Het is nog geen vier jaar geleden dat er een streep ging door het plan van het realiseren van een burgerluchthaven op de voormalige vliegbasis Twenthe. Er is veel tijd, geld en energie gestoken in het mogelijk maken van personenvliegverkeer op Twente. Maar dat plan werd dus niet verder voortgezet. Dus, tijd voor nieuwe plannen. Maar wat? In een zogeheten longread beschouwt raadslid Arjan Kampman het proces van de afgelopen vier jaar.
Leestijd: 11 minuten. Kan dat niet kort, zult u denken? Wel, het realiseren van zo’n ingrijpende ruimtelijke ontwikkeling is nu eenmaal complex en dat voor elkaar krijgen met veel partijen maakt het nog veel ingewikkelder. Snel naar ons standpunt over het nieuwe bestemmingsplan? Klik hier.)
Geen vliegveld. Maar dan?
De gewijzigde situatie vroeg om een gewijzigd plan. Hoe ga je een gebied met potentieel zowel op het gebied van groen als economie slim inzetten om de sterktes van de stad en de regio te ondersteunen? Zoals voorgaande zin al doet vermoeden: een goede balans tussen groen en economie is nodig om te zorgen dat beide doelen goed uit de verf komen.
Diversiteit in kwaliteit
De groene (en blauwe) kwaliteiten van het gebied ten noorden van Enschede zijn onmiskenbaar bijzonder. De aanwezigheid van een militaire basis heeft er jarenlang voor gezorgd dat flora en fauna zich in relatieve rust hebben kunnen ontwikkelen. Er heeft zich een ecosysteem ontwikkeld met grote diversiteit en grote schoonheid.
Maar ook de aanwezigheid van de infrastructuur als gevolg van de militaire basis biedt kansen: de landingsbaan is uniek, en biedt samen met de bunkers en gebouwen een zekere kans voor nieuwe economische bedrijvigheid. Daarbij is het niet onlogisch aan te sluiten bij de economische kracht van Twente: innovatie, ondernemerschap en hoogwaardige technologie.
Proces
Vele tientallen technische sessies, bijeenkomsten en wat meer zijn er in de afgelopen jaren gehouden. Alles met het doel om te komen tot een zinvol plan dat recht doet aan alle bovenstaande kwaliteiten. Als PvdA hebben we altijd gepleit voor een plan voor het gehele gebied, zodat de afzonderlijke delen met elkaar in samenhang worden ontwikkeld.
De ingestelde adviescommissies ‘Topteam’ en ‘Kwaliteitsteam’ hebben geadviseerd hoe we daarin slim kunnen optrekken. Op basis van hun advies is de hoofdlijn voor de ontwikkeling vastgesteld.
Kwaliteit boven alles
In deze raadsperiode is voor ons het motto ‘Kwaliteit boven alles’ leidend geweest. Geen platte ontwikkeling en iets dat ook echt iets toevoegt aan wat we al hebben. Het instellen van een zogenoemde ‘Onafhankelijke gebiedsregisseur’, waarvoor we met enkele andere partijen een motie hebben ingediend, heeft daarbij moeten helpen. Die kan als een soort spelverdeler bewaken dat er inderdaad in samenhang wordt ontwikkeld. Wat ons betreft blijft zo iemand ook in de toekomst hard nodig.
Daarvoor volgt dus nog een initiatief in de raad om de toekomst van de gebiedsregisseur veilig te stellen. Het zou goed zijn als ook Provinciale Staten, de andere belangrijke partij in deze, zich hieraan committeert.
Een nieuwe organisatie…
Voor het realiseren van de burgerluchthaven werd ooit ADT ingesteld: Area Development Twente. Die organisatie was gericht op dat ene doel. Maar nu het doel veranderd is, is het ook goed na te denken of de nieuwe organisatie wel bij het nieuwe doel past. Daarom moeten we de komende tijd goed nadenken over hoe we het ingewikkelde samenspel tussen alle belanghebbenden wel willen organiseren. Maar het is duidelijk dat ADT in haar oude vorm de langste tijd heeft gehad.
…Met een nieuw plan
De basis voor het nieuwe plan ligt vast in het bestemmingsplan. Voor de fanatieke lezer: het gehele raadsvoorstel beslaat maar liefst 6.000 pagina. Een hele opgave om je doorheen te worstelen en onze voorspelling is dat er aan het eind niemand is die alle pagina’s tot op de letter nauwkeurig heeft gelezen.
Het voorstel bevat een integraal plan, alsook een plan voor de afzonderlijke onderdelen. Ook zijn alle reacties en zienswijzen die zijn gegeven op het plan opgenomen, inclusief een uitgebreide reactie daarop.
Nu, vier jaar later, is het dan ook tijd om een besluit te nemen waarmee veel in werking wordt gezet.
