Poliflw

Milieudefensie heeft de gemeenteraad in Tilburg recent aangeschreven omdat verwacht wordt dat voor de ontwikkeling van de warmtevisie in veel gemeenten kleine tot middelgrote (tot 50 MW) biomassacentrales worden overwogen. Zij vragen in hun brief terecht aandacht voor de gezondheidsrisico’s, de duurzaamheid van biomassa, en de herkomst ervan. Inmiddels weten we dat de gemeente Tilburg in principe geen nieuwe biomasscentrales zal toestaan. Uitbreiding van het Amernet is helaas nog niet van de baan, maken we op uit de beantwoording van vragen die de GroenLinks fractie onlangs heeft gesteld.   

Biomassacentrales voor warmte en elektriciteit zijn houtgestookt. Europese wetenschappers hebben eind vorig jaar vraagtekens gezet bij de CO2-neutraalheid van het proces. Nieuwe bomen die worden aangeplant groeien niet zo snel dat de CO2 die direct bij het verbrandingsproces wordt uitgestoten, opgenomen kan worden. Bij uitbreiding van het aantal biomassacentrales wordt dat probleem alleen maar groter. Ook heeft Nederland onvoldoende resthout om in de eigen behoefte te voorzien waardoor het hout geïmporteerd moet worden, waarbij niet altijd helder is of het aanbod op verantwoorde wijze tot stand is gekomen. Uit onderzoek in opdracht van het kabinet blijkt ook dat een kolencentrale die op biomassa draait niet tot minder CO2 uitstoot leidt, en dat kleinschaliger biomassecentrales vanwege een lager rendement zelfs met een hogere uitstoot van CO2, NOx, SO2 en fijnstof gepaard gaan dan een grote kolencentrale. Naast dat houtige biomassa voor energie en warmte geen dus geen milieuwinst oplevert, kan dit ook gevolgen hebben voor de luchtkwaliteit en gezondheid. De GGD’s  hebben eind vorig jaar ook hun zorgen hierover geuit richting kabinet. In opdracht van het kabinet wordt nu een duurzaamheidskader voor biomassa ontwikkeld, de SER is gevraagd hiervoor advies uit te brengen. Dit advies zou einde eerste kwartaal 2020 gereed zijn, maar wanneer het precies komt is nog niet bekend.

Behalve dat het college tijdens de begrotingsbehandeling 2020 heeft aangegeven niet blij te zijn met de brandstof van de Amercentrale, heeft de raad zich bij meerderheid uitgesproken te willen streven naar een biomassavrije gemeente, en heeft het college opgedragen  deze uitspraak een plek te geven de ontwikkeling van de warmtevisie, die nu in de maak is. Tilburg wordt net als andere gemeenten geacht een warmtevisie gereed te hebben eind 2021. 

De raadsuitspraak en opdracht aan het college heeft uiteraard niet alleen betrekking op het huidige Amernet, maar ook op eventuele ontwikkeling van kleinschaliger biomassacentrales. Zoals Milieudefensie ook al aangeeft zijn de uitstootnormen voor kleinschalige centrales (onder 50 MW) ruimer dan voor grootschalige centrales zoals de Amercentrale, des te meer reden hier ook aandacht voor te hebben.

Hierom stelt GroenLinks samen met  D66 en  SP de volgende vragen aan het college:

1. Het college heeft aangegeven dat bovengenoemde raadsuitspraak wordt meegenomen in de ontwikkeling van de Tilburgse warmtevisie. Is het college het met de indienende partijen eens, dat de ontwikkeling van eventuele nieuwe biomassacentrales, gegeven deze uitspraak niet past in de Tilburgse warmtevisie? Wat betekent dit volgens het college concreet voor huidige en toekomstige aanvragen voor decentrale biomassacentrales in de gemeente?

2. Wat is de stand van zaken op dit moment binnen de gemeente Tilburg voor wat betreft aanvragen of lopende ontwikkelingen voor decentrale biomassacentrales?

3. Klopt het dat er sprake is van een ontwikkeling van een Eneco-biomassacentrale op industrieterrein Vossenberg? Is de gemeente hier bevoegd gezag en zo ja, is hiervoor een vergunning op handen of verleend?  Indien er een vergunning verleend is, op welk moment heeft dit plaats gevonden en op welke gronden? Indien geen vergunning nodig is, welke instrumenten heeft het college op dit moment (nu de omgevingswet nog niet geldt) om op dergelijke ontwikkelingen te sturen, en op welke wijze worden deze mogelijkheden benut?  Indien de gemeente geen bevoegd gezag is, wat is dan de houding van de gemeente ten aanzien van deze ontwikkeling?

Vraag 4 heeft betrekking op het Amernet: 4. Wat betekent de raadsuitspraak  volgens het college voor de uitbreidingsmogelijkheden van het huidige Amernet? Kan het college haar antwoord ook plaatsen in het licht van de aangenomen motie4 in de Eerste Kamer, waarbij de regering is verzocht om: “alle voorgenomen subsidies voor hout-bijstook in kolencentrales op zo kort mogelijke termijn stop te zetten, in afwachting van het duurzaamheidskader van het PBL en het komende SER-advies over biomassa, en vaststelling van nadere regels in het parlement” , en de daaruitvolgende onzekerheid over de toekomst van de Amercentrale na 2027 (wanneer de huidige subsidies aflopen)?

