Poliflw

Op 14 december was het XXIV SP-congres. Kijk Tijdens het congres is het congresstuk ‘Samen Vooruit’ vastgesteld en is de uitslag bekendgemaakt van de verkiezing van de nieuwe partijvoorzitter. Jannie Visscher neemt het stokje over van Ron Meyer. Ook is de verkiezing van de algemeen secretaris, Arnout Hoekstra, en 11 algemeen bestuursleden bekendgemaakt. Lilian Marijnissen sloot het congres af met een toespraak.

Ook is de winnaar van de Rooie Reus-prijs uitgereikt en is de hoogtse onderscheiding binnen de SP, de Gouden Tomaat, uitgereikt aan Bob Fosko en Rosita van Gijlswijk.

De permanente oorlog heeft het westen sinds 2001 biljoenen gekost en ons IS en nog meer terroristische aanslagen gebracht. Miljoenen mensen zijn gevlucht en leven onder mensonterende omstandigheden aan de randen van Europa. De NAVO interventie in Libië heeft desastreus uitgepakt.. In Irak staat de boel weer op ontploffen en de oorlog in Afghanistan is niet alleen volwassen maar heeft ons gebracht waar we zijn begonnen: onderhandelingen met de Taliban. In Syrië zijn jihadisten met wapens, materieel en logistiek gesteund. Diezelfde jihadisten vallen nu ROJAVA, het multi-etnisch en multi-religieus zelfbestuur aan. Samen met NAVO-bondgenoot Turkije die na een telefoongesprek met president Trump, op agressieve wijze Noordoost-Syrië heeft bezet.

De nieuwe Koude Oorlog, een tweede belangrijke reden voor de NAVO-bewapeningspolitiek, zorgt voor disruptie van Europa en toenemende spanningen tussen Oost en West-Europa. Welhaast ieder contact met de Russen ontbreekt, de NAVO bevindt zich inmiddels aan de Russische grenzen en een belangrijk verdrag dat heeft voorkomen dat er kruisrakketten in ons land en elders in Europa zouden worden geplaatst, is opgezegd. Er is een wapenwedloop gaande. Zowel de VS als Rusland zijn bezig met modernisering van hun kernwapenarsenaal. Een treffen tussen deze grootmachten, al dan niet met inzet van nieuwe, gemoderniseerde kernwapens, zal ons heel hard raken in Europa. Daar is zelfs een Europees interventieleger niet tegen bestand.

Moeten we nog achttien jaar in Afghanistan blijven? Moeten we om te voorkomen dat de NAVO uiteen valt despoot Erdogan blijven omhelzen en ons ook door hem laten chanteren? Moeten we dure onderzeeboten en straaljagers kopen voor miljarden euro’s terwijl ons onderwijs uitgeput is door permanente verwaarlozing, de politie en KMAR het werk niet meer aankunnen, jihadisten ieder moment op de stoep kunnen staan en de binnenlandse veiligheid onder druk staat? Ik denk van niet.

But it’s a messy world zouden de Amerikanen zeggen. Inderdaad, het is een rommeltje in de wereld. Nog meer chaos zal alleen maar de jihadisten en extreem-rechts sterken. Wat nodig is, is een herwaardering van het internationaal recht, democratie, soevereiniteit van staten en mensenrechten. Dat begint in onze optiek ook met een defensieapparaat dat zich primair richt op onze verdediging, niet meedoet aan oorlogsinterventies en vrede en veiligheid ondersteunt. In een internationale constellatie, middels versterking van de VN, door voor te lopen in ontwapening en in samenwerking met onze buren en andere Europese landen. Verouderde vormen en samenwerkingsverbanden zoals de NAVO kunnen dan worden vervangen door nieuwe. Net zoals de norm van 2% van de NAVO. Dat is passée, weg ermee.

Dit opiniestuk verscheen ook in de Trouw op 07-11-2019.

