Poliflw

In Enschede leven veel mensen in armoede. Armoede wordt in Nederland afgemeten aan het sociaal minimum of de bijstandsnorm. Dit is een beleidsmatig minimum: zit je hier op of onder dan word je arm genoemd. In Enschede leeft zo’n 11% van alle huishoudens onder of rond het sociaal minimum. Landelijk is het gemiddelde 7%. Het betreft zo’n 17.500 inwoners. Ruim de helft hiervan (5.7% van alle Enschedese inwoners) leeft zelfs langdurig onder de lage inkomensgrens. Vaak is daarbij sprake van problematische schulden. 1 op de 8 kinderen in Enschede groeit op in armoede. Wij zijn blij met de recent toegenomen aandacht voor armoede en schulden. GroenLinks vindt armoede al jaren één van de grootste problemen in Enschede en pleitte steeds voor gerichte maatregelen. Binnenkort verschijnt een nieuwe armoedenota van het College: wat verwachten wij daarvan als GroenLinks?  

De bijstandsnorm komt tot stand m.b.v. voorbeeldbegrotingen van het NIBUD, het Nationaal Instituut voor Budget voorlichting. Deze gaan uit van wetenschappelijk onderzoek en adviezen van deskundigen. Het bijstandsminimum wordt uiteindelijk bepaald door de Tweede Kamer: het betreft een politieke keuze. Al sinds de jaren 1980 wordt daarbij de zogeheten 0-lijn gehanteerd. Dit betekent dat de uitkeringen niet met de lonen meesteeg. In die jaren ‘80 waren mensen met een bijstandsuitkering zo’n 25% van hun inkomen kwijt aan woonlasten, nu is dat zo’n 55%. Het besteedbaar inkomen werd, na aftrek van vaste lasten, door de jaren heen steeds lager. 

Opmerkelijk is dat de overheid lijkt te erkennen dat van de bijstandsnorm niet goed (meer) valt te leven. Er zijn allerlei sociale en fiscale regelingen bedacht waarop je een beroep kunt doen, zo’n 50 in totaal. De bekendste zijn de huurtoeslag en de kinderbijslag, de kinderopvangtoeslag en de (gemeentelijke) bijzondere bijstand. We hebben met zijn allen een groot probleem laten ontstaan en tegelijkertijd een grote bureaucratie geschapen om het op te lossen, waarbij degene met een laag inkomen altijd zelf een aanvraag moet doen om een toeslag te kunnen ontvangen. Hierbij gaat vaak iets mis: het bereik van al die regelingen is niet goed. Denk in dit verband aan de 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland, die bovendien vaak niet digitaal vaardig zijn. Voor hen is het extra moeilijk. De gemeente Enschede zal hierin veel actiever op moeten inspelen, met slimme communicatie en een er-op-af aanpak: zelfredzaamheid is mooi op papier, maar in de praktijk werkt het vaak niet. Veel arme mensen worden gedwongen te leven bij de dag. Vandaag is belangrijk. De afhankelijkheid maakt je minder zelfredzaam. 

Doordat het Rijk de regels bepaalt rondom de uitkeringen en toeslagen is er weinig ruimte voor lokaal beleid, maar er zijn wel mogelijkheden voor verbetering in het Enschedese beleid en GroenLinks wil deze ook terug zien in de nieuwe armoedenota. In het verleden hebben wij ons sterk gemaakt voor verhoging van o.a. de individuele inkomenstoeslag. Deze moet voldoende zijn om minimaal rond te kunnen komen én om te kunnen participeren (reizen, sporten etc.). Ook hebben we gepleit voor een ruimhartige invulling van het kindpakket, verlaging van de rente op leningen bij Stadsbank Oost-Nederland. Daarnaast zijn goede hulp bij de administratie, schuldpreventie en vroegsignalering van belang.   

