Poliflw

Vijfentwintig jaar geleden viel de Bosnische enclave Srebrenica. Nederlandse militairen konden niet voorkomen dat duizenden mannen en jongens werden vermoord. Na het uiteenvallen van Joegoslavië, stonden de bevolkingsgroepen die voorheen samenleefden, plots tegenover elkaar. De genocide in Srebrenica was een van de dieptepunten in de oorlog. Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Europa.

Hoe machteloos was de Europese Unie? Een unie van toen 15 landen die niet konden of wilden ingrijpen in een oorlog op hun eigen continent. We zagen het allemaal gebeuren op televisie.

Laten we niet vergeten in welke tijden onze Europese Unie is opgericht. Na twee verwoestende wereldoorlogen was een nauwe samenwerking tussen aartsvijanden Duitsland en Frankrijk de garantie voor vrede. Als onze economieën verweven zijn, dan is oorlog geen optie meer, zo was de gedachte. En dat klopt.

Die belofte van vrede moeten we ook waarmaken aan de landen op de Westelijke Balkan. Economische samenwerking en het versterken van de rechtsstaat zorgen voor stabiliteit in deze regio. Slovenië en Kroatië zijn al lid van de EU geworden. We zijn het aan onszelf verplicht om Bosnië, Servië, Montenegro en Noord-Macedonië hetzelfde perspectief te bieden. We helpen ze om te voldoen aan de voorwaarden, zodat ze volwaardig lid kunnen worden van de Europese Unie. 

Het is bewonderenswaardig hoe leraren flexibel insprongen op de corona-crisis. En alles op alles zetten om kinderen het onderwijs en de aandacht te geven die ze nodig hadden. Het is dringend nodig dat Nederland meer investeert in deze beroepsgroep. Vanuit het belang van leraren én van kinderen. Dat betoogt Lisa Westerveld, aan het begin van een welverdiende zomervakantie.

"Toen in maart werd besloten dat de scholen gingen sluiten, stroopten leraren de mouwen op, en gingen aan de slag: in een mum van tijd werd het klaslokaal verruild voor de laptop. Aan de keukentafel, vanuit de slaapkamer, het washok, of in een leeg klaslokaal. Ineens moesten ze zich allerlei computerprogramma’s eigen maken en apps installeren om lessen zoveel mogelijk door te laten gaan. En zo ontstonden allerlei nieuwe vormen van onderwijs.

Maar hoe kun je lesgeven zonder contact? Ik hoorde verhalen van leraren die op de fiets al hun leerlingen bezochten. Om een boek te brengen, maar stiekem ook om even te kijken hoe het ging. Leraren die soms kilometers moesten rijden om die ene leerling te bezoeken die verder weg woonde. Ik zag hoe ze computers regelden voor leerlingen van wie de ouders het niet konden betalen. En hoorde van leraren die de kosten uit noodzaak uit eigen zak voorschoten.

De crisis vergroot verschillen Leraren maakten zich geregeld zorgen. Lagen wakker lagen, omdat ze piekerden over bepaalde leerlingen. Want niet overal gaat het thuis goed. En niet alle ouders kunnen hun kinderen helpen met moeilijke rekensommen, of taalonderwijs. Helemaal niet in gezinnen waar veel spanning is vanwege geldproblemen en het verliezen van werk.

Leraren zien de verschillen groter worden tussen leerlingen, en dat steekt. Want voor hen zijn alle kinderen gelijk. Thijs, een leerkracht die een prima baan had op een goede school, koos er zelfs voor elders te gaan werken. Op een school waar hij meer nodig is. Op een school waar kinderen zijn aandacht harder nodig hebben.

Ik werd uitgenodigd door Henk, examinator in het voortgezet onderwijs, die liet zien hoe hij leerlingen helpt met online oefenexamens. En me regelmatig appt met mooie ideeën voor deze leerlingen die een extra steuntje in de rug nodig hebben.

