Poliflw

Waar Nederland voorheen tegenstander was van het toelaten van regimes zoals Albanië, vanwege corruptie en te wensen overlatende misdaadbestrijding, is er nu toch groen licht gegeven voor het starten van toelatingsonderhandelingen. Ook Noord-Macedonië mag, nu het geen Macedonië meer heet, meedoen met het toetredingsproces. De EU blijft alsmaar uitdijen met landen die op veel vlakken, zowel economisch als cultureel, ver van ons af staan. Lees meer.

Er zijn veel misverstanden over het huidige beleid - en er is veel onzekerheid over wat we nu het beste kunnen doen om het Coronavirus onder controle te krijgen. In dit artikel blikken we kort terug op de gang van zaken tot nu toe; en kijken we vooral vooruit naar wat de komende dagen en weken de belangrijkste stappen zijn.

Niet "zomaar een griepje"

Allereerst: waarom nemen we überhaupt maatregelen? Hoe is deze golf van zieken ernstiger dan bijvoorbeeld de jaarlijkse griep? Sommige mensen stellen ons hier vragen over.

En oorspronkelijk stelde het kabinet zich natuurlijk ook op dit standpunt. Lange tijd wilde men de uitbraak van het Coronavirus überhaupt niet groot agenderen; en toen dat toch gebeurde, stelden Rutte en RIVM-directeur Van Dissel voor om de crisis aan te pakken met milde maatregelen.

De stille draai van het kabinet

Door het virus zich ‘gecontroleerd’ te laten verspreiden, hoopte men aanvankelijk dat er ‘groepsimmuniteit’ zou ontstaan. Binnen enkele dagen kwam de regering hierop terug en maakte een draai van 180 graden. Maximale indamming werd nu het doel. 

De reden voor deze draai was niet alleen het aantal geschatte doden of de verhouding tussen “besmettingen” en “ernstige gevallen” - maar ook het enorme aantal mensen dat plotsklaps op de Intensive Care belandde met ernstige klachten van de luchtwegen. Daar waar een longontsteking normaal gesproken parallel aan een griepvirus ontstaat, veroorzaakt COVID-19 zelf de longontsteking.

Corona zorgt voor vele malen meer Intensive Care-behoevenden dan een griep - die bovendien veel langer Intensive Care-verzorging nodig hebben. Daardoor raakt het medisch systeem overbelast en dreigt de samenleving als geheel ontwricht te raken.

Op zo’n moment kunnen ook reguliere operaties niet meer worden uitgevoerd, dreigt de besmetting over te slaan naar verzorgingshuizen, crèches, scholen, overheidsdiensten: dan ontstaat kortom een kettingreactie die de gehele samenleving ontwricht.

Een horrorscenario. En om dat te voorkómen zijn dus serieuze maatregelen nodig - die het kabinet nu ook genomen heeft (zij het, in onze ogen, helaas veel te laat).

Wat nu?

Zijn deze maatregelen nu voldoende? Wij vrezen van niet. Hoewel mensen veel minder met elkaar in contact komen, zijn er nog steeds veel mensen die zich niet houden aan de door het kabinet gestelde regels. Beelden van volle parken en stranden gingen dit weekend de ronde en ook winkels zijn nog open en worden veelvuldig bezocht. Hierdoor zal het virus zich nog steeds snel verspreiden - met overbelasting van de IC als gevolg.

In onze ogen zou het daarom het beste zijn om kort, zeer stevig in te grijpen - waarna de samenleving snel weer de normale draad van het leven kan oppakken. Volgens Rutte zou een lockdown betekenen dat het land een jaar op slot moet. Volgens het RIVM krijg je daarna bovendien een grote opleving van het virus. Beide zijn onjuist. 

Wat houdt een lockdown precies in? 

Met een lockdown wordt alles op alles gezet om te voorkomen dat het virus zich verder verspreidt. Het is de meest verregaande vorm van “social distancing”, en omvat onder meer:

Het - voor korte tijd - sluiten van de grenzen:We kunnen de crisis binnen onze landsgrenzen niet effectief bestrijden, als er nog steeds (potentieel) geïnfecteerden uit het buitenland ons land binnen kunnen komen. Daarom: vluchtverkeer minimaliseren, grenscontroles invoeren, 14 dagen quarantaine voor mensen die het land toch binnen wensen te komen.

Het - voor korte tijd - sluiten van alle niet-essentiële winkels en bedrijven:Kledingwinkels, elektronicazaken, kappers, nagelstudio’s, markten, enzovoorts, moeten allemaal korte tijd sluiten.

Een - kortdurend - samenscholingsverbod:Het is verboden om je in groepen van meer dan twee personen op straat op te houden.

Alle niet-noodzakelijke bijeenkomsten - voor korte tijd - verbieden:Dus ook bijeenkomsten waar minder dan 100 mensen op afkomen.

Gedurende korte tijd restricties aan onnodig de straat op te gaan:Mensen kunnen nog de deur uit om boodschappen te doen, naar de apotheek te gaan of een frisse neus te halen, maar niet met meer dan twee personen (huisgenoten) tegelijk. Het wordt verboden om je op minder dan 1,5 meter afstand tot een ander persoon te begeven (uitzondering voor mensen met jonge kinderen).

