Net als andere politieke partijen in Breda, is GroenLinks uitgenodigd door VVD, D66 en PvdA om mee te komen praten over het coalitieakkoord dat in de maak is. Wij hebben deze gelegenheid te baat genomen om te laten zien wat er nodig is: mensen in Breda perspectief geven door nu écht toekomstbestendige keuzes te maken. Van de tien thematafels hebben wij gekozen voor ‘Solide financiën’ en ‘Mobiliteit’. ‘Financiën’, omdat dat het hart van een toekomstig akkoord is, en laat zien waar je je ambities en speerpunten kiest. ‘Mobiliteit’, omdat dit een belangrijk onderdeel is van onze duurzaamheidsambities. Maar het is ook een onderwerp dat veel mensen echt dagelijks raakt en bezighoudt. In de afgelopen maanden hebben zóveel mensen ons aangespoord om echt werk te maken van een Breda dat veel vriendelijker is voor fietsers en voetgangers! Wij zijn erg benieuwd of de formerende partijen de komende weken hun verantwoordelijkheid nemen en kiezen voor een toekomstbestendig Breda, en of ze de financiële keuzes maken die daarbij horen.
‘Solide financiën’ zijn toekomstbestendige financiën. En toekomstbestendige financiën gaan allang niet meer alléén over ‘geen geld uitgeven dat er niet is’. GroenLinks ziet hier een vier-voudige opgave:
Uiteraard blijft gelden: geen geld uitgeven dat er niet is, en ook niet kan worden terugverdiend.
Ervoor zorgen dat Breda toekomst-proof is voor wat betreft de gevolgen klimaatverandering, zie bijvoorbeeld eens op de website van KNMI wat klimaatverandering lokaal in de regio Amsterdam gaat betekenen. Dat is in Breda niet heel veel anders. Het nu alléén nog maar hebben over wegenonderhoud en rechtleggen van stoeptegels is achterhaald, het beheer van de openbare ruimte, wegenonderhoud en de riolen heeft hier zeker een opgave.
Ervoor zorgen dat Breda, als negende stad van het-op-zeven-na rijkste land ter wereld, zijn verantwoordelijkheid pakt op het gebied van tegengaan van verdere klimaatverandering, energietransitie en duurzaamheid. Er is inmiddels écht wat veranderd sinds het vaststellen van de Bredase klimaatnota Steek positieve energie in het klimaat uit 2008 van de voor-voor-vorige wethouder. Het akkoord van Parijs, het nieuwe regeerakkoord, het pas genomen gasbesluit enz. Breda móet op dat gebied meer vaart maken. Wij zeggen ‘klimaatneutraal in 2030’, maar het gaat er natuurlijk vooral om dat je nu snel en voortvarend aan de slag gaat. Alles wat je uitstelt, moet je straks méér doen.
Ervoor zorgen dat er in Breda weer perspectief ontstaat voor de groep mensen die lijkt ‘af te haken’ bij onze snel ingewikkelder wordende samenleving. Een groep van zo’n 10-20% van de Bredanaars met multiproblematiek moeten we weer perspectief geven. Zij hebben last van armoede, schulden, slechte gezondheid, weinig opleiding en ontplooiingskansen. SCP, WRR en anderen schrijven hier rapporten vol over, en dat is zeker niet alleen een papieren werkelijkheid. Investeer in leesvermogen, digitale vaardigheden, leervermogen, gezond leven, schuldpreventie, innovatieve aanpak van schulden, tweedekans-onderwijs, arbeids(re)integratie, beschut werken. Alleen maar roepen dat deze mensen van hun stoel moeten komen helpt niet, en is een slag in hun gezicht. Wij willen werken aan het verminderen van de mismatch, om zo wat te doen aan de ongerijmdheid van vele vacatures én veel mensen die afhankelijk zijn van een uitkering. We moeten voorkomen dat er straks nóg hogere samenlevingskosten ontstaan. En wat we vooral ook willen is deze mensen een toekomstperspectief bieden.