Volgens SP-senator Bastiaan van Apeldoorn wegen de voordelen van Noord-Macedonisch lidmaatschap van de NAVO niet op tegen de mogelijke risico’s. Toetreding kan leiden tot onnodige spanningen met Rusland, en het is nog maar de vraag of de gunstige ontwikkelingen in Noord-Macedonië op het gebied van democratie en de mensenrechten in de toekomst door zullen zetten.

Van Apeldoorn: 'Wat als de interne ontwikkeling van de jonge democratie Noord-Macedonië onverhoopt de verkeerde kant op gaat? Het NAVO-verdrag stelt dat de lidstaten geacht de vrijheid van hun bevolkingen te garanderen gebaseerd op de principes van democratie, individuele vrijheid en de rechtsstaat. Maar het lidmaatschap van de NAVO garandeert op geen enkele manier dat landen zich hier ook aan houden. De casus Turkije maakt een en ander helaas pijnlijk duidelijk. Zelfs na Turkije’s illegale invasie van Noord-Syrië staan we binnen het bondgenootschap met lege handen. Want het verdrag voorziet noch in sanctiemogelijkheden, noch in het uit de organisatie zetten van een land dat niet langer handelt in overeenstemming met het verdrag.'

Daarnaast heeft weer een verdere uitbreiding van de NAVO mogelijk geopolitieke gevolgen. Van Apeldoorn: 'De spanningen met Rusland zijn de afgelopen jaren al enorm toegenomen. Willen we dan echt doorgaan op die ingeslagen weg, richting een nieuwe Koude Oorlog met onze Europese oosterburen? En nee, ook wat de SP betreft heeft Rusland zeker geen veto ten aanzien van welke landen wel of niet lid worden van de NAVO. Maar je moet wel een reële inschatting maken van de gevolgen en dan je afvragen of je het dan die prijs waard vindt. Want wat als de zaken echt eens onverhoopt uit de hand zouden lopen op de Balkan en Noord-Macedonië een beroep doet op Artikel 5? Gaan we dan ten oorlog ter verdediging van het dan weer uitgebreide NAVO-grondgebied? En moeten we dat dan willen? Het zou veel beter zijn om in te zetten op conflictpreventie en in het geval van een onverhoopte schending van de Noord-Macedonische territoriale integriteit dit een zaak te laten zijn van de VN Veiligheidsraad.'

Het Westen voert al sinds 2001 – met de inval in Afghanistan – een vuile oorlog in het Midden-Oosten. Na Afghanistan volgden Irak (2003), Libië (2011) en opnieuw Irak en ook Syrië (2014). Daarnaast worden er geheime oorlogen gevoerd in Jemen, Pakistan en Somalië. Het gevolg: meer dan een miljoen doden, miljoenen vluchtelingen en nog meer chaos en terreur. Na meer dan 18 jaar is er nog steeds geen zicht op een einde aan deze permanente oorlog.

Nu dreigt de Amerikaanse president, Donald Trump, met een nieuwe oorlog. Dit keer met Iran, wat desastreuze gevolgen heeft voor de lokale bevolking en de regio als geheel. Democratie, veiligheid en stabiliteit worden niet gebracht met de bommen van Amerika. De enige winnaar van zo’n oorlog is de wapenindustrie, die miljarden verdient aan het leed van mensen.

Wij roepen de Nederlandse regering op zich uit te spreken tegen een Amerikaanse aanval op Iran: Don’t Iraq Iran!

Goed nieuws! Ons Eindhovens gemeenteraadslid Murat Memiş is eindelijk vrij. Twee maanden lang zat hij vast in Turkije en mocht het land niet uit. Waarom? Omdat hij zijn mening had gegeven. Nooit is hij schuldig geweest en gelukkig is hij nu ook vrij.

Dat is een overwinning voor Murat, voor zijn familie, voor de SP en voor onze democratie.