We realiseren ons dat deze maatregelen zeer ingrijpend zijn voor een vrije samenleving. In de huidige situatie zijn ze echter noodzakelijk om zo snel mogelijk controle over de uitbraak van het virus te kunnen krijgen.

Hoe lang duurt een lockdown?

De lockdown duurt maximaal enkele weken. Hoe langer ermee gewacht wordt tot de lockdown wordt ingesteld, hoe langer die naar verwachting zal moeten duren en hoe ingrijpender de lockdown zal worden. Maar na twee à drie weken moet het doel zijn bereikt: in kaart brengen waar de besmettingen zijn, tijd kopen om de capaciteit voor de Intensive Care op te schalen, tests klaarzetten zodat de rest van het maatschappelijk leven weer zo normaal mogelijk kan hervatten.

Het is dus pertinent onjuist dat een lockdown zou moeten duren totdat er een vaccin is ontwikkeld (wat naar verwachting nog ruim een jaar gaat duren), zoals onterecht door Rutte is beweerd. De lockdown hoeft niet zo lang te duren, omdat die er puur op is gericht om controle te krijgen over de situatie. Dit gebeurt op de eerste plaats doordat nieuwe besmettingen worden tegengegaan (flatten the curve). Tijdens de lockdown wordt er tijd gekocht om noodzakelijke maatregelen te treffen, zoals voldoende beschermingsmiddelen aan te schaffen, voldoende zorgpersoneel klaar te stomen en de Intensive Care- en testcapaciteit te verhogen. Gedurende deze tijd zullen we ook steeds meer te weten komen over het nieuwe virus, zodat we het virus gerichter kunnen aanpakken als de lockdown is opgeheven. 

Hoe verder ná de lockdown?

Het RIVM schetst onterecht het beeld dat een lockdown geen nut heeft. Het stelt: 

“Weliswaar kan het nieuwe coronavirus zich dan nog minder gemakkelijk verspreiden, maar ook niemand bouwt dan immuniteit op tegen de ziekte. Aangezien de ziekte wereldwijd verspreid is, is de kans groot dat na het opheffen van een lock-down veel mensen alsnog tegelijk ziek in een korte periode worden en zo een piek veroorzaken. Met een lock-down stel je dus vooral het moment uit dat er veel mensen tegelijkertijd ziek worden, en dat willen we niet.”

Deze voorstelling van zaken is afgebeeld in het derde scenario van de onderstaande afbeelding.

Deze inschatting is om twee redenen onjuist. Ten eerste gaat men ervan uit dat de huidige maatregelen ervoor zullen zorgen dat er groepsimmuniteit optreedt, voordat er een vaccin is ontwikkeld. Dat dit praktisch onmogelijk is, blijkt uit het eerdere artikel dat wij hierover hebben gepubliceerd. Dus óók met de mildere maatregelen van het kabinet zal er géén groepsimmuniteit optreden (voordat er een vaccin is ontwikkeld) en is de kans dat het virus zich na het opheffen van de maatregelen onverminderd snel zal verspreiden niet kleiner dan na het opheffen van een lockdown.

Daarnaast gaat men ervan uit dat de lockdown van het een op het andere moment wordt opgeheven. Dit is echter niet wat wij in het debat hebben voorgesteld. Thierry Baudet heeft er in het debat duidelijk voor gepleit om na de lockdown, wanneer de situatie onder controle is, gecontroleerd de maatregelen op te heffen. Zo kan er scherp in de gaten worden gehouden hoe het virus zich verder zal ontwikkelen en of de Intensive Care-capaciteit groot genoeg is. Dat ziet er als volgt uit:

Om de situatie ná een lockdown, in afwachting van een vaccin, onder controle te houden, is nodig dat er maximaal getest wordt. Zo kan snel in kaart gebracht worden waar het virus opduikt, kunnen de geïnfecteerde personen direct in quarantaine worden geplaatst en kunnen de contacten van geïnfecteerde personen ook direct worden getest en indien nodig in quarantaine worden geplaatst. Deze methode wordt met succes toegepast in landen als Zuid-Korea en Singapore, om het virus onder controle te houden. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie dringt erop aan om zoveel mogelijk te testen. Het RIVM weigert vooralsnog om maximaal te testen, ondanks dat daar wel de capaciteit voor zou zijn. Hierover hebben wij schriftelijke vragen gesteld.

Vragen van de leden Baudet en Hiddema (FVD) aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport inzake het gehanteerde beleid met betrekking tot het testen op COVID-19 (Corona) besmettingen. 

Vraag 1Bent u bekend met het artikel “Noordelijke provincies laten landelijk beleid los en testen massaal”?

