Poliflw

De inbreng van GL tijdens de raadsvergadering van 6 november 2019 beperkte zich tot twee agendapunten: Financiële tegemoetkoming voor huishoudens met medisch afval en de Begroting 2020.

 

7. Financiële tegemoetkoming voor huishoudens met medisch afval

Officieel betreft het hier agendapunt 'Verordening op de heffing en invordering afvalstoffenheffing en reinigingsrechten 2020, 1e herziening'. Een hele mond vol. Maar samengevat komt het neer op een financiële tegemoetkoming van €60 per jaar per huishouden met medisch afval. Denk aan incontinentieluiers, afval door thuis-dialise en stomazakken. De provinciale krant De Limburger schreef hier op 29 oktober al een artikel over waarin onze fractievoorzitter Thijs Wetemans vertelde dat hij tevreden was met het voorstel.

Tijdens de raadsvergadering herhaalde hij zijn tevredenheid met het voorstel, mede omdat naast de financiële compensatie ook nog ondergrondse containers (OGI's) worden aangepast voor restafval. Inwoners met medisch afval die er snel van af willen, kunnen zodoende dit afval als restafval kwijt tegen een gereduceerd tarief: €2,25 voor een zak van 60 liter en €1,15 voor een zak van 30 liter. In de loop van 2020 worden de vrijkomende OGI's voor blik en drankkartons (en mogelijk zelfs textiel) omgebouwd met een klep die met een pasje is te openen. In 2021 zal de vuilniswagen voor restafval nog slechts 1x per 4 weken door de wijk rijden MAAR via de omgebouwde OGI's kan iedereen, die het restafval (waaronder ook medisch afval valt) niet wil of kan opsparen, terecht bij de OGI's met inwerptrommels. Zo'n klep gaat open met een pasje dat gekoppeld is aan je huishouden. Ook deze pasjes worden in de loop van 2020 verstrekt.

Lijst Samenwerking kwam met een motie om de compensatie van €60 te verhogen, ten laste van een hoger vast tarief voor alle huishoudens, maar GL vond die overbodig gezien de hierboven geschetste facilitering van brengvoorzieningen in de loop van 2020. Vandaar dat GL tegenstemde.

 

8. Begroting 2020

Dit agendapunt (voluit: Programmabegroting 2020 en 1e wijziging begroting 2020, en Nota reserves en voorzieningen 2019) werd voor het eerst anders ingestoken: de 1e termijn werd al enkele weken eerder schriftelijk afgehandeld. De portefeuillehouders begonnen met hun 'State of the Union' oftewel een opsomming van onderwerpen die spelen en lopende zijn. Wat GL betreft kregen we hierdoor per portefeuillehouder een volledig overzicht van alle zaken waar elke portefeuillehouder mee bezig is: een succes! Hierna volgde de reacties en vragen van de fracties waarna de portefeuillehouders hier nog eenmaal op konden reageren.

Tijdens de reactie van GL roemde Thijs Wetemans nog maar eens de werklust van dit college: voor GL belangrijke dossiers als de energietransitie, de afvaltransitie en het nieuwe minimabeleid (in december as. in de raad) staan na anderhalf jaar al op de rit of in de steigers.

Thijs ging wel nog in op twee wensen waarbij het college enigszins afhankelijk is van de provincie: de oversteek van de snelfietsroute aan de N276 thv de Pissummerweg tussen Susteren en Echt, en het 500-bomenplan uit het coalitieakkoord waarvoor het college wil meeliften op het 1-miljoen-bomenplan van de provincie. Thijs vroeg om een pro-actieve houding, op de deur blijven kloppen van de provincie en hier en daar masseren als dat nodig is. Portefeuillehouder Ruijten gaf aan dat het college hier ook voortdurend mee bezig is. Mooi!

Tot slot ging Thijs nog in op de gemeenschappelijke regeling BsGW, de instantie die voor de meeste Limburgse gemeenten en het waterschap de heffingen en belastingen bij de burgers en bedrijven in rekening brengt. De BsGW kampt met jaarlijks oplopende proceskosten als gevolg van bezwaren die burgers maken t.a.v. de vastgestelde WOZ-waarde. In 2015 betrof het nog €612.000 waar we in 2020 mogelijk de €2.000.000 gaan aantikken! Thijs noemde dit een lekkage waar geld onnodig wegsijpeld. Vaak laten burgers hun bezwaar lopen via een NO Cure No Pay-bureau (NCNP) en bij een toegekend bezwaar stuurt zo'n bureau dan een factuur van €700 tot soms wel €1200 (!) naar de BsGW. De Lokale Lastenmeter (LLM) kan hier mogelijk iets in betekenen: het is een website die in de huisstijl van de gemeente wordt opgemaakt. Huiseigenaren zien dan de vastgestelde WOZ-waarde en kunnen de door hun reëel geachte waarde invullen. Vervolgens zien ze de euro's die men zou besparen bij die lagere WOZ-waarde: minder ozb, minder waterschapsheffing en minder inkomstenbelasting. Die besparing kan enkele tientjes tot enkele honderden euro's zijn. Meteen onder die besparing is een button waarop men kan klikken om meteen met de BsGW in contact te komen. Zo houden we burgers weg bij de NCNP-bureaus, is de gedachte. De LLM kost eenmalig €7600 en jaarlijks €1480 waarmee drie keer per jaar de website up to date wordt gehouden. Echter, vóórdat tot aanschaf kan worden overgegaan, moeten eerst twee zaken duidelijk zijn:

