Voorzitter,
Het afgelopen jaar was het jaar van soms moeilijke keuzes maken.
Keuzes voor de burgers
Bij de Provinciale Statenverkiezingen en de Europese verkiezingen boekte GroenLinks mooie resultaten. Bij de Waterschapsverkiezingen deden we samen met D66 als de partij Water Natuurlijk mee. Dat zorgde zo af en toe voor nodige verwarring met de lokale partij WaterLAND Natuurlijk hier in deze raad.
Op 19 mei van dit jaar vierde GroenLinks als politieke partij dit jaar ook haar 30ste verjaardag
GroenLinks groeide van 4 naar 9 zetels in de Provinciale Staten, een nieuw hoogtepunt voor onze partij, het resulteerde in een mooie duurzame coalitie in de provincie. Sinds deze verkiezingen hebben we als Waterlands Statenlid Robert Zaal uit Broek in Waterland.
Keuzes voor politieke partijen
Een nieuw Provinciaal bestuur werd onder leiding van GroenLinks Tweede Kamerlid Laura Bromet geformeerd. Met onze nieuwe gedeputeerden Zita Pels en Edward Stigter en een groene en linkse agenda biedt ook dit weer nieuwe mogelijkheden voor duurzame ontwikkelingen in ons mooie Waterland.
Keuzes voor het klimaat
Tijdens de verkiezingscampagnes gingen we als GroenLinks van deur tot deur in de verschillende kernen van Waterland, daar merkten we dat de klimaaturgentie inmiddels voelbaar was geworden bij veel mensen.
De klimaatmars in de stromende regen in Amsterdam met tienduizenden mensen maakte dat eens te meer zichtbaar. De klimaatstakingen, zoals die door Greta Thunberg in Zweden zijn begonnen, laten zien dat de wereld steeds meer klaar is voor klimaatactie.
Ook de rechter sprak zich uit, door de Programmatische Aanpak Stikstof af te wijzen en echte oplossingen te eisen.
Keuzes in politiek Waterland
In Waterland maken we ons zorgen over de zorg; in het sociaal domein zijn er moeilijke keuzes gemaakt. Met de klankbordgroep sociaal domein hebben we kunnen vermijden dat dit tot een politiek zwaarbeladen onderwerp is verworden. De raad beschouwt dit als een verantwoordelijkheid die we gezamenlijk hebben genomen. Complimenten daarvoor aan alle fracties en de portefeuillehouder. In de aanpak van laaggeletterdheid zou wat GroenLinks betreft een heraansluiting bij de Bibliotheek Waterland passen. Daarmee krijgt het bibliotheekwerk weer de functie van een algemene voorziening terug.
In het fysieke domein hebben we grote stappen gezet om sociale woningbouw in Waterland dichterbij te brengen. Het stadsdebat over het Galgeriet en het kwalitatief hoogstaande beeldkwaliteitsplan, hebben eraan bijgedragen dat het omgevingsplan voor dit grootse project nu is vastgesteld.
Ook bij de Kohnstamm- en Regenbooglocaties in Monnickendam zijn stappen vooruitgezet. In Broek in Waterland blijven de ontwikkelingen op de hellingweg helaas moeizaam verlopen, het zou mooi zijn als in 2020 ook daar wezenlijke stappen gezet kunnen worden. Op Marken is er beweging aan de Hoogkamplaan en op het sportcomplex gaat er waterbewust en duurzaam gebouwd worden. De dijkversterking rond Marken vindt plaats door middel van plannen met een breed draagvlak. Bij het dijkversterkingstraject tussen Amsterdam en Hoorn zijn er nog de nodige problemen, maar ook daar moet het wel tot een verantwoorde aanpak komen.
Financiële keuzes
Het financiële beeld is nu beter dan verwacht, het sociaal domein is gesaneerd. Na twee beleidsarme jaren is het is nu tijd om het coalitieakkoord verder uit te voeren. Binnen een half jaar verwachten we van het college concrete voorstellen om onze gezamenlijke ambities waar te maken. Dat vraagt wat GroenLinks betreft om een substantiële invulling van een fonds voor duurzaamheid. Gelet op de opgaven die ons staan te wachten zeker geen onredelijke eis.
