Poliflw

Later die dag heb ik op verzoek van minister Grapperhaus en samen met collega Kees van der Staaij telefonisch overlegd met vertegenwoordigers van kerken over hun rol in deze crisis en hun aanbod om te helpen waar nodig en hun gebouwen beschikbaar te stellen.

Ondertussen zaten partijgenoten Carola Schouten en Arie Slob met andere leden van het kabinet en experts in crisisoverleg, wat leidde tot sluiting van scholen en de horeca. Een zondag zoals we die als land, en ook ikzelf, nooit eerder hebben gehad.

Een voortwoekerend virus heeft hele delen van de wereld lam gelegd en ons tot een ander leven gedwongen. Voor zover we de illusie hadden meesters te zijn van ons eigen leven, dan zijn we daar hopelijk van genezen.

Het Coronavirus is sterker dan onze afweer en dan de vaccins die we tot nu toe hebben. Het veegt onze totaal volgeplempte agenda’s halfleeg. Het laat ons zien hoe afhankelijk we zijn van elkaar. We zijn afhankelijk van het eten van boeren, van het werk van werkgevers, van opdrachten van klanten, van inkomen, van kundig en toegewijd zorgpersoneel, van leerkrachten, van elkaar.

Opeens merk je hoe kwetsbaar we zijn. Hoe vaak je op normale dagen de hand van een ander schudt. En hoe afhankelijk we zijn van een ingenieus sociaal en economisch systeem dat we niet langer als vanzelfsprekend kunnen beschouwen. Overigens blijkt opeens ook dat voor sommige mensen wiet en toiletpapier tot hun eerste levensbehoeften behoren. Een crisis haalt niet bij iedereen het beste naar boven. En natuurlijk koester ik zelf mijn tijdelijke politieke overwinningen met de sluiting van coffeeshops en bordelen. Maar daarna moeten we vooral om ons heen kijken en zien dat we elkaar nog hebben. En dat we op elkaar zijn aangewezen.

Mijn eigen moeder bevindt zich in een bij dit niets ontziende virus kwetsbare groep. Met haar honderdduizenden anderen. Dat doet het appel op ons om allereerst naar hen om te zien. In Italië is het soms zo dramatisch dat een oudere alleen moet sterven, omdat iedereen uit angst voor besmetting op afstand blijft. Ik hoop en bid dat dat hier niet zal gebeuren en dat als het virus verder toeslaat we de moed hebben om dan toch naast een stervende te gaan zitten. Als een kleine navolging van pater Damiaan die in de 19e eeuw op een eiland in de Grote Oceaan zich inzette voor leprozen. Niemand mag in de steek gelaten worden, zeker niet in het stervensuur.

Als ook iets is toegenomen, dan is het wel mijn diepe respect en enorme waardering voor mensen die in de zorg aan het front staan. Met risico’s voor de eigen gezondheid wordt nu in ziekenhuizen met grote toewijding zorg verleent aan mensen die soms dood- en doodziek zijn.

Het mooie van deze beproeving is ook dat veel mensen opstaan en van alle kanten hulp wordt geboden. Studenten bieden zich aan om vrijwilliger te worden in ziekenhuizen en bij kinderopvang. Kerken en christelijke organisaties zijn hard aan het werk om ervoor te zorgen mensen die willen helpen en mensen die hulp nodig hebben elkaar kunnen vinden. Op Twitter waar we anders elkaar hele dagen verbaal te lijf gaan, bieden mensen die nu tijd over hebben zich aan om in te springen waar ze mensen tekortkomen.

Politiek is er opeens een bereidheid om de kleine meningsverschillen, waarover we anders hele dagen kibbelen, opzij te schuiven en samen te werken in een nationale bestrijding van deze crisis. De tweets van politici die het kabinet tot van alles oproepen beschouw ik maar als onbeholpen pogingen daarbij.

