Wat een voorrecht, wat een eer, wat een geschenk was het om hier in deze arena met u de afgelopen dertien jaar het woord te mogen voeren, mijn edelachtbare en edel ambtsgenoten. Want het is met het woord dat wij proberen om orde te scheppen in die zee van ambtelijke stukken, met al onze waarden en idealen om een standpunt te formuleren. Edmund Burke zei al: ‘Politics is philosophy in action’ en het ritueel van de democratie is het ritueel van de rede met het woord als een heilig sacrament en een woord dat alleen met grote zorgvuldigheid mag worden toegediend. ‘mann muss einfach reden aber kompleziert denken’ zei Josef Strauß,’ und nicht umgekehrt’ Nou dat is onze opdracht, woorden zoeken die niet verhullen of verbloemen, maar die blootleggen en onthullen. Die geen mist opwerpen, maar argumenten. Want alleen met zoiets milds en moois als een argument kun je blijven zoeken naar het verzoenen van al die mooie idealen en belangen, met elkaar maar ook met de realiteit. En ook dat laatste is hier natuurlijk nog wel vaak een uitdaging. Ja, ik was eerder niet van plan om hier allerlei verheven morele boodschappen te gaan debiteren of een soort vermanend slotcommentaar als raadsmastodont. Dat laat ik ook graag aan mijn echte opvolger, de echte raadsmastodont mevrouw Alberts die al sinds het paleoceen natuurlijk in de raad zit. Maar oké, ik krijg het dringende verzoek dat toch te doen. Dus oké, in dat geval. Laat ik dan in ieder geval deze oproep doen, blijf altijd oprecht elkaar te proberen te overtuigen en ook zo te debatteren. En natuurlijk als je hier staat wil je ook communiceren met de rest van de stad via de livestream doorgaans. Er kijken doorgaans meer mensen dan je denkt. Ik zal ook nooit vergeten in 2019 dat wij opeens werden getrakteerd op een videovlog van een schuimbekkende Wesley Sneijder die zijn tirade begon met: ‘Ja mensen ik keek gisteravond naar de gemeenteraad in Amsterdam en ik dacht, dat verbaasde mij toen enigszins.Maar er kijken dus meer mensen dan je denkt. Onze livestream is gewoon beter dan Netflix. Maar je zit hier niet voor de instagramfilmpjes en je zit hier ook niet om vragen te stellen aan de wethouders, de wethouders moeten gewoon luisteren, die moeten gewoon doen wat de raad zegt. Je zit hier echt om elkaar te overtuigen. En daar moeten we ook echt aan vasthouden want hoe zeldzaam misschien ook de kans dat het lukt om elkaar te overtuigen, als je het hele idee loslaat dan wordt het toch wel leeg en hol en dan verliest het ook die uitoefening van praktische wijsheid die de basis is voor goed bestuur. En wat we hier zeggen doet ertoe. Woorden die hier worden uitgesproken, die veroorzaken ook een soort onzichtbare rimpelingen, die voeden en sturen toch de gedachte van de mensen die ze horen of lezen en vormen zo ook dus het publieke, het collectieve bewustzijn. En natuurlijk kun je je afvragen, als je weer eens moet gaan hengelen naar toezeggingen en die toezeggingen ziet verdwijnen in de mist van de tijd, ik geloof dat ik nog toezegging heb uit het holoceen zelf ook, of als je als je woorden heel behendig worden verdraaid door een wethouder die weet dat je geen spreektijd mee hebt om dat recht te zetten. En ik noem geen namen, want iedereen snapt dat het gaat om de wethouder van Ruimtelijke Ordening.