Graag willen we iedereen die zich, voor en achter de schermen, in Nederland en in Turkije heeft ingespannen om Murat vrij te krijgen hartelijk bedanken. Er was brede politieke steun en ook het manifest is flink ondertekend.

Tegelijk weten we ook dat er helaas nog vele andere politieke gevangenen in Turkije zijn. Laat deze zaak een steun in de rug voor hen zijn. Want ook zij verdienen gerechtigheid!

Deze globalisering leidt ertoe dat mensen de grip op hun leven verliezen. De lonen blijven achter bij de groei van de economie, door speculatie worden de huizenprijzen en huurprijzen opgestuwd, en doordat de winstbelasting omlaag gechanteerd wordt, moeten wij meer belasting betalen.

Op andere manieren en in verschillende vormen waren er eerder grote protestreacties op de globalisering van het kapitalisme. Rond 2000 de demonstraties van de andersglobaliserinsgbeweging, in 2011 Occuppy in de VS en in 2016 Nuit Debout in Frankrijk. Het waren momenten waarop de deur op een kier stond voor grote veranderingen. De bewegingen zijn voorbijgegaan, de ideeën zijn gebleven. Opnieuw is er momentum om de machtsverhouding tussen arbeid en kapitaal, tussen democratie en kapitalisme te veran­deren.

Zelfs in Den Haag zijn er tekenen aan de wand. Zo nam de Nederlandse regering afgelopen februari een aandeel van 14 procent in KLM. Het lijkt het begin van een koers­wijziging in het Nederlandse beleid, een breuk met wat Menno Tamminga in 2009 omschreef als ‘de uitverkoop van Nederland’. De komende jaren moet blijken of er echt sprake is van een breuk, of slechts van een hobbeltje op de weg van geglobaliseerd kapitaal.

In deze Spanning lees je kritische analyses over de globalisering van het kapitalisme en hoe een uitbreiding van democratie daar paal en perk aan kan stellen. Globalisering is een feit, maar de manier waarop is een keuze.

20 maart 2003. Een cameraploeg staat in de vroege ochtend nabij Bagdad klaar om te filmen. Even later is live op televisie te zien hoe de bommen inslaan. De Coalition of the Willingvalt onder leiding van de VS Irak binnen. Het land moest vrij en democratisch worden, zo heette het. Fast forward naar 2019: nog steeds zijn de VS en bondgenoten verwikkeld in een oorlog in het Midden-Oosten. Ook Nederland is betrokken. Wat hebben we in het Midden-Oosten te zoeken?

Om die vraag te beantwoorden moeten we eerst terug naar het moment voordat de bommen vielen. Wat bewoog de Verenigde Staten om, zonder steun van de Verenigde Naties, in 2003 Irak binnen te vallen? De verklaring van de regering-Bush rammelde al vanaf het begin. Saddam Hoessein beschikte immers niet over massavernietigingswapens, de voornaamste reden voor de VS om Irak ‘preventief’ binnen te vallen. Dat bleek niet alleen na de inval, bij onderzoek in Saddams wapendepots. De regering-Bush had die informatie, volgens later uitgelekte documenten, al voor de inval.

Bovendien hield Saddam Hoessein zich in de jaren voor 2003 juist relatief rustig. In de jaren tachtig had hij jarenlang gifgas ingezet, ook tegen de eigen burgerbevolking (de Koerden). Maar toen steunde de VS hem gewoon. Ook is het op z’n zachtst gezegd weinig subtiel dat de Amerikaanse invasie de Iraakse overheid en infrastructuur volledig in puin legde, terwijl je juist daar een liberale democratie mee opbouwt.

Brandstof voor de wereld

“Was Irak net zo interessant geweest als er geen olie lag?”, schrijft Greg Muttitt na jarenlang onderzoek in zijn boek Fuel on the Fire. Irak had destijds de op een na grootste voorraden ter wereld. De olie is er relatief makkelijk en goedkoop te winnen. Bovendien was de verwachting dat veel voorraden nog onontdekt waren. Ook de bekende olievoorraden waren amper in productie, omdat VN-sancties het regime van Saddam Hoessein isoleerden. “Het doel van de Irak-invasie,” schrijft Muttitt, “was de Iraakse olie toegankelijk maken voor de wereldmarkt, om zo de energietoevoer te stabiliseren.”