De laatste vraag heeft betrekking op overig beleid dat mogelijk niet strookt met eerdergenoemde raadsuitspraak: 5. Recent heeft de Raad een Raadsvoorstel aangenomen voor het inkopen van 100% duurzame elektriciteit. Hiermee wordt, in het licht van de aangenomen motie voor een biomassavrije gemeente, per 2021 een einde gemaakt aan de systematiek om de energie achteraf te vergroenen met certificaten afkomstig van biomassa. Is er meer staand beleid binnen de gemeente Tilburg dat haaks staat op de aangenomen motie?

Inmiddels zijn de antwoorden bekend (zie hieronder). Gelukkig is het gemeentebestuur niet van plan nieuwe biomassacentrales toe te staan. Maar uitbreidingsmogelijkheden van het Amernet gaan wel door. Hier zijn we geen voorstander van, omdat er nog geen echt duurzame bronnen zijn om het Amernet te voeden. Bij de bespreking van de warmtevisie zullen we er daarom voor pleiten waar mogelijk te kiezen voor echt duurzame alternatieven voor verwarming van de Tilburgse woonwijken. 

Op dit moment is het mogelijk om grof huisvuil op te laten halen voor 25 euro, een bedrag dat niet iedereen ervoor overheeft of kan betalen. Een mogelijk gevolg is illegale stort, een doorn in het oog voor velen. Gemeente en woningcorporaties maken hierdoor ook nog eens hoge kosten. Dat kan anders.

Er is al vaker gepleit voor meer service als het gaat om het ophalen van grof huisvuil, waaronder in het kader van de Discussienota T-VANG. 1 In het Spoorboek afval 2019-2020 staat opgenomen dat het college met een voorstel komt om de ophaalregeling grof huisvuil te wijzigen.

GroenLinks en D66 bepleiten het idee van een ‘mobiele milieustraat’: eens in de zoveel tijd wordt het mogelijk grof vuil te brengen naar een plek dichtbij in de eigen wijk. Makkelijker voor Tilburgers, minder illegale stort en kosten voor corporaties en gemeente. Win-win! Incidenteel staat er al een container in wijken met veel stort van grof huisvuil. Dit zou structureler en slimmer kunnen, waarbij meteen scheiden mogelijk is. 

Daarom deze vragen aan het college: 1. Hoe denkt het college over het idee van een ‘mobiele milieustraat’? 2. Is het college bereid om de container die momenteel incidenteel wordt ingezet structureler in te zetten en daarbij het scheiden van afval mogelijk te maken? 3. Zo ja, wil het college dit concept vooral inzetten op plekken in onze stad waar illegale stort veel.

Een eerlijke verdeling van de schaarse openbare ruimte is actueler dan ooit, nu het coronavirus ons dwingt tot meer fysieke afstand. GroenLinks en D66 zijn benieuwd naar de implicaties van deze anderhalvemetersamenleving voor mobiliteit in Tilburg.

Veilig fietsen en lopen is van essentieel belang voor een succesvol verloop van de anderhalvemetersamenleving. Met de verwachte uitval van capaciteit in het openbaar vervoer, is een grote groep mensen zonder rijbewijs of auto voor hun vervoer aangewezen op met name lopen en fietsen. Met de huidige loop- en fietsnetwerken kan dat in de anderhalvemetersamenleving niet altijd op een veilige manier. Om te voorkomen dat fietsers en voetgangers besmet worden tijdens het reizen kan het nodig zijn maatregelen te nemen om de ruimte in de komende weken te vergroten.

In een artikel van Trouw vertelt wethouder Mario Jacobs dat hij brainstormt over het herinrichten van de openbare ruimte om zo de leefkwaliteit en veiligheid te vergroten. Het uitbreiden van het aantal 30-kilometerzones behoort tot de mogelijkheden, zo geeft de wethouder aan. Er volgt zelfs een suggestie voor het invoeren van 20-kilometerzones.

GroenLinks en D66 zijn blij te horen dat het denken niet stil staat nu de maatschappelijke normen sneller bewegen dan ooit. Binnenkort gaan basisscholen en naar verwachting later ook middelbare scholen weer open. Veilig naar school had terecht al de aandacht van de gemeente, maar het coronavirus voegt hier een nieuwe dimensie aan toe. Vandaar de volgende vraag rond dit thema:1. Neemt het college extra maatregelen om basisschoolleerlingen en middelbare scholieren, maar ook bijvoorbeeld ouders en leraren, veilig naar school te laten gaan? De Fietsersbond heeft een advies aan overheden opgesteld met mogelijke kortetermijnmaatregelen. Het terugbrengen van de maximaal toegestane snelheid kan volgens D66 en GroenLinks een goede maatregel zijn om het multimodaal ruimtegebruik te vergroten (conform het advies van de Fietsersbond). Bijvoorbeeld in straten als de Goirkestraat, Korvelseweg of Besterdring. Op deze manier krijgen fietsers en voetgangers meer ruimte, wat de kans op besmetting verkleint.

Hieromtrent een aantal vragen:2. Aan welke maatregelen denkt het college op de korte termijn om veilig fietsen en lopen in de stad mogelijk te maken? Neemt zij het advies van de Fietsersbond mee? 3. Is het college voornemens om op plekken de maximale snelheid terug te brengen? Zo ja, welke plekken? Zo nee, waarom niet? 4. Denk het college al na over de langetermijneffecten van het coronavirus op mobiliteit? Zijn er al langetermijnmaatregelen in beeld die het college overweegt?