Onze uitgangspunten
Zoals gezegd: zorg dat het gebied in samenhang wordt ontwikkeld. De kracht en kwetsbaarheid schuilt niet alleen in de afzonderlijke gebieden en krachten, maar in het geheel der dingen. Het moet ook bijdragen aan de ontwikkeling van Enschede. Op alle vlakken.
Economisch gezien hebben we als Enschede een flinke opgave. Op sommige plekken gaat het heel goed. Zie het Kennispark en de bruisende binnenstad, waar volop ontwikkeling is waar we als stad alleen maar heel trots op kunnen zijn. Tegelijkertijd zien we ook de worsteling om iedereen aan het werk te krijgen, waarbij extra aandacht nodig is voor het verbeteren van de kansen van mensen met een praktijkopleiding. Het is een kwestie van lange adem en stug doorzetten op een heldere koers om daar stappen in te kunnen maken.
Maar ook het zijn van een prettige stad om te wonen en te recreëren biedt het luchthavengebied kansen. De Stichting Lonnekerberg (StiL) is niet voor niets zo trots op het gebied waar zij zich sterk voor maakt. Unieke natuur, dichtbij de stad, die voor rust en recreatie een aantrekkelijke plek vormt.
Komen die tot haar recht?
In de afgelopen weken hebben we gepuzzeld of het nieuwe bestemmingsplan voldoet aan onze uitgangspunten. Aan de ene kant zijn we blij met een aantal ontwikkelingen, en tegelijkertijd zijn er zorgen over een aantal aspecten van het voorstel.
Voor het noordelijk gebied van het terrein zijn de plannen goed. Hier kunnen we ons prima in vinden. Niet een zoveelste bedrijventerrein, maar een unieke locatie waar innovatief gewerkt en ontwikkelt kan worden. De plannen voor dat deel sluiten mooi aan bij de eerdere adviezen van het Top- en Kwaliteitsteam. De ontwikkeling kan een belangrijke bijdrage leveren in het aanjagen van de Twentse economie, en daarmee ook de werkgelegenheid stimuleren. Belangrijk is wel dat we aandacht blijven houden voor reeds aanwezige cultuurhistorische waarden van het gebied en het behoud daarvan.
Kritische noot
In tegenstelling tot de voorgestelde plannen voor het noordelijk gedeelte, zijn we aanzienlijk kritischer op de plannen rond het terrein van ondernemer Van Eck. De daar voorgestelde plannen ten aanzien van de natuur (de Lonnekerberg) en het dorp Lonneker kunnen niet op onze steun rekenen. Wat ons betreft wordt een te zware milieucategorie voorgesteld, en is de geluidscontour veel te ruim. Ook met een minder zware milieucategorie en kleinere geluidscontour moet daar op prima wijze een evenementenlocatie met aantrekkelijke evenementen te exploiteren zijn.
De kracht van de natuur in dit gebied komt daardoor onder druk te staan. Tel daarbij op dat de economische activiteiten op het terrein niet als buitengewoon kan worden gezien en niet zorgt voor enorme werkgelegenheid, dan slaat de balans hier naar een negatief oordeel. Alle ontwikkelingen en plannen tot nu toe hebben ons niet gesterkt in het feit dat dit gebied enorm bij gaat dragen aan de economische ontwikkeling van Twente en de werkgelegenheid.
Besluitvorming in de gemeenteraad
Op 6 maart is er een extra vergadering van het stadsdeel Noord in het stadhuis waarbij de plannen op de agenda staan. Op 12 maart dient de gemeenteraad te besluiten over het nieuwe bestemmingsplan. En de vraag is wat wijsheid is. Moeten we ervoor gaan om het gebied nu toch op te knippen in het bestemmingsplan? Daar waar er geen bezwaren zijn, vaststellen en snel aan de slag met de verdere ontwikkelingen. En voor het gebied waar we bedenkingen hebben meer tijd uittrekken om te komen tot betere plannen?
Tegelijkertijd vinden we ook dat de ondernemer van Eck recht heeft op een duidelijk antwoord en vastgesteld bestemmingsplan. Al zou dat slecht nieuws voor hem kunnen zijn omdat dan niet alle gewenste activiteiten mogelijk zijn.
Zijn er nog dingen die u ons de komende dagen, richting 12 maart, mee zou willen geven, dan horen wij dat graag? Mail mij op a.kampman@enschede.nl
Ps. Dit artikel was 1.292 woorden. Nog lang geen 6.000 pagina’s. Mocht u wel alle 6.000 pagina’s willen lezen, het raadsvoorstel met bijlagen vindt u hier: http://www.raad053.nl/vergaderingen/00006/00047/?risMeetingDate=1520290800&start=66600&end=77400#agenda1.
Het bericht Longread: van Luchthaven naar …? verscheen eerst op PvdA afdeling Enschede.
