Poliflw

‘Ik zie je’ is na ‘ik hou van je’ misschien wel het belangrijkste wat je tegen iemand kunt zeggen.

Maar hoe vaak zeggen we het eigenlijk? Wanneer heb jij het tegen iemand gezegd? Ik zie je. Ik hoor je. Wanneer hoorde je dat voor het laatst? Geen plan, niet al het geld van de wereld, geen debat kan daar tegenop. Erkenning.

Het gemis van mijn moeder, is niet het gemis van een lichaam, van een fysiek zijn. Het is het gemis van de vrouw die mij altijd zag zoals ik werkelijk ben. Altijd. Gezien worden zoals we zijn. We hebben allemaal nodig. Mensen die strijden die strijden tegen racisme, mensen die werken in de zorg. Nu zien we ze, nu zijn het helden, maar dat waren ze altijd al. En onze samenleving kent zoveel meer helden, die zijn wegbezuinigd, genegeerd, verstopt. Onderwijzers, kunstenaars, politie agenten, schoonmakers, klimaatactivisten, mensen die strijden tegen racisme. We zien jullie. 

Woorden kunnen krachtiger zijn dan duizend zwaarden, woorden kunnen inspireren en aanzetten tot grootse daden, maar woorden mogen nooit leeg zijn. Als je mensen werkelijk ziet, dan betekent dat ook iets voor je daden.

Nederland heeft nu massaal gezegd tegen de mensen in de zorg: ik zie je. Dat zijn woorden van hoop. Maar deze woorden blijven leeg als je niets doet aan de werkdruk en onderwaardering. Daarom moet de zorg niet alleen een bonus krijgen voor hun harde werk tijdens Corona, maar structureel betere beloning omdat hun goede werk ook structureel is. Nederland ziet eindelijk de waarde van schoonmakers, mensen in de distributie centra, vakkenvullers. Eindelijk is duidelijk wat de echt cruciale beroepen van onze samenleving zijn. Maar als we deze mensen echt zien, dan zie we hun struggle om rond te komen. Dan geef je geen miljarden aan multinationals, dan verhoog je het minimumloon.

Na de immense Klimaatprotesten van vorig jaar zei de regering eindelijk: de aanpak van klimaatverandering is prioriteit. Maar als je het geluid van de klimaatgeneratie echt hoort, dan accepteer je niet langer dat grote vervuilende bedrijven niet hoeven te betalen. Dat de CO2-heffing wordt afgezwakt, dat het vliegverkeer weer moet gaan groeien, dan zoek je in de coronacrisis geen reden om een stapje minder doen, maar zet je een tandje bij. 

Ik vind het een groot compliment waard dat Mark Rutte eindelijk erkent dat er sprake is van institutioneel racisme, al wil hij het niet zo noemen. Die woorden inspireren, maar moeten ook aanzetten tot grootse daden. In deze maand van Keti Koti kan hij, als premier van alle Nederlanders, deze woorden betekenis geven door namens Nederland excuses te maken voor het slavernijverleden. Want een sorry voor toen, is zoveel meer dan een excuus. Je kan alleen verder met de toekomst als wij ons verleden erkennen. Het is de sterkst denkbare erkenning van de pijn van velen. Het zegt: ik zie je.

Corona heeft ons de wereld op een andere manier laten zien. Dat betekent dat we niet terug kunnen naar hoe het was. Niet terug kunnen naar bezuinigen op de zorg, de politie en het onderwijs, cultuur. Niet terug kunnen naar ongeremd de wereld over vliegen. Niet terug kunnen naar bedrijven die in goede tijden alle winst houden en in slechte tijden de rekening bij gewone mensen ophouden. Niet terug kunnen naar wegkijken van racisme.

En laat niemand je vertellen dat je moet wachten. Wachten tot het wél uitkomt om te demonstreren. Wachten tot het wel uitkomt om klimaatverandering aan te pakken. Wachten tot het juiste moment om de bio industrie af te schaffen. Wachten tot KLM is gered voordat we de zorg kunnen belonen. Wachten tot we de culturele sector kunnen redden. De vraag om te wachten, is een excuus van de gevestigde orde om niet te hoeven veranderen.

De tijd van wachten is voorbij. En die grote verandering kunnen we niet over laten aan de mensen en aan de partijen die de wereld van voor Corona gemaakt hebben. Daarom ben ik erop gebrand om GroenLinks voor het eerst een regering in te leiden. Samen met onze linkse en progressieve bondgenoten van PvdA, SP en D66. Omdat onze beweging de beste garantie is dat we niet teruggaan naar hoe het was, terug naar de status quo.

Wij zijn de beste garantie op verandering.

Vijf jaar geleden begon ons avontuur. Vier zetels, geen geld, een uphill battle. We voelden ons een start up, knoopten de eindjes aan elkaar en bouwden op creativiteit, vastberadenheid en branie misschien wel de mooiste campagne uit de Nederlandse geschiedenis. Hoe anders is het nu. We besturen in meer dan 100 steden, leveren de burgermeester van onze hoofdstad, zitten in driekwart van de provinciale besturen. Voor onze organisatie werken inmiddels meer dan 100 mensen en in de tweede Kamer heb ik 13 collega’s.