Vraag 2Hoe beoordeelt u het dat het hoofd van de afdeling medische microbiologie en infectiepreventie van het UMCG in Groningen, in tegenstelling tot het RIVM, stelt dat ook geïnfecteerde mensen die nog geen symptomen hebben - de presymptomatische mensen - wel degelijk besmettelijk zijn? Hoe beoordeelt u de opvatting vanuit het UMCG dat de contacten van voor de eerste symptomen ook moeten worden opgespoord en getest?Vraag 3Klopt het dat conform het huidige beleid van het RIVM alleen ernstig zieke patiënten worden getest en mensen met mildere klachten niet in aanmerking komen? Klopt het dat het verschilt per zorginstelling of zorgmedewerkers met klachten worden getest? Wat is de rationale achter het niet testen van alle zorgverleners met klachten dan wel hoog risico vanwege contact met een besmette collega of patiënt? Kunt u duidelijkheid geven wat het concrete beleid is en hoe dit centraal zal worden gecoördineerd, waaronder het tijdig testen van zorgverleners?

Vraag 4Hoe beoordeelt u de stelling dat de tests op Corona in vrijwel ieder gewoon laboratorium zouden kunnen worden uitgevoerd, zoals het UMCG in Groningen aangeeft?

Vraag 5Kunt u testinformatie openbaar (laten) maken? Hoofdzakelijk: wat is de huidige hoeveelheid beschikbare tests in Nederland? Hoeveel tests worden er op dit moment per dag in Nederland verricht, wat zijn de redenen om te testen, op welke locaties worden de tests verricht, wat zijn de resultaten en wat is de gemiddelde doorlooptijd tussen moment van testen en de uitslag?Vraag 6 Hoeveel en welke laboratoria in Nederland zijn er volgens u geschikt om deze tests uit te voeren, in zowel de publieke als private markt? Bent u van plan om als overheid een centraal geleide productie op gang te zetten? Zo ja, welke middelen en mogelijkheden zijn daarvoor beschikbaar en welke daarvan bent u bereid in te zetten?Vraag 7Kunt u gedetailleerd aangeven wat er voor nodig is qua capaciteit (manuren en materialen, overig) om het aantal tests in Nederland op zeer korte termijn op te schalen naar:- 10.000 tests per week,- 25.000 tests per week,- 50.000 tests per week,- 100.000 tests per week (huidige capaciteit Italië, volgens het artikel),- 160.000 tests per week (huidige testcapaciteit Duitsland, volgens het artikel), en- 200.000 tests per week?Hoeveel tests verwacht u dat er nodig zijn de komende periode?

Vraag 8Bent u bekend met de uitlating van Chantal Reusken, viroloog bij het RIVM, die stelt dat de lysisbuffer (een stof die nodig is voor de tests) van fabrikant Roche begint op te raken? Deelt u die stelling? Wanneer blijkt dat de levering vanuit Roche ontoereikend is, welke mogelijkheid bestaat er dan om de informatie van het recept te achterhalen en deze stof vervolgens zelf te produceren?

Vraag 9Is het juist dat meerdere (potentiële) productielocaties van laboratorium- en testmateriaal zijn stilgelegd door de huidige beleidsmaatregelen? 

Vraag 10Bent u ermee bekend dat Zuid-Korea inmiddels in een vergaand stadium zou zijn van het ontwikkelen van een Covid-19 infectie-test, waarmee binnen 10 minuten succesvol op Covid-19 kan worden getest? En dat de productie daarvan momenteel sterk wordt opgeschaald, zodat ze honderdduizenden test-kits per week kunnen worden geproduceerd en geëxporteerd? Hoe beoordeelt u dit? Is er contact met Zuid-Korea hierover? Wordt er in Nederland, of in samenwerking met andere landen, aan soortgelijk testmateriaal gewerkt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is er voor nodig om resultaat te bereiken en grootschalige productie in gang te zetten? Vraag 11In hoeverre ziet u mogelijkheden om tests vanuit het buitenland te importeren? Indien deze mogelijkheden er zijn, op welke termijn en in welke hoeveelheid verwacht de regering tests te kunnen aanschaffen? 

Vraag 12 Kunt u deze vragen zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk donderdag 26 maart om 9 uur, beantwoorden, zodat de antwoorden kunnen bijdragen aan een goed inhoudelijk debat in de Tweede Kamer?

Het coronavirus heeft een wereldwijde crisis veroorzaakt. Mensen werken thuis, winkels sluiten en ondernemers zien hun opdrachten opdrogen. De snelwegen zijn leeg. Ook in Brussel is het Europees Parlement al enige tijd gesloten. De genomen maatregelen zijn stevig, maar broodnodig om het effect van het virus op de volksgezondheid te beperken. Unieke tijden vragen om unieke maatregelen. Om de economie draaiende te houden is tevens uitzonderlijk beleid nodig.  “Never waste a good crisis”, moet Christine Lagarde, de kersverse baas van de Europese Centrale Bank (ECB) gedacht hebben toen zij afgelopen dinsdagavond het pakket noodmaatregelen bekend maakten.

Bovenop het al lopende opkoopprogramma van 120 miljard euro voor dit jaar deed Lagarde er een enorme schep bovenop: 750 miljard euro tot oudejaarsavond. En, zo bleek uit de bijgaande persverklaring, ongelimiteerd in tijd en omvang.