Onlangs kwam de gemeente Arnhem in het nieuws met een aantal maatregelen die zij per 1 januari 2020 nemen om het schuldenproblematiek in hun stad te verminderen. GroenLinks las in de landelijke media dat in Arnhem, met ingang van het nieuwe jaar, de schulden van inwoners die al drie jaar lang een betalingsregeling hebben, worden kwijtgescholden. Steden als Amsterdam en Amersfoort voeren vergelijkbaar beleid. Daarnaast verlaagt de gemeente de eigen incassokosten naar 75 euro en wordt per 2020 het percentage van de bijstandsuitkering dat de gemeente in mag houden vanwege schulden die uitstaan bij de gemeente, alvast verlaagd naar 5%. Hiermee loopt Arnhem voor op landelijk beleid dat waarschijnlijk per 2021 ingaat. 

Het besluit van de gemeente Arnhem sluit aan bij een groeiend inzicht dat schulden vaak niet simpelweg eigen schuld zijn, maar voort kunnen komen uit allerlei omstandigheden waar mensen niet altijd grip op hebben. Bovendien kunnen schulden door hoge incassokosten en boetes flink oplopen. Uit onderzoek blijkt dat het hebben van schulden allerlei negatieve gevolgen heeft voor zowel de schuldenaar, zijn omgeving als de maatschappij. Het zorgt voor stress en heeft een negatieve invloed op de maatschappelijke participatie. Daarnaast kan het leiden tot hogere maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld wanneer het wijkteam in actie moet komen of er een uitzetting plaatsvindt. 

Deze mooie voorbeelden van een positieve benadering van mensen met problematische schulden waren voor Anita Sempel reden om de volgende ex artikel 35 vragen te stellen aan het college van Burgemeester en Wethouders:Vraag 1: Herkent u het beeld dat gemeentelijke schulden bijdragen aan de schuldenproblematiek?Vraag 2: Hoeveel schulden van inwoners staan er op dit moment uit bij de gemeente Enschede en om welk totaalbedrag gaat het? Voor hoeveel van deze schulden geldt dat er al drie jaar een betalingsregeling loopt? Om welk bedrag gaat het hierbij?Vraag 3: Scheldt de gemeente op dit moment gemeentelijke schulden kwijt? Zo ja, na welke termijn gebeurt dit?Vraag 4: Brengt de gemeente bij het uitblijven van betaling incassokosten in rekening? Zo ja, wat is de hoogte van deze kosten?Vraag 5: Bent u met GroenLinks van mening dat de gemeente het goede voorbeeld zou moeten geven aan andere schuldeisers?Vraag 6: Bent u bereid de maatregelen zoals deze in Arnhem zijn genomen ook in Enschede te onderzoeken?

Lees hier de beantwoording van het college.

GroenLinks is blij met deze antwoorden. We zullen kritisch kijken naar de voorstellen die er komen. Iedere inwoner van Enschede moet de kans krijgen om uit de schulden te komen. Als gemeente moet je hierin het goede voorbeeld geven.  

Schriftelijke vragen van GroenLinks aan het College: Art.35 vragen vragen van GroenLinks over Maatregelen schuldenproblematiek d.d. 13 december 2019.

Onlangs kwam de gemeente Arnhem in het nieuws met een aantal maatregelen die zij per 1 januari 2020 nemen om het schuldenproblematiek in hun stad te verminderen. GroenLinks las in de landelijke media dat in Arnhem, met ingang van het nieuwe jaar, de schulden van inwoners die al drie jaar lang een betalingsregeling hebben, worden kwijtgescholden. Steden als Amsterdam en Amersfoort voeren vergelijkbaar beleid. Daarnaast verlaagt de gemeente de eigen incassokosten naar 75 euro en wordt per 2020 het percentage van de bijstandsuitkering dat de gemeente in mag houden vanwege schulden die uitstaan bij de gemeente, alvast verlaagd naar 5%. Hiermee loopt Arnhem voor op landelijk beleid dat waarschijnlijk per 2021 ingaat. 