Ik zag hoe op Samen naar School klassen juist wél werd gekozen om kinderen met een handicap blijvend te begeleiden, omdat kinderen met een handicap fysiek contact nodig hebben. Maar ook om ouders te ontlasten voor wie de zorg voor hun kind best zwaar kan zijn.

Meer aandacht mogelijk En van mijn teamgenootje Roos, linksback in mijn voetbalteam en juf op een basisschool, hoorde ik dat ze zo blij was de kinderen weer te zien. Maar het ook fijn is om de helft van de klas te hebben. Niet vanwege minder werkdruk, maar juist omdat ze leerlingen dan méér individuele aandacht kan geven.

Deze crisis had niemand willen meemaken. Maar het brengt ook nieuwe kansen. Van deze verhalen, van leerlingen en leraren, kunnen we leren. Deze crisis heeft ouders die ineens zelf hun kinderen thuis moesten begeleiden, doen inzien wat een ongelofelijke berg werk leerkrachten verzetten. Altijd al, maar helemaal in coronatijd.

Politiek is aan zet Nu zijn de politici in Den Haag aan zet. We moeten investeren in het onderwijs, zorgen dat de werkdruk minder wordt en er meer handen in de klas komen. We moeten zorgen dat leerlingen meer individuele aandacht krijgen door de klassen te verkleinen. Dat zijn we verplicht aan onze leerkrachten, en zeker ook aan onze kinderen."

Een opinie-artikel van Lisa Westerveld met deze strekking verscheen vandaag ook in De Gelderlander. 

Het Europees Parlement stemde zojuist in met regels die de  werkomstandigheden en veiligheid in de transportsector aanzienlijk verbeteren. Echter, dat ‘gelijk loon voor gelijk werk’ niet gegarandeerd wordt, is wat GroenLinks betreft een gemiste kans. GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak: “De regels over rij- en rusttijden verbeteren de werkomstandigheden voor 5 miljoen mensen. Dit toont het belang aan van een sterk Europa dat actie onderneemt op sociaal vlak. De strijd voor eerlijke salarissen blijven we voeren.”

Met het ingaan van de nieuwe regels moeten werkgevers zorgen dat vrachtwagenchauffeurs in een hotel kunnen overnachten wanneer ze een verplichte langere rustpauze nemen. Ook zorgen de nieuwe regels ervoor dat rij- en rusttijden beter kunnen gecontroleerd worden dankzij de invoering van een slimme tachograaf. Een belangrijke stap in de strijd tegen brievenbusfirma's is de verplichting voor trucks om elke 8 weken terug te keren naar het hoofdkwartier.

Van Sparrentak is kritisch op de afspraken met betrekking tot het loon van chauffeurs die in het buitenland aan het werk zijn: “Deze regels bevatten zoveel uitzonderingen, dat ze geen echte stap vooruit betekenen. Hiermee zorgen we, helaas, nog steeds niet voor gelijk loon voor gelijk werk en laten we de deur open voor sociale dumping."

GroenLinks en D66 stellen voor om 2023 uit te roepen tot herdenkingsjaar slavernij. Dat jaar is het honderdvijftig jaar geleden dat de slavernij in Nederland ten einde kwam. De bedoeling is om dat jaar extra aandacht te besteden aan de afschaffing van de slavernij en het Nederlandse slavernijverleden door middel van tentoonstellingen, voorstellingen, debatten en aandacht in onderwijs en media. Dit jaar werd op vergelijkbare wijze 75-jaar bevrijding gevierd.

Slavernij werd formeel afgeschaft in Nederland op 1 juli 1863. Maar om te voorkomen dat de Nederlandse plantages plotseling stil zouden vallen werd per wet geregeld dat tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder ‘bijzonder toezicht’ van de staat werden gesteld om het werk op de plantages te blijven uitvoeren. In de praktijk was de slavernij in Nederland dus pas in 1873 ten einde, nu bijna honderd vijftig jaar geleden.