Onlangs stelde Dwayne Heuvelmans in de raad vragen over financiële regelingen voor ondernemers in Tilburg. Op deze vragen is nu antwoord gekomen.

Dwayne legde het volgende voor aan de Raad: De laatste dagen wordt er steeds meer bekend over landelijke en daarmee lokale regels met betrekking tot ondersteuning van zzp’ers en (culturele) ondernemers in Tilburg. Echter, de details moeten uitgewerkt worden en de uitvoering moet nog van start gaan. Op de website van de gemeente Tilburg zijn deze regelingen al aangekondigd. Deze combinatie aan maatregelen komt in mijn ogen voor een groot deel tegemoet voor al die financiële zorgen die er leven onder partijen in de stad. Echter, ik mis wellicht een oplossing, voor een probleem dat ook aan het ontstaan is nu.

Veel (culturele) ondernemers huren ruimtes van de gemeente Tilburg. Wat uiteindelijk in de meeste gevallen een forse kostenpost is. Het college kan er over denken om een regeling te treffen waarin in deze gevallen de huur tijdelijk bevroren kan worden dan wel verlaagd. Dit is wellicht een majeure maatregel, maar de consequenties voor het niet doen zijn voor zowel de (culturele) ondernemers, de stad als ook onze eigen gemeente nog omvangrijker op de lange termijn.

Daarmee heb ik de volgende vragen:1. Kijkt het college al naar dergelijke maatregelen? 2. Zo ja, hoe wilt het college een dergelijke maatregel invullen? 3. Zo nee, zijn er andere oplossingen te creëren voor juist specifiek het probleem van de huurbetalingen? 4. Is het college bereid om ook met private partijen het gesprek aan te gaan over tijdelijke bevriezen / verlagen van huren voor die ondernemers die particulier huren (met bijvoorbeeld een Wereldhave)?

Het college kwam terug met de volgende antwoorden op de bovengestelde vragen: - Het college heeft op 24 maart besloten de huur verplichting van onder meer culturele organisaties die gehuisvest zijn in gemeentelijke panden op te schorten voor de periode maart-mei 2020. De komende tijd wordt bekeken of er aanvullende maatregelen nodig zijn voor deze, en andere sectoren. Medio mei kunnen we u hierover informeren. - Het besluit is genomen en gecommuniceerd naar de betreffende instellingen. - Huurders en verhuurders in detailhandel en horeca zijn momenteel in gesprek met elkaar over aanpassingen in de huur vanwege de Covid-19 maatregelen. Dit is primair een aangelegenheid tussen huurder en verhuurder. Uiteraard is het college bereid, als hier in georganiseerd verband behoefte aan is (denk aan verzoek uit BMT, of KHN), als mediator op te treden tussen de partijen.

Een bericht van Robbert Bodegraven, directeur van Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.

Hoe richten we de samenleving zo in dat ze minder vatbaar is voor volgende crises? Die vraag doemt op nu de grote economische, sociale en geopolitieke gevolgen van de coronacrisis zich steeds duidelijker manifesteren. Negen aanbevelingen voor een meer veerkrachtige samenleving.

Zij die denken dat de wereld van voor corona precies zo terugkeert na corona, leven in een illusie.’ Het zijn woorden van Mark Rutte, de premier die aan het hoofd van onze regering het land al weken stevig bij de hand neemt. Ze vielen wat weg in het debat over aantallen ic-bedden en het mogelijk versoepelen van de noodmaatregelen. Maar ze zijn veelzeggend.

Terwijl we van uur tot uur de coronacrisis te lijf gaan, is het denken over de wereld na Covid-19 in volle gang. Een wereld die nu in brand staat en er zodanig beschadigd uitkomt dat herstel van de oude orde niet meer mogelijk zal zijn. Een wereld die hoe dan ook geconfronteerd zal worden met een volgende mondiale crisis.

Veerkracht Natuurlijk ligt de focus op de korte termijn nog volledig op bestrijding van de gezondheidscrisis. We zitten er middenin, iedere dag worden mensen ziek en overlijden vaders, moeders, oma’s en opa’s, kinderen, geliefden. Maar er is een wereld na deze crisis. En we kunnen het ons niet veroorloven te wachten met nadenken over hoe die wereld eruit zal zien.

In een crisis zoals we die nu meemaken komt het aan op veerkracht. Dat betekent niet alleen: zorgen dat we uit deze crisis komen. Veerkracht is ook: de samenleving zo vormgeven dat ze minder vatbaar is voor volgende crises. We weten dat die gaan komen. Is het niet een volgend virus, dat misschien – God verhoede – nog agressiever en dodelijker om zich heen grijpt, dan is het wel de crisis van het nu even naar de achtergrond gedreven veranderende klimaat. Dus: hoe gaan we onze veerkracht vergroten? Hoewel het nog te vroeg is om volledig te kunnen zijn, tekent de noodzaak voor verandering én de kans op verbetering op een aantal terreinen zich onmiskenbaar af. Negen lessen waarmee we veerkracht versterken.