Het besluit van de gemeente Arnhem sluit aan bij een groeiend inzicht dat schulden vaak niet simpelweg eigen schuld zijn, maar voort kunnen komen uit allerlei omstandigheden waar mensen niet altijd grip op hebben. Bovendien kunnen schulden door hoge incassokosten en boetes flink oplopen. Uit onderzoek blijkt dat het hebben van schulden allerlei negatieve gevolgen heeft voor zowel de schuldenaar, zijn omgeving als de maatschappij. Het zorgt voor stress en heeft een negatieve invloed op de maatschappelijke participatie. Daarnaast kan het leiden tot hogere maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld wanneer het wijkteam in actie moet komen of er een uitzetting plaatsvindt. 

Herkent u het beeld dat gemeentelijke schulden bijdragen aan de schuldenproblematiek? Hoeveel schulden van inwoners staan er op dit moment uit bij de gemeente Enschede en om welk totaal bedrag gaat het? Voor hoeveel van deze schulden geldt dat er al drie jaar een betalingsregeling loopt? Om welk bedrag gaat het hierbij? Scheldt de gemeente op dit moment gemeentelijke schulden kwijt? Zo ja, na welke termijn gebeurt dit? Brengt de gemeente bij het uitblijven van betaling incassokosten in rekening? Zo ja, wat is de hoogte van deze kosten? Bent u met GroenLinks van mening dat de gemeente het goede voorbeeld zou moeten geven aan andere schuldeisers? Bent u bereid de maatregelen zoals deze in Arnhem zijn genomen ook in Enschede te onderzoeken?

Motie ingediend in de raadsvergadering van 30 september 2019 Motie ingediend door GroenLinks en CU Motie aangenomen

De raad van de gemeente Enschede, gehoord de beraadslagingen over: Motie vreemd aan de orde van de dag: "Ja-Ja" sticker

Constaterende dat:

Er elk jaar veel reclamedrukwerk bij mensen door de brievenbus gaat; In Amsterdam met het invoeren van de ja-ja sticker, tot 33 kilogram papier per huishouden per jaar wordt bespaard; Op 24 september jongstleden het gerechtshof in Amsterdam oordeelde dat de ja-ja sticker ingevoerd mocht worden in Amsterdam;

Overwegende dat:

Het college in zijn memo van 2 oktober 2018 (onderwerp: Ja Ja sticker) naar aanleiding van vragen van GroenLinks heeft aangegeven in afwachting te zijn van oa de uitkomsten van de rechtszaak in Amsterdam voordat zij met verdere stappen komt; De hoogste trede van de Ladder van Lansink preventie is; De invoering van de Ja-Ja sticker in andere Nederlandse gemeenten heeft geleid tot positieve resultaten en door veel inwoners wordt gesteund; Er wel de ruimte blijft voor het verspreiden van reclamedrukwerk als mensen hier behoefte aan hebben;

Draagt het college op:

De nodige stappen te zetten om, in navolging op Amsterdam en andere gemeenten, ook in Enschede de “Ja-Ja” Sticker in te voeren; Aan de raad terug te koppelen per welke datum invoering van een “Ja-Ja sticker” in onze gemeente mogelijk is en welke stappen/besluiten daarvoor eventueel nog moeten worden genomen;

En gaat over tot de orde van de dag.

 

Schriftelijke vragen van GroenLinks aan het College: Art.35 vragen vragen van GroenLinks betreffende dak- en thuislozen van straat halen d.d.18 maart 2019.

Diverse media brachten 15 maart 2019 het nieuws dat het kabinet, via een actieprogramma, de komende jaren dak- en thuisloze jongeren van straat wil halen: geen jongeren meer in de langdurige opvang of op straat is de doelstelling. In tien pilotgemeenten worden acties uit het programma direct in praktijk gebracht om de trend te keren. Zo krijgen betreffende jongeren één persoon als aanspreekpunt en wordt met hen 'de basis op orde gebracht'. Gemeenten moeten afspraken maken met woningbouwcorporaties over het reserveren van (goedkope) woonruimte voor kwetsbare groepen. Problemen om een briefadres te krijgen moeten tot het verleden gaan behoren, zodat het krijgen van een uitkering geen probleem meer vormt. Verkrijgen van opvang en hulp mag nergens in Nederland een probleem zijn voor dak- en thuislozen. Uitstroom uit de opvangvoorzieningen en zorg voor dak- en thuislozen heeft gelukkig al langere tijd aandacht van de gemeente Enschede. Toch denkt GroenLinks dat het Actieplan aanknopingspunten biedt voor Enschede (ook als niet-pilotgemeente) en heeft hierover de volgende vragen:

