Duidelijk!
De topman van ING krijgt salarisverhoging. Hij gaat van 2 naar 3 miljoen. Nou, leuk voor ‘m. Hij is geen ambtenaar, dus ik heb er als politicus niks mee te maken zou je denken, zeker niet als liberaal. Maar toch, toen ik het las was ik verontwaardigd. Ik vond het schaamteloos en niet passend bij onze samenleving. Was het de hoogte van het salaris? Nee, ik juich ook voor topvoetballers die meer verdienen. In Oranje dan, bij mijn PSV betalen ze dat geloof ik niet. Een ondernemer die op eigen risico een bedrijf uit de grond stampt, zich netjes aan de regels houdt en er veel succes mee heeft, mag van mij best meer dan 3 miljoen verdienen. Dus de hoogte kan het niet zijn. Was het dan de motivatie? “Hij acteert op eredivisieniveau, maar werd nog betaald op Jupiler niveau.” Ja, ik vond die motivatie lachwekkend. Wat is-ie dan zoveel beter gaan doen? Nog los van het feit dat ze bij ING niet echt op de hoogte zijn van voetbalsalarissen. Het gemiddelde in de eredivisie ligt op 280.000 euro en in de Jupiler league mag je blij zijn als je boven modaal verdient. Maar nee, eerlijk gezegd was ik al verontwaardigd voordat ik de motivatie hoorde. Dus dat kan de reden ook niet zijn. Nou moet je niet op je eerste reactie afgaan, maar ook na flink nadenken bleef ik het een slecht besluit van ING vinden. Een topman van een bank is namelijk niet hetzelfde als een ondernemer die met z’n eigen bedrijf risico’s neemt en dan rijk wordt. Een bank, vooral een grote bank, is vervlochten met onze samenleving. De risico’s liggen namelijk niet alleen bij de bank en haar aandeelhouders. Als het echt goed mis gaat draaien de belastingbetalers op voor het miljardengelag. Dat hebben we een paar jaar geleden wel gezien. Bij de vrijheid van ondernemen en geld verdienen, hoort ook verantwoordelijkheid nemen voor de risico’s die je voor onze samenleving vormt. Als liberaal zie ik het liefst dat deze verantwoordelijkheid door mensen zelf genomen wordt en niet door de overheid wordt afgedwongen. Het zou me een lief ding waard zijn als ING het besluit nu snel terugdraait. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Maar wat moet je als liberaal doen als die moraal ontbreekt? Jesse Klaver heeft nu een wet aangekondigd. Ik ken de inhoud niet, dus ga er geen oordeel over geven. Het is in elk geval te prijzen dat zijn mensen afgelopen weekend een wet hebben geprobeerd te schrijven. Daarnaast is het goed dat het kabinet voorstellen heeft aangekondigd. Dan kunnen we alles naast elkaar leggen en kijken wat het meest effectief en het beste is. Mijn hoofdlijn bij het beoordelen: als het prima gaat en je geen risico’s op de samenleving afwentelt, dan bepalen de aandeelhouders maar wat het salaris is. Dan kun je als klant gewoon naar een ander als je het er niet mee eens bent. Maar bij banken zijn er wel degelijk risico’s voor de samenleving en hele grote ook. Dus moet er wel iets geregeld zijn voor die verantwoordelijkheid als het mis gaat. Het is niet goed dat de samenleving moet betalen als het misgaat en de makers van de fouten dan vrijuit gaan met hun vorstelijke beloning - die ze weliswaar ontvingen maar klaarblijkelijk niet verdienden. Je kunt de maatschappelijke functie van banken en het maatschappelijke risico als het misgaat vormgeven door bescheiden salarissen voor bestuurders. Een andere optie is dat als het mis gaat en je bank een beroep moet doen op belastinggeld, de bestuurders persoonlijk maar fijn hun hoge salaris terugbetalen. Sowieso de bonus, maar ook dat hoge salaris. Misschien is alles boven het eredivisieniveau een goed richtsnoer - en dan ben ik nog in een milde bui. Dat zal een gezond effect hebben op hun risicobewustzijn. Dat zullen bankbestuurders natuurlijk niet vrijwillig doen, dus gaan we nu uitzoeken hoe we die maatschappelijke verantwoordelijkheid het beste kunnen regelen. Ondertussen is ING meer dan welkom het besluit terug te draaien. Want zoals gezegd: deze verhoging in de categorie ‘altijd de lusten, nooit de lasten’, die bevalt me niks. . . . . . Update: Dinsdagochtend kwam het nieuws dat ING de salarisverhoging heeft ingetrokken. Een verstandig besluit. Jammer dat vooraf dit inzicht ontbrak en er grote maatschappelijke druk nodig was om het kwartje te laten vallen. Hiermee is wel de aanleiding weg voor wat ik hierboven schreef, maar niet het onderliggende probleem. Wat de VVD betreft zijn we dus nog niet klaar en gaan we door met onderzoeken hoe we dit voor de toekomst beter kunnen regelen.
