Poliflw

Spreektekst Fractievoorzitter Jony Ferket slotdebat Voorjaarsnota

 

 

 

 

Voorzitter!

Alweer een maand geleden vertelde ik hier over Leidsche Rijn Centrum. Een nieuw stukje stad, bruisend van energie als een nieuw begin. Dit college is alweer een maand onderweg. En onze wethouders en burgemeester blaken van energie. Met dit coalitieakkoord willen we ruimte voor iedereen in onze stad.

Want als je van Leidsche Rijn Centrum naar onze binnenstad fietst, zie je talloze mogelijkheden. Je fietst langs de Cartesiusdriehoek met alle bedrijvigheid en binnenkort duizenden nieuwe woningen. Je fietst langs het Stationsgebied en vanaf daar kun je helemaal naar, ik noem maar wat, de Varrolaan rijden.

Maar er valt wat op tijdens onze fietstocht door de stad: Utrecht heeft een hele wereld te winnen op het gebied van toegankelijkheid. Toegankelijkheid is voor D66 belangrijk. We zijn trots dat in het coalitieakkoord nieuwe stappen zijn aangekondigd. We gaan de openbare ruimte nog toegankelijker maken voor mensen met een beperking. Maar er is méér nodig: aan een gebouw zonder drempels heb je niets als je er niet via een toegankelijke bushalte komen kunt! Kan de wethouder toezeggen dat, bijvoorbeeld via het platform Toegankelijk Utrecht van Solgu, met ervaringsdeskundigen in kaart wordt gebracht welke gemeentelijke gebouwen op welke manier toegankelijk zijn?

Toegankelijkheid gaat verder dan de stoep of het fietspad. Het moet niet uitmaken of je een fysieke of een verstandelijke beperking hebt. De gemeente moet ervoor zorgen dat de stoep begaanbaar is én dat bijvoorbeeld brieven in duidelijke taal zijn geschreven. Dat je juist wel een ouderwetse brief krijgt, als je digitaal ongeletterd bent. Maar ook dat je een telefoontje krijgt in plaats van een brief als je laaggeletterd bent. We zijn blij dat de wethouder van Werk & Inkomen op de vraag van D66 gaat uitzoeken welke vormen mogelijk zijn van maatwerk in het contact met Utrechters.

Daarbij hebben we vertrouwen in Utrechters. Als je niet goed kunt lezen, moet je daarvoor niet extra gestraft worden. D66 hamerde in de commissie op terughoudendheid met het gebruik van excentrieke opsporingsmethodes tegen zogenaamde bijstandsfraudeurs. We zijn blij dat het college hier hetzelfde over denkt. Zo maken we samen een toegankelijk Utrecht waar.

Toegankelijkheid is ook belangrijk op de arbeidsmarkt. Als je een baan kan krijgen die bij je past, dan krijg je kansen in het leven. Vooral in het MBO zien we dat er een mismatch bestaat tussen opleiding en arbeidsmarkt. Terwijl de vakmensen die op het MBO worden opgeleid Utrecht draaiende houden. Het MBO vraagt als motor van de Utrechtse economie waardering, liefde en zorgvuldig onderhoud. Die motor mag wat ons betreft aangedreven worden op duurzame energie. We zijn dan ook blij dat het college heeft toegezegd het stagetekort onder MBO-studenten aan te pakken. Wat ons betreft is het stageprobleem vergelijkbaar met het energievraagstuk. Er is niet één oplossing, maar elke duurzame oplossing is welkom. Een stagemarkt kan zo’n duurzame oplossing zijn. We zijn blij dat het college dit mogelijk wil maken. [Samen met de VVD staan we open voor een MBO-campus op Lage Weide.

Deze week presenteerde Minister Koolmees het nieuwe inburgeringsbeleid. D66 heeft hier, landelijk en lokaal gepleit voor een grotere rol voor gemeenten. We zijn heel blij dat we nieuwe Utrechters straks nog beter op weg kunnen helpen! Eerder startte Utrecht al een pilot vooruitlopend op de nieuwe inburgering. We kijken uit naar de verdere plannen van wethouder Van Ooijen na de zomer.

