Poliflw

De Beestenmarkt is voor veel geld opgeknapt, maar blijft een punt van zorg, Vooral jongeren zorgen nog steeds voor overlast, waar geen kruid tegen gewassen lijkt. Volgens VVD-raadslid Rogier Zuijdam is het nu echt tijd voor een maatregel die wel werkt.

Zuijdam somt op: ‘Vernielingen. Vandalisme. Vechtpartijen. Dronken mensen. Lawaai tot diep in de nacht. Drugsgebruik. Drugshandel. Schreeuwen. Harde muziek. Verwarde mensen. Voor de aanwonenden van de Beestenmarkt is het helaas vrijwel dagelijkse praktijk. Goed dat we daar als gemeente al vroeg aandacht voor hadden, maar helaas moeten we vaststellen dat de vaak tijdelijke maatregelen geen effect hebben.’

 Het is daarom volgens  Zuijdam hoog tijd voor een maatregel die wel werkt: ‘Cameratoezicht werkt twee kanten op. Haalt iemand een akkefietje uit, dan doet hij dat onder de meekijkende ogen van de politie. Bovendien kijkt iemand met kwaad en de zin wel uit, omdat de pakkans veel groter wordt. Voor mijn part doen we het net als met de voorgaande maatregelen tijdelijk, dan kunnen we na enkele maanden zien of de situatie is verbeterd. Maar laten we het in ieder geval een kans geven.’

Bij een aantal belastingbetalers werd naar later bleek ten onrechte de kindertoeslag stopgezet, en het al betaalde geld teruggevorderd. VVD-raadslid Eva Sipman wil dat de gemeente Deventer de helpende hand biedt.

‘Slachtoffer zijn vooral mensen die het toch al niet breed hebben’, zegt Sipman. ‘Iedereen geeft toe dat het een schande is wat hier gebeurt, maar we laten ze wel in de kou staan. De Belasting zelf nota bene noemt enkele honderden gevallen “schrijnend”. Het betekent dat levens worden verwoest, omdat belastingambtenaren geen knopen willen doorhakken over compensatie. De staatssecretaris heeft het over november op zijn vroegst. Dan moeten wij dan maar doen.’

‘Maar voordat we mensen kunnen helpen, moeten we eerst weten waar ze zitten. Ik heb daarom het college gevraagd of die gegevens bij de gemeente bekend zijn, en of zich al mensen hebben gemeld. Deze zaak duurt al veel te lang, dus ik heb ook aangedrongen op enige spoed.’

De gemeente Deventer heeft een steunpakket van maximaal drie miljoen in het leven geroepen, dat wordt gebruikt om maatschappelijke organisaties door de coronacrisis heen te helpen. ‘Heel goed’, zegt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer.

‘De situatie is zo bijzonder’, zegt Ledeboer, ‘dat je ook als gemeentelijke overheid moet improviseren. Er liggen geen kant en klare blauwdrukken in de kast. Dus als je berichten binnenkrijgt dat tal van organisaties kopje onder dreigen te gaan, dan onderneem je actie. Vooral die doortastendheid is precies wat we nu nodig hebben.’

‘We kennen wethouder Grijsen als iemand die stevig de hand op de gemeenteknip houdt. Dat zij nu zonder mitsen en maren, terwijl bovendien nog zeer onzeker is hoe dit verder zal gaan, ruimhartig geld vrijmaakt past precies bij de veerkracht en saamhorigheid die zij in de samenleving waarneemt. De gemeente kan daar uiteraard niet bij achterblijven, dat heeft zij heel goed gezien.’

Nu het kabinet de eerste versoepelende maatregelen heeft aangekondigd, is het tijd om na te gaan denken over Deventer na corona. Daarbij is volgens VVD-raadslid Lars Wuijster de gemeenteraad nu aan zet: ‘We zullen moeten we nadenken hoe we geld kunnen vrijmaken in de begroting voor een snel herstel van de economie, het onderwijs en de culturele sector.’

Hoe komt de binnenstad de crisis door, hoe kunnen we weer toeristen gastvrij ontvangen, groot onderhoud eerder uitvoeren en investeren in woningbouw, bedrijvenparken en VMBO Het zijn maar een paar van de vragen waarop de gemeenteraad volgens Wuijster op zeer korte termijn een antwoord op moet vinden.

Dat zal niet makkelijk zijn: ‘Het kabinet maakt veel geld vrij om de gevolgen van Corona te verlichten en bestrijden. Desondanks verkeren ook in Deventer veel mensen, bedrijven en instellingen in onzekerheid over werk en inkomen. Wij zullen moeten bepalen welke keuzes we gaan maken. Het budget is beperkt, en ondanks dat we de afgelopen jaren hebben we gespaard voor een crisis als deze kunnen we niet alles tegelijk.’