Maar met alles kan je ja dan gaan afvragen, kan je nou echt die koers van deze gigantische olietanker van de gemeentelijke organisatie, kan je die gaan verleggen? Kan je dingen gedaan krijgen? En het antwoord is dus ja. Als raadslid kun je een zoeklicht schijnen op dingen die aandacht nodig hebben en aandacht is natuurlijk een vorm van liefde. En natuurlijk neemt dat niet weg dat van alles hier, heel veel dingen mij altijd hebben blijven verbazen, dat je moet opereren in een stad waar de dominante ideologie tot zoveel absurde standpunten leidt. Dus een stad die dan wel rookvrij en bontvrij en kenenergievrij moet zijn maar niet drugsvrij en waar je dus niet mag moraliseren over prostitutie, dat moet je nu zelfs blijkbaar gaan vieren, maar waar je wel grote morele afkeuring moet hebben en ook spoeddebatten verontwaardigd worden aangevraagd als iemand een ballon oplaadt of over koetsen met paarden. Voorzitter, ons standpunt is altijd geweest, seks moet gratis zijn en dat commercialiseren is een ultieme vorm van neoliberalisme. Dus mijn oproep blijft wel, blijf elkaar vooral proberen te overtuigen en van die ideologische dwaalleren af te brengen en te bevrijden. En zo heb ik als conservatief in Mokum af en toe geprobeerd iets verstandigs te zeggen. Ja, één zetel heeft veel nadelen maar het heeft ook het voordeel inderdaad dat je je overal mee mag bemoeien in de raad en dat je weinig last hebt van fractiediscipline. En dat je toch, ja met één zetel, als je iets wil bereiken dan kan je dat alleen bereiken door mensen te proberen te overtuigen.En ik hoop dat het hier en daar is gelukt. En dat is ook de reden dat ik af en toe steeds bepaalde mantra's heb geprobeerd te herhalen hier de afgelopen jaren. Als ik zei dat de kunst een bijl is voor de bevroren zee in ons, of als ik zei dat schoonheid veel meer onderdeel moet zijn van het politieke debat omdat schoonheid toch de manier is waarop wij als homo sapiens deze planeet als een thuis kunnen ervaren. Of als je zegt dat samenleving niet alleen een verzameling met rechten zwaaiende individuen is maar ook een historisch gegroeide cultuurgemeenschap, dat vrijheid gaat om zelfbestuur en concentratie en discipline en niet alleen om lekker te doen wat je wil. Of de term blow- en broodtoerisme, allemaal manieren om eigenlijk jullie als ambtgenoten te her programmeren met mijn ideeën. En volgens mij zijn velen hier ook conservatiever dan ze zelf denken. Ja, zelfs u mijnheer Ernsting en mevrouw Nadif, want iedereen is eigenlijk conservatief over de dingen waar hij het meest van afweet, in mijn overtuiging, en over de dingen waar je het meest van houdt. Want als je ergens van houdt, dan wil je het in stand houden. Nou dat kost natuurlijk wel veel tijd, heel veel dingen kosten veel tijd heb ik hier gemerkt. Dat is prachtig als iets lukt, ik weet nog in 2014 dat ik voor het eerst voorstelde dat als jongeren, alle jongeren die achttien worden dat ze een boekje krijgen als ze stemrecht krijgen, dat ze een boekje over de rechten en plichten, de vrijheden en verantwoordelijkheden van het burgerschap in Amsterdam en de betekenis daarvan en ontwikkeling daarvan, om dat ook te markeren. 2014 begonnen, nu bijna tien jaar later gaat de burgemeester toch iets doen in die richting. Helaas is het dan nu geen boek maar een kaart en denk ik omdat dat beter zou aansluiten bij de leefwereld van jongeren terwijl je moet ze juist bevrijden uit die beperkte leefwereld. Maar oké, stapje voor stapje. Maar wat ik ook heb geleerd is toch dat de democratie dat dat echt werkt en in die zin ook dat het werkt aan het bijdragen aan de vorming van een gemeenschap en het bij elkaar houden ervan. Je kunt van buitenaf veel makkelijker denken dat zijn domme rechtse wappies of die is eng conservatief of wat een open inrichting dat Amsterdam met al die witte wijn drinkende linksdraaiende inclusietie uit Wokiestan. En dat klopt allemaal, maar als je dan toch tegenover elkaar staat om tekst en uitleg te geven in deze arena dan kan je niet alleen in die bubbel blijven en dan zie je toch ook wat je allemaal met elkaar deelt in liefde voor de stad en dat werkt dus. En zo kan het ook gebeuren. Bijvoorbeeld Jazie V. Welkom terug, jammer dat we niet meer in debat gaan, maar ja die is waarschijnlijk toch zeer geneigd om mij als katholiek conservatief van het enge gangetje rechtsfilosofie in