De toegankelijkheid van de gemeente kan altijd beter. Neem het initiatievenfonds. Utrecht bruist van de goede ideeën voor initiatieven die Utrechters dichter bij elkaar brengen. Helaas is voor veel Utrechters het schrijven van een aanvraag voor het initiatievenfonds een te hoge drempel. Daar worden kansen gemist. Daarom is D66 blij dat de wethouder het mogelijk maakt om aanvragen ook mondeling te doen. Bijvoorbeeld met een korte pitch.

D66 heeft nog wel meer ideeën hoe de gemeente en de gemeentelijke informatie toegankelijker kan voor Utrechters. Daarom dient de D66-fractie samen met de VVD een motie in om de jaarstukken begrijpelijker te maken voor Utrechters en samen met hen weer het gesprek hierover aan te gaan op Verantwoordingsdag in 2019.

Een toegankelijke overheid is niet alleen een toegankelijke gemeente. Dit geldt ook voor de rechtsspraak. We zijn enthousiast over de aangekondigde gesprekken tussen de burgemeester en de president van de rechtbank over de spreekuurrechter. D66 wil dat juridische conflicten zoals burenruzies met een spreekuurrechter zo makkelijker en goedkoper kunnen worden opgelost.

Vier jaar geleden vroegen we als D66 het college om een trouwambtenaar voor één dag te mogen benoemen. We zijn blij dat deze ‘ééndagsbabs’ al een tijd in Utrecht bestaat.   We vinden het onnodig inefficiënt en kostenverhogend dat elke trouwambtenaar-voor-een-dag een schaduwambtenaar krijgt aangewezen. Iemand die, vaak in het weekend, moet meekijken of het wel allemaal volgens het trouwboekje gaat.  Wat ons betreft een gebrek aan vertrouwen in Utrechters.  D66 wil dit graag veranderen en dient daarom de motie Schaduw-BABS niet nodig in met het volgende dictum:

Draagt het college op:

Het reglement burgerlijke stand zodanig aan te passen en aan de gemeenteraad voor te leggen: Dat de bijstand door een BABS een keuze is van het aankomend bruidspaar; Op te nemen dat de gemeente de mogelijkheid heeft om steekproefsgewijs bij het huwelijk van de BABS voor één dag aanwezig te zijn; De tarieven van het trouwen zodanig aan te passen dat voor de BABS voor één dag een veel lager tarief gaat gelden omdat de kosten voor de gemeente hierdoor afnemen.

Voorzitter, de toegang tot sport en cultuur voor alle Utrechters vindt D66 belangrijk. Wij zien uit naar de plannen rondom de nieuwe wijkcultuurhuizen in Overvecht en Vleuten & De Meern. En hoe de ‘fair practice code’ in Utrecht nageleefd  wordt. Utrecht is een makersstad; we verwachten dat jonge makers in Utrecht opbloeien tot onafhankelijke kunstenaars. Kunst, cultuur en sport hebben zoveel meerwaarde. Dat is iets wat niet in een exact bedrag uit te drukken is.  Daarom dienen we mede met Student & Starter en andere partijen hiervoor een motie in.

Voorzitter, het is jammer dat op het fietspad van Leidsche Rijn naar de Varrolaan nog steeds scooters rijden. Onnodig vies, onnodig onveilig , onnodig niet-duurzaam. D66 dient daarom het amendement ‘van het Fietspad Gesnord’ in amendement in met het volgende dictum:

Draagt het college op om:

Om het project ‘snorfiets naar de rijbaan’ voortvarend uit te voeren, zodra het voorbereidingsonderzoek gereed is de raad te informeren over het uit te voeren project; De hieronder genoemde financiering te gebruiken om dit project in ieder geval snel te starten

Besluit:

Aan beslispunt 4 de volgende zinsnede toe te voegen “Met dien verstande dat er 560.000 euro gereserveerd wordt op het project ‘snorfiets naar de rijbaan’ uit te voeren in 2018 en 2019 en dit te onttrekken uit het resultaat 2017” en eventuele meerkosten initieel te dekken uit het extra budget voor luchtkwaliteit uit het coalitieakkoord; 000 euro te onttrekken aan het resultaat op de taakstelling vastgoed (conform het resultaat dat gepresenteerd werd in de raadsbrief ‘verwerking taakstelling vastgoed 2018’ van 3 juli) dit toe te voegen aan een nieuw te creëren post ‘project Snorfiets naar de rijbaan’

