De eerste echte begroting van de gemeente Midden-Groningen is besproken in de gemeenteraad. De ChristenUnie constateert dat we er nog niet zijn. We zien voor 2019 graag dat we ons echt op kunnen richten.
Dit voorjaar hebben wij onze algemene beschouwing gehouden en daarbij aangegeven welke thema's wij belangrijk vinden:
Aardbevingen
Groots in kleinschaligheid
Sociaal domein inclusief ouderenzorg
OZB/ondernemersfonds
Duurzaamheid
Nu ligt de begroting van 2019 er. Een algemene opmerking daarover is dat de ChristenUnie-fractie aan de vormgeving moet wennen. Daarin missen we concrete realisatie van doelstellingen en de prestatie die daarvoor geleverd wordt afgezet tegen de kosten die hiervoor moeten worden gemaakt. Dat is wat ons betreft een verbeterpunt.
Hoe denkt het college dit voor de begroting 2020 wel te realiseren?
Ik zal in onze bijdrage kijken hoe we er nu voor staan, de voor ons belangrijke thema's bij langs lopen, andere zaken benoemen die ons zijn opgevallen in de begroting en afronden met hoe het volgens ons nu verder moet gaan.
Hoe staan we er voor
Inmiddels wordt steeds duidelijker hoe Midden-Groningen er voor staat. In de bijdrage van juni heb ik aangegeven dat de ambities die in het coalitieakkoord zijn neergelegd langs de financiële meetlat beginnen te knellen. Moet dit niet aanleiding zijn om ambities bij te stellen?
De afgelopen maanden zoekt onze fractie naar manieren om grip te krijgen op onze kaderstellende en controlerende taak. Een goed inzicht op wat kan en niet kan ontbreekt ons momenteel. Voor ons is het heel belangrijk daar voor de volgende voorjaarsnota wel inzicht in te hebben zodat we vanuit de inhoud met elkaar afwegingen kunnen maken. Waarbij wat de ChristenUnie betreft alles bespreekbaar moet zijn. Eerst het complete beeld, dan de afweging.
Dan is ook makkelijker om op een meer overwogen, integrale en zorgvuldige manier de afweging te maken aan welke knoppen gedraaid wordt. Een gemeentelijke overheid heeft feitelijk maar twee mogelijkheden. Verhogen van de inkomsten of verlagen van de uitgaven.
Thema's
Aardbevingen
We hebben gezien op welke manier de meerkosten en de verwachte vergoeding daarvan is opgenomen in de begroting. Daarin zien wij een risico wanneer we een lagere vergoeding dan verwacht krijgen.
Verder is er een aanvraag gedaan voor gasvrij maken van wijken/dorpen. Die is helaas niet toegekend. Kunt u ook toelichten waarom niet en komen er nog meer kansen/rondes om hier subsidie voor aan te vragen?
Groots in kleinschaligheid
Het is goed hoe we in Overschild werken aan een oplossing. Wij vragen daar ook het buitengebied rondom het dorp in mee te nemen. Onze gemeente kent heel veel mooie wijken en dorpen inclusief het buitengebied waar we voor moeten zorgen, en we hebben elkaar daarin nodig.
Wij zetten vol in op onze nieuwe bestuursstijl. Overschild is een voorbeeld waarbij dit goed werkt en laat concreet zien wat er op die manier mogelijk is.
Graag horen we welke andere concrete plannen in deze stijl worden opgepakt of inmiddels zijn opgepakt?
Sociaal Domein
Anders kan ook beter zijn. Dure zorg is niet altijd de beste zorg. In het sociaal domein zien wij oplopende tekorten waar we nog niet voldoende grip op hebben. De zorg van de ChristenUnie zit hier in of wij onszelf de tijd gunnen om na de transitie ook de transformatie op gang te laten komen. De dure specialistische zorg omvormen naar een voorziening dichtbij. Wij willen goed opletten dat met maatregelen om kosten terug te dringen de goede veranderingen niet worden weggegooid.
Ons samenwerkingsverband voor passend onderwijs krijgt mogelijk fors minder geld van het Rijk. Dat verschuift naar de jeugdzorg en die krijgt een grotere instroom, met bijbehorende kosten. Is er in samenspraak met andere gemeenten en de provincie overleg met het Rijk om dit probleem onder de aandacht en opgelost te krijgen?