En woensdag is er een Dag van Nationaal Gebed waar iedereen aan mee kan doen. Zie ook: https://portal.eo.nl/zondag/nationaal-gebedDat is een mooi moment om onze zorgen bij God te brengen, want wat er ook gebeurt, Hij is erbij. En het is een mooi moment om te bidden voor geliefden en voor iedereen die nu onze steun nodig heeft.

Ons leven valt even stil om vervolgens het leven weer te herontdekken. In een hectisch en jachtig leven waarin we elkaar vaak kwijt zijn, zien we elkaar nu weer en merken we dat we elkaar heel hard nodig hebben.

(Deze column verschijnt morgen ook in het Nederlands Dagblad)

Lof voor al het personeel in de zorg, dat extra risico loopt maar zich met hart en ziel inzet voor de zieke medemens.

Alle mensen die te maken hebben met het virus wens ik beterschap.

En ik wil graag mijn medeleven betuigen aan de nabestaanden van de zes mensen die inmiddels zijn overleden.

Ondertussen handelt het kabinet. Het luistert naar experts en met zijn beste weten doet het kabinet zo goed mogelijk wat het kan.

Hoewel niemand hier kan pretenderen alles te weten, is het wel goed om dit debat te voeren, omdat we met elkaar wel meer weten en in de aanscherping de bestrijding van deze pandemie kunnen verbeteren.

Toch hebben veel mensen het gevoel dat Nederland steeds een stap achter loopt: het virus verspreidt zich snel en de maatregelen die worden genomen lijken steeds te laat te komen. Die emotie is heel begrijpelijk.

Juist op dat soort momenten is communicatie cruciaal:

Eerlijkheid, suggereer niet dat alles onder controle is, terwijl dat niet zo is.

Vaker, dagelijkse persconferentie om de actuele stand van zaken toe te lichten.

De overheid mag wat mij betreft ook duidelijker maken waaróm we deze maatregelen nemen en het anders aanpakken dan andere landen.

Toegankelijk: inmiddels is er een gebarentolk aanwezig bij de persconferenties, waarmee uitvoering wordt gegeven aan een motie van de ChristenUnie.

Het is goed dat vandaag verdergaande maatregelen zijn genomen. Het RIVM geeft aan dat de situatie in Nederland aan het kantelen is dat we in een nieuwe fase komen. Een fase waarin we geen grip meer hebben op de infecties en de bron. Dit is zorgelijk, maar het laat ook het belang van stevige maatregelen zien. De capaciteit van onze zorg is niet toereikend voor een hoge piek in het virus, zoals we in Italië nu zien gebeuren. De situatie is ernstig.

We mogen hier niet luchthartig over doen. Het appel op de bevolking om zich te houden aan de voorgestelde maatregelen kan niet indringend genoeg zijn. Je doet dit niet alleen voor jezelf, maar vooral ook voor je kwetsbare medemens. Dierbaren die misschien op hoge leeftijd zijn, maar die we niet kwijt willen. Mensen, vraag je niet af ‘wat kan er met mij gebeuren?’, maar ‘wat kan er gebeuren met mijn naasten’?

Minister Grapperhaus is minister voor de erediensten. Van hem vraag ik om overleg met de kerken over wat er aanstaande zondag gebeurt.

Ik heb een aantal vragen voor het kabinet:

Waarom wordt er niet veel meer getest? Meten is weten.

Niet iedereen wordt meer getest, bijvoorbeeld gezinsleden van mensen die het virus hebben opgelopen en die klachten hebben. Er zijn veel meer mensen ziek dan op de teller van het RIVM staat. Kan dit op een of andere manier inzichtelijk worden gemaakt? Dat is immers die eerlijke informatie.

Het RIVM baseert zich op het uitgangspunt: hoe zieker, hoe besmettelijker. Er zijn in de wetenschap ook andere onderzoeken die lijken aan te tonen dat het virus al wel overdraagbaar is vóórdat er symptomen zijn of als er alleen milde klachten zijn. Ik ben geen wetenschapper, maar dit verontrust mij wel.