Leiden, Ja, om toch best wel eng te vinden. Maar als je dan toch met elkaar in debat gaat, voor je het weet dan gaat hij toch een shout out doen bij een kunstdebat als ik tegenover een boze zaal sta om mij te verdedigen. Dus dit werkt en dat soort dingen ga ik natuurlijk ontzettend missen. Het is iets van een Stockholmcomplex eigenlijk, je gaat toch allemaal een beetje van elkaar houden hier. Discussies hier, maar ook in de Gaper met Rutger over al zijn wonderlijke opvattingen over monotheïsme en over pausen en Azteken en wat hij noemt dan gekke jurken in het Vaticaan. Maar ook met Marjolein natuurlijk met haar wonderlijke nostalgie voor de Mammoetwet en met Touria natuurlijk over Bach en Beyonce en Beethoven. En ik ben je ook heel dankbaar voor de openheid en de samenwerking, ook al moeten we echt af van de door de overheid afgedwongen diversiteitsmanie. Met Reinier over de Brutalisme en met de burgemeester over zoiets als Moulin Rouge. En ik denk dat Amsterdammers zich ook echt gelukkig mogen prijzen met een burgemeester die echt een onafhankelijke vrijdenker is en in de traditie van onze stad een burgemeester is voor alle Amsterdammers. En ik ga het ook missen de debatten met mevrouw Bakker bijvoorbeeld over de bambificatie of over het zuurgehalte van duivenpoep, hebben wij ooit weleens over gedebatteerd, en met al mijn goede buren van de dierenpartij sowieso en JA21 natuurlijk, toevallig ook de partij met de best geoutilleerde fractiekamers. Dank ook voor de goed gevulde wereldbol daar. Kenners weten waar dit over gaat. En gelukkig kan ik ook heel veel onderwerpen wel degelijk in trouwe en goede handen hier achterlaten. Dus dank aan Nienke en Remine die zich druk gaan blijven maken over de bouwwoede of mijn ‘…’ kompaan Myron, die gaat ten strijde trekken voor de auto's en Kevin tegen de windturbines natuurlijk met zijn voortreffelijke stijl die hij heeft ontwikkeld. En Annabel tegen de microagressies. Of juist voor microagressies? Weet ik even niet meer. En dat Fatihya natuurlijk, een enorm nieuw talent, ten strijde gaat trekken tegen drugsgebruik en voor de jongeren opkomt in de stad en Lian voor het Paleis voor Volksvlijt. Bastiaan voor maatschappelijke organisaties, ik kan helaas niet iedereen noemen, maar ook Rob natuurlijk voor allerlei belangrijke dingen. En de heer Khan ook aan mijn zijde in de drugsdiscussies. Juliet natuurlijk van de ADE-discussies. Dat gaan we hopelijk nog wel een keer doen maar ik ga toch liever naar de Gaper. Dank ook aan de twintigduizend ambtenaren in deze stad, vooral ook de PA's en de fractiemedewerkers en de bodes en de griffiers en ook met name aan Paul Miedema die toch altijd maar weer met humor klaarstond voor ons. En dank aan mijn medewerker Shona, de afgelopen jaar steun en toeverlaat, en ook aan de voormalige medewerkers van de fractie, er zitten er eentje daar, Ruben van der Ploeg die altijd ook mijn steun en toeverlaat is gebleven al de afgelopen jaren. En dank aan mijn voorgangers in de raad, dus Marijke Shahsavari, Maurice Limmen en natuurlijk Lex van Drooge op de Stopera bekend als Tyrannosaurus Lex. En dank voor alle voortdurende politieke storing, sturing. En natuurlijk Rogier en Renate, ik ben ongelooflijk dankbaar en blij dat ik de fractie in jullie capabele handen kan achterlaten en dat gaat helemaal goed komen. Jullie zijn geweldige talenten. Die gaan misschien op andere manieren en andere accenten leggen, maar toch met passie en overtuiging de christendemocratie hier gemeenteraad hoog houden.
Ik ben ook heel blij met de nieuwe duo's, Jozef en de geniale Laurens Lochtenberg, die kan mij opvolgen op het erfpachtdossier, die gaat ongetwijfeld nog heel veel bereiken met het ontwarren van die gordiaanse knoop. En dan tot slot wil ik afsluiten met het beantwoorden van een echt volstrekt absurde vraag die mij door sommigen is gesteld, blijf je in Amsterdam wonen? Dus ik zeg in de woorden van Nescio, ja goddank. En ik zal altijd blijven strijden voor onze stad waar dan ook. Maar voor nu moet ik zeggen met Vondel, vaarwel mijn Amstelland u wacht een ander heer. En ik wens u allen veel geloof, hoop en liefde. En nu echt tot slot spreek ik de wens uit dat Amsterdam bij het vieren van haar 750ste verjaardag haar stadhuis op de Dam weer een beetje terug kan krijgen zodat het gebouw weer is voor alle Amsterdammers. Het gaat u allen goed.