Dit betekent dat vanaf nu elke maand een slordige 130 tot 135 miljard euro wordt opgekocht tot en met december van dit jaar. En als het niet genoeg is, dan wordt het opkoopprogramma verder uitgebreid. Nieuw is ook dat niet alleen staatsobligaties en obligaties van grote, beursgenoteerde bedrijven worden opgekocht, maar ook kortlopende schulden van kleinere niet-financiële bedrijven. Naar de kwaliteit van het onderpand wordt niet gekeken. De ECB koopt dus schulden, tegen de klippen op. Zelfs haar illustere voorganger Mario Draghi durfde dit niet aan.

Reden van dit alles?

Het corona virus uiteraard. Maar eigenlijk zoekt de EU al langer een reden om schulden van landen gemeenschappelijk te maken. Eerder sprak Lagarde van ‘Green bonds’ – volgens sommigen ‘Greta bonds’ - voor het klimaatbeleid. Net zo min als de EU de eurocrisis van 2010 niet zag aankomen, had ze geen idee welke economische schade het virus kon aanrichten. De EU wilde alleen over ‘klimaat’ praten, terwijl de uitbraak toch al máánden aan de gang was in Azië. Nu Corona er is, volgen de ‘Corona bonds’ vrijwel automatisch. En ook die maken Nederland tot pinautomaat. Wij staan er tenslotte economisch sterker voor dan Zuid-Europa, mede dankzij ons jarenlange zuinige beleid.

Is deze ‘bazooka’ nodig? Het antwoord is driewerf ‘neen’.

Om te beginnen is nog volstrekt onduidelijk op grond van welke criteria welke obligaties gekocht gaan worden. De kans is groot dat dit doelgericht gaat leiden tot dezelfde rentevoet voor álle schuldtitels van alle eurozonelanden. Dan heeft de ECB dus de facto eurobonds ingevoerd, maar onder een andere naam.

Het is bovendien nog onduidelijk op welk niveau ze die rente gaan prikken. Afgelopen dinsdag deed de ECB een ingreep in Italië. De rente van de Italiaanse staatsobligaties was te ver opgelopen. In de persverklaring werd gezegd dat de ECB de gebruikelijke verdeelsleutel voor het opkopen van schulden van de diverse eurolanden ‘flexibel’ zal toepassen. Vertaald: als Spaans of Italiaans schuldpapier te duur wordt, bijvoorbeeld omdat het overheidstekort te groot wordt, dan koopt de ECB gewoon een groter deel van die schuld op dan volgens de eigen criteria is toegestaan. De ECB heeft een carte blanche. Het doet wat zij wil.

Alles om de euro te redden en daarmee de illusie van een verenigd Europa in stand te houden. Inderdaad, never waste a good crisis.

Deze ‘Corona bonds’ zijn niet de oplossing. Zoals voormalig bestuurder van De Nederlandse Bank (DNB) en hoogleraar complexiteit, Lex Hoogduin, tweette is het een veel betere oplossing om de nationale centrale banken van het eurosysteem tijdelijk een noodloket te laten openen. Hieruit kan de overheid tegen nul procent rente dan de financiële noden van burgers en bedrijven ledigen. Dat is veel effectiever maatwerk en doelgerichter dan de ‘bazooka’ uit Frankfurt.

Derk Jan Eppink

Europarlementariër voor Forum voor Democratie 

Vice-voorzitter fractie Europese Conservatieven & Hervormers (ECR)

Twitter: https://twitter.com/djeppink 

Testbeleid wordt aangescherpt, wegens tekort aan tests. Alleen ernstig zieke mensen en ziekenhuismedewerkers worden nog getest. Lees meer.

Het coronavirus heeft een wereldwijde crisis veroorzaakt. Mensen werken thuis, winkels sluiten en ondernemers zien hun opdrachten opdrogen. De snelwegen zijn leeg. Ook in Brussel is het Europees Parlement al enige tijd gesloten. De genomen maatregelen zijn stevig, maar broodnodig om het effect van het virus op de volksgezondheid te beperken. Unieke tijden vragen om unieke maatregelen. Om de economie draaiende te houden is tevens uitzonderlijk beleid nodig.  “Never waste a good crisis”, moet Christine Lagarde, de kersverse baas van de Europese Centrale Bank (ECB) gedacht hebben toen zij afgelopen dinsdagavond het pakket noodmaatregelen bekend maakten.

Bovenop het al lopende opkoopprogramma van 120 miljard euro voor dit jaar deed Lagarde er een enorme schep bovenop: 750 miljard euro tot oudejaarsavond. En, zo bleek uit de bijgaande persverklaring, ongelimiteerd in tijd en omvang.

Dit betekent dat vanaf nu elke maand een slordige 130 tot 135 miljard euro wordt opgekocht tot en met december van dit jaar. En als het niet genoeg is, dan wordt het opkoopprogramma verder uitgebreid. Nieuw is ook dat niet alleen staatsobligaties en obligaties van grote, beursgenoteerde bedrijven worden opgekocht, maar ook kortlopende schulden van kleinere niet-financiële bedrijven. Naar de kwaliteit van het onderpand wordt niet gekeken. De ECB koopt dus schulden, tegen de klippen op. Zelfs haar illustere voorganger Mario Draghi durfde dit niet aan.