Is de minister bekend met de uitspraken van deze wetenschappers, die in een andere richting wijzen? Vindt hij het op basis daarvan nodig om de ingezette strategie om het virus in te dammen verder bij te stellen?

Mensen in de zorg zijn extra kwetsbaar en tegelijkertijd hebben we hen hard nodig. Laten we hen goed beschermen! Zijn er nu voldoende beschermingsmiddelen voor het personeel? Welke afspraken heeft de minister hierover in Europa gemaakt? Welke afspraken heeft de minister met de sector kunnen maken over snelle uitbreiding van het personeel als dat nodig is? En hoe staat het met de capaciteit van onze intensive care-afdelingen?

Er zijn basisvoorzieningen die gegarandeerd moeten worden. Ik denk daarbij niet alleen aan de zorg, maar ook aan onze voedselvoorziening. Hiervoor zal altijd maatwerk nodig zijn. Hoe gaat het kabinet dit aanpakken?

Over het onderwijs zijn veel vragen. Inmiddels weten we dat onderwijsorganisaties en schoolleiders de lijn van het kabinet steunen. En toch is het goed om antwoord te geven op de vraag waarom we nu niet verdergaande maatregelen nemen. En kunnen scholen eigen maatregelen nemen in overleg met de veiligheidsregio? Hoe steunen we de scholen daarbij?

Er zijn ook vragen over vluchten vanuit risicogebieden, die nog steeds worden toegelaten. Waarom wordt daarvoor gekozen?

Als Tweede Kamer zelf hebben we een voorbeeldfunctie. Daarom is het goed dat het Presidium heeft besloten dat we ons hier niet meer in grote groepen ophouden.

Het coronavirus raakt onze economie hard. Het is goed dat het kabinet hiervoor maatregelen neemt. Ondernemers moeten uitstel van betaling kunnen aanvragen bij de Belastingdienst maar velen kunnen momenteel helemaal niet communiceren met de Belastingdienst door de overhaaste invoering van eHerkenning. Hoe wordt dit opgelost?

Welke sectoren worden direct getroffen en welke op de langere termijn? Wat doet het kabinet voor deze sectoren?

Bij de Troonrede sluit onze Koning altijd af met de mooie woorden waarmee hij het kabinet en de Staten-Generaal laat weten dat velen, samen met hem, bidden om wijsheid, kracht en Gods zegen.

Ik wil juist op dit moment die woorden weer onderstrepen. Weet dat velen bidden. En ik doe mee. Want dit is wat we nu meer dan ooit nodig hebben: wijsheid, kracht en zegen.

Lof voor al het personeel in de zorg, dat extra risico loopt maar zich met hart en ziel inzet voor de zieke medemens.

Alle mensen die te maken hebben met het virus wens ik beterschap.

En ik wil graag mijn medeleven betuigen aan de nabestaanden van de zes mensen die inmiddels zijn overleden.

Ondertussen handelt het kabinet. Het luistert naar experts en met zijn beste weten doet het kabinet zo goed mogelijk wat het kan.

Hoewel niemand hier kan pretenderen alles te weten, is het wel goed om dit debat te voeren, omdat we met elkaar wel meer weten en in de aanscherping de bestrijding van deze pandemie kunnen verbeteren.

Toch hebben veel mensen het gevoel dat Nederland steeds een stap achter loopt: het virus verspreidt zich snel en de maatregelen die worden genomen lijken steeds te laat te komen. Die emotie is heel begrijpelijk.

Juist op dat soort momenten is communicatie cruciaal:

Eerlijkheid, suggereer niet dat alles onder controle is, terwijl dat niet zo is.

Vaker, dagelijkse persconferentie om de actuele stand van zaken toe te lichten.

De overheid mag wat mij betreft ook duidelijker maken waaróm we deze maatregelen nemen en het anders aanpakken dan andere landen.

Toegankelijk: inmiddels is er een gebarentolk aanwezig bij de persconferenties, waarmee uitvoering wordt gegeven aan een motie van de ChristenUnie.