BsGW moet bereid zijn om de benodigde data aan te leveren; BsGW moet hun frontoffice dusdanig klantvriendelijk inrichten dat burgers meteen aangehoord worden en het gevoel hebben dat ze met een goed gesprek er wellicht samen uit kunnen komen.

Alleen dán kan de LLM een succes worden en kunnen de belachelijk dure NCNP-bureaus buiten de deur worden gehouden.

Wethouder Frische vond de inzet van de Lokale Lastenmeter als pilot een interessante gedachte en deed de toezegging dat hij met de BsGW in overleg gaat over de aanlevering van de data én dat burgers dan ook snel en juist behandeld worden. Als de BsGW meewerkt is de kans groot dat het college overgaat tot de aanschaf van de LLM. Een opsteker voor GroenLinks! Echter, nu afwachten in welke mate de BsGW bereid is om medewerking te verlenen. Doel blijft het laten zien dat die proceskosten voorkomen kunnen worden. We kunnen die NCNP-bureaus de wind uit de zeilen nemen... als we willen!

Om aan het doel van een energieneutrale gemeente in 2040 te werken, ontkomen we niet aan grondgebonden ontwikkelingen als zonneweiden en windmolens in Echt-Susteren. In dit beleidskader worden de voorwaarden beschreven.

De gemeente wil regie voeren op waar deze ontwikkelingen plaatsvinden, dit beleidskader benoemt hiervoor de uitgangspunten. De uitgangspunten beschrijven de voorwaarden waaronder initiatiefnemers van duurzame energieopwekking binnen de gemeente aan de slag kunnen. Door middel van dit kader kan een afgewogen keuze worden gemaakt voor een concreet initiatief.

Met unanieme stemmen vastgesteld tijdens de raadsvergadering van 26-9-2019.

De inbreng van GL tijdens de raadsvergadering van 26 september 2019 beperkte zich tot drie agendapunten: Beleidskader zonne- en windparken, Kaderstellende raadsnota Burgerparticipatie en Bestemmingsplan landgoed De Commel.

 

10. Beleidskader Zonneparken en Windparken gemeente Echt-Susteren

Voorzitter, recentelijk heeft GroenLinks ruimhartig de goedkeuring gegeven aan de Energievisie en daarmee de ambitie van een energieneutrale gemeente in 2040.

Het Beleidskader Zonneparken en Windparken dat nu voorligt is een volgende logische stap in de uitvoering van de Energievisie. Met grondgebonden initiatieven als windmolens en zonneweides zijn immers de grootste stappen te zetten. Op dit moment is de hernieuwbare opwek in onze gemeente ongeveer 5% waar dit eigenlijk eind 2020 al 14% zou moeten zijn en zelfs 16% in 2023. Deze getallen komen uit het nationale Energieakkoord van september 2013, dus alweer 6 jaar geleden vastgesteld. In de vorige raadsperiode zijn er onder andere zonnepanelen op het gemeentehuis geplaatst, is een Raadswerkgroep Duurzaamheid ingesteld en is er een energiecoöperatie opgericht. Inmiddels is dit college vorig jaar meteen voortvarend aan de slag gegaan. We staan vandaag op het punt om échte grote stappen te zetten in de lokale energietransitie.

Grote stappen, voorzitter, dan hebben we het dus over windmolens en zonneparken; we ontkomen er volgens GroenLinks niet langer aan. Op dit moment zijn dit namelijk de technologieën die zich al voldoende hebben bewezen en waar de balans tussen de kosten en baten ook maatschappelijk verantwoord is. GroenLinks beseft echter terdege dat ons buitengebied ingrijpend zal veranderen door deze grootschalige ontwikkelingen. Dat is de schaduwkant: op de korte termijn zal ons landschap drastisch veranderen om datzelfde landschap op de lange termijn te redden. Voor onze kinderen en kleinkinderen, voor het algemeen belang. Of je windmolens en zonneparken nu mooi of lelijk vindt en of je die nu wel of niet ziet zitten. We hebben op dit moment simpelweg geen andere keus en geen tijd meer om te twijfelen of te wachten op andere technologieën. Dat is onze boodschap en volgens ons ook een eerlijke boodschap.