Reden van dit alles?

Het corona virus uiteraard. Maar eigenlijk zoekt de EU al langer een reden om schulden van landen gemeenschappelijk te maken. Eerder sprak Lagarde van ‘Green bonds’ – volgens sommigen ‘Greta bonds’ - voor het klimaatbeleid. Net zo min als de EU de eurocrisis van 2010 niet zag aankomen, had ze geen idee welke economische schade het virus kon aanrichten. De EU wilde alleen over ‘klimaat’ praten, terwijl de uitbraak toch al máánden aan de gang was in Azië. Nu Corona er is, volgen de ‘Corona bonds’ vrijwel automatisch. En ook die maken Nederland tot pinautomaat. Wij staan er tenslotte economisch sterker voor dan Zuid-Europa, mede dankzij ons jarenlange zuinige beleid.

Is deze ‘bazooka’ nodig? Het antwoord is driewerf ‘neen’.

Om te beginnen is nog volstrekt onduidelijk op grond van welke criteria welke obligaties gekocht gaan worden. De kans is groot dat dit doelgericht gaat leiden tot dezelfde rentevoet voor álle schuldtitels van alle eurozonelanden. Dan heeft de ECB dus de facto eurobonds ingevoerd, maar onder een andere naam.

Het is bovendien nog onduidelijk op welk niveau ze die rente gaan prikken. Afgelopen dinsdag deed de ECB een ingreep in Italië. De rente van de Italiaanse staatsobligaties was te ver opgelopen. In de persverklaring werd gezegd dat de ECB de gebruikelijke verdeelsleutel voor het opkopen van schulden van de diverse eurolanden ‘flexibel’ zal toepassen. Vertaald: als Spaans of Italiaans schuldpapier te duur wordt, bijvoorbeeld omdat het overheidstekort te groot wordt, dan koopt de ECB gewoon een groter deel van die schuld op dan volgens de eigen criteria is toegestaan. De ECB heeft een carte blanche. Het doet wat zij wil.

Alles om de euro te redden en daarmee de illusie van een verenigd Europa in stand te houden. Inderdaad, never waste a good crisis.

Deze ‘Corona bonds’ zijn niet de oplossing. Zoals voormalig bestuurder van De Nederlandse Bank (DNB) en hoogleraar complexiteit, Lex Hoogduin, tweette is het een veel betere oplossing om de nationale centrale banken van het eurosysteem tijdelijk een noodloket te laten openen. Hieruit kan de overheid tegen nul procent rente dan de financiële noden van burgers en bedrijven ledigen. Dat is veel effectiever maatwerk en doelgerichter dan de ‘bazooka’ uit Frankfurt.

Derk Jan Eppink

Europarlementariër voor Forum voor Democratie 

Vice-voorzitter fractie Europese Conservatieven & Hervormers (ECR)

Twitter: https://twitter.com/djeppink  

Gisteravond sprak premier Rutte de natie toe. Hij heeft gelijk: ons land wordt geraakt door wellicht de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Nú is het moment om als land bijeen te komen en solidair te zijn met elkaar. Oog te hebben voor de mensen die het hardst getroffen worden door het Coronavirus en geen partijpolitieke punten te willen scoren. We moeten dit écht samen doen.

Tegelijkertijd is het ook in het landsbelang om een transparante discussie te voeren over de strategie die we nu het beste kunnen kiezen. De consequenties zijn immers enorm. Heel Nederland zal door de crisismaatregelen worden geraakt. Voor ons is dit geen kwestie van coalitie of oppositie, maar van het landsbelang en het redden van zoveel mogelijk mensenlevens. Onze inzet in de Coronacrisis en onze onderstaande overwegingen moeten in dat licht worden bezien.

Groepsimmuniteit

In zijn toespraak kondigde Rutte de nieuwe strategie van het kabinet aan om het Coronavirus te bestrijden: het langzaam en geleidelijk opbouwen van groepsimmuniteit. Wat betekent dit in de praktijk? Het idee van groepsimmuniteit is dat een groot deel van de bevolking gevaccineerd is of natuurlijke antilichamen heeft opgebouwd door besmetting met, en genezing van, een ziekte. Als gevolg hiervan is dat (ingeënte of genezen) deel van de bevolking immuun tegen een nieuwe besmetting. Daardoor ontstaat er tussen een niet-immuun persoon en een besmet persoon een soort ‘buffer’ van mensen die niet ziek kunnen worden en het daardoor niet (meer) kunnen overdragen. Het virus wordt zo als het ware ‘geïsoleerd’ (omdat het niet kan overspringen op mensen die reeds immuun zijn). Uiteindelijk sterft het daardoor min of meer uit.