In het sociaal domein gaat onze aandacht ook uit naar ouderenzorg. Om ouderen (die dat wensen) langer in hun vertrouwde omgeving te laten wonen is er in voormalige gemeenten de motie Blijverslening aangenomen. Het College heeft dit gekoppeld aan de woonvisie. Daardoor is de uitwerking hiervan niet eerder gereed dan begin 2019. Graag de toezegging dat het er dan ook aan komt, mét een uitgewerkte verordening voor de blijverslening.
OZB
Bij de voorjaarsnota stonden we niet te juichen en nu ook niet met de extra verhoging van de OZB. Zoals eerder in mijn bijdrage gezegd hebben we komend voorjaar graag beter zicht zodat goede afwegingen kunnen worden gemaakt. Idealiter stijgt de OZB wat ons betreft alleen nog maar met de inflatiecorrectie.
Ondernemersfonds
In de beantwoording van technische vragen lezen we dat 'aan de uitwerking van voorstellen wordt gewerkt'.
De fractie van de ChristenUnie betreurt dat het dit jaar kennelijk niet meer lukt.
In de uitwerking vinden we het wel belangrijk dat de beloofde middelen beschikbaar blijven voor de doelgroep (het midden- en kleinbedrijf in de voormalige gemeente Slochteren).
In het coalitieakkoord stond de eerste evaluatie gepland in 2019. Dat lijkt ons niet meer zinvol. Wanneer kunnen we deze wel verwachten?
Duurzaamheid
Inzet van het college is om woningen te verbeteren en te verduurzamen. Op welke wijze gaat u ervoor zorgen dat particuliere woningbezitters hun woning ook kunnen verbeteren?
Suggestie is dat we net als de blijverslening via SVN ook duurzaamheidsleningen voor particulieren kunnen laten afsluiten.
Doen we als gemeente ook iets met het stimuleringsfonds/steunfonds Volkshuisvesting? Zo niet, is het college bereid om hier naar te kijken en dit aan de raad terug te koppelen.
Als het over duurzaamheid gaat, gaat het ook over het opvangen van gevolgen van extreem weer. In het deltaplan Ruimtelijke adaptatie is afgesproken dat alle overheden voor eind 2019 de kwetsbaarheid van hun gebied voor klimaatverandering onderzoeken door een stresstest uit te voeren. De ChristenUnie pleit ervoor om ook wateroverlast, droogte en klimaatbestendigheid in de stresstest op te nemen. Een groot gedeelte van onze gemeente bestaat uit hoog- en laagveen en dat maakt ons extra kwetsbaar.
In de programmabegroting zien we dit niet terug. Waarom niet?
Voor het vaststellen van een nieuw rioleringsplan dat voor 2019 is aangekondigd zouden de uitkomsten van de stresstest beleidsmatig en financieel meegenomen moeten worden.
Slot
We staan op onze eigen benen, maar naar het oordeel van de ChristenUnie nog wel wiebelig. Wat mogen wij verwachten van de schaalsprong van de herindeling. Zakken we door de benen of richten we ons op?
Wij gaan voor dat laatste. Daarbij is het voor de organisatie belangrijk dat medewerkers op hun plek zijn, en gaan wij ervan uit dat zij ook steeds beter op hun plek komen. Op deze manier kunnen we de kwaliteit van dienstverlening leveren die van onze gemeente verwacht wordt en als gemeente van onze grootte onze positie innemen.
Daarbij spreken we onze waardering uit aan de medewerkers voor hun inspanningen om te komen waar we willen zijn.
Als raad hebben we aan de ene kant goede inhoudelijke voorbereiding nodig waar we van het College verwachten de informatie te krijgen om vanuit de inhoud inzicht te krijgen.
Aan de andere kant hebben we daarvoor de raad nodig die deze informatie met open vizier gaat beoordelen, om op basis van het complete beeld af te wegen wat wel en wat (even) niet meer kan.
Als raad zullen we zelf ook hard moeten werken aan onze ontwikkeling als bestuursorgaan van een grote gemeente. Gezien de grote issues die op ons pad komen hebben we elkaar als fracties daarbij hard nodig.
In dat proces wensen wij het College, de Raad en de organisatie Gods onmisbare zegen toe.
In de gemeente Midden-Groningen wordt er nu nog op verschillende manieren omgegaan met afval. De gemeente is verplicht om het afvalbeleid te harmoniseren. De afgelopen maanden is er een intensief traject geweest met inspraak van inwoners. de ChristenUnie is blij met de gekozen aanpak.