Het is goed dat vandaag verdergaande maatregelen zijn genomen. Het RIVM geeft aan dat de situatie in Nederland aan het kantelen is dat we in een nieuwe fase komen. Een fase waarin we geen grip meer hebben op de infecties en de bron. Dit is zorgelijk, maar het laat ook het belang van stevige maatregelen zien. De capaciteit van onze zorg is niet toereikend voor een hoge piek in het virus, zoals we in Italië nu zien gebeuren. De situatie is ernstig.

We mogen hier niet luchthartig over doen. Het appel op de bevolking om zich te houden aan de voorgestelde maatregelen kan niet indringend genoeg zijn. Je doet dit niet alleen voor jezelf, maar vooral ook voor je kwetsbare medemens. Dierbaren die misschien op hoge leeftijd zijn, maar die we niet kwijt willen. Mensen, vraag je niet af ‘wat kan er met mij gebeuren?’, maar ‘wat kan er gebeuren met mijn naasten’?

Minister Grapperhaus is minister voor de erediensten. Van hem vraag ik om overleg met de kerken over wat er aanstaande zondag gebeurt.

Ik heb een aantal vragen voor het kabinet:

Waarom wordt er niet veel meer getest? Meten is weten.

Niet iedereen wordt meer getest, bijvoorbeeld gezinsleden van mensen die het virus hebben opgelopen en die klachten hebben. Er zijn veel meer mensen ziek dan op de teller van het RIVM staat. Kan dit op een of andere manier inzichtelijk worden gemaakt? Dat is immers die eerlijke informatie.

Het RIVM baseert zich op het uitgangspunt: hoe zieker, hoe besmettelijker. Er zijn in de wetenschap ook andere onderzoeken die lijken aan te tonen dat het virus al wel overdraagbaar is vóórdat er symptomen zijn of als er alleen milde klachten zijn. Ik ben geen wetenschapper, maar dit verontrust mij wel.

Is de minister bekend met de uitspraken van deze wetenschappers, die in een andere richting wijzen? Vindt hij het op basis daarvan nodig om de ingezette strategie om het virus in te dammen verder bij te stellen?

Mensen in de zorg zijn extra kwetsbaar en tegelijkertijd hebben we hen hard nodig. Laten we hen goed beschermen! Zijn er nu voldoende beschermingsmiddelen voor het personeel? Welke afspraken heeft de minister hierover in Europa gemaakt? Welke afspraken heeft de minister met de sector kunnen maken over snelle uitbreiding van het personeel als dat nodig is? En hoe staat het met de capaciteit van onze intensive care-afdelingen?

Er zijn basisvoorzieningen die gegarandeerd moeten worden. Ik denk daarbij niet alleen aan de zorg, maar ook aan onze voedselvoorziening. Hiervoor zal altijd maatwerk nodig zijn. Hoe gaat het kabinet dit aanpakken?

Over het onderwijs zijn veel vragen. Inmiddels weten we dat onderwijsorganisaties en schoolleiders de lijn van het kabinet steunen. En toch is het goed om antwoord te geven op de vraag waarom we nu niet verdergaande maatregelen nemen. En kunnen scholen eigen maatregelen nemen in overleg met de veiligheidsregio? Hoe steunen we de scholen daarbij?

Er zijn ook vragen over vluchten vanuit risicogebieden, die nog steeds worden toegelaten. Waarom wordt daarvoor gekozen?

Als Tweede Kamer zelf hebben we een voorbeeldfunctie. Daarom is het goed dat het Presidium heeft besloten dat we ons hier niet meer in grote groepen ophouden.

Het Coronavirus raakt onze economie hard. Het is goed dat het kabinet hiervoor maatregelen neemt. Ondernemers moeten uitstel van betaling kunnen aanvragen bij de Belastingdienst maar velen kunnen momenteel helemaal niet communiceren met de Belastingdienst door de overhaaste invoering van eHerkenning. Hoe wordt dit opgelost?

Welke sectoren worden direct getroffen en welke op de langere termijn? Wat doet het kabinet voor deze sectoren?