Echter: de hoeveelheid mensen die immuun moet zijn - en dus ingeënt moet zijn, of besmet moet zijn geweest en vervolgens moet zijn genezen - verschilt per ziekte, afhankelijkheid van de besmettelijkheid van die ziekte. Voor ziekten zoals mazelen, bof en waterpokken ligt de drempel voor groepsimmuniteit op circa 80% (en die drempel wordt tegenwoordig bereikt via vaccinatie). De besmettelijkheid van het Coronavirus is nog niet exact bekend. Zeker is wel, dat die afhankelijk is van het zogeheten reproductiecijfer van het virus - dat wil dus zeggen: de hoeveelheid nieuwe infecties die één besmet persoon gemiddeld veroorzaakt. Op dit moment lijkt dat reproductiecijfer voor Corona op 3,28 te liggen. Hierbij hoort een immuniteitsdrempel van circa 60%, oftewel: 60% van de bevolking moet besmet zijn geweest met Corona om effectieve groepsimmuniteit op te bouwen.1

Dit was tevens het percentage dat de Engelsen hanteerden - vóórdat zij zich bedachten en tóch niet meer voor een strategie van groepsimmuniteit kozen.2

Miljoenen besmettingen, tienduizenden doden

De Wereldgezondheidsorganisatie gaat bij besmetting met het Coronavirus uit van een sterftecijfer van 0,9 tot 3,4 procent.3 Dat wil zeggen dat van alle 1.000 mensen die het virus krijgen, tussen de 9 en de 34 zullen overlijden. Als het de bedoeling van het kabinet is om groepsimmuniteit op te bouwen, moet volgens de huidige schattingen zoals gezegd minimaal 60% van de Nederlanders besmet zijn geweest met het virus - in totaal dus zo’n 10 miljoen mensen (60% van 17 miljoen). Zolang er geen vaccin tegen het Coronavirus bestaat zou dit volgens dit mortaliteitscijfer neerkomen op de sterfte van 91.800 tot 346.800 Nederlanders.

Overbelasting gezondheidszorg

Op dit moment zijn nog ‘slechts’ enkele duizenden mensen besmet. Maar nu al is de druk op de gezondheidszorg en de intensive care ongekend hoog. In het scenario van Rutte - waarbij uiteindelijk 10 miljoen mensen ziek zouden moeten worden om de gewenste groepsimmuniteit te bereiken - zou deze druk astronomisch toenemen; de gezondheidszorg kan zulke aantallen simpelweg niet aan. Weliswaar zegt Rutte de ziekte te willen beperken en de besmettingen geleidelijk te willen uitspreiden over de tijd - maar het bereiken van 10 miljoen zieken zónder onze ziekenzorg te overbelasten zou zeker tien jaar kosten!

Dat zit als volgt.

Op dit moment zijn er 1.130 intensive care-bedden in Nederland. Omdat ook andere patiënten Intensive Care nodig hebben (bijvoorbeeld vanwege een openhartoperatie, een auto-ongeluk, kanker, etc.) ligt de maximale capaciteit voor Corona-patiënten lager dan het totaal aantal IC-bedden. Laten we uitgaan van het meest optimistische scenario van nooduitbreiding van de IC-capaciteit en een maximale benutting van de voorzieningen ter bestrijding van Corona, tot 1.500 toegewezen bedden (inclusief het medisch personeel dat nodig is om de patiënten intensief te verzorgen). Het aantal kritieke gevallen van Corona-besmette patiënten wordt nu geschat op 5%.4 Dat betekent dat van elke 100 Corona-gevallen er 5 op de intensive care belanden. Die statistieken zouden betekenen dat niet meer dan 30.000 mensen tegelijk besmet mogen zijn; immers, als 5% daarvan op de intensive care belandt, zijn de bedden vol (vijf procent van 30.000 = 1.500).

Een gemiddelde opname als gevolg van het Coronavirus duurt twee weken - en in Italië is gebleken dat dit kan oplopen tot wel vier weken. Indien je - zoals premier Rutte aangaf - de besmettingen wilt uitsmeren over de tijd, dan kunnen er maximaal 800.000 mensen per jaar besmet raken (30.000 per twee weken).

Ervan uitgaande dat een vaccin gevonden wordt in de komende anderhalf jaar, zou dat betekenen dat in die tijd maximaal 1.200.000 mensen besmet mogen raken, zonder de maximale IC-capaciteit te bereiken; dat alleen al zou 10.800 tot 40.800 doden betekenen in die anderhalf jaar (0,9% of 3,4% respectievelijk).

Let wel: dit is dus het ‘ideale’ scenario dat Rutte voorstelt. In werkelijkheid is dit onrealistisch omdat de totale gelijktijdige besmetting met het virus met de huidige maatregelen nooit onder de 30.000 gevallen gehouden kan worden. En dan gaan we er dus ook nog vanuit dat in die tijd een werkend vaccin gevonden gaat worden. Indien dit niet zo is, zou het 13 jaar duren voordat eventueel een natuurlijke immuniteitsdrempel van 60% wordt bereikt. Met tussen de 91.800 en 346.800 doden tot gevolg.

Daarnaast is tot op heden onduidelijk of het Coronavirus blijvende longschade oplevert. In dat geval zou een aanzienlijk deel van de patiënten die genezen alsnog levenslang negatieve consequenties van hun infectie ondervinden.