Kent het College het Actieplan van staatssecretaris Blokhuis over dak- en thuisloze jongeren? In hoeverre sluit het huidige beleid hierbij aan en waar is nog verbetering mogelijk in Enschede? Hoe is de ontwikkeling van de aantallen dak-en thuislozen in Enschede en hoe verklaart u deze? Zijn er andere gemeenten die het beter doen en zo ja, hoe doen zij dat dan? In hoeverre ziet u voor Enschede mogelijkheden toepassing van het 'housing first' principe uit te breiden? Ziet u hierin een goede oplossing? In hoeverre is er nog meer doorstroommogelijkheid nodig om dak- en thuislozen van straat en uit de opvang te halen? In hoeverre is er een tekort in de opvang van dak- en thuislozen, onderscheiden naar verschillende doelgroepen? Wanneer zijn knelpunten opgelost? Wanneer zijn er oplossingen voorhanden om het aantal dak- en thuislozen in Enschede verder terug te kunnen brengen? Hoe kijkt het College aan tegen het probleem van 'dreigende dakloosheid' voor kwetsbare groepen die particulier een kamer huren? Hoe wordt dit probleem aangepakt? Bent u bereid conform actieplan extra kwalitatief goede en goedkope woonruimte te reserveren in de op te stellen Woonvisie en hierover prestatieafspraken te maken met de woningcorporaties? Een aantal Twentse gemeenten voorzien het hele jaar door in snel toegankelijke nachtopvang. Enschede alleen bij winterkou en verwijst gedurende de rest van het jaar regelmatig door naar opvangmogelijkheden elders. In hoeverre is zeker dat op deze manier mensen die een dak boven hun hoofd willen dat ook dezelfde dag krijgen? Kunt u schetsen hoe dit is geborgd? Welke verklaring heeft u voor het bij vraag 8 genoemde verschil tussen Enschede en andere Twentse gemeenten? Bent u met GroenLinks eens dat de Twentse gemeenten samen verantwoordelijkheid moeten nemen voor uniforme, goed toegankelijke opvang van daklozen?

Jelle Kort Raadslid GroenLinks

---------

 

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waarschuwt dat overheidsvorderingen problemen kunnen opleveren bij mensen met problematische schulden. Het kabinet werkt op dit moment aan spoedmaatregelen om mensen met problematische schulden te helpen. Het kan echter nog een jaar duren tot deze spoedmaatregelen worden ingevoerd. Mensen die problematische schulden hebben, en hun best doen om weer op hun eigen benen te kunnen staan, moeten door de overheid geholpen worden.

Een van de instrumenten die de overheid gebruikt om deze mensen te helpen is de beslagvrije voet. De beslagvrije voet zorgt ervoor dat mensen met problematische schulden voldoende inkomen overhouden om van te leven. Zonder deze beslagvrije voet kunnen schuldeisers beslag leggen op een te groot deel van het inkomen van mensen. Een te lage beslagvrije voet kan er dus voor zorgen dat sommige mensen niet voldoende geld over houden om van te kunnen leven.

