans las,
zonder daar een verder waardeoordeel over te geven, dat ik in een “Goedemorgen,
wij van het CDA” reclamefolder was beland. Niet dat ik daar iets op tegen heb
overigens voorzitter, ik overweeg bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen in
Haaren ook op het Haarense CDA te stemmen, iets wat ik rustig kan zeggen want
die komen er toch niet. Dat terzijde.
Voorzitter ik dwaal af. Maar dat komt eigenlijk ook een
beetje omdat ik niet zoveel te zeggen heb over de Jaarrekening 2018. Veel zaken
die genoemd zijn, worden dit jaar gecontinueerd. We kunnen ook niet echt
concluderen dat er hele vreemde zaken zijn opgenomen. Niet dat we het overal
mee eens zijn of waren, maar deze gemeenteraad heeft wel in meerderheid
besluiten genomen en die zijn uitgevoerd. “De som van veel kleine zaken geeft
ook een grote uitkomst” is een uitspraak die goed past bij deze jaarrekening.
En die uitkomst baart ons dan wel weer zorgen voorzitter. Binnen onze partij
hebben we de voorzichtige conclusie getrokken dat we in 2018 4,3 miljoen Euro
hebben ingeleverd op onze reserves, maar dat dit jaar en volgend jaar de échte
grote klappers nog moeten gaan vallen (daar beginnen we straks al direct mee
overigens). De bodem van de put is meer dan helder in zicht en de gemeentelijke
lasten zijn op voordracht van dit College in 2019 al flink verhoogd. Dat zijn
geen leuke berichten die in onze ogen ook niet per se noodzakelijk waren
geweest. Maar gedane zaken nemen geen keer, de accountant heeft de jaarstukken
akkoord bevonden en op basis van die technische analyse zullen wij daar niets
aan afdoen.
Hoe zit het dan in 2019? De eerste berap is normaalgesproken
meer een update en daar wordt meestal helaas weinig aandacht aan geschonken.
Echter, dit jaar is de Eerste Berap wat belangrijker. In januari besloten we om
de perspectiefnota af te schaffen. Deze raad zal zich herinneren hoe blij ik
was dat we geen kaders voor het kader van de beleidskaders meer zouden stellen,
om die hele discussie vervolgens bij de begroting weer dunnetjes over te doen.
En ik ben erin getrapt voorzitter. Want de huidige Berap moet ik deels ook
lezen als onze vroegere perspectiefnota. Weg slingers en ballonnen. Maar goed,
ik ben de beroerdste niet, dus daar gaan we.
Ik ga het niet hebben over het Sociaal Domein, want daar
lees ik vooral veel onduidelijkheid die volledig duidelijk is. Het is een
cryptische omschrijving, maar daar zult u het mee moeten doen.
Ook ga ik het niet hebben over bestuurskosten, want daar
lees ik dan weer veel duidelijkheid, die ik totaal onduidelijk vind. Ook die
omschrijving is cryptisch, maar ook daar zult u het mee moeten doen.
Een paar kleine zaken waar ik het wél over wil hebben.
Inmiddels hebben we begrepen dat de natuurspeeltuin, op zich een aardig
burgerinitiatief, al in aanbouw is. We begrijpen dat het College hier op een
creatieve manier heeft gepoogd om gehoor te geven aan het burgerinitiatief. Na
de financiële puzzel en de conclusie dat we als gemeente ‘Sponsor’ zijn van het
geheel, moeten wij toch concluderen dat we het wellicht verstandiger hadden
gevonden om met de initiatiefnemers naar een wat duurzamere locatie te zoeken.
Dat wil zeggen; er bestaat een kans dat de hele boel over vijf jaar moet worden
afgebroken en verplaatst. Dan is dit toch een behoorlijke som geld. Vanuit dat
perspectief bezien, hadden we graag wat eerder informatie van het College
ontvangen. Echter, tegelijkertijd willen we een burgerinitiatief als dit niet
voor de voeten lopen uiteraard.