Maar met al dit waar we hard voor hebben gewerkt en wat we de afgelopen jaren hebben verdiend gaan we niet de volgende verkiezingen winnen. De kracht van onze campagne begint bij creativiteit, vastberadenheid & branie. De kracht van onze campagne ben jij. De kracht van onze campagne is dat wij een beweging zijn die staat voor een visie die durft in te gaan tegen de status quo. Die gelooft dat grote bedrijven de rekening moeten betalen, niet gewone mensen. Die gelooft dat de aanpak van klimaatverandering niet een optie, maar noodzaak. Die gelooft dat Nederland zich niet moet verstoppen achter de dijken, maar een leidende rol in de wereld moet spelen. Die gelooft dat ieder mens gelijk geschapen is, maar vooral gelijke behandeling verdient. Dat is wie wij zijn.

Wij staan ergens voor. Dat maakt ons gehaat, en het maakt ons geliefd. Het maakt mij trots om onderdeel te zijn van deze beweging. Vol dankbaarheid aanvaard ik vandaag opnieuw het lijsttrekkerschap van GroenLinks.

Ik voel me door jullie gezien en ik wil dat jij weet dat ik je zie. Wij gaan de verkiezingen winnen. Niet voor onszelf, maar voor iedereen die zich genegeerd en ongezien voelt. Voor de klimaatgeneratie. Voor de vaders en moeder die de eindjes aan elkaar moeten knopen. Voor de helden van de zorg. Voor de strijders tegen racisme. Voor kunstenaars. Voor jongeren die tegen muren oplopen. Voor alle harde werkers van Nederland. 

Wij horen bij elkaar.

Samen zijn wij één beweging.

Ik sluit af met de voor mij belangrijkste levensles. De woorden waarmee ik mijn aanvaardingsspeech vijf jaar geleden afsloot. En het credo dat mij op de moeilijkste momenten in beweging houdt en ons ook bij de volgende verkiezingen naar de overwinning zal leiden. Het enige wat tussen jou en je dromen staat is je angst om te falen. Laat die angst los en alles is mogelijk. 

Wij gaan Nederland veranderen. 

 

Maandag debatteerden Tweede Kamerleden en Europarlementariërs gezamenlijk over de Staat van de Europese Unie. Eickhout wil van premier Mark Rutte weten waarom de Nederlandse regering dwarsligt bij voorstellen om te voorkomen dat Europese burgers bij een volgende crisis weer te rekening gepresenteerd krijgen. Dit is zijn analyse over de staat van de Europese Unie in Nederland.

Het is tien jaar geleden dat de financiële crisis in de Verenigde Staten begon. Na een periode van groei stortte de economie keihard in, met grote menselijke gevolgen. Werkloosheid, armoede, onzekerheid, politieke spanningen in Europa.

Inmiddels zien de economische groeicijfers er rooskleurig uit en trekt ook de werkgelegenheid aan. De economie krabbelt op na een lange periode van crisis. Toch zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de groeicijfers.

Niet voor alle Europeanen

Ten eerste: het economisch herstel bereikt lang niet alle Europeanen.

De eurozone bereikte qua omvang van de economie in 2016 weer het niveau van voor de crisis. Maar kijken we naar armoedecijfers van Eurostat, dan zien we dat er in de eurozone 5,8 miljoen mensen meer die in armoede leven dan voor de crisis.

De werkgelegenheid stijgt, maar ook het aantal Europeanen dat tegen hun wil een tijdelijk contract of een nul-uren-contract heeft. Het percentage jongeren dat geen baan heeft en geen opleiding volgt, is hoger dan in 2008.

Buitengewoon beleid

Ten tweede: het herstel is in grote mate te danken aan een buitengewoon monetair beleid.

De rente staat op nul procent en de Europese Centrale Bank (ECB) heeft ongekende hoeveelheden obligaties opgekocht. De ECB moest handelen omdat de politiek het naliet of te traag was. Het is maar zeer de vraag of de ECB bij een volgende klap nog genoeg mogelijkheden heeft om de economie te stabiliseren.

Ten derde: De groeicijfers van nu zeggen weinig over het vermogen van de eurozone om een nieuwe crisis te voorkomen, of om een nieuwe schok te doorstaan zonder dezelfde sociale ellende die we in de eurocrisis hebben gezien in grote delen van de unie.

Momentum

Er is een momentum om het bouwwerk van de eurozone te versterken. Er ligt een routekaart van de Europese Commissie. De Franse president Emmanuel Macron wil de eurozone schokbestendig maken en optreden tegen sociale dumping. Het eerste hoofdstuk van het Duitse coalitieakkoord bevat een agenda voor een rechtvaardig Europa van gelijke kansen. Duitsland en Frankrijk hebben aangekondigd samen het voortouw te willen nemen.