Noam Chomsky is de meest geciteerde levende academicus ter wereld. Hij is daarnaast bij miljoenen bekend als analist van het politieke bestel, het buitenlands beleid en de massamedia van zijn vaderland, de VS. Op 7 december 2018 vierde hij zijn negentigste verjaardag. Nog steeds is hij een moreel baken van gezond verstand, die de beweerde mythes van mainstream media en machthebbers doorprikt.

Tekst: Lode Vanoost

In 1957 publiceerde Chomsky zijn doctoraatsthesis Syntactic Structures, waarin hij zocht naar een gemeenschappelijke basisstructuur van alle talen. Het werd het begin van zijn wetenschappelijke faam. Aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston, een van de meest prestigieuze Amerikaanse universi­teiten, ontwikkelde hij zijn theorie van de Transformationele Generatieve Grammatica. Sindsdien heeft hij meer dan veertig wetenschappelijke boeken gepubliceerd.

Aanvankelijk hield hij zich ver van de politiek. Zijn eerste politieke essay The Responsibility of Intellectuals schreef hij op 39-jarige leeftijd, op verzoek van The New York Review of Books, wat hem onmiddellijk banvloeken van intelligentsia en media opleverde. Een kleine uitgever vroeg hem dit essay te bundelen met een aantal nieuwe, in zijn eerste politieke boek American Power and the New Mandarins (1967). Met de weinig vleiende benaming ‘mandarijnen’ – de kaste van kruiperige, ja-knikkende hofadviseurs van de Chinese keizers – bedoelde hij de intellectuelen, die de goedkeurende ideologische onderbouw verschaffen voor het politieke systeem en het buitenlandse beleid van de VS.

Chomsky ontmaskert de mythe van de Amerikaanse massamedia als ‘objectieve’ uitdrukking van de publieke opinie. Die mythe stelt onder meer dat intellectuelen en media cruciaal zouden zijn geweest in het politiek verzet tegen de oorlog in Vietnam. Integendeel, zegt Chomsky, waar de publieke opinie deze oorlog principieel onaanvaardbaar vond, verdedigden de ‘experts’ de motieven van de Amerikaanse regering. Tot ze zich pas jaren later, onder zware druk van de publieke opinie, tegen deze oorlog keerden ‘omdat hij niet werkte’, ‘te duur’ was, ‘economisch rampzalig’, ‘verkeerd begrepen’, ‘een blunderende poging om goed te doen’ – niet omdat deze oorlog immoreel en onwettig was.

Eenzelfde vaststelling doet Chomsky over de mening van het Amerikaanse publiek en die van media, politici en intellectuelen over het Midden-­Oosten, Israël en Palestina. Het Amerikaanse publiek verzet zich daar weinig tegen, omdat het grotendeels onwetend is over wat hun regering in hun naam doet in het buitenland. Desondanks neemt het verzet toe, bijvoorbeeld de steun voor de BDS-campagne, ook al leest/hoort/ziet de Amerikaanse Joe met de baseballpet daar nergens over in zijn media.

Als jonggehuwde twintiger was Chomsky nog een overtuigde linkse zionist. Zijn verblijf in een kibboets in Israël (in de periode 1958-1959, voor de bezetting van geheel Palestina) bleek een ontnuchterende ervaring en minder dan een jaar later keerde hij met zijn vrouw terug naar de VS. Het contrast tussen de beweerde socialistische idealen van het zio­nisme en de vernederende, discriminerende manier waarop het Palestijns personeel werd uitgebuit, stuitte hen tegen de borst.