Bij de Troonrede sluit onze Koning altijd af met de mooie woorden waarmee hij het kabinet en de Staten-Generaal laat weten dat velen, samen met hem, bidden om wijsheid, kracht en Gods zegen.

Ik wil juist op dit moment die woorden weer onderstrepen. Weet dat velen bidden. En ik doe mee. Want dit is wat we nu meer dan ooit nodig hebben: wijsheid, kracht en zegen.

Door Carola Schouten op 11 maart 2020 om 12:20

Vandaag is het biddag voor gewas en arbeid. Biddag is voor mij een moment om stil te staan bij het feit dat wij niet alle touwtjes zelf in handen kunnen hebben. Boeren zaaien hun gewassen in, lammetjes staan op het punt om geboren te worden, de magnolia loopt al uit en bomen worden groen. Welk aandeel hebben wij daarin gehad? Het maakt mij klein en ik verwonder mij dan en denk: What a Wonderful World!

In verwondering kan ik genieten van de afwisselingen in seizoenen, de diversiteit van onze natuur en het voorjaar dat zich op allerlei manieren in de natuur aandient. Woorden uit Psalm 104 komen dan in mij naar boven: ‘Heer, wat hebt u veel gemaakt, en wat is alles prachtig. Overal op de aarde is het te zien.’

Juist die veelheid aan dingen die overal op aarde is te zien in de biodiversiteit zie ik steeds meer onder druk komen te staan. Die afbreuk doet pijn. Als minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voel ik mij verantwoordelijk. Afbreuk aan de heelheid mag in mijn ogen niet verlammen. We kunnen zorgdragen en herstellen waar we invloed op hebben.

Het is mijn gebed dat we ons verwonderen over deze wondermooie wereld. Dat we genieten van de grote verscheidenheid die de Schepper in de natuur heeft aangebracht. Dat we oog hebben voor de heelheid die onder druk is komen te staan en dat we ons daartegen keren. Laten we op deze biddag voor gewas en arbeid bidden om moed om te veranderen wat we kunnen veranderen. En waar we in dit nieuwe seizoen geen invloed op hebben, laat dat ons in afhankelijkheid brengen bij de Schepper.

Door Carla Dik-Faber op 17 februari 2020 om 23:13

Vandaag stuurde minister Hugo de Jonge het onderzoek naar de Kamer over euthanasie en psychiatrie. Het onderzoek laat zien hoe belangrijk het is dat huisartsen, psychiaters en andere behandelaars de doodswens van hun patiënt serieus nemen en bespreekbaar maken.

Dit gebeurt nu nog te weinig, waardoor veel patiënten hun heil zoeken bij het Expertisecentrum Euthanasie (voorheen: de Levenseindekliniek). Het Expertisecentrum concludeert echter dat achter 60% van de euthanasieverzoeken een hulpvraag om verder te leven schuil gaat. Deze hulpvraag, die zich kan uiten in een doodswens, moeten we te allen tijde serieus nemen. Patiënten verdienen hierbij goede hulp en ondersteuning.

Dit is een belangrijke oproep aan de verschillende beroepsgroepen: ga het gesprek over een doodswens altijd aan. Want in de meest gevallen willen mensen geen euthanasie, maar willen ze dat er naar hen geluisterd wordt.

Door Carla Dik-Faber op 30 januari 2020 om 14:47

De geborgenheid in onze samenleving

In de nadagen van je leven komen vaak heel veel vragen bij elkaar. Vragen over zorg en afhankelijkheid, over eenzaamheid en zingeving. Over loslaten, gemis en gebrek aan verbondenheid met anderen.

We weten dat er in ons land een groep mensen is met het gevoel dat hun leven ‘voltooid’ is. Ze zijn niet ernstig ziek en ze hebben niet te maken met uitzichtloos lijden en ze kunnen dus ook geen beroep doen op de bestaande euthanasiewet. Maar tegelijkertijd hebben zij, zoals dat heet, wel een actieve doodswens en een wens tot levensbeëindiging. Eerder werd dat wel ‘voltooid leven’ genoemd.