Les 1: De overheid doet ertoe

Als wereldwijd één ding duidelijk wordt in de aanpak van de coronacrisis, dan is het wel dat de samenleving een krachtige overheid nodig heeft die met vaste hand het stuur in handen neemt – niet alleen in tijden van crisis, maar ook daarna. We zien een rehabilitatie van de overheid die met behoud van vrijheden en instandhouding van de democratische rechtsstaat, de regie neemt over de richting die de samenleving op moet. Omdat de situatie dat vraagt en de bevolking het aan haar toevertrouwt.

Hiermee laat de overheid de rol los die ze zich sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zelf toebedeelde: als een partij op de achtergrond, die zoveel mogelijk vrijheid aan vooral het bedrijfsleven geeft. In plaats van een overheid die bureaucratisch, log en behoudend is – het imago dat door de vrije marktdenkers lang als vanzelfsprekend werd gevoed – zien we nu een overheid die krachtdadig, snel en vernieuwend te werk gaat.

Die zelfbewuste rol zal na deze crisis hard nodig blijven. Het zal ertoe leiden dat de overheid nu eindelijk weer meer sturend wordt in de richting waarin de economie zich moet ontwikkelen. Zodat sectoren die we nu allemaal zo belangrijk vinden (zorg, onderwijs, vuilophaal) op meer steun van de overheid mogen rekenen. En de sectoren die onze veerkracht groter maken, zoals groene industrie, versterkt worden.

Het betekent ook dat de assertieve overheid de vele innovaties die in publieke instituten, de universiteiten en kenniscentra worden ontwikkeld niet langer kosteloos aan het bedrijfsleven overdraagt, zonder een redelijk deel van de opbrengsten terug te laten vloeien naar de samenleving.

Daar hoort wel een kritische houding van burgers bij. Controle op de keuzes van die overheid, op de manier waarop ze de economie stuurt, publieke middelen inzet of met onze privacy omgaat, wordt des te belangrijker. De ruimte, financiële steun en fiscale voordelen die grote bedrijven de afgelopen decennia kregen, vaak betaald uit door burgers opgebrachte belastingen, zal er hoe dan ook door ingeperkt worden. Het publieke belang wordt weer belangrijker.

Les 2: Brede welvaart gaat boven economische groei

Onze welvaart meten we af aan economische groei. Wereldwijd drukken we dat uit in het bruto binnenlands product (bbp). Het geloof dat eraan ten grondslag ligt is dat economische groei tot meer welzijn en geluk leidt. De uitbraak van het coronavirus laat zien dat zowel geluk als welzijn door iets anders bepaald worden.

Door de focus op economische groei hadden overheden minder oog voor belangrijke investeringen in publieke diensten. Investeringen in onderwijs tellen in het bbp-systeem als kosten, en leveren dus negatieve cijfers op. Verkoop van vlees van wilde dieren, met het risico dat virussen overspringen op de mens, telt in het bbp als opbrengst en wordt dus gestimuleerd.

Deze crisis laat zien dat we met onze groeimodellen op het verkeerde paard wedden. Voor welvaart en geluk is niet altijd meer productie van goederen nodig, er zijn ook publieke diensten nodig die de samenleving leefbaar, veilig en gezond houden. Zoals: gezondheidszorg, onderwijs, sociale voorzieningen, kennisontwikkeling en onderzoek. Uitgaven die vaak niet in financiële groei zijn uit te drukken.

Deze crisis toont aan dat we juist de diensten die geld kosten hard nodig hebben. Dat we dus naar nieuwe modellen moeten zoeken, die inzicht geven hoe activiteiten voor brede welvaart zorgen, welvaart die naast economische ook ecologische en sociale voorspoed brengt. Als we onze groei voortaan sturen op basis van zulke modellen, vergroten we enerzijds onze veerkracht tijdens gezondheidscrises en worden we anderzijds weerbaarder tegen die andere grote crisis, de klimaatcrisis.

Les 3: De publieke sector levert meer op dan hij kost

Een van de grote misverstanden van de afgelopen decennia is het geloof dat de overheid geen onderdeel van de vrije markt is. Daarbij is uit het oog verloren dat de overheid niet alleen een functie als marktmeester heeft, maar ook onderdeel van de markt is: namelijk als opdrachtgever en werkgever van al die diensten die samen de publieke sector vormen.

We zien nu dat de overheid zich als werkgever in de publieke sector niet als een verantwoordelijke baas heeft gedragen. Jarenlang is er bezuinigd op diensten die van publiek belang zijn. Het business model van het bedrijfsleven gold als lichtend voorbeeld.

Dat het bedrijfsleven, de private partijen, het publieke belang niet altijd goed bedienen zagen we al voor de corona-uitbraak. Maar nu we met een acute gezondheidscrisis zitten is het voor iedereen zonneklaar. De private sector neemt niet de verantwoordelijkheid voor het ‘vitale’ werk.

En nu delen van die private sector volledig stilvallen, is de overheid nodig voor een financieel vangnet. De gevolgen zijn duidelijker dan ooit: er zijn te weinig bedden, te weinig medicijnen en een tekort aan ervaren en geschoolde krachten.

Ook de publieke voorzieningen waar mensen elkaar tegenkomen zijn langzaam afgebroken. Buurthuizen, bibliotheken, ontmoetingscentra, plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten, waar buurtinitiatieven ontstaan, wijkzorg geleverd wordt. Ze zijn in groten getale wegbezuinigd. Het kostte immers geld. Veel te weinig aandacht was er voor de sociale netwerken die hiermee verdwenen.