De inhoud van het herdenkingsjaar zou in het voorstel van GroenLinks en D66 mede moeten worden vormgegeven door een brede coalitie van instellingen en stichtingen zoals bijvoorbeeld NiNsee en The Black Archives die al jaren aandacht vragen voor het Nederlandse koloniale verleden. Ook opening van het Nationaal Slavernijmuseum dat op dit moment in Amsterdam wordt ontwikkelt wordt zou deel uit kunnen maken van het herdenkingsjaar.

Morgen gaat de jaarlijkse huurverhoging in. En dat terwijl de prijzen van veel huurwoningen nu al  torenhoog zijn. Om huurders te laten zien wat hun woonruimte eigenlijk kost, lanceert GroenLinks vandaag een online huurcalculator. Daarmee wil de partij huurders bewust maken van het teveel dat zij betalen. En het kabinet motiveren huurprijzen te begrenzen en wonen weer eerlijk en betaalbaar te maken.

Er is in Nederland een groot tekort aan woonruimte. Huisjesmelkers en speculanten gebruiken de schaarste om huurprijzen steeds verder op te schroeven. Voor veel mensen wordt huren daarmee bijna onbetaalbaar. Met de huurcalculator kunnen mensen nu zelf hun eerlijke huurprijs berekenen. De online rekenmodule kijkt naar objectieve standaarden, zoals het aantal vierkante meters, de beschikbaarheid van buitenruimte en de kwaliteit van keuken en badkamer.

Eerlijke huur Vorige week diende GroenLinks al een initiatiefwet ‘Eerlijke huur’ in, die huurprijzen berekent op basis van dit objectieve, reeds bestaand puntensysteem. Dat systeem geldt nu al voor sociale huurwoningen tot 720 euro en moet ook gaan gelden voor huurwoningen in de vrije sector, vindt de partij.

“Speculanten en huisjesmelkers verdienen geld aan het simpele feit dat mensen een dak boven hun hoofd nodig hebben. Dat is onwenselijk. Wonen is een basisbehoefte, een grondrecht. Huisvesting zou geen handelswaar moeten zijn, verhuur geen verdienmodel. Daarom willen we huren begrenzen”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.  

Weg met de woekerprijzen Op dit moment slokken de woonlasten bij particuliere huurders gemiddeld 42% van hun inkomen op. Verhuurbedrijven adverteren met kamers van 6m² voor 850 euro per maand of studio’s van 40 m² voor 1500 euro. Dit probleem speelt in het hele land, vooral in grotere steden.  

“De stijgende prijzen zijn het gevolg van politieke keuzes. Te lang heeft het kabinet marktwerking gestimuleerd, met woekerprijzen als gevolg. De overheid is verantwoordelijk voor goede huisvesting van mensen. Daarom zeggen wij: grijp in en zorg voor eerlijk wonen”, aldus Smeulders.

Huurders kunnen het verschil in prijs doorgeven, zodat GroenLinks op basis daarvan druk kan zetten op het kabinet om verandering te brengen. Als de initiatiefwet het haalt, daalt de huur van zo’n 95% van de woningen met soms honderden euro’s. Zodat ook mensen met een laag of gemiddeld inkomen een fatsoenlijke woonruimte kan betalen.

Maandag 6 juli vindt in de LIBE-commissie van het Europees Parlement een openbare hoorzitting plaats om opheldering te krijgen over de beschietingen aan de Grieks-Turkse grens. Dit gebeurt op verzoek van GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. Uit onderzoek blijkt dat in maart 2020 door de Griekse grenswacht met scherp is geschoten en dat daarbij een dode en meerdere gewonden vielen. Strik: “De onderste steen moet boven. Deze hoorzitting is daarvoor een goede eerste stap.”

De Griekse minister van Burgerbescherming, Frontex en Eurocommissarissen Margarítis Schinás (Migratie) en Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) worden verwacht verantwoording te geven op de hoorzitting van maandagmiddag 6 juli vanaf 16.45 uur.