In 1969 verscheen Peace in the Middle East?, een verzameling essays die qua inzicht in de werkelijke drijfveren van het beleid van de VS nog steeds accuraat is. Wat de VS en Israël het ‘vredesproces’ noemen is in werkelijkheid de bestendiging van de bezetting, de uitbreiding van de koloniale nederzettingen en de repressie van het verzet tegen die bezetting. Het ‘vredesproces’ betekent voor de VS en Israël dat de Palestijnen zich bij hun lot moeten neerleggen.

In 1983 schreef Chomsky zijn voornaamste boek over Palestina: The Fateful Triangle – The United States, Israel and the Palestinians. Daarin doorloopt hij dat zogenaamde vredesproces in een zeer gedetailleerd en lijvig relaas, met behulp van de onderzoekstechniek die steeds in al zijn publicaties terugkeert. Geen obscure bronnen maar officiële overheidsdocumenten en publicaties van de Amerikaanse massamedia. Hij vergelijkt de voorstellen die de Palestijnen doen met het antwoord dat de VS en Israël daarop geven en de systematische verdraaiing die deze voorstellen krijgen in de massamedia. Het boek is nog steeds een onmisbaar historisch naslagwerk over het Midden-Oosten.

Zijn analyse klopt nog steeds. Het ‘vredesproces’ omvat tot op heden hetzelfde als wat de VS doen en zeggen. Met een echt vredesproces heeft dat verder niets te maken. De VS streven ‘stabiliteit’ na in het Midden-Oosten, waarmee ongeremde Amerikaanse suprematie wordt bedoeld. Wie daartegen ingaat is een bron van ‘instabiliteit’, zoals Iran, Libië en Syrië. De interne aard van de regimes in deze landen is in dit alles irrelevant. Daarvoor volstaat het te kijken naar de relaties van de VS en Israël met Saudi-Arabië, Qatar, de Verenigde Emiraten en Bahrein, stuk voor stuk meedogenloze, feodale theocratische regimes.

De VS zijn nooit bemiddelaars geweest in het Midden-Oosten. Hun echte doelstelling is al evenmin het verwezenlijken van een éénstaat- of tweestatenoplossing. Wat de VS en Israël willen is de derde optie, die van de status quo van bezetting, kolonisatie, blokkade, Apartheid. De controle over de rest van het Midden-Oosten hoort daar bij. Er is volgens Chomsky in dit alles geen sprake van een tweeslachtige morele standaard. Integendeel, dit is een zeer consistent beleid: wie met ons is komt in eigen land met alles weg, wie tegen ons is zal het voelen. Of het betrokken land democratisch is of niet, is daarbij van geen enkel belang.

Chomsky kan over deze gang van zaken in zijn lezingen behoorlijk sarcastisch zijn. ‘Het kleinste kind dat een beetje om zich heen kijkt, kan de schijnheiligheid van de beweerde principes doorprikken. Intellec­tuelen, commentatoren en politici kunnen dat niet. Die hebben te lang gestudeerd om dat te kunnen. Principes zijn echter universeel. Wie ze selectief inzet, past geen principes toe.’

In de andere landen van het Midden-Oosten zoeken de VS op dezelfde manier naar het voortzetten van hun stabiliteit, ‘stabiel’ voor de machthebbers, niet voor de bevolking. Chomsky wijst er tegelijk op dat de machthebbers in Washington geen principiële tegenstanders zijn van democratie. Democratie stelt hen echter voor een praktisch probleem. Democratisch verkozen leiders hebben de neiging de belangen van de eigen bevolking te laten voorgaan op de economische/militaire/politieke belangen van de VS, zoals toegang tot grondstoffen en spotgoedkope arbeid.