Het eerste punt spreekt voor zich. En kiezen voor de drie andere punten is onontkoombaar voor een toekomstvast Breda. Anders zullen we dat later dubbel en dwars terugzien. Het spreekt dus voor zich dat we op deze punten budgetruimte moeten creëren, zowel structureel als incidenteel. We moeten geld klaar hebben liggen om kansen voor cofinanciering van provincie, rijk, bedrijven en EU in te koppen in Breda. En we moeten extra menskracht hebben om dat naar Breda te trekken, en daarbij de slimste instrumenten vinden. Met de uitnodiging aan ons als oppositiepartijen, om mee te denken bij het coalitie-akkoord, is het logisch om voor een gedeelde agenda voor de komende jaren een werkbudget te kiezen. En dan de komende jaren samen het gesprek aan te gaan over wat het beste werkt voor de gestelde doelen. De wereld verandert snel, de techniek verandert snel, en je kunt leren van wat je doet.
Met deze ambities is er niet heel veel ruimte voor verdere lokale lastenverlichting. Op dat gebied lijken er douceurtjes rond te gaan van in totaal bijna 10 miljoen! Dat geld hebben we de komende jaren keihard nodig om Breda toekomstbestendig te maken. En die lastenverlichting is voor de meesten ook helemaal niet zo nodig, want Breda loopt redelijk in de pas op lastengebied. Alleen de optelsom van lokale lasten voor huurders ligt volgens de COELO-berekeningen erg hoog ten opzichte van het gemiddelde van de andere B5-gemeenten (Eindhoven, Helmond, ’s-Hertogenbosch en Tilburg). Ook dit treft weer die kwetsbare groep! En is het klimaatproof maken van ons rioleringsstelsel een probleem dat we met zijn allen hebben, of laat je mensen net boven de lasten-kwijtscheldingsgrens deze gevolgen van een ander klimaat het hevigst voelen?
Op de tafel Mobiliteit hebben we ingezet op drie punten:
Maak fietsen nu eens écht de aantrekkelijkste keuze in Breda. Benut beter dat Breda een compacte stad is, waar met de fiets veel bestemmingen goed te bereiken zijn met een hoge snelheid van deur tot deur. Hier hoort het complete fietspakket bij zoals dat ook in ons verkiezingsprogramma is opgenomen.
Verkeer en vervoer moet én kan duurzamer. Wees bijvoorbeeld duidelijk dat de beperkte ruimte in de stad vanaf 2030 gereserveerd is voor de schoonste auto’s, vrachtwagens en bestelbusjes, en bootjes op de singels, die dan allen uitstootvrij zijn. Als dat in Parijs kan, kan het zeker in Breda. Dan gaan mensen de komende jaren slimme keuzes maken bij de aanschaf van hun voertuigen. Verleid mensen tot schone auto’s met goedkopere parkeertarieven, maak de keuze voor e-bikes en e-scooters aantrekkelijk met een meer gerichte openstelling van fietspaden. Maak nu eens werk van stadsdistributie en kies in ieder geval voor uitstootvrije voertuigen bij het vervoer van de overheden zelf, of dat zij inkopen.
Met minder ruimtebeslag meer activiteit in Breda mogelijk maken met een aantrekkelijker verblijfsklimaat in de binnenstad. Kiezen voor PenR, een meer op de reiziger gericht ov, autodelen een aantrekkelijke optie maken, en Breda nog beter positioneren als ov-knooppunt, zowel nationaal als internationaal.
Wij zijn benieuwd naar de keuzes die de formerende partijen de komende weken gaan maken. Shoppen ze te hooi en te gras wat in onze verlanglijstjes? Of kiezen ze net als wij écht voor een toekomstbestendig Breda. Worden het belasting-douceurtjes? Of gaan ze mee in ons voorstel om onze verantwoordelijkheid te nemen, en te kiezen voor de toekomst. Gaan we nu een feestje vieren, met het risico dat in de volgende raadsperiode de lasten ineens meer dan ‘dubbel’ omhoog moeten, omdat we hebben nagelaten wat nodig was? GroenLinks kiest voor een voorspelbare lasten-ontwikkeling. Zetten we de ruimte voor lastenverlichting, als die er al is, heel ongericht in? Of gaan we werken aan de lasten voor huurders, die het meest uit pas lopen? Wij weten het wel: kies voor een groener en eerlijker Breda.