Dankzij de corona-crisis erkennen we het belang van sociale betrokkenheid en de publieke sector weer. We leren dat een gezonde, welvarende samenleving geld kost. De hogere uitgaven hiervoor zullen we na deze crisis moeten beoordelen op kwaliteit en toegevoegde waarde, in plaats van alleen op kostenefficiëntie.

Les 4: Vitale functies laten we niet aan de markt over

De farmaceutische industrie, in Nederland met name het Zwitserse Roche, vond bescherming van het eigen verdienmodel belangrijker dan het bijdragen aan de publieke zaak. In dit geval: testen op besmetting met het coronavirus. Tegelijkertijd leerden we dat Nederland de eigen productie van vaccins en testmaterialen al jaren geleden de nek omdraaide. De overheid dacht dat de markt het beter en goedkoper kon. De markt besloot vervolgens dat andere activiteiten lucratiever zijn.

Na decennia van neoliberaal beleid maakt deze crisis duidelijk dat het roer om moet. Overmatige privatisering van vitale functies – zoals zorg, elektriciteit of openbaar vervoer – maakt ons kwetsbaar. In Nederland zien we hoe het zorgsysteem piept en kraakt. De introductie van marktwerking en financiële verwaarlozing eisen nu hun tol.

Grote crises laten zien dat het van levensbelang is dat de overheid zeggenschap heeft over vitale functies.

Les 5: De ketens moeten korter

De econoom Milton Friedman legde ooit beeldend uit hoe een potlood gemaakt wordt. De schakels die tot het eenvoudige tekengerei leiden zijn talrijk en over de hele wereld verdeeld. Dat is geen probleem als de ketens goed functioneren. Maar bij een crisis vallen schakels uit. En als zo’n schakel niet vervangen kan worden – wat nogal eens het geval is in onze geglobaliseerde economie – dan hebben we geen potloden meer. Of mondkapjes. Of vaccins.

Verbaasd zien we de afhankelijkheid die we onszelf oplegden. En verschrikt vragen burgers hoe het kan dat de overheid niet koopt wat nodig is. Modulaire productie, waarbij afzonderlijke schakels vervangen kunnen worden door andere, is een oplossing. Het dichter bij huis produceren helpt ook. Korte ketens zijn immers makkelijker te beïnvloeden. Natuurlijk betekent dit niet dat we voortaan alles lokaal moeten produceren. Dat is een idealistische illusie, de wereld is er te verbonden en te bevolkt voor.

Maar de wereld waar productie exclusief geconcentreerd is op de plek waar dat het goedkoopste is, zullen we moeten verlaten. Voor Nederland geldt dat het stimuleren van lokale en Europese modulaire productie oplossingen biedt. Het verkleint afhankelijkheid en het versterkt de Europese eenheid. Een meer diverse economie maakt ons weerbaarder. Lokale productie is bovendien goed voor de werkgelegenheid.

Les 6: Internationale samenwerking is van levensbelang

Het virus houdt zich niet aan grenzen, net als bij die andere mondiale crises, de bankencrisis van 2008 en de voortsluipende klimaatcrisis. Om ze het hoofd te bieden is internationale samenwerking nodig. Helaas waren de afgelopen jaren niet bepaald de hoogtijdagen van het multilateralisme. Europa wil maar geen eensgezind project worden, grote landen als de VS, China, Brazilië, Turkije, Rusland en India kiezen voor protectionistische politiek en spelen de nationalistische kaart als het ze uitkomt. Een mondiale crisis toont de zwakheid daarvan aan.

Zowel binnen Europa als wereldwijd is samenwerking en solidariteit onmisbaar bij het bestrijden van crises. We kunnen nog zo trots zijn op onze spaarzaamheid, we kunnen eigenwijs ons gelijk willen krijgen in het bekritiseren van uitgaven van andere landen en we kunnen de vinger heffen naar landen die door corrupte leiders niet uit de armoede komen. Maar daarmee lossen we geen mondiale crisis op en maken we onszelf op termijn alleen maar kwetsbaar.

Solidariteit en wederzijdse hulp (ja, wij hebben ook hulp nodig, zie de tekorten aan ic-bedden en mondkapjes) vergroten onze weerbaarheid. Wie die les nu nog niet accepteert, zal hem spoedig leren, als corona een nieuwe vlaag van ziekte en dood over het Afrikaanse continent uitstort.

Les 7: Gezonde natuur is geen hoax

De virussen die de wereld de afgelopen jaren teisterden, zijn aan elkaar verwant en hebben te maken met de manier waarop we met de natuur omgaan. Corona is immers een zoönose, een ziekte die van dier op mens overgaat. Net als SARS, MERS en ebola ontstond corona hoogstwaarschijnlijk door het eten van wilde dieren. De VN waarschuwde in 2016 in een stevig rapport voor dit soort ziektes.

De afname van ecosystemen en biodiversiteit en de toename van de hoeveelheid dieren die mensen houden, zorgen voor veel nieuwe risico’s. De kans op het overspringen van ziekte van dier op mens is groter dan ooit.

China vaardigde inmiddels een verbod op de handel in wild vlees af. Het zal niet het laatste verbod zijn. Als we ons beter tegen ziektes als corona willen weren, dan is er geen andere weg dan drastische veranderingen in onze verhouding tot land en dieren door te voeren.