Trump is het logische gevolg van een politiek systeem dat weigert rekening te houden met de gewone Amerikaan, een systeem dat volledig ten dienste staat van een steeds kleiner wordende toplaag – de spreekwoordelijke één procent. Dit krijg je met een gedes­informeerde en gedesillusioneerde bevolking die geen toekomstperspectief meer ziet. De mainstream media, die hem nu verguizen, hebben hem gemaakt. Tijdens de voorverkiezingen kreeg Trump meer ‘airtime’ dan alle andere Republikeinse en Democratische kandidaten samen. Gratis. Want Trump garandeerde kijkcijfers met zijn idiote maniertjes en belachelijke uitspraken.

Chomsky ziet desalniettemin in het buitenlands beleid van Trump vooral continuïteit. Het gaat nog steeds om hetzelfde: geopolitieke belangen, militaire dominantie, controle over de oliestaten, onvoorwaardelijke steun voor Israël. Waar Trump het verschil maakt, is in stijl en retoriek. Trump is daarom voor de traditionele machthebbers en de massamedia vervelend, omdat hij te openlijk en ongenuanceerd het Amerikaanse beleid verdedigt. Obama deed inhoudelijk precies hetzelfde, maar zei het met zoveel mooiere woorden. Obama zou bijvoorbeeld nooit Jeruzalem hebben erkend, maar tekende wel even grote defensietoelagen en wapencontracten voor Israël.

Het verschil zit hem daarbij in de hardnekkigheid waarmee dat traditionele beleid nu wordt gevoerd. De Republikeinse entourage rond Trump is zo radicaal fanatiek dat een kernoorlog volgens Chomsky opnieuw een mogelijkheid wordt. De huidige Republikeinse Partij is een gevaar voor de mensheid, ook vanwege de rabiate verwerping van enig fatsoenlijk klimaatbeleid. ‘Dit is de gevaarlijkste organisatie op aarde.’

Chomsky’s grote verdienste is dat hij je aanzet tot kritisch nadenken over de wereld, over de media, over de politiek – niet alleen in de VS maar overal. Ook al zijn andere landen op wereldschaal minder machtig dan de VS, dezelfde mechanismen werken ook hier door. Media met eenzijdige berichtgeving, politici die niet worden aangesproken op de overduidelijke tegenstrijdigheden in hun uitspraken en beslissingen, en een bevolking die grotendeels wordt gedesinformeerd of helemaal niet wordt geïnformeerd over de werkelijke gang van zaken. Chomsky lezen en beluisteren, nu meer op sociale media, maar ook nog steeds in zijn boeken, artikelen en lezingen, is inspirerend. Hij is niet de man met de kant-en-klare oplossing, maar biedt wel analyse en inzicht. ‘Mensen moeten doorgronden wat er echt gebeurt en waarom, alvorens in actie te komen. Dat zie ik als mijn taak.’

Lode Vanoost is voormalig lid van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers (vergelijkbaar met de Tweede Kamer) en journalist bij de progressieve nieuwssite www.dewereldmorgen.be. Voor een uitgebreide biografie van Chomsky, kijk hier en hier.

Recht op vergelding

Bush gebruikt de dagen na de aanslagen steeds stevigere taal. Hij wijst Osama bin Laden als hoofdverdachte aan, en eist van de Taliban (destijds de regering in Afghanistan) zijn uitlevering. Anders volgt vergelding. Na diplomatiek contact tussen premier Kok en Washington verhardt het aanvankelijk genuanceerde standpunt van de Nederlandse regering. Kok beschouwt de aanslagen dan als “een oorlogsverklaring aan onze democratie, en aan het hele vrije Westen” (NRC, 17-9-01). De publieke opinie is 26 dagen na 9/11 ook eensgezind over de bombardementen van de VS en Groot-Brittannië op Afghanistan. De Telegraaf steunt de aanval en verwoordt wederom de heersende mening in het volgende commentaar: “Er restte geen andere keus, nadat niet gereageerd was op hun terechte verlangens om Osama bin Laden uitgeleverd te krijgen.”