Kortom: het plan van Rutte leidt niet alleen tot een ongekend aantal doden; het heeft ook een uiterst twijfelachtig resultaat. Bovendien zal het ertoe kunnen leiden dat Nederland internationaal geïsoleerd raakt, omdat we als een van de weinige landen op groepsimmuniteit voorsorteren en daarmee op de lange termijn een brandhaard blijven.

Het alternatief

Het kabinet verkiest dit scenario boven een tijdelijke totale lockdown, waarschijnlijk omdat het gekozen scenario de economie en het maatschappelijk leven minder zou verstoren. Ook dat is echter zeer de vraag. Om het aantal besmettingen binnen de perken te houden en onder de IC-capaciteit te blijven, zou het huidige, ingrijpende maatregelenpakket - in het beste scenario - lange tijd in stand moeten blijven. Dat heeft een enorme invloed op de economie en de samenleving en is uiteindelijk veel ingrijpender dan een korte, maar totale, lockdown.

Het alternatief: een tijdelijke totale lockdown. China heeft zojuist haar laatste noodziekenhuis gesloten omdat ze het aantal besmettingen radicaal heeft teruggedrongen. In tegenstelling tot ons kabinet, lijken bijna alle andere Europese landen - Denemarken, Spanje, Italië en Polen, om er maar een paar te noemen - nu voor deze aanpak te kiezen.

In dat - alternatieve - scenario blijven de scholen, bedrijven, restaurants, cafés, discotheken, enzovoorts voorlopig gesloten. Daarnaast worden mensen uit niet-essentiële sectoren verplicht thuis te blijven. Mensen moeten uiteraard boodschappen kunnen doen en krijgen hier ontheffing voor, zoals in Italië. Voor de rest blijft het sociaal verkeer in zijn geheel beperkt, waardoor de kans kleiner wordt dat het virus zich verspreidt. Tevens worden de grenzen gesloten voor personen en wordt de import van producten streng gecontroleerd. Natuurlijk is dit geen pretje en wordt deze periode idealiter tot een minimum beperkt. Maar doordat er veel minder nieuwe besmettingen bij komen, wordt de zorgcapaciteit niet langdurig overschreden en kunnen de bestaande patiënten behandeld worden.

We moeten voorkomen dat ons zorgstelsel dermate overbelast raakt dat mensen niet meer geholpen kunnen worden en het aantal doden desastreuze proporties aanneemt. Hoe langer we wachten met een lockdown, hoe erger de situatie wordt. Na een periode van totale lockdown en stabilisatie is het waarschijnlijk mogelijk om een groter deel van het maatschappelijk leven weer z’n reguliere doorgang te laten vinden, omdat het aantal besmettingen en de snelheid waarmee het virus zich verspreidt dan onder kritiek niveau zijn gebracht.

We weten nog heel weinig over het Coronavirus: we weten niet of en hoe het mogelijk is om een effectief vaccin te ontwikkelen, we weten niet of mensen het meerdere malen kunnen krijgen, we weten niet precies waarom de één een extreme reactie heeft op het virus en de ander een milde reactie, enzovoorts. In een lockdown kan de aandacht verschuiven van totale paniek op de intensive care, naar onderzoek bij bestaande patiënten. Zo kunnen we hopelijk tot een rationeel beleid komen, waardoor mensenlevens gespaard kunnen worden en het virus hopelijk zo spoedig mogelijk onder controle gebracht kan worden.

Kanttekeningen

Uiteraard zullen nog veel meer factoren een rol spelen, aangezien deze berekeningen vanuit een gesloten systeem zijn gemaakt. Deze berekeningen zijn daarnaast gebaseerd op voorlopige cijfers, die nog anders kunnen uitpakken. De orde van grootte zal echter waarschijnlijk niet veel veranderen. 

Bronnen

Zie hierover: Liu, Y. et al: ‘The reproductive number of COVID-19 is higher compared to SARS coronavirus’, Journal of Travel Medicine, Volume 27, 2020

https://academic.oup.com/jtm/article/27/2/taaa021/5735319; en Fine, P. Et al: ’’Herd Immunity’’: A Rough Guide Paul Fine, Ken Eames, and David L. Heymann, Clinical Infectious Diseases, Volume 52 (7), 2011.

https://academic.oup.com/cid/article/52/7/911/299077

Zie hierover: “Johnson puts UK in lockdown in Coronavirus U-turn”, Euractiv, 16 maart 2020 https://www.euractiv.com/section/coronavirus/news/johnson-puts-uk-in-lockdown-in-coronavirus-u-turn; en “The UK Only Realised “In The Last Few Days” That Its Coronavirus Strategy Would “Likely Result In Hundreds of Thousands of Deaths”, Buzzfeed Politics, 16 maart 2020 https://www.buzzfeed.com/alexwickham/coronavirus-uk-strategy-deaths.