Duurzame keuzes
Zoals Laura Bromet al in de titel van haar, begin dit jaar gepresenteerde, initiatiefnota aangaf: Veen red je niet alleen
Dat betekent dat we samen met agrarisch ondernemers zorgen voor ons landschap, ons voedsel en onze natuur. Samen moeten we opzoek naar manieren om CO₂- en stikstofuitstoot te verminderen, om zo een probleem in een duurzame kans te veranderen door landbouw en natuurbeheer elkaar te laten versterken. Dat vergt niet alleen inzet van agrariërs, maar van ons allemaal.
In de Regionale Energie Strategie kunnen we zo ook duurzame actie ondernemen in de energietransitie, er is ruimte voor meer windenergie bij de Nes bijvoorbeeld. Vergeet niet dat 1 windturbine net zoveel stroom opwekt als 24.000 zonnepanelen.
Als gemeente moeten we meer circulair inkopen, en elektrisch vervoer en Openbaar Vervoer voor alle dienstreizen zou de standaard moeten zijn. Om onze inwoners ook te helpen om het nemen van duurzame initiatieven mogelijk te maken, moet er, zoals ik al eerder aangaf, een duurzaamheidsfonds komen.
Samen kunnen we anders boeren, anders bouwen en anders reizen mogelijk maken. Inmiddels is het meer dan kunnen, we zullen wel moeten.
Ten slotte de keuze voor de toekomst van de gemeente Waterland
Dit jaar hebben we een nieuwe werkwijze van de raad op poten gezet: een van de doelen was om de bevolking meer te betrekken bij het debat en hun stem meer te laten horen. We hebben in Almere meegekeken en dat was niet echt indrukwekkend, de kwaliteit van onze raad en raadsleden is toch hoger dan gedacht. De expertbijeenkomst bestuurlijke toekomst was het beste voorbeeld van welke kant het uit zou moeten gaan met de nieuwe werkwijze, een kwalitatief hoogstaande avond waarin eenieder aan bod kwam en ook de nuance de nodige ruimte kreeg. Ook de kwaliteit van de tafelgesprekken in de kernen over de bestuurlijke toekomst was in onze ogen hoog.
De opkomst op de bestuurlijke toekomst avonden en het verloop van de niet beveiligde online stemmingen vielen helaas zwaar tegen. Ongeveer 1% van de bevolking heeft zich op de avonden uitgesproken en 2,5% via een onbeveiligd webformulier. Dit is op geen enkele wijze representatief en ook nog eens een in 2019 onverantwoorde manier om online meningen te peilen (denk aan de trollenlegers).
Vandaar dat GroenLinks pleit voor een gedegen besluit over de bestuurlijke toekomst. Dit besluit is dan, wat ons betreft, mede gebaseerd op een inwonersenquête, waarin alle Waterlanders vanaf 16 jaar de mogelijk krijgen om zich uit te spreken over de bestuurlijke toekomst in al haar variaties. Daarmee krijgen we een goed onderbouwd, representatief beeld van hoe de bevolking tegen deze belangrijkste beslissing sinds het ontstaan van de gemeente Waterland aankijkt. Net als de andere partijen in deze raad nemen wij de inwoners van onze gemeente zeer serieus, door het laten plaatsvinden van deze inwonersenquête kan de gehele raad dan ook laten zien dat ze de mening van de Waterlandse bevolking serieus neemt.
Dit zal er bovendien voor zorgen dat de raad tot een zorgvuldig afgewogen besluit zal komen, met de bereidheid van alle partijen in deze raad om samen de gevolgen daarvan te dragen.
(Now let me round of in English with a call to all parties to acknowledge the power of the people, and that, my right honourable friends, is why it is time to make sure the voice of the people is heard in this, the most profound decision in the history of this great municipality. Mrs speaker, I yield my time).
Vincent Koerse
Fractievoorzitter