Het debat raakt nu snel gepolariseerd: men is vóór Amerika of vóór Bin Laden. Wie de bommen op Afghanistan afwijst, is tegen Amerika. Dat is de heersende opvatting, die een middenpositie onmogelijk maakt. Het afkeuren van de aanslagen op de VS, het recht op vergelding van de VS en de doeltreffendheid van de aanval op Afghanistan zijn drie totaal verschillende dingen, maar lopen in het publieke debat al snel door elkaar. Zelfs wie twijfelt of de bommen wel terrorisme zullen bestrijden, verdedigt het recht van de VS om op de aanval te antwoorden. “De bombardementen zijn onvermijdelijk en gerechtvaardigd als vergelding”, schrijft columnist Heldring in het NRC Handelsblad: “Maar zijn ze ook een doeltreffend antwoord op het verschijnsel terrorisme? Of is dit een hydra, waaraan bij elke kop die haar afgeslagen wordt, twee nieuwe koppen ontspruiten? De voedingsbodem van het terrorisme is niet zozeer armoede, maar vernedering” (NRC 11-10-01). Ondanks de twijfel over de effectiviteit van de bombardementen, wijst hij de Amerikaanse aanval op Afghanistan niet af – in overeenstemming met nagenoeg de hele publieke opinie.

Grimmige sfeer

‘Of wraak het juiste politieke antwoord is, betwijfelt mijn fractie.’ Aan het woord is Jan Marijnissen, fractievoorzitter van de SP in het Tweede Kamerdebat van 9 oktober 2001, drie dagen na de bombardementen van de VS en Groot-Brittannië op Afghanistan. ‘Politici moeten zich vooral richten op de toekomst, met de vraag: hoe kan er op korte termijn worden gereageerd op een wijze die niet een ‘oog om oog, tand om tand’-cyclus van wraak en vergelding inzet, maar juist probeert de wereld veiliger te maken. Het bombarderen van een van de armste landen ter wereld veroorzaakt alleen maar meer ellende voor de plaatselijke bevolking, en zal niet leiden tot het oprollen van het terroristische netwerk van Bin Laden. Alle ervaringen uit het verleden tonen aan dat bij dit soort massieve aanvallen met bommen en kruisraketten altijd onschuldige mensen het leven laten, nieuwe vluchtelingenstromen op gang komen en armoede en ziekte onder de bevolking zal toenemen. De SP is van mening dat de verantwoordelijken voor de aanslagen opgespoord, gepakt, berecht en gestraft moeten worden. Maar de strijd tegen het terrorisme zal vooral gericht moeten zijn op het isoleren van de terroristen door het wegnemen van de voedingsbodems voor fanatisme en haat.’

De SP is de enige partij die de aanval op Afghanistan afwijst. De sfeer in de Kamer is grimmig. Minister Herfkens (PvdA) bijt Marijnissen toe: ‘Ik begrijp dat de heer Marijnissen bij voorkeur de Amerikanen van alles de schuld geeft.’ Balkenende, dan nog Kamerlid, interrumpeert Jan Marijnissen en stelt dat het niet meewerken van Afghanistan aan de uitlevering van Bin Laden toch niet zonder gevolgen kan blijven. Marijnissen reageert rustig: ‘Uw vraag is volledig terecht. Ik wijs u er echter op dat er in de internationale politiek heel veel voorbeelden zijn waarbij de internationale gemeenschap een bepaalde uitspraak doet en het desbetreffende land zich daar toch niet aan houdt. Als in al die gevallen de internationale gemeenschap, laten we hier zeggen Amerika en Engeland, zo een land vervolgens de oorlog verklaarde en ging bombarderen, zou de wereldvrede echt in gevaar worden gebracht.’ Balkenende geeft niet op en werpt Marijnissen voor de voeten dat met zijn benadering terrorisme een vrijbrief krijgt. Marijnissen kan zich ook bij die stelling wel iets voorstellen. ‘De vraag is echter niet of wij iets of niets moeten doen. Ook wij vinden dat we iets moeten doen. De vraag is echter wat, wanneer en wie het moet doen. Waarom is de VN niet in beeld?’