De duurzame toekomst van Utrecht gaat niet alleen over de weg, maar ook over de gebouwde omgeving. Veertig procent van de wereldwijde CO2-uitstoot komt door gebouwen. Een groot deel van die uitstoot komt door de bouw zelf. Voorzitter, mijn fractie is benieuwd hoe Utrecht koploper wordt in circulair bouwen. We moeten bouwen om de woningmarkt in Utrecht toegankelijker te maken. We zijn dan ook blij dat het college dit voortvarend oppakt. Wil de wethouder in lijn met de op te stellen omgevingsvisie kijken in een nieuw gebied of het mogelijk is te starten met pilotprojecten rondom circulair bouwen en hiervoor met een voorstel naar de raad te komen?

Ten slotte, de allergrootste uitdaging voor een toegankelijk Utrecht hebben wij, als gemeenteraad, helaas maar beperkt zelf in de hand. Onze bereikbaarheid. Utrecht is de ‘rotonde van Nederland’. En deze rotonde van Nederland staat bij de geringste tegenslag muurvast. Zoals u weet zien wij daarom bijvoorbeeld vlakbij de Varrolaan graag een intercitystation verrijzen. Of de NRU nu verdiept wordt aangelegd blijft een vraagteken. D66 is benieuwd hoe het college deze toegankelijkheidsuitdaging gaat oplossen samen met de provincie en met het Rijk. Hoe gaat de gemeente hier een rol in spelen?

D66 ging de gemeenteraadsverkiezingen in met kansen voor alle Utrechters. Het allerbeste onderwijs, prettig en betaalbaar wonen, en inzetten op duurzaamheid. Deze ambities zien we terug in het coalitieakkoord. Daarom is D66 Utrecht trots op dit coalitieakkoord en deze Voorjaarsnota. Voor een toegankelijk Utrecht blijven we ons als D66 inzetten. Zo bereiken we kansen voor iedereen. Van Leidsche Rijn Centrum tot aan de Varrolaan.

 

Utrecht groeit, zo ook het aantal Utrechters met een bijstandsuitkering. Maar de stad doet het slecht als het erom gaat te voorkomen dat mensen in de bijstand komen, laat staan ze uit de bijstand te helpen. Ten opzichte van 2010 is het aantal bijstandsgerechtigden gestegen met bijna 50 procent naar 12.770 Utrechters. Dit terwijl Amsterdam en Rotterdam te maken hebben met een groeiend aantal bijstandsgerechtigden van respectievelijk 18 procent en 21 procent. Deze steden doen het beter dan het Utrechtse college van burgemeester en wethouders. Belangrijke reden hiervoor is dat de huidige coalitie van D66, GroenLinks, SP en VVD ervoor kiest weinig tot geen nieuw beleid te maken op dit belangrijke beleidsveld. Ze sluit zich liever aan bij de in 2012 aangenomen economische agenda. Daarin stond dat de stad er makkelijk vanuit kon gaan dat wie in een uitkering terecht zou komen dat alleen nog maar tijdelijk (8 maanden) zou doen.

Enkeltje armoede

Stadsbelang Utrecht-fractievoorzitter Cees Bos: “De bijstand is een enkeltje armoede. Hoe fout kun je zitten door aan te nemen dat er alleen nog maar werkloosheid zit bij Utrechters die van de ene naar de andere baan gaan. De realiteit van vandaag is ernstig, als we alleen al kijken naar Utrechters in de bijstand zit meer dan 77 procent langer dan 1 jaar in de bijstand, 38 procent zit langer dan 4 jaar in de bijstand.” Utrechters in de bijstand hebben het zwaar, hun inkomen ligt op niveau sociaal minimum, elk dubbeltje moet worden omgedraaid. Veel gezinnen hebben te maken met problematische schulden en premieachterstanden. Zo’n 72 procent van de huishoudens met een bijstandsuitkering heeft een migratieachtergrond, een aanzienlijk deel heeft een vluchtelingenstatus.

