Voorzitter, ik ga u eerst kort vertellen hoe de PvdA kijkt naar deze begroting. Daarna zal ik onze motie Right to Challenge toelichten en u allen daarna meenemen naar de visie van de PvdA op het vergroten van bestaanszekerheid waardoor kansengelijkheid in onze stad kan toenemen.
Allereerst deze begroting. Deze begroting kent de juiste balans. Gezien de omstandigheden doen we het maximale voor de stedelijke ontwikkeling van de stad en zorgen we ervoor dat de kerntaken op het sociale domein uitgevoerd worden. We zijn blij met de aangekondigde aanpassingen in het sanctiebeleid van de bijstand.
Dan onze motie R2C: de PvdA vindt R2C een ultieme vorm van participatie. De vorige motie bij de zomernota heeft er niet toe geleid R2C onder te brengen bij de wijkbudgetten. Maar landelijk zijn er ook ontwikkelingen, de minister is voornemens de huidige inspraakverordening te verbreden naar een participatieverordening. Hiermee krijgt de R2C een wettelijke verankering en moeten we er ruimte voor maken en geld voor gaan reserveren. Daarom dient de PvdA samen met D66 de motie R2C 2 in. En wat betreft de loonkloof, wij komen voor het einde van het jaar met een voorstel om de loonverschillen in de eigen organisatie te laten onderzoeken.
Ondanks het algemeen tevreden gevoel over deze begroting, bekruipt ons, net als bij de heer Tillema ook het gevoel: ‘is dit het nou’? Zijn we actief op de juiste terreinen? Denk hierbij aan de grote problemen op de woningmarkt. Hoe lang gaan we dit überhaupt nog woningmarkt noemen nu duidelijk is dat de markt niet de oplossing gaat bieden voor onze inwoners. We verlangen naar de volkshuisvesting van weleer. Waarin sociale woningbouw en betaalbare huizen geen vieze woorden zijn maar juist toekomstperspectief bieden aan zovelen. Maar dan de waan van de dag, wat zijn we druk met elkaar en met allerlei kleine dagelijkse dingen. We willen toch niet alleen maar op onze winkel passen? Wij willen permanent iets veranderen voor gezinnen die generatie op generatie armoede en maatschappelijke problemen aan elkaar doorgeven en zich hier niet aan kunnen ontworstelen. Als we met z’n allen die ambitie hebben, moet het toch lukken die ambitie te halen?
Laat ik u meenemen naar mijn jeugd. Mijn ouders hadden een ideaal, namelijk het verschil maken in het leven van kinderen in deze stad. Zij besloten, samen met mij en mijn broer, om ons huis open te stellen voor pleegkinderen en kinderen uit de buurt. Ik had een veilige en warme plek om op te groeien en kon dit heel mooi delen. Wij leerden hierdoor ook dat dit niet vanzelfsprekend is. Dat niet elk kind zo veilig op kan groeien. Dit is inmiddels 25 jaar geleden maar voor sommige kinderen is dit nog steeds aan de orde van de dag. Tijdens de zomernota bespraken we met meerdere partijen hoe dit toch kan en hoe we ervoor kunnen zorgen dat we de cyclus doorbreken. Daarom hebben wij destijds de motie van D66 volmondig gesteund.
Als je de PvdA vraagt wat de sleutel tot kansengelijkheid is, dan zullen we je steevast antwoorden met bestaanszekerheid. Want als je zeker bent over je bestaan, kun je zorgeloos opgroeien, jezelf ontwikkelen, kansen grijpen die voorbij komen en meedoen in onze stad. Gelukkig is dit vaak het geval, veel kinderen beschikken over voldoende hulpbronnen, floreren en staan hierdoor aan de goede kant van de, volgens de SER, ‘onzichtbare sociaal-economische muur’.
Maar wij weten allemaal dat dat voor een paar duizend kinderen in Enschede niet het geval is. Zij zijn het levende bewijs dat kansenongelijkheid nog aan de orde van de dag is. Zij groeien namelijk op in gezinnen waarbij er geen sprake is van de oh zo noodzakelijke bestaanszekerheid. Hun leven is gevuld met constante stress, door bijvoorbeeld armoede, slechte huisvesting of gedoe in de familie. Hierdoor staan zij aan de ander kant van die muur, aan de kant waar je al snel tot stilstand komt. Zie hier de werking van de ‘overdraagbaarheid’ van armoede. Het laat zulke diepe sporen na dat de achterstand letterlijk is verankerd in het brein. Hierdoor is het niet makkelijk uit die achterstand te komen en is het misschien ook niet zo gek dat de acties van de afgelopen decennia, weinig langdurige effecten hebben gehad. Het zit letterlijk dieper dan we denken. De PvdA is ervan overtuigd dat bestaanszekerheid de sleutel is tot langdurige verbetering. Omdat je op die manier de stress bij ouders laat afnemen, en er rust en ruimte ontstaat en men weer vooruit kan kijken en zo de cirkel doorbroken kan worden. Het is zo simpel en logisch.
En de heer Tillema had gelijk, de komende maanden worden allesbepalend, zijn we met elkaar in staat een werkwijze te ontwikkelen die aan de zojuist genoemde voorwaarden voldoet? Waarin we geen genoegen nemen met korte termijn oplossingen, zonder lange termijn perspectief. Waarin we bestaand geld anders durven inzetten. Waarin we daadwerkelijk luisteren naar de professionals, die precies weten wat ze nodig hebben om een gezin te laten opbloeien. Waarin we de eindeloze hoeveelheid knellende regels opruimen of legitiem omzeilen. Want, baat het niet, dan schaadt het wel degelijk.
Het is tijd om niet langer op de winkel te passen maar de winkel grondig te verbouwen, om de sociaal economische muur te slopen. En om de strijd aan te gaan tegen de tweedeling in de stad. Alleen zo zijn we zeker van een eerlijke toekomst van alle kinderen.
En het gaat ons lukken! Omdat we de wetenschap aan onze zijde hebben en omdat we niet bang zijn om het te gaan proberen. Proberen lukt immers altijd.
Het bericht Betoog begroting 2019 verscheen eerst op PvdA afdeling Enschede.