Wuijster erkent dat de situatie verder van normaal is: ‘We zouden dit voorjaar eigenlijk spreken over belangrijke ontwikkelingen, aan de hand van de voorjaarsnota. De keuzes die we maken en de richting die we kiezen, worden vervolgens in het najaar verwerkt in de begroting voor de komende jaren. Deze tijd is dus cruciaal voor Deventer, ook op de langere termijn. Dat debat is geschrapt. In plaats daarvan ligt er een voorstel om eind juni een eerste beeld te bespreken. Dit laat weinig tijd voor een debat en bijsturing door de gemeenteraad. Door Corona heeft ook de politiek grotendeels stilgelegen, maar die situatie kunnen we niet voort laten duren. De gemeenteraad is nu echt aan zet.’

‘We willen dat debat op korte termijn gaan voeren. De VVD geeft zijn standpunt al bepaald. We willen dat Deventer zo sterk mogelijk uit deze crisis komt. Dit betekent dat er royale budgetten vrijgemaakt moeten worden vanuit weerstandsvermogen, en ook geld lenen moet bespreekbaar zijn. Budgetten kunnen ook vrijgemaakt worden door dingen niet te doen of uit te stellen. Ook aan andere partners moet gevraagd worden om hetzelfde te doen.

Hierin moeten we wel verstandige keuzes maken. Investeringen in economie hebben prioriteit.’ 

In Deventer is breed draagvlak voor nieuwbouw van Vmbo-school De Marke. Struikelblok was het benodigde geld. Door een gemeentelijke meevaller kan die hobbel nu worden genomen, zegt VVD-gemeenteraadslid Harm Korendijk.

Twee jaar geleden was in de gemeenteraad unanieme steun voor een motie van PvdA, VVD, GB en Deventer Nu, waarin werd opgeroepen eindelijk iets te doen aan wat de indiener ‘de noodzakelijke vernieuwing van de nu achterhaalde huisvesting van de Vmbo-afdeling van het Etty Hillesum Lyceum’ noemde. Daarover wordt al sinds 2015 gesproken, maar tot enig resultaat heeft dat nog niet geleid 

Tot ongenoegen van Korendijk: ‘Op De Marke worden de handen opgeleid die onze economie draaiende houden. Er is een groot maatschappelijk belang, dat bleek ook toen we eerder dit jaar een expertmeeting organiseerden, met deelnemers uit verschillende hoeken. Werkgevers in onder meer de bouw zitten al jaren te springen om deze mensen. Als gemeente hebben we een verantwoordelijkheid om samen met het EHL een top-opleiding neer te zetten.’

‘In de motie die werd ingediend op initiatief van toenmalig PvdA-gemeenteraadslid Rob de Geest, wordt opgeroepen eindelijk stappen te gaan zetten. We zijn nu twee jaar verder en er is nog niets gebeurd. Dat is des te vervelender, omdat we steeds verder achterop raken. Ouders doen hun kinderen buiten Deventer op school, omdat de faciliteiten daar veel beter zijn. De nood is hoog.’

Om schot in de zaak te brengen, stelt Korendijk voor om 3,8 miljoen euro die niet werd uitgegeven aan jeugdbeleid te bestemmen voor nieuwbouw. ‘Het college wil althans een deel van het overgebleven geld terug in de algemene middelen stoppen en de rest reserveren voor nieuwe projecten. Laten we dat niet doen. Dit bedrag kan net voldoende zijn om De Marke de impuls te geven waar we al veel te lang op wachten. De raad heeft eerder van coalitie tot oppositie zijn volle steun uitgesproken en kan nu niet anders dan dat opnieuw doen.’

Maandag werd ook Deventer opgeschrikt door de luidruchtige meldingen dat de alarmnummers niet bereikbaar waren. ‘Je schrikt je rot en vraagt je ook af wat er in een noodgeval moet gebeuren,’ zegt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer. ‘Helaas liet de gemeente het afweten.’ De VVD stelt vragen.

Terwijl andere gemeenten in allerijl met noodplannen kwamen, van meer blauw op straat tot alternatieve nummers, bleef het vanuit het Deventer stadhuis doodstil.