Dat is een pijnlijk besef. Achter deze groep gaan vele individuele verhalen schuil en het is goed dat we vandaag door onderzoek naar dat ‘voltooid leven’ meer te weten zijn gekomen over deze mensen en de zorgen die zij hebben. Het is goed dat we door dat onderzoek, maar ook via verhalen in de mediaen uit gesprekken in onze eigen omgeving meer over hen horen.

Dan blijkt dat er veel misverstanden over deze mensen bestaan. In het maatschappelijke en politieke debat worden de mensen om wie het gaat wel eens afgeschilderd als autonome burgers die na een geslaagd leven graag regie hebben over hun eigen dood, over ‘voltooid leven’.

Vandaag blijkt opnieuw dat de praktijk weerbarstiger is. De term ‘voltooid leven’ geeft volgens het onderzoek zelfs een te romantische voorstelling van zaken. De onderzoekers hebben geen 70+’er gevonden die zonder te lijden, toch dat gevoel van een ‘voltooid leven’ heeft. En een opvallend groot deel (28%) van de mensen met een wens tot levensbeëindiging heeft deze doodswens al hun hele leven – niet pas sinds ze oud zijn en hun leven ‘voltooid’ is.

Wie zijn zij wel?

De werkelijkheid is dus gelaagder, diffuser, vaak zelfs tegenstrijdig. Ouderen (het onderzoek gaat uit van 55+’ers) met een stervenswens hebben meestal ook een wens tot leven, die voor vier van de vijf ouderen net zo zwaar of zelfs zwaarder weegt dan de wens om te sterven. Hun doodswens kan toenemen of afnemen, afhankelijk van de situatie. En vaak zijn er aanwijsbare redenen waarom de gedachte aan de dood er is: gepieker, gezondheidsproblemen en het gevoel anderen tot last te zijn. Soms zijn er financiële of andere zorgen die de doodswens versterken.

Mensen met een actieve doodswens zijn, kortom, heel verschillende mensen. Mensen met gevoelens, met twijfels en zorgen, met vaak een wens naar een ánder leven. Dat zij een doodswens hebben, is dan vooral omdat zij dít leven niet willen.

Indringend appèl

Als we weten dat veel van deze mensen vooral een wens naar een ánder leven hebben, dan staan we voor de vraag hoe we deze mensen het beste kunnen ondersteunen. Het onderzoek van vandaag is in die zin niet alleen een inzicht gevend rapport om beter begrip te krijgen van de nood achter de doodswens van ouderen die niet ernstig ziek zijn, maar is ook een indringend appèl aan politiek, aan samenleving en aan iedere Nederlander – ieder met zijn eigen verantwoordelijkheid – om werkelijk om te zien naar de naaste. Om bij te dragen aan een samenleving waarin voor iedereen een betekenisvolle plaats is.

En ik besef al te goed dat we niet in staat zullen blijken om alle gedachten aan de dood of al het lijden dat daarachter zit weg te nemen. Ik heb van dichtbij gezien hoe mensen kunnen lijden aan het leven en weet hoe machteloos je je soms kunt voelen.

Tegelijkertijd is er veel dat we wél kunnen doen: goede zorg leveren, eenzaamheid tegengaan, ouderen en ouderdom meer waarderen, zorgen voor goede leef- en woonomstandigheden voor ouderen, meer begeleiding bij vragen over zingeving.

We – als samenleving – zullen met elkaar de uitdaging moeten aangaan om er voor de ander te zijn. Want als we weten dat een stervenswens niet eenduidig is, dan ligt hier onze gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Geen makkelijke oplossingen – zoals een pil

Niet dat dat makkelijk is. Het onderzoek van vandaag maakt dan ook duidelijk dat we de vraag achter voltooid leven nooit kunnen oplossen met een ‘wet’ of met een levenseindepil. Ingewikkelde vragen wachten niet op makkelijke antwoorden. Het is niet ‘one size fits all’.