Tot zover de noodzaak en ook de acceptatie bij GroenLinks.

Komen we terug op het beleidskader waarin de voorwaarden worden beschreven waaronder initiatiefnemers van duurzame energieopwekking aan de slag kunnen. Daar hebben we natuurlijk wel een mening over. Zoals u weet hebben we al eerder aandacht gevraagd voor participatie en draagvlak. Participatie zouden we graag willen vertalen in eigenaarschap. Als je je een beetje eigenaar voelt van een windmolen of zonnepark dan voel je je ermee verbonden. En als je eigenaar bent mag je natuurlijk ook invloed uitoefenen. Dit zorgt vervolgens weer voor draagvlak en juist door draagvlak krijg je vertrouwen. Op dit moment heeft de burger het gevoel nauwelijks nog grip te hebben op zijn leefomgeving. De energietransitie is bij uitstek een onderwerp om het vertrouwen van onze inwoners terug te winnen. Wat GroenLinks betreft moeten particulieren in onze gemeente en vooral de omwonenden van de projecten voor een zo groot mogelijk deel eigenaar kunnen worden. Hoe dit mogelijk is kan het college afkijken bij Midden-Limburgse gemeenten waar al succesvolle energieparken zijn ontwikkeld of in de steigers staan. Geacht college, beste portefeuillehouder: ik roep u op om uw licht op te steken in de gemeenten Peel en Maas, Weert, Nederweert en Leudal. Daar zijn al projecten gerealiseerd met nauwelijks weerstand en weinig gerechtelijke procedures. Dus kennelijk doet men daar iets goed. Vraag dan ook meteen naar de rol die een lokale energiecoöperatie kan vervullen. Onze inwoners moeten zich kunnen organiseren in een coöperatie. Vandaar dat GroenLinks van mening is dat een burgercoöperatie de ideale vorm is om het eigenaarschap te organiseren. En in onze gemeente hebben we gelukkig al de coöperatie Echt-Susteren Energie. Maak er gebruik van, is ons advies. Onze inwoners moeten er op kunnen vertrouwen dat die windmolens en zonneparken niet alleen door en voor enkele kapitaalkrachtigen of grootgrondbezitters worden beheerd. We dragen zometeen allemaal de lasten van een veranderend buitengebied. Maar dan moeten de lusten ook maximaal terugvloeien naar ons allemaal, de gemeenschap dus.

Voorzitter, ik vat mijn vragen nog even kort samen:

wil het college bekijken waarom er nauwelijks weerstand is tegen windmolens en zonneparken in de genoemde Limburgse gemeenten? Hoe komt dat en wat kunnen we van hen leren? wat is of wordt de rol van onze eigen lokale energiecoöperatie bij het ontwikkelen en beheren van zonneparken en windparken? is het college het met ons eens dat de revenuen zo maximaal mogelijk moeten terugvloeien naar onze inwoners?

 

In de tweede termijn ging Thijs Wetemans in op de oproep van enkele partijen om vooral niet voor de troepen uit te lopen: als je beseft dat het Energieakkoord al in 2013 is vastgesteld en we nu pas over zonne- en windparken nadenken, dan lopen we zeker niet voor de troepen uit. Eerder in de middenmoot of zelfs er nog net ietsje achter. Ook het feit dat technieken om energie op te wekken steeds beter worden en/of minder impact op het landschap hebben en de wens van enkele partijen dat we daar op zouden moeten wachten, kan niet op steun rekenen van GL: de valkuil is namelijk dat je blijft wachten en dus niets doet. Gelukkig ziet de portefeuillehouder ook in dat “niets doen geen optie is”. Tot slot gaf Thijs aan dat een coöperatie pas een coöperatie is als mensen (omwonenden, inwoners van de gemeente of zelfs uit bijvoorbeeld Montfort) lid kunnen worden, kunnen meedenken, meepraten en meebeslissen. Een groep ondernemers die samen naar de KvK gaan en zeggen dat ze een burgercoöperatie hebben opgericht waar vervolgens verder niemand lid van kan worden, is dus geen coöperatie naar zijn mening. Hij vroeg naar de mening hierover van de portefeuillehouder die het niet uitmaakt welke organisatievorm ondernemers kiezen: elk initiatief is welkom om zich te melden.