Tijdens de raadsvergadering van woensdag 20 december heeft Wim Briggeman een voorstel ingediend om de rekenkamer te verzoeken een evaluatieonderzoek te houden. In dit evaluatieonderzoek gaat de rekenkamer onderzoeken hoe het reorganisatieproces binnen de gemeentelijke organisatie is verlopen. Het voorstel werd door alle aanwezige raadsleden ondersteunt. Lees hieronder het voorstel dat Wim Briggeman tijdens zijn eerste termijn heeft ingediend:

In de vergadering van de commissie Middelen en Bestuur heb ik namens de VVD fractie de nodige kritische vragen gesteld aan de leden van DAP. Het ging dan met name om de vraag hoe vertrouwelijke informatie was verkregen en in het verlengde daarvan wat de concrete doelstelling van het te verrichten raadsonderzoek zou moeten zijn. De beantwoording was, om het voorzichtig te zeggen, niet erg “puntig” en op het punt van de informatie zelfs ontwijkend. De indruk die wij hebben overgehouden aan dit debat is dat onder de vlag van budgetrecht van de raad een onderzoek wordt gevraagd, dat vooral gericht is op individuele belangen van medewerkers en op rechtvaardiging van het handelen van een direct betrokken ex-collegelid.

De opvatting van de VVD is helder; in bestuurlijk opzicht stelt de raad het beleid vast met de bijbehorende kaders, voert het college ondersteund door het ambtelijk apparaat het beleid uit en controleert de raad op hoofdlijnen of de gevraagde resultaten zijn behaald. Een directe betrokkenheid van de raad en het college bij de ambtelijke organisatie past hier niet in. De gemeentesecretaris vervult in deze de werkgeversrol.

Het zal dan ook geen verbazing wekken dat wij  niets zien in het door DAP gevraagde raadsonderzoek. Wij zullen derhalve niet instemmen met dit voorstel.

Dat neemt niet weg, dat wij als VVD fractie al vanaf het allereerste begin van de nu in de eindfase verkerende reorganisatie een meer dan warme belangstelling hebben getoond voor het veranderproces. De door het college ingezette richting naar een afgeslankte organisatie, die in staat zou moeten zijn om de functie van regiegemeente uit te voeren, hebben wij onderschreven. Dit is in de door de raad unaniem vastgestelde toekomstvisie nog eens duidelijk herbevestigd. Vanuit onze budgettaire en controlerende rol hebben wij ons vanaf het begin van de reorganisatie kritisch opgesteld. We hebben meerdere keren vragen gesteld over de wijze waarop de budgetten voor flankerend beleid werden gereserveerd c.q. werden geboekt. Daarnaast hebben we met andere partijen kritische vragen gesteld over de kosten van de overgang van de afdeling sociale zaken naar de gemeente Hengelo. Ook hebben we herhaaldelijk  gevraagd om een integraal overzicht van alle in het kader van de reorganisatie gemaakte kosten. De vragen zijn door het college naar beste weten beantwoord maar het ontbreekt aan een integraal beeld. Het kan zijn dat het daarvoor nog te vroeg is maar het moment waarop de nieuwe managers hun intrede doen in de organisatie kan een interessant ijkpunt zijn voor een evaluatie. Een mooie bijkomstigheid is dat een nieuwe raad met een gedegen onderzoek gebaat kan zijn.

Hoewel wij als raad geen directe zeggenschap over c.q. invloed hebben op de agenda van de onafhankelijke rekenkamer van de gemeente Haaksbergen zou het te overwegen zijn in overleg te treden met de leden van de rekenkamer en  hen de vraag te stellen of zij hierin een rol zouden kunnen spelen.

In meerdere opzichten is de vraag passend:

 de rekenkamer is onafhankelijk en heeft ruime onderzoekservaring.

de rekenkamer is gewend uitgezet beleid te toetsen op effectiviteit, doelmatigheid en rechtmatigheid.

in 2014 heeft de rekenkamer in het rapport “Ritmestoornissen in de Haaksbergse  gemeentelijke organisatie” een aantal niet mis te verstane aanbevelingen gedaan ter verbetering van de organisatie.

Uiteraard kunnen wij als VVD fractie deze wens neerleggen bij de rekenkamer, maar wij zouden graag van de andere raadsfracties willen horen hoe zij hier tegen aan kijken. Een groter draagvlak voor een dergelijk onderzoek vergroot de kans van slagen. Ook zijn wij benieuwd naar de opvatting van het college.