Stadsbelang Utrecht vindt het tijd voor een Actieplan Bijstand.

Cees Bos: “Wij willen dat iedere Utrechter meedoet in de samenleving. Uitkeringsgerechtigden moet perspectief worden geboden door middel van opleiding, herscholing, verplicht vrijwilligerswerk en het aanbieden van (beschut) werk en plaatsing bij reguliere werkgevers met zo nodig loonsuppletie van de gemeente.”

Het actieplan zegt ook dat mensen met een migratieachtergrond Nederlands moeten leren, om meer kans te maken op de arbeidsmarkt (bij weigering korten op de bijstand). Er moet extra worden geïnvesteerd in voor- en vroegschoolse educatie, geen kind verdient het met een taalachterstand aan de basisschool te beginnen.

Cees Bos: “Wij pleiten voor Wijkinformatiepunten waar mensen aan de balie of, desgewenst in een spreekkamer voorlichting kunnen krijgen over alle hulp, bijstand, zorg en werk. Eenmaal contact opgenomen, neemt het zogeheten buurtteam het over. Iedereen doet mee, iedereen doet ertoe.”

Stadsbelang Utrecht wil dat iedereen in Utrecht meedoet en mee kan doen. Maar als je geen Nederlands spreekt, is het bijna onmogelijk om mee te doen. En dat is nu net waar het in veel gemeenten in Nederland fout gaat.

Taallessen verplicht

Per 1 januari 2016 is de participatiewet uitgebreid met een verplichte taaleis, taalplannen en taaltoetsen. Inwoners die afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering en onvoldoende kennis hebben van de Nederlandse taal moeten zich laten scholen. De gemeenten moeten alles in werking stellen om deze inwoners te helpen om te taal te kunnen spreken. Als inwoners hier geen zin in hebben, dan mag dit consequenties hebben voor een uitkering.

De gemeente Utrecht heeft echter gekozen voor een slappe aanpak: ‘De Utrechtse werkwijze’. Het huidige bestuur in Utrecht wil vooral ‘vrijblijvend’ en ‘terughoudend’ optreden. Het opleggen van consequenties voor de uitkering, als iemand geen zin heeft in het leren van de taal, ontbreekt volledig. Terwijl juist is gebleken dat dit soort gevolgen een enorme prikkel zijn om inwoners te bewegen om wel taallessen te gaan volgen. D66-wethouder Everhardt omschreef de houding van het college als volgt: “Met de sanctieregeling voor het niet voldoen aan de taaleis wil het college ontspannen omgaan. Utrecht heeft een beperkt budget en de aan te bieden taalcursussen moeten maatwerk zijn om een ‘gemotiveerd’ persoon de gelegenheid te geven deze stap te zetten.” Twee jaar na invoering van de taaleis/ taaltoets luidt staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) van Sociale Zaken de noodklok. Gemeenten doen volgens haar te weinig aan taallessen, steeds meer mensen in de bijstand hebben een grote taalachterstand en dreigen geheel buiten de samenleving te gaan vallen. Zij wil een meer verplichtende regeling.

Taal is de toekomst

Stadsbelang Utrecht maakt zich enorme zorgen over deze ontwikkeling. Inwoners die in de bijstand zitten mogen niet uitgesloten worden van onze samenleving. We moeten er alles aan doen om deze kwetsbare groep te helpen aan een goede toekomst. Iedereen moet mee kunnen doen, dat betekent dat ook iedereen de kans moet krijgen om mee te doen. Inwoners met een taalachterstand moeten we actief begeleiden en zorgen voor goed onderwijs. Inwoners die niet willen, moeten we prikkelen om wel naar taalles te gaan. Als dit kan door het aanpassen van een uitkering, dan doen we dat. Dit betekent een versnelde aanpak van het taalprobleem onder bijstandsgerechtigden in Utrecht. Op deze manier krijgen alle inwoners van Utrecht een kans op een succesvolle toekomst in onze prachtige stad.