Daarnaast hopen we dat er ingezet blijft worden op een
veilige leefomgeving. Dat vertrouwen willen we de portefeuillehouders geven,
maar het neemt niet weg dat we er boven op zullen blijven zitten. Dat geldt ook
voor de overdracht naar de toekomstige gemeenten. Op 6 juni namen we een
historisch besluit, maar dat neemt niet weg dat er alles behalve ruimte is om
achterover te gaan leunen. Daarentegen moeten we ons ook terdege beseffen dat
de beleidsvrijheid vanaf nu écht beperkt is. Desalniettemin zullen we als
gemeente moeten doen, wat we behoren te doen. Naast onze wettelijke taken, zijn
dat ook voorbereidingen naar de toekomst. Zorgen voor een warme overdracht en
de belangen van onze inwoners, ondernemers en instellingen niet uit het oog
verliezen.
Een tweetal zaken waarover wij minder te spreken zijn.
Bij het raadsplein heb ik reeds mijn grote verbazing geuit over het megalomane
bedrag dat de ODBN zou moeten krijgen om een bedrijvenbestand op te schonen.
€10.000,- voor alleen de gemeente Haaren, dat vinden wij onacceptabel. Dat geld
kan veel beter ingezet worden voor kleinere initiatieven, ik noem even een oplossing
voor de inzameling van incontinentiemateriaal bijvoorbeeld, het ondersteunen
van initiatieven van inwoners of voor mijn part een afscheid van onze gemeente
(overigens vinden wij als VVD sowieso dat daar aandacht aan moet worden
geschonken. Het ‘aandenken per dorp’ is in het begin onzes inziens volledig
verkeerd ‘in de markt’ gezet waardoor er verschillende verwachtingen bestonden.
We zien dat meer als ruimte voor een (afgedwongen) burgerinitiatief, maar niet
als een afscheid van de gemeente Haaren). Maar goed, wat ons betreft gaat die
€10.000,- naar een ander doel. En als de ODBN meent dit budget toch nodig te
hebben, zou dat volgens ons binnen de lopende budgetten die ook al worden
verhoogd hebben moeten passen. Vandaar dat wij een amendement in willen dienen.
Daarnaast de afvalstoffenheffing. Hierover dienen we een
motie in die mijns inziens voor zich spreekt. We verzoeken het College zich tot
het uiterste in te spannen om bij de programmabegroting 2020, het
tariefvoorstel en de belastingverordening 2020 een verhoging van de
afvalstoffenheffing (anders dan de inflatiecorrectie) te voorkomen, uiterlijk
tot een minimum te beperken, en de tekorten voortvloeiend uit de betere
afvalscheiding door inwoners incidenteel op een andere manier te dekken. Inwoners
extra belasten omdat we het met z’n allen goed doen, dat strookt totaal niet
met elkaar.
In z’n algemeenheid vinden we het jammer dat er vooral
veel aandacht geschonken lijkt te worden aan het sociaal domein, ruimte en
natuur, terwijl andere belangrijke zaken als wonen, economie en financieel
beheer wat op de achtergrond lijken te geraken. Zeker als we dan volhardend
recalcitrant zijn en het e-factureren (een verplichting!) niet invoeren vragen wij
ons af of de focus wel ligt waar dat deze hoort te liggen. Voor ons is dat
vanaf nu: sober en doelmatig, afstevenen op het einde van de gemeente Haaren.
Geen gekke dingen, geen verrassingen. Wel doen wat we moeten doen en ruimte
voor kleinere initiatieven en afwegingen open laten. Als VVD zijn we niet voor
potverteren, maar er hoeft ook geen royale bruidsschat over te blijven die in
de algemene pot van andere gemeenten verdwijnt. Daarvoor in ieder geval dank,
dat is sowieso niet meer mogelijk. Dat noopt ook tot heldere keuzes; moet alles uit het
bestuursakkoord uitgevoerd worden? In hoeverre zijn zaken die toen al
onmogelijk waren, nu nog realistisch? Ik noem een treinstation of het
terugbrengen van de bibliotheken. Bij de presentatie van het bestuursakkoord
riep ik op tot realisme, nu doe ik dat nogmaals maar dan urgenter.
Voorzitter, afrondend. 4 juli 2019, niet direct een dag
om op te nemen in de boeken als het op deze raadsvoorstellen aankomt. In het
Nederlands is er niet echt een fatsoenlijke omschrijving voor. De fransen
noemen het comme ci, comme ça, de Russen spreken over ‘Normalno’. “Het is nu eenmaal
zo” komt wellicht nog het dichtst in de buurt. En dat bedoel ik niet perse
negatief voorzitter, want voor ons is van een echte gehaktdag geen sprake. U
begrijpt me vast wel, ik hoop de rest van de aanwezigen ook."