 

11. Kaderstellende raadsnota Burgerparticipatie

Voorzitter, we vinden in deze raadsnota een opsomming van alle vormen van burgerparticipatie die we in onze gemeente toepassen. Niet meer en niet minder. Maar wat wel interessant is in deze nota, is het telkens aftasten en zoeken naar de juiste hoeveelheid participatie. Bij te weinig burgerparticipatie voelen de inwoners zich voor een voldongen feit gesteld en bij te veel burgerparticipatie liggen al gauw teleurstellingen op de loer. Vooral als de gemeente de verwachtingen niet kan waarmaken. De kern van deze raadsnota kunnen we volgens mij samenvatten in één woord, namelijk ‘verwachtingsmanagement’ oftewel het managen van verwachtingen. Als vooraf de kaders duidelijk zijn dan kan wat GroenLinks betreft het instrument van burgerparticipatie tot mooie zaken leiden in onze gemeente.

 

13. Vaststellen bestemmingsplan ‘Landgoed De Commel’

Voorzitter, voor GroenLinks is dit plan wel even slikken. We zien dit namelijk als bouwen in het buitengebied en daar zijn we niet zo’n grote fan van. Maar we hebben in de Structuurvisie 2012-2025 de aanleg van nieuwe landgoederen benoemt als speerpunt waar we concreet op inzetten. Als dan aan alle voorwaarden wordt voldaan, dan moeten we dit toestaan om geen onbetrouwbare overheid te zijn. Wel vraagt GroenLinks nadrukkelijk aandacht voor het onderhoud en de voor 90% openbare toegankelijkheid van dit gebied. Met andere woorden: het kan niet zo zijn dat na verloop van tijd het landgoed door slecht onderhoud of door hekwerken niet meer als uitloopgebied voor de omwonenden kan worden gebruikt. Dan eisen we onmiddellijk een gepast optreden van het college. We verwachten verder dat het gebied van 10 hectare ook in de toekomst deze omvang blijft behouden. Kortom: het college hoort er op toe te zien dat de verplichtingen met betrekking tot uitvoering en naleving door de eigenaar worden nagekomen, ook in de toekomst.

De energietransitie is vaak een technologisch en ruimtelijk verhaal terwijl de sociale component minstens net zo belangrijk is. In aanloop naar een concept en definitieve versie van de RES Noord- en Midden-Limburg (RES = Regionale Energiestrategie) formuleerden de progressieve fracties in deze regio een aantal uitgangspunten om de maatschappelijke aspecten te benadrukken in de RES.

 

Tijdens een bijeenkomst van afgevaardigden*) van de progressieve raadsfracties op zaterdag 14 september 2019 te Panningen is een reeks uitgangspunten voor de energietransitie opgesteld. In deze uitgangspunten wordt het accent gelegd op maatschappelijke aspecten van de energietransitie, op de invloed die de energietransitie heeft op de wijze waarop wij met elkaar samen leven: hoe we wonen, hoe we ons verplaatsen, hoe we eten, hoe we produceren en consumeren. De progressieve fracties benadrukken dat de energietransitie kansen biedt: kansen voor gemeenschapsontwikkeling, kansen voor een toekomstbestendige lokale economie, kansen voor een verbetering van de leefsituatie voor iedereen. Die positieve benadering van de energietransitie is uitgewerkt in negen uitgangspunten. De progressieve raadsfracties van de gemeenten Beesel, Echt-Susteren, Gennep, Horst aan de Maas, Leudal, Maasgouw, Mook en Middelaar, Nederweert, Peel en Maas, Roerdalen, Roermond, Venlo en Venray stellen voor deze uitgangspunten op te nemen in de Regionale Energiestrategie van de regio Noord- en Midden-Limburg.

Iedere regio moet op korte termijn een Regionale Energiestrategie (RES) opstellen. Daarin stelt de regio vast welke concrete bijdragen zij levert om de doelen van het klimaatakkoord te halen. Het gaat daarbij met name om de doelen wat betreft de opwekking van duurzame elektriciteit en de doelen wat betreft warmtetransitie in de gebouwde omgeving (van fossiele naar duurzame bronnen).

De gezamenlijke colleges van B&W van de Noord- en Midden-Limburgse gemeenten hebben een startnotitie gemaakt, waarin ze aangeven hoe ze het opstellen van de Regionale Energiestrategie willen aanpakken. Het is vooral een technologisch en ruimtelijk verhaal geworden. De progressieve fracties van de gemeenteraden van Noord- en Midden-Limburg zijn van mening dat sociale aspecten minstens zo belangrijk zijn bij de energietransitie.

Bijlage: lijst met 9 uitgangspunten die de progressieve raadsfractie willen hanteren voor de energietransitie.

 

*) Afgevaardigden Echt-Susteren:

GroenLinks: Thijs Wetemans (raadslid) en Max van de Laar (Commissie Omgeving) PvdA: Stef van Ool (raadslid) en Lisa Wolters (Commissie Omgeving)