Ook dokters hebben aangegeven de levenseindepil geen goed idee te vinden. Het zou hen opzadelen met een onmenselijke taak: het helpen doden van een gezond mens.

Voorstanders spreken over autonomie en zelfbeschikkingsrecht, maar uit het onderzoek van vandaag blijkt die zelfbeschikking als het gaat om een doodswens erg relatief. Want diezelfde pil is voor een veel grotere groep mensen een levensgroot risico. Zij kunnen hun gevoel van veiligheid verliezen en zich sneller overbodig voelen. Een wettelijke mogelijkheid wordt voor iedereen een optie. Ik herinner mij de vraag van een student, tijdens een politieke jongerenavond van GroenLinks en D66 over dit thema, die vroeg: ‘wie beschermt mij als ik een slechte dag heb?’

Volgens mij is dat wat er op het spel staat. De geborgenheid in onze samenleving. Het lijkt alsof we kwetsbare mensen opgeven, in plaats van dat we er voor hen willen zijn. Het onderzoek noemt het de ‘staatsverplichting’ tot bescherming van kwetsbare personen - die opdracht moeten we héél serieus nemen.

Door Carla Dik-Faber op 30 september 2019 om 11:02

Grote vragen rond uitzichtloos lijden kinderen

Het is intens verdrietig als kinderen zo ziek zijn dat ze uitzichtloos lijden. We kunnen dat lijden niet altijd wegnemen en zullen dat ook nooit kunnen. Het is belangrijk dat we dat lijden wel zoveel mogelijk verlichten door goede zorg en aandacht. En in de laatste levensfase de pijn verzachten, bijvoorbeeld door palliatieve sedatie.

Inzetten op palliatieve zorg

Uit het onderzoek blijkt dat ouders te weinig betrokkenheid ervaren bij de zorg in de laatste levensfase. Daarnaast is er nog veel te winnen door de kennis bij artsen en ouders over palliatieve zorg bij kinderen, waaronder palliatieve sedatie, te vergroten, bijvoorbeeld via het onlangs opgerichte Kenniscentrum Kinderpalliatieve Zorg. De expertise die zij opdoen moet een plek krijgen in de richtlijnen die daarvoor gelden.

Rond het sterfbed van een kind dringen zich grote vragen op. Goed dat Minister De Jonge daarover het gesprek met de artsen aangaat. Wat de ChristenUnie-fractie betreft is een verdere verruiming van de euthanasiewet niet het antwoord. Je kunt van kinderen op deze leeftijd niet vragen om zelf te beslissen over het eigen levenseinde. Maar we zijn hen wel verplicht de beste zorg te verlenen en de pijn zoveel mogelijk te verzachten. Daar moeten we dan ook vol op inzetten.

Door Webredactie op 17 september 2019 om 06:10

ChristenUnie-Kamerlid draagt zeewier op Prinsjesdag

ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber draagt op Prinsjesdag een outfit met zeewier als grondstof. Ontwerpster Nienke Hoogvliet experimenteert en exposeert al langer met zeewier als grondstof, maar voor het eerst wordt een zeewier-creatie van haar ook echt gedragen. Met de outfit maken Kamerlid Dik-Faber en Studio Nienke Hoogvliet een statement voor nieuwe manieren van kleding produceren: vernieuwend, duurzaam en lokaal geproduceerd.

Het gebruikte zeewier komt voor een groot deel uit de Oosterschelde, wat ontwikkeld is tot garen en daarna gebruikt voor het borduurwerk op de creatie.

Nienke Hoogvliet: “Het ontwerp is geïnspireerd op de traditionele Japanse kimono, een kledingstuk dat van generatie op generatie werd doorgegeven en een grote waarde had. Dat staat in schril contrast tot de fast fashion zoals we die vandaag de dag kennen.”