“What Is Coronavirus, Is There A Cure, And What Is The Mortality Rate?” The Guardian, 17 maart 2020 https://www.theguardian.com/world/2020/mar/17/what-is-coronavirus-cure-mortality-rate-covid-19-guide

Wu, Z. et al: ‘Characteristics of and Important Lessons From the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Outbreak in China’, JAMA. 24 februari 2020.

https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2762130

Van Dissel licht bij Nieuwsuur toe dat 50 tot 60 procent virus moet krijgen, dat virus moet rondgaan.

Bekijk de video

Op zondagavond 15 maart besluit de voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib, dat fysieke vergaderingen in de Tweede Kamer moeten worden beperkt tot slechts de strikt noodzakelijke debatten. Dit zijn in beginsel alleen de debatten over het coronavirus. Het wekelijkse mondelinge vragenuur komt te vervallen en er zijn in beginsel geen stemmingen. Kamerleden kunnen nog alleen schriftelijke vragen stellen aan de regering en schriftelijke commissieoverleggen voeren. Lees meer.

De Verenigde Staten heeft deze week de grenzen voor reizigers uit Europa gesloten met uitzondering van Groot-Brittannië. Een buitengewoon strenge maatregel die president Trump woensdagavond bekendmaakte. Trump verweet de Europese Unie dat er onvoldoende maatregelen waren getroffen om reizigers uit China en andere ‘hotspots’ buiten de grenzen te houden. De Europese Unie keurde het inreisverbod af. Volgens EU-president Charles Michel is het besluit „eenzijdig en zonder overleg genomen”.

Collega Derk Jan Eppink en ik waren twee weken geleden nog in Washington DC en we hadden daar een boeiend overleg bij het Amerikaanse Ministerie van Financiën. Eén van de gespreksonderwerpen was de G20 top van alle ministers van financiën - waaronder Duitsland, Frankrijk, Italië én de Europese Unie- in Saoedi-Arabië op 22 februari 2020. Terwijl een groot deel van de Chinese economie tot stilstand was gekomen en het coronavirus inmiddels ook in Italië ernstige vormen aannam, wilde de Europese ministers de G20 enkel gebruiken om over klimaat-maatregelen te praten. Uiteraard tot grote verbazing en ergernis van de Amerikaanse delegatie. Niet over corona, niet over de gevolgen daarvan op de wereldeconomie, maar over ‘klimaat-maatregelen’!

De EU heeft het virus onderschat en het onderwerp te lang gemeden. Daarmee is de afkeuring en verontwaardiging over het Amerikaanse inreisverbod vanuit Europa ongepast. Onze EU-bestuurders vegen hier alleen hun eigen straatje schoon. Natuurlijk hadden zij dit kunnen zien aankomen. Maar ze waren zoals altijd te druk binnen hun eigen bubbel. Waaronder alles en iedereen hun klimaatreligie opdringen. Trump was wel alert. Deze president sloot op 1 februari de grenzen voor reizigers uit China. Ook over die maatregel was de wereld verontwaardigd omdat het veel te vroeg zou zijn. Had de EU dat ook maar gedaan, want het navelstaren breekt ons nu op.

De Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra maakte donderdagavond bij Jinek pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar de EU in de wedstrijd zit. ‘’What is Europe?” vroeg hij. “This is not an EU sanction, this is Schengen.” Elk land binnen de EU heeft een andere strategie, maar de interne grenzen staan wagenwijd open voor vrij verkeer van personen. De ketting is zo sterk als het zwakste lidstaat. Daarmee kan je dus geen pandemie voorkomen. De crisissituatie in Italië loopt circa twee weken voor op de rest van de Europese Unie. Dat waren twee cruciale weken maar onze regeringsleiders hebben die kans laten liggen. Nederland en de andere lidstaten hadden gelijk de controle over de eigen landsgrenzen moeten oppakken en preventief de reizigers uit risicogebieden moeten weren.  

Juist het tegenovergestelde gebeurt nu. Brussel benut deze crisis direct om meer macht en meer geld naar zich toe te trekken. Ironisch genoeg ‘voelen’ zij dat de mensen daarom vragen. “Never waste a good crisis” zei Winston Churchill en dat advies slaat de Europese Commissie blijkbaar niet in de wind. Zo misbruikte de EU eerder al de eurocrisis en nu lijkt het opnieuw te gebeuren. Eerst de boel uit de hand laten lopen en dan meer macht eisen om het ‘op te lossen’. We moeten voorkomen dat dit incompetente gedrag wordt beloond. Want had onze Tweede Kamer op 28 januari 2020 maar gehoor gegeven aan de oproep van Baudet om een spoeddebat te voeren over het coronavirus. En had minister Bruins van Medische Zorg en Sport de Kamer maar willen informeren over de succesvolle aanpak van Singapore, in plaats van alleen te kijken naar andere falende EU landen om ons heen. Dan hadden we als zelfstandige natie veel betere voorzorgsmaatregelen kunnen treffen. Dat had ons een hoop ellende bespaard. 

Rob Roos, Europarlementariër voor Forum voor Democratie. 

Volg mij op:Facebook: https://www.facebook.com/RobRoos.MEP

Instagram: robroos.mep

Twitter: @rob_roos

LinkedIn: linkedin.com/in/robroosnl