Ledeboer vraagt zich nu af of de gemeente wel voorbereid is voor als iets dergelijks gebeurd: ‘Hoe communiceer je als gemeente met Deventer? Helemaal niet? Of is er iets niet helemaal goed gegaan? Achteraf waren er wel meldpunten in de stad, maar ik ben letterlijk niemand tegengekomen die dat wist of waar ze waren. Hoe het ook zij, dit is een mooie aanleiding om de communicatie weer eens tegen het licht te houden.’

De cultuurvisie is sinds maanden het onderwerp van discussie in Deventer en in de raadsvergadering  van 19 juni 2019 zou de besluitvorming plaatsvinden na een debat tussen de gehele gemeenteraad.  De cultuurvisie bevat een aantal cruciale keuzen over de toekomst van onder meer de speelgoedcollectie en het burgerweeshuis. Culturele instellingen en betrokken bewoners waren naar de raadszaal gekomen om het debat  te aanschouwen. Echter, voordat het debat startte ontstond een ongewoon ongemakkelijke situatie: een groot deel van de oppositie (13 van de 37 raadsleden) boycotte het debat en verliet de zaal.

Wat was er aan de hand?

In de gemeenteraad hebben we spelregels. Een van de spelregels is dat een fractie een ordevoorstel kan doen om een onderwerp niet te behandelen en door te schuiven naar een volgende vergadering. De raad besluit vervolgens, na afweging van alle belangen, over de vraag of dit gehonoreerd wordt. In de raad van 19 juni 2019 deden de fracties van Deventer Belang, VVD, Deventer NU, Deventer Sociaal en DENK een ordevoorstel omdat er eerder die avond besluitvorming had plaatsgevonden over geheimhouding. In onze fractie hebben we het ordevoorstel van de collega's zorgvuldig beoordeeld en kwamen we na afweging van alle belangen tot de conclusie dat er een volwaardig debat kon worden gevoerd. De democratische meerderheid in de raad was die mening ook toegedaan. Als oppositiepartij hebben we ook weleens te maken gehad met zo'n situatie. Je baalt dan flink maar neemt je verlies en voert het debat om je standpunten openbaar te maken. Daarnaast zet je alle andere instrumenten – zoals moties en amendementen - in om de besluitvorming te beïnvloeden.  Helaas maakten de 13 raadsleden een andere keuze en liepen weg.

Kan dat zomaar?

De raad is het hoogste orgaan van de gemeente en raadsleden hebben een stemplicht. Het is opmerkelijk als raadsleden zich aan stemmingen onttrekken als ze hun zin niet krijgen. De stemmers hebben hen juist de taak gegeven om hen te vertegenwoordigen, zeker bij zulke belangrijke keuzen. De stemmers weten nu dus ook niet wat deze partijen vinden van de cultuurvisie, het speelgoedmuseum, burgerweeshuis, meer of minder geld naar cultuur e.d.  Het weglopen en vervolgens gezamenlijk kijken van een debat op de livestream in een andere ruimte van het stadhuis is op zijn minst gezegd een bijzondere manier van "volksvertegenwoordiging".

Jammer en opmerkelijk is het bovendien dat de oppositiepartijen vooraf geen voorstellen (moties en amendementen) hebben ingediend om hun standpunt kenbaar te maken. Een inhoudelijk kritische oppositie verhoogt de kwaliteit van de besluitvorming, zo weten wij uit ervaring van de afgelopen 8 jaar oppositievoeren. Een coalitie heeft immer een lastige en kritische oppositie nodig. Helaas heeft een aantal oppositiepartijen het laten afweten bij de fundamentele taak van de volksvertegenwoordiging: besluitvorming. GroenLinks hoopt voor de toekomst op inhoud debatten te kunnen voeren. Wij vragen de collega's om niet meer weg te lopen. Dat is in het belang van de democratie. Dat is in het belang van Deventer.

Door snel passende hulp te bieden als iemand in de financiële problemen komt kunnen we veel kosten besparen. De VVD wil dat de gemeente Deventer aanhaakt op een landelijke campagne die daar naar streeft. ‘Dit is het moment om door te pakken’, zegt VVD-raadslid Eva Sipman.

‘Niemand praat graag over zijn schulden’, zegt Sipman, ‘tot het echt niet anders kan, en dan is het probleem meestal enorm uit de hand gelopen, ook doordat hulpverlening vaak traag op gang komt. Met alle gevolgen van dien, ook voor de maatschappij. De Rijksoverheid is met een campagne gestart om mensen eerder aan de bel te laten trekken. Laten we daar in Deventer bij aanhaken, dat is beter voor iedereen. Vergeet ook niet, dat overheden als de gemeente vaak zelf ook schuldeiser zijn. Ze mogen best een wat actievere rol spