“Er waren eens vier dorpen, misschien wel de mooiste van
het land. In deze vier dorpen vonden verkiezingen plaats, waarin vier partijen
om de gunst van de vier dorpen streden. De partij Voor Vier Dorpen werd niet de
grootste. Wel kwamen er vier wethouders voor de vier dorpen, die overigens over
vier jaar niet meer dé vier dopen, maar vier dorpen zullen zijn. De vier
wethouders hadden vast en zeker plannen voor de vier dorpen, maar daar wisten
niet alle vier partijen vanaf. Na vier weken presenteerden de vier wethouders
hun verhaal, maar de vraag was of de inwoners van de vier dorpen nog vredig zouden
kunnen voortleven, of gevangen zouden worden gehouden in grootspraak en gotspe.”
Voorzitter, toen op 19 april in allerijl de vier
wethouders werden gepresenteerd, lag er nog geen bestuursakkoord. Dat stelde
ons voor een groot dilemma, want zoals ik toen al aangaf wisten we op dat
moment wel met wie, maar niet met wat we instemden. Inmiddels is het
bestuursakkoord door de regerende partijen Progressief96 en CDA bekend en aan
mij de schone taak hier een liberaal licht op te laten schijnen.
Als u mijn introductie enigszins heeft ontleed, heeft u
vast en zeker bemerkt dat dit sterk lijkt op een epistel uit het rijke oeuvre
van de Gebroeders Grimm, Hans Christian Andersen of Charles Perault. En daar
zit nu precies het pijnpunt voor de VVD. Een typisch kenmerk van een sprookje
is dat het vaak te mooi is om waar te zijn. Magie en fantasie spelen een
belangrijke rol. Nu is mijn introductie stijl-technisch misschien strikt
formeel wel een sprookje, maar inhoudelijk is het dat helaas niet. De
kernboodschap zal u overigens aan het einde van mijn betoog geheel duidelijk
zijn.
Toen de wethouders half april werden geïnstalleerd,
klopte ons hart vol verwachting. Rijkhalzend keken we uit naar het
bestuursakkoord. Omdat het op dat moment nog niet gereed was, moest het wel een
prachtig dik pronkstuk worden vol mooie ideeën die onze vier dorpen ook echt
naar de toekomst zouden kunnen gaan brengen. Vol verandering ook, want was dat
niet de kernboodschap van Progressief ’96 en het nieuwe CDA tijdens de
verkiezingscampagne? Groot is dan ook de deceptie nu voorzitter. Het
bestuursakkoord is zogenaamd op hoofdlijnen en de inleiding lijkt wel een
winkelstraat op een zonnige koopzondag; vol open deuren. De nieuwe coalitie
roept op tot flexibiliteit en dekt zich in door te wijzen op de naderende
opsplitsing van de gemeente Haaren. Op zichzelf is dat natuurlijk hartstikke
waar en het klopt ook dat er niet veel tijd meer is om ambitieuze plannen te
realiseren. Maar de conclusie “onder druk ontstaan vaak mooie dingen” is daar
niet aan te verbinden volgens ons. Om maar te illustreren: geologen kunnen u
uitleggen dat onder druk vulkaanuitbarstingen met gesastreuze gevolgen
plaatsvinden, psychologen hebben recentelijk wetenschappelijk aangetoond dat
tijdsdruk slecht is voor creativiteit en door statische druk gaan haren
overeind staan. Tja, je zou deze uitwerkingen van ‘druk’ een voor een op het
bestuursakkoord kunnen leggen.
Zo ver wil ik echter niet gaan voorzitter. Gelukkig heeft
de coalitie besloten dat, en ik citeer pagina 2, “we houden ons aan de wet
ARHI”, “Taken die het Rijk aan gemeenten overdraagt voeren we uit” (pagina 1)
en we overleggen met onze buren als het gaat over het sociaal domein. Driewerf
hoera. We houden ons aan de wet, doen wat we moeten doen en overleggen met onze
partners. Als dat geen pluim verdient…..
Zonder gekheid: zeker zien wij inhoudelijk goede punten.
Om in het kader van mijn inleiding, er vier te noemen:
·
Op het gebied van mobiliteit gaan we de N65 en
het PHS implementeren, in samenspraak met belanghebbenden. Goed zo, zijn we
voor. Maar daar waren we toch al jaren mee bezig onder leiding van Eric van den
Dungen?
·
We gaan aan de slag met de scholen en
gemeenschapshuizen in Esch, Biezenmortel en Haaren. Prima, sterker nog: op
initiatief van mijzelf is daar afgelopen najaar een raadsbrede motie voor
aangenomen en de voorbereidingen zijn nog door het vorige College gestart.
·
In het sociaal domein gaan we voor een
persoonsgerichte aanpak. Hulde, maar die kanteling is destijds al ingezet en
volgens mij was het oud-VVD-raadslid Cees van der Ven die hier steeds sprak
over een transformatie in plaats van een transitie.
·
De gemeente denkt mee, bijvoorbeeld door
burgerinitiatieven te ondersteunen, en aanspreekpunten voor ondernemers en
duurzaamheid te leveren. Ja-tenzij, zegt u dat nog wat voorzitter? Voor de
zekerheid verwijs ik u naar het vorige bestuursakkoord en de evaluaties die de
afgelopen jaren op de agenda stonden. En de aanspreekpunten waar deze coalitie
het over heeft zijn er uiteraard al jaren.
Prima punten dus, te meer omdat we ze al lang doen of
omdat de voorbereiding door het vorige College zijn gestart.
Een goed betoog geeft niet alleen argumenten voor, in dit
geval het bestuursakkoord, maar ook tegen. Die traditie wil ik natuurlijk niet
breken. Laat ik het, gezien de tijd en voor de balans, ook maar bij vier
houden.
·
Ook al is het een bestuursakkoord op
hoofdlijnen, er wordt totaal niet over veiligheid gesproken. Ja vooruit,
publieksvriendelijke veiligheid door verkeerssmileys (die er volgens mij al
maanden staan). Dat is een kwalijke zaak vindt de VVD. U zult dat begrijpen. De
indruk ontstaat dat er in Haaren sowieso een gegarandeerde, vanzelfsprekende
veiligheid is. Maar zo een soort veiligheid komt zelfs niet in Sprookjes voor.
Vraag maar aan roodkapje..
·
Een visie ontbreekt; ook hier weer wordt
verwezen naar de opsplitsing en de coalitie geeft, overigens terecht, aan dat
er keuzes moeten worden gemaakt. Of een treinstation in Helvoirt en het creëren
van een bibliotheek in Haaren daar nu de beste opties in zijn… Over Sprookjes
gesproken…
·
De woningbouw dan. Deze coalitie claimt allerlei
fantastische zaken: 5 tot 10 kavels per dorp, per jaar, voor starters,
betaalbaar, energieneutraal, zelfs gasloos en als klap op de vuurpijl gaan we
iedere bouwaanvraag toetsen op toegankelijkheid. Daarover kunnen we een heel
uitvoerig debat voeren en dat zullen we ook zeker doen. Vanuit mijn
professionele achtergrond kan ik u in ieder geval wel melden: al deze begrippen
samen gaan net zo goed als de nieuwe kleren van de keizer: geen succes en
totaal onuitvoerbaar. Sterker nog: onze dorpen gaan hiermee volledig op slot.
·
En tot slot een financiële onderbouwing. Want
die is er niet. De extra uitgaven zien wij duidelijk, maar hoe die worden
gefinancierd? Het lijkt wellicht een detail, maar is wel cruciaal. Want ook
deze laatste drie jaren van de gemeente Haaren mag het niet zo zijn dat onze inwoners
de hoofdprijs gaan betalen. De hoofdprijs voor sprookjes, waarvan we allemaal
weten dat ze niet bestaan.
Dan toch nog even een korte terugblik op de aanstelling
van vier wethouders. En nogmaals, het gaat ons niet om de personen zelf. Onder
het mom van ‘er moet veel meer gebeuren in kortere tijd’ wordt deze
verdubbeling van het aantal bewindspersonen steeds gerechtvaardigd. Deze
ambities zien wij echter niet direct vertaald in het bestuursakkoord. Inmiddels
vragen wij ons af of hier niet iets anders heeft gespeeld, een meer politiek
verhaal tussen de twee partijen onderling. Hoe dan ook, wat wij vooral
schrijnend vinden, nu de portefeuilleverdeling van het College bekend is, is
dat de portefeuille van de burgemeester volledig is uitgekleed. Wat daaraan ten
grondslag ligt interesseert ons niet zo heel veel, al vraag je je wel af waarom.
Als soort van troost, wil ik u graag een presentje aanbieden. Zie er de
symboliek maar van in. Om u scherp te houden en omdat de komende jaren in
allerlei opzichten een hele puzzel zullen worden. Maar bovendien, om de vele tijd
te kunnen doden…
Concluderend voorzitter, de VVD Haaren ziet positieve
punten in het bestuursakkoord die ook in ons programma stonden. Wij constateren
tegelijkertijd dat er weinig vernieuwends zal gebeuren. De creativiteit die we
terugvinden in het akkoord, is veelal voor de bühne naar onze mening. En dat
beseft de nieuwe coalitie zichzelf ook. Verkiezingen zullen er in de gemeente
Haaren niet meer komen, dus de kiezer zal daarover niet meer kunnen oordelen.
Maar alsof die er wél zouden komen, heeft de coalitie een perfecte escape
ingebouwd: de tweede regel van het akkoord luidt: “De tijd die we hebben is
beperkt. We beseffen dat we als gemeentebestuur niet meer alles zelf kunnen
beslissen.” Een mooiere escape is er niet. Naast dit feit, is er trouwens nog
iets dat mij buitengewoon fascineert voorzitter. Na deze zin staat namelijk een
rode punt, terwijl alle overige tekst zwart is afgedrukt. Ik hoop dat dit een
opmaakfout betreft. De VVD zou het namelijk buitengewoon kwalijk vinden als
deze rode punt het begin vormt van een rode draad. Een rode draad door de
laatste jaren van de gemeente Haaren, waarin we gaan schermen dat we ‘toch
niets meer kunnen doen’, ‘de anderen het niet willen’ of ‘de lasten wel omhoog
moeten vanwege gestegen kosten’. De vergezichten die we lezen lijken ons veelal
onhaalbaar, maar het zijn juist de kleine dingen die we ook de komende jaren
gewoon kunnen en moeten blijven doen. De VVD zal daarop toezien, kritisch maar
steeds bereid om mee te denken en afwegingen te maken in het belang van onze
inwoners zoals u dat van ons gewend bent.
En hoe eindigt het sprookje van de vier dorpen vraagt u
zich waarschijnlijk af? Ik weet het niet, maar als ik een voorzet mag doen hoop
ik iets in de trend van: “… en de vier dorpen leefden samen niet meer zo heel
lang, maar wel erg gelukkig!”