We moeten versneld maatregelen tegen klimaatverandering doorvoeren. Natuurgebieden moeten in ere worden hersteld, zodat wilde dieren daar weer hun leefgebieden hebben, op noodzakelijke afstand van mensen.

Het betekent dat eetgewoontes moeten veranderen. En het heeft gevolgen voor de manier waarop we in het westen dieren houden. Overmatig gebruik van antibiotica, uitbraken van varkenspest: deze crisis markeert het einde van de bio-industrie.

Les 8: Werk geeft zekerheid

Voor grote groepen mensen betekent een crisis als de huidige een directe bedreiging van hun bestaanszekerheid. Mensen met flex- of nulurencontracten vliegen er als eerste uit. Zzp’ers met weinig buffers zien hun opdrachten verdampen. Tijdelijke contracten worden ineens heel onzeker. Zelfstandig ondernemers met personeel moeten hun moeizaam opgebouwde buffers aanspreken.

In Nederland, kampioen flex- en tijdelijke contracten, treft die onzekerheid heel veel mensen. Met alle gevolgen van dien: stress waar gezondheidsklachten uit voortkomen, hoge kosten voor bijstandsuitkeringen, onzekerheid die verlammend werkt op de veerkracht en weerbaarheid van mensen.

De huidige verhouding tussen werknemers met een vast contract en mensen die een of andere vorm van een losser contract hebben, is overduidelijk uit de hand gelopen. Ook hier weer heeft de vrije markt de ruimte gekregen en hadden de vakbonden te weinig invloed op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Het is enorm belangrijk dat er bijgestuurd wordt, om bij een volgende crisis minder mensen aan de huidige onzekerheid bloot te stellen.

Les 9: Zeggenschap is van belang

Het sociale kapitaal in de maatschappij is als de kleefpasta die individuen tot één samenleving maakt. Sociaal kapitaal houdt in dat mensen contacten onderhouden, voor elkaar zorgen, dezelfde dingen als goed ervaren. Hoe meer sociaal kapitaal, hoe meer onderling vertrouwen en hoe minder onzekerheid en onveiligheid. In de coronacrisis zien we hoe het ervoor staat met dat sociale kapitaal, en dat valt in Nederland helemaal niet tegen.

Een gevolg hiervan is dat we ervaren hoe het is om aan een groot gemeenschappelijk project te werken. Samen bestrijden we dezelfde vijand. Het gedrag van ieder mens doet ertoe, iedereen heeft invloed.

Ineens lijkt de kloof tussen politiek en burger, tussen wetenschap en samenleving, tussen stedelijke en provinciale gebieden verdwenen. We doen het samen en zijn samen verantwoordelijk. Dat maakt dat polarisatie, het venijn dat de samenleving al zo lang verscheurt, ineens uit beeld verdwijnt.

Om dit vast te houden na de crisis moet er iets veranderen. Betrokkenheid van mensen betekent zeggenschap, gehoord worden, ertoe doen. We kunnen niet, net als na de financiële crisis van 2008, crises blijven oplossen over de hoofden van burgers heen. Nu we de kracht van samenwerking zien hebben we een leidraad voor de toekomst. Terug naar het oude - Rutte zei het al - gaat niet meer.

Het nieuwe Nederland zullen we samen - met gebruikmaking van het sociale kapitaal - tot stand moeten brengen. Iedereen is daarbij nodig, iedere stem telt. Zo kunnen we een breed gedragen nieuwe weg in slaan. Een weg die ons weerbaarder en veerkrachtiger dan ooit zal make

Een bericht van Jesse Klaver voor Nederland:

 

Wat de coronacrisis ons leert, is iets wat we eigenlijk al wisten: we staan er samen voor. Even gaat het niet meer over concurrentie of economisch gewin. Alles draait nu om samenwerking. Voor de gezondheid van ons als individuen, maar ook voor de gezondheid van onze samenleving.

Terwijl de economie op pauze wordt gezet, komt de samenleving in actie:

 

We zien een massale inzet om ziekenhuizen klaar te stomen, miljardeninvesteringen om bedrijven en banen overeind te houden, een overweldigende hoeveelheid burgerinitiatieven om elkaar ook mentaal door de crisis te helpen.

Het is deze solidariteit waar we aan vast moeten houden, als we nadenken over hoe we onze samenleving inrichten. Want de coronacrisis laat ook zien waar ons economisch systeem tekortschiet. Het legt de kwetsbaarheid van onze samenleving genadeloos bloot. De klappen vallen opnieuw op de plekken waar ze het hardst aankomen.

Jarenlang rechtse politiek heeft ervoor gezorgd dat onze publieke sector is verzwakt en de sociale zekerheid is uitgehold. Ook heeft overal de laagste prijs voor willen betalen ons afhankelijk gemaakt van anderen, waarmee zelfs onze veiligheid in gevaar is gebracht. We zijn afhankelijk van China voor mondkapjes, afhankelijk van de VS voor beademingsapparatuur, afhankelijk van de farmaceutische industrie voor vaccinonderzoek. We zijn kwetsbaarder dan we dachten. Corona laat dat scherp zien.