De politieke consensus in Nederland staat niet op zichzelf. Ook in andere westerse landen steunen nagenoeg alle politici de aanval op Afghanistan. Hetzelfde geldt voor de media. Noam Chomsky (zie pagina 12-13) beschrijft in zijn boek Media Control hoe in het Amerika van de jaren dertig al een pr-industrie ontstaat om de “geesten te beheersen” van de “verwarde kudde” (de bevolking). De elite speelt daarin een belangrijke rol. Er moet steeds een nieuwe vijand worden gecreëerd voor de verwarde kudde. Tijdens de Koude Oorlog waren dat de communisten. Na de val van de Muur de drugs, en daarna de internationale terroristen. Zo’n vijand maakt de massa vatbaar voor zaken die ze anders onacceptabel zou vinden. In de ogen van de elite is er “een ziekelijke afkeer” van het volk tegen het gebruik van militaire druk en geweld. Er is echter wel een manier om deze afkeer te overwinnen: “Laat het lijken alsof we onszelf verdedigen tegen een belangrijke agressor of monster, als we anderen aanvallen en vernietigen.”

Chomsky verklaart in zijn boek Manufacturing Consent aan de hand van het door hem ontwikkelde propagandamodel hoe het mogelijk is dat in westerse landen, waar journalisten een grote mate van vrijheid hebben om de feiten boven tafel te krijgen, de media toch voornamelijk fungeren als spreekbuis voor de gevestigde orde.

Aanval op een van ons, is aanval op ons allen

Politiek en media in de VS duidden de aanslagen van 11 september als een aanval op hun land. Zij verdedigden de aanval op Afghanistan met artikel 5 van het NAVO-handvest: “Een aanval op een van ons, is een aanval op ons allen.” Hoewel Afghanistan de aanslagen niet had gepleegd, werd het land toch aangevallen omdat het onderdak had geboden aan Osama bin Laden. Hij en de andere daders van Al Qaida werden afgeschilderd als monsters, die een grote bedreiging voor de VS vormden. Al Qaida zou in 52 landen opereren en onder een hoedje spelen met de Taliban. Daardoor kreeg Afghanistan de status van schurkenstaat.

De top van de Taliban gaf zich begin december 2001 al over, maar Amerika negeerde dat nieuws. Sterker nog, de in Afghanistan begonnen ‘oorlog tegen het terrorisme’ zou zich kort daarna verplaatsen naar Irak, een oorlog zonder VN-mandaat, waar Nederland opnieuw morele goed­keuring aan gaf. De belofte van de regering-Bush – terrorisme verslaan – bleek onmogelijk. In plaats daarvan groeide het terrorisme juist.

Inmiddels zijn we bijna 18 jaar verder. Een hele generatie Afghanen is in de oorlog opgegroeid. Ironisch genoeg onderhandelen de VS op dit moment over ‘vrede’ met diezelfde Taliban die ze al die tijd hebben proberen te verslaan. De oorlog in Afghanistan viel niet te winnen. Als ze dat inzicht in 2001 hadden gehad, had dat meer dan honderdduizend doden gescheeld.

De fractievoorzitter waar mensen het meeste vertrouwen in hebben: onze Lilian! In maart kunnen we kiezen voor betrouwbare politiek. Tussen Rutte of rechtvaardigheid. Steun jij Lilian ook? www.tijdvoorrechtvaardigheid.nl

Vertrouwen in Klaas Dijkhoff zakt snel, Osse Lilian Marijnissen verovert koppositie

BREDA/OSS - Waar hij in september nog het meeste vertrouwen genoot van de fractievoorzitters in de Tweede Kamer, is de Bredase politicus Klaas Dijkhoff (VVD) inmiddels weggezakt naar de zevende plek. Dat meldt opiniepeiler Maurice de Hond zondag.