Nederlandse bodem

Ook het haaraccessoire is gebaseerd op zeewier en vertel een duurzaam verhaal. Studio Klarenbeek & Dros ontwikkelden een bioplastic uit zeewier en maakten een haaraccessoire waarin een plastic flesje en een olievat terug te vinden zijn. Maar de boodschap is hoopvol: er komen steeds meer toepassingen uit duurzame grondstoffen, zoals ook de outfit en haaraccessoire bewijzen.

Carla Dik-Faber: “Deze outfit komt letterlijk van Nederlandse bodem en uit de Nederlandse zee. Het is een voorbeeld van kwalitatief goede kleding, die duurzaam en dichtbij geproduceerd is. Kleding van zeewier, zoals deze outfit, maar ook van gerecycled katoen en andere duurzame grondstoffen heeft echt de toekomst. Ik voel me vereerd dat ik deze bijzondere creatie op Prinsjesdag mag dragen.”

Traditie

ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber kiest ieder jaar met Prinsjesdag voor een bijzondere, duurzame outfit. Eerder droeg ze kleding van gerecyclede Marine-uniformen, PET-flessen, leer van treinstoelen, visnetten en Staphorster klederdracht.

Foto: Ruben Timman

Door Carla Dik-Faber op 11 september 2019 om 14:49

Reactie Carla Dik-Faber op rechtelijke uitspraak in euthanasiezaak

Voor het eerst heeft een rechter zich uitgesproken over euthanasie bij diepdemente mensen.

De uitspraak van vandaag is belangrijk, omdat artsen daarmee ook duidelijkheid krijgen over hoe de zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet door de rechter worden uitgelegd. Het is dan ook goed dat het Openbaar Ministerie vervolging heeft ingesteld; de rechter bevestigt vandaag dat dat inderdaad de rol is van het Openbaar Ministerie.

De rechter legt vandaag nadruk op het belang van de schriftelijke wilsverklaring. Ik maak me er zorgen over dat deze wilsverklaring steeds meer als iets ‘absoluuts’ wordt gezien. De schriftelijke wilsverklaring mag de actuele bevestiging van de doodswens niet overbodig maken.

Het mag duidelijk zijn dat de ChristenUnie grote vraagtekens zet bij de wet als zodanig. Maar zolang de wet er is, is de zorgvuldige uitvoering daarvan van het grootste belang. De uitleg van de rechter van de wet schuurt daarbij met de richtlijnen van artsen zelf, die voorzichtiger zijn. Wat de ChristenUnie betreft is die voorzichtigheid begrijpelijk en goed, zeker bij complexe casussen. Het VN Mensenrechtencomité beveelt aan om iedere casus vooraf door een onafhankelijke commissie te laten toetsen, niet alleen door artsen, maar ook door een jurist en ethicus. Ik wil weten hoe we in Nederland aan die aanbevelingen gaan voldoen.

Door Gert-Jan Segers op 28 juni 2019 om 16:10

Het klimaatakkoord is een uiting van goede zorg voor een kwetsbare schepping. Het is ambitieus, maar houdt ook rekening met de draagkracht van gewone gezinnen en mensen met een smalle beurs. Bovendien nemen we echt de tijd voor de uitvoering ervan.

We weten dat we de wereld zelf niet kunnen redden, maar ook dat we geroepen zijn om goede rentmeesters te zijn. Met het klimaatakkoord brengen we een deel van de ambities van de ChristenUnie dichterbij.

Voorstellen die de ChristenUnie eerder deed, staan nu in het klimaatakkoord, zoals een CO2-heffing voor vervuilende industrie, zoals de omslag naar kringlooplandbouw, rekeningrijden, het voorstel om de belasting op energie zo te verlagen dat opnieuw met name lage en middeninkomens daarvan profiteren en een gemiddeld huishouden 100 euro minder energiebelasting hoeft te betalen, terwijl vervuilende bedrijven juist zwaarder worden belast.

Het klimaatakkoord is een mooi resultaat en ik geloof dat we vandaag een belangrijke stap zetten in zowel de zorg voor de schepping als in het omzien naar elkaar.