Het is te makkelijk om te zeggen dat we gewoon pech hadden dat deze pandemie ons trof; dat we er niks aan hadden kunnen doen. Dat zou hetzelfde zijn als we na de watersnoodramp van 1953 hadden gezegd: ‘stormvloed en springtij tegelijkertijd is gewoon pech. Maar ach, kan gebeuren, laten we op de oude voet doorgaan.’ Dat deden we niet. We zijn ons tegen het watergeweld gaan wapenen. We kwamen met het Deltaplan.

Het Deltaplan herbouwde niet alleen wat was verwoest, maar zorgde dat zo’n ramp nooit meer kon gebeuren. Nu hebben we ook zo’n plan nodig. Voor de uitdagingen van deze tijd. Een plan om de gezondheidscrisis achter ons te laten, de economische crisis te stoppen, en de klimaatverandering aan te pakken.

Als we nu de juiste keuzes maken, kan deze tijd een keerpunt zijn. Dan kan dit het begin zijn van een rechtvaardiger economisch systeem, waarin niet geld of de laagste prijs, maar welzijn voorop staat.

Dit zijn onze vijf ideeën voor Nederland na corona:

1. Solidariteit bij het betalen van de rekening

De eerste vraag die we moeten stellen is: Wie betaalt de rekening voor deze crisis?

Dat moeten we anders oplossen dan na de crisis van 2008. Toen bleven de bedrijfswinsten op peil en betaalde de samenleving de rekening.

Het geld dat grote bedrijven nu krijgen om niet failliet te gaan en om de werkgelegenheid te behouden moet een lening zijn. Na de crisis moet iedere euro worden terugbetaald aan de samenleving. Het belastingstelsel moet hervormd worden. We moeten grote vermogens zwaarder belasten, net als de winsten van grote bedrijven. Nu betalen sommige bedrijven helemaal geen belasting. Aan die belastingontwijking maken we een einde. 2. Solidariteit in ons klimaatbeleid

Terwijl we investeren om onze economie er weer bovenop te krijgen, moeten we gaan bouwen aan een groene economie. Elke persconferentie deze weken maakt de regering duidelijk te handelen naar het advies van de experts. Het klinkt zo logisch, maar toch gebeurt dat nog niet in de aanpak van de klimaatcrisis. Experts waarschuwen al jaren: er is geen tijd om nog langer te wachten. Toch zijn er nu geluiden van rechtse politici die zeggen dat we maar even een pas op de plaats moeten maken. Maar de tijd van uitstel is voorbij. We moeten juist versnellen. Wij willen:

Een klimaatinvesteringfonds om plannen te financieren die de CO2-uitstoot verminderen en ons op weg helpen naar een nieuwe economie. Voor investeringen in openbaar vervoer, waterstof, duurzame energie, en de bouw van betaalbare woningen. Een stevige CO2-belasting voor het bedrijfsleven. In de nieuwe economie wordt schoon en rechtvaardig produceren beloond en is de regel 'de vervuiler betaalt'. 3. Solidariteit met de publieke sector

In deze donkere dagen doen we een beroep op de mensen en sectoren waar in betere tijden op bezuinigd is. We zien nu wat de vitale beroepen zijn. Mensen die als schoonmaker of thuiszorgmedewerker nu ons land draaiende houden, doen dat tegen een salaris waarvan ze amper rond kunnen komen. We mogen het niet alleen bij applaus laten. Wij willen:

Het loon van de mensen in de thuiszorg, verpleging, en schoonmaak verhogen. De artsen, verpleegkundigen en verzorgenden laten meebeslissen over de zorg en het beleid in hun ziekenhuis, verpleeghuis of thuiszorgorganisatie. 4. Solidariteit in de zorg

Tijdens de coronacrisis is er geen concurrentie tussen ziekenhuizen, alleen maar samenwerking. De overheid nam de leiding bij de verdeling van patiënten over ziekenhuizen en bijvoorbeeld het aankopen van beademingsapparaten. Ook buiten crisistijd moet samenwerking tussen ziekenhuizen het uitgangspunt zijn. Dat geldt ook voor de geestelijke gezondheidszorg en de thuiszorg. Wij willen:

De leiding over de zorg terug in publieke handen. We organiseren de zorg niet via marktwerking maar via samenwerking. De macht van de farmaceutische industrie breken en binnen de Europese Unie zelf de ontwikkeling en productie van vaccins en medicijnen ter hand nemen. 5. Solidariteit op de arbeidsmarkt

We moeten investeren in een veel sterker sociaal vangnet. De noodzaak daarvan zien we nu meer dan ooit. Mensen die van een onzeker contract moeten rondkomen zijn in goede tijden onmisbaar voor de winst van bedrijven, maar zitten nu van de een op de andere dag zonder werk en inkomen. Flexwerkers en zzp’ers betalen de prijs. Maar een bedrijf is meer dan een machine om winst te maken. Het is een gemeenschap, in goede en slechte tijden. Wij willen:

Dat iedere werkende in Nederland, ongeacht contractvorm, een goed vangnet krijgt. Een einde aan uitbuiting op de arbeidsmarkt. We maken een einde aan payrollconstructies, nulurencontracten en schijnzelfstandigen.

Deze tijd laat zien wat er echt toe doet. Niet de winsten, maar het welzijn van mensen.

Het wordt tijd dat we onze maatschappij daarop gaan inrichten.

Rechtse politiek zal de rekening van de crisis opnieuw neer willen leggen bij burgers die het al zwaar hebben. Ze zullen de aanpak van klimaatverandering opnieuw willen uitstellen.

Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de solidariteit die we nu zien, een blauwdruk wordt voor de samenleving van morgen. Voor een wereld die eerlijker, gezonder en duurzamer is.

Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de solidaire samenleving er komt.

Doe mee.

De GroenLinks fractie stelde vragen aan het college over financiële regelingen voor (culturele) ondernemers in TIlburg. Het college heeft onze vragen nu beantwoord.

De laatste weken is er steeds meer bekend geworden over verschillende landelijke en lokale regels voor ondersteuning van zzp’ers en (culturele) ondernemers in Tilburg. Maar de details moeten nog uitgewerkt worden en de uitvoering moet nog van start gaan. Op de website van de gemeente Tilburg zijn deze regelingen al wel aangekondigd. De combinatie aan maatregelen komt voor een groot deel tegemoet aan de zorgen die er leven door het wegvallen van opdrachten en publiek. En daardoor ook het wegvallen van inkomsten tijdens deze crisis. Ondernemers worden hierbij op verschillende manieren ondersteund. 

Maar de gemeente zou ook veel breder kunnen kijken. Veel (culturele) ondernemers huren ruimten van de gemeente. In de meeste gevallen is dat een flinke kostenpost. GroenLinks riep daarom het college op om na te dneken over een regeling waarin de huur tijdelijk wordt bevroren of verlaagd. Dat is een stevige maatregel. Maar als de gemeente dit niet doet, zijn de consequenties op de lange termijn nog groter. Zowel voor de (culturele) ondernemers als voor de stad en de gemeente.

Daarom stelde GroenLinks de volgende vragen:1. Kijkt het college al naar dergelijke maatregelen? 2. Zo ja, hoe wil het college een dergelijke maatregel invullen? 3. Zo nee, zijn er andere oplossingen te creëren voor juist specifiek het probleem van de huurbetalingen? 4. Is het college bereid om ook met private partijen het gesprek aan te gaan over tijdelijke bevriezen / verlagen van huren voor die ondernemers die particulier huren (met bijvoorbeeld een Wereldhave)?

Het college reageerde als volgt:

Het college heeft op 24 maart besloten de huurverplichting van onder meer culturele organisaties die gehuisvest zijn in gemeentelijke panden op te schorten voor de periode maart-mei 2020. De komende tijd wordt bekeken of er aanvullende maatregelen nodig zijn voor deze, en andere sectoren. Medio mei kunnen we u hierover informeren. Het besluit is genomen en gecommuniceerd naar de betreffende instellingen. Huurders en verhuurders in detailhandel en horeca zijn momenteel in gesprek met elkaar over aanpassingen in de huur vanwege de Covid-19 maatregelen. Dit is primair een aangelegenheid tussen huurder en verhuurder. Uiteraard is het college bereid, als hier in georganiseerd verband behoefte aan is (denk aan verzoek uit BMT, of KHN), als mediator op te treden tussen de partijen.

Door de coronacrisis blijven veel mensen thuis. Gelukkig maar! Mensen in vitale beroepen gaan nog wel naar buiten. Zij zorgen ervoor dat de alle belangrijke processen in onze samenleving doorgang vinden. Nu de straten leger zijn is het een mooi moment onze stad een flinke schoonmaakbeurt te geven. Daarom roepen we je op om tijdens deze crisis in jouw buurt zelf de stad schoon te maken. We gebruiken de crisis om onze stad op te frissen; we starten de #OpruimChallenge! Zo kunnen we straks met iedereen in Tilburg genieten van een schone stad. 

Hoe werkt het

Ga alleen of met maximaal 2 personen zwerfafval opruimen in jouw buurt. Bijvoorbeeld wanneer je een rondje gaat wandelen. We willen benadrukken dat het ontzettend belangrijk is je hierbij aan de adviezen van het RIVM te houden. Zorg dus voor minimaal 1,5 meter afstand wanneer je met iemand anders afval gaat opruimen.  En blijf bij gezondheidsklachten thuis! Je vindt alle maatregelen en voorschriften op de website van het RIVM.  

Stuur ons een foto! Heb je meegedaan? Top! Stuur dan een foto dat je aan de slag bent naar campagne@groenlinks.nl. Wij posten de foto dan op onze social media om zo andere mensen op te roepen ook mee te doen!

Materiaal nodig? Bij de gemeente Tilburg kun je gratis afvalgrijper aanvragen. Neem daarvoor contact op via schoon@tilburg.nl

Het begint al bijna een beetje te wennen; leven in de coronacrisis. We houden bijvoorbeeld afstand, werken thuis en hebben weinig sociale contacten. Wat doet dat met ons in het hier en nu? En wat betekent het voor de toekomst?

Op donderdag 7 mei organiseren we een online bijeenkomst over het Nieuwe Normaal. Martin de Wolf gaat hierover in gesprek met Jongerenwerk Tilburg. Wat betekent deze tijd voor jongeren in de praktijk?

Daarna neemt Kees Vendrik (Hoofdeconoom Triodos en GroenLinks Eerste Kamerlid) ons mee in zijn visie op het Nieuwe Normaal. Dat doe hij op de thema's solidariteit, belastinghervorming, de Green Deal, het sociaal contract en risicodeling.

Kijk hier voor meer informatie, het programma en om je aan te melden.