Griekenland ontkent tot nu toe iets met de beschietingen te maken te hebben. De Europese Commissie prees Griekenland tot nu toe voor hun optreden als ‘schild van Europa’. Strik: "Als Europa dit straffeloos laat gebeuren, dan maakt dit vluchtelingen voortaan vogelvrij. Europa moet nu laten zien dat het staat voor haar waarden om haar geloofwaardigheid te behouden.” 

Tijdens de hoorzitting moeten betrokkenen verantwoording afleggen over het onderzoek van Bellingcat, Pointer (KRO-NCRV), Der Spiegel, Lighthouse Reports en Forensic Architecture waaruit blijkt dat asielzoekers met scherp zijn beschoten vanaf de Griekse kant van de grens. Hierbij kwam één persoon om het leven en raakten zes mensen gewond. 

Uploadfilters zijn onbetrouwbaar en breed gebruik hiervan moet worden voorkomen, zo oordeelt een ruime meerderheid van de interne markt-commissie van het Europees Parlement. Een uploadfilter wordt gebruikt door platforms als Facebook en YouTube om materiaal te controleren op auteursrechten voordat het geplaatst wordt.

Door de grote hoeveelheden materiaal, gebeurt de check automatisch. Deze filters blokkeren echter onterecht veel materiaal, zoals satirische stukken of memes. De platforms gebruiken dergelijke filters bovendien om materiaal dat ze ongepast vinden moeilijk vindbaar te maken.

Begin 2019, nog voor de Europese verkiezingen, stemde het Europees Parlement bij de stemming over de copyright-richtlijn nog voor de uploadfilters. De stemming van vandaag op een rapport van GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak, is de eerste waarin het nieuwe parlement zich uitspreekt over de kwestie. Van Sparrentak: “Het is duidelijk dat de meerderheden op het vlak van digitale rechten aan het schuiven zijn. Wanneer we de online platforms verder reguleren, moeten we ervoor zorgen dat Europa de digitale rechten van haar inwoners voorop stelt. Vrijheid van meningsuiting is belangrijker dan commercieel belang.”

Ook sprak de interne markt-commissie haar bezorgdheid uit over de dominantie van techbedrijven op scholen. Zo gebruikt 70% van Nederlandse basisscholen laptops van Google, waarbij leerlingen verplicht een Google-account moeten aanmaken. Dit geeft het bedrijf de kans veel data over deze, voor hen commercieel interessante doelgroep te verzamelen. Daarnaast worden hierdoor minderjarigen automatisch een klant van Google, zonder enige keuzevrijheid. Van Sparrentak: “Als publieke instanties als scholen een keuze maken over de aanschaf van technologie, moet veel beter gekeken worden naar privacy, gegevensbescherming en duurzaamheid. We moeten af van de regels die ervoor zorgen dat de goedkoopste aanbieder, ten koste van mens en milieu, altijd maar aan het langste eind trekt.”

Er is een adequaat noodpakketnodig om een kaalslag in de culturele sector te voorkomen. Dat zegt Tweede Kamerlid Niels van den Berge naar aanleiding van een survey onder meer dan 1500 respondenten freelancers, met name musici, makers en technici. Maandag debatteert de Tweede Kamer over de culturele sector in de corona-crisis. 

De survey werd afgelopen week gehouden. Daaruit blijkt dat er dringend noodsteun moet komen voor de grote groep zzp-ers in de culturele sector. De 300 miljoen aan noodsteun die de overheid aan het begin van de corona-crisis heeft vrijgemaakt voor deze sector, sijpelt nauwelijks naar hen door.

Er dreigt een kaalslag in de podiumkunsten, blijkt uit de survey. Bijna 61% van de respondenten geeft aan dat opdrachten tot en met december gecanceld zijn. Bijna 40% heeft zelfs te maken met annulering na december. Meer dan 70% is redelijk tot zeer bezorgd over zijn of haar financiële situatie vanaf september. Gevraagd naar de noodzaak om werkzaamheden buiten de sector te vinden of uit te breiden, zegt 43% zich daartoe in grote mate genoodzaakt te voelen. In totaal wil 27% zich laten omscholen.

“De survey laat zien wat wij voortdurend horen van collega’s: mensen staan met de rug tegen de muur. Het is 5 voor 12.  Ze zijn onzeker over de toekomst. Het gaat om mensen die de afgelopen jaren, ondanks alle bezuinigen in de sector, in staat waren hier een goed inkomen in te verdienen. Maar door de corona crisis teren zij snel in p hun reserves. Als op korte termijn geen zicht is op aanvullende maatregelen of volledige herstart van de werkzaamheden, overbruggen vele zzp'ers de crisis niet”, zeggen musici Mattijs van de Woerd en Marjolein Niels, die het onderzoek initieerden, samen me het Platform voor Freelance Musici en met medewerking van GroenLinks.

Een adequaat noodpakket is nodig om kapitaalvernietiging en een braindrain te voorkomen, zegt GroenLinks. De partij hielp om de survey mogelijk te maken, om zo beter inzicht te krijgen voor beleidsvoorstellen. “Het onderzoek geeft een ontluisterend beeld van de kaalslag die dreigt in de culturele sector. Er is en stille ramp gaande. Er is te weinig oog voor de specifieke situatie van de grote hoeveelheid mensen zonder vast contract die zich inzet voor deze sector”, zegt Niels van den Berge Tweede Kamerlid van GroenLinks, die hielp om de survey mogelijk te maken.

Volgens Van den Berge is gebrek aan inzicht in de situatie van zzp’ers mede de oorzaak van de traagheid van het kabinet om met noodsteun over de brug te komen. “Met dit onderzoek hebben we een beeld willen geven. Je ziet dat de steun die nu is vrijgemaakt – 300 miljoen euro - vooral gaat naar culturele instellingen, en niet naar de vele zzp’ers. Wij roepen het kabinet dan ook op: zet een tweede stap.“

Een noodpakket van 1 miljard euro nodig voor de culturele sector, waaronder een steunfonds van 200 miljoen voor freelancers en zelfstandigen zeggen PvdA, SP en GroenLinks. Volgens het CBS is de sector goed voor 3,7 procent van het Bruto Binnenlands Product. De cultuursector draait voor zo'n 60% op zzp'ers, die met diverse (kortlopende) projecten en activiteiten aan de kost komen. Zo’n 30.000 ZZP-ers kunnen nu geen aanspraak maken op steunmaatregelen.

Elk jaar stelt het kabinet in de miljoenennota haar bijdrage aan de loonontwikkelingen in de zorg (ova) vast.

Dit percentage is de financiële ruimte waarbinnen vakbonden en werkgevers kunnen onderhandelen over loonstijgingen. Het bedrag wordt vastgesteld op basis van loonontwikkelingen in andere sectoren. Het vaststellen van deze loonruimte heeft daarmee grote invloed op de salarissen in de zorg.

Waar dit percentage voor de coronacrisis nog werd vastgesteld op bijna drie procent voor het jaar 2021, heeft het CPB dit percentage recent gehalveerd. Wanneer het kabinet deze bijstelling overneemt, betekent dit dat de lonen volgend jaar slechts met 1,4% kunnen stijgen. Hier komt nog bij dat de verwachting is dat de pensioenpremies in de zorg volgend jaar stijgen. Deze moeten uit dezelfde bijdrage betaald worden, wat betekent dat de lonen netto niet of nauwelijks kunnen toenemen.

Dit kan GroenLinks niet accepteren. We moeten voorkomen dat de helden in de zorg de klappen van de komende economische crisis moeten opvangen. Een begroting waarin niet geregeld is dat de lonen kunnen stijgen zal op verzet van ons rekenen – ook in de Eerste Kamer waar het kabinet een meerderheid nodig zal hebben. Dat signaal willen we nu al afgeven, omdat het kabinet deze zomer bezig zal gaan met het opstellen van de begroting.