In de Tweede Kamer en in het Nederlandse kabinet wordt er vaak argwanend gekeken naar deze ontwikkelingen. Het is Nederland goed recht om een eigen lijn te trekken, maar trekt Nederland niet aan de verkeerde kant? De regering wil door met de euro, maar staat op de rem bij vrijwel alle mogelijke voorstellen om de muntunie stabieler en socialer te maken.

Moet de ECB, waarop geen enkel parlement controle kan uitoefenen, dan straks opnieuw de kastanjes uit het vuur zal halen als een euroland in de problemen komt?

Is de eurozone in staat is om de klap op te vangen als de markten het vertrouwen verliezen in - pak hem beet - Italië? Is het verantwoord om alle discussies over een versterking van de eurozone te blokkeren?

Dr. No

Wopke Hoeksta, de Nederlandse minister van Financiën stuurde samen met een paar kleine noordelijke euro en niet-eurolanden een brief waaraan hij de bijnaam Dr. No heeft te danken.

In plaats van aan te haken bij nieuwe Duits-Franse initiatieven voor een stabielere en crisisbestendige eurozone, lijkt de strategie van Nederland om Duitsland op de lijn van oud-minister Schäuble te krijgen: grote spaaroverschotten, meer vrijhandel, meer interne markt en bovenal bezuinigen om het stabiliteitspact te respecteren.

Natuurwet

“Het eigen huis op orde” noemt de regering het. Maar het is precies dit beleid, dat de onzekerheid van Europanen heeft vergroot. Het is het beleid dat de politieke verhoudingen tussen noord en zuid op scherp heeft gezet.

Wat nog wel het meest aan stoort, is de manier waarop de premier dit beleid verkoopt alsof het een natuurwet is.

Het is een economisch beleid toegesneden op multinationals die nauwelijks belasting afdragen. Meer markt en snijden in de sociale zekerheid en de publieke sector. Het is dit rechtse recept dat als alternatiefloos wordt gepresenteerd, waardoor burgers zich afkeren van de EU.

Lage staatsschuld

In zijn speech in Berlijn beweerde de premier dat landen met een lage staatsschuld goed voorbereid zijn op de volgende crisis. Maar Spanje en Ierland hadden voor de crisis een staatsschuld van ver beneden de zestig procent van het BBP en moesten daarna toch bij het noodfonds aankloppen. Waarom ziet deze regering de staatsschuld als grote boeman? En is het een goed vooruitzicht als overheden opnieuw inspringen voor private schulden?

Gezonde langer termijn overheidsfinanciën zijn belangrijk, maar het was het de uit de klauwen gewassen financiële sector, de oververhitting van de huizenmarkt, een overschot aan krediet die onder andere Spanje en Ierland deden ontsporen.

Gereguleerde interne markt

Dan het andere stokpaardje van de regering: de interne markt. Die kan ons welvaart brengen, zeker. Maar alleen onder voorwaarde dat die goed gereguleerd is. Door alleen te concentreren op het wegnemen van barrières maken we dezelfde fout als in de jaren voorafgaand aan de crisis. Toen konden kredieten op steeds verder gedereguleerde markten ongeremd naar Zuid-Europa vloeien en financiële producten alsmaar complexer en gevaarlijker worden. Het liberaliseren van het dienstenverkeer heeft bovendien voor sociale spanningen gezorgd, onder andere in de transportsector.

Verdere verdieping van de interne markt kan alleen als dit leidt tot een verbetering van de sociale situatie. Niet voor niets stemde het Europees Parlement vorige week het controversiële voorstel voor de e-card voor diensten weg.

Belasting op techbedrijven

“Het huis op orde” betekent wat mij betreft dat de eurolanden garanderen dat gewone mensen nooit meer de prijs betalen voor onverantwoorde risico’s die in de financiële sector genomen worden.

“Het huis op orde” betekent wat mij betreft dat de EU-lidstaten eindelijk in staat worden gesteld om de grootste bedrijven fatsoenlijk belasting te laten betalen. Zorg dat de race naar de bodem bij vennootschapsbelasting gestaakt wordt. Dat er met een Europese grondslag niet langer met winsten geschoven kan worden.

Onder andere Frankrijk wil vaart maken met een Europese aanpak voor een belasting op de grote techbedrijven. Bij het debat over de Europese Raad bespeurde was er bij de minister-president weinig enthousiasme over de nieuwe voorstellen van de Europese Commissie. Ik zie het gevaar dat Apple, Facebook, Google nog jarenlang vrijwel geen belasting afdragen als we moeten wachten totdat er in G20 of OESO-verband overeenstemming.

Nog niet stormbestendig

De economische groeicijfers mogen ons geen zand in de ogen strooien. De eurozone is nog niet stormbestendig en presteert te mager op sociaal vlak. Tien jaar na de crisis is het hoog tijd om dat aan te pakken. Niet alleen met de zeven dwergen uit het noorden maar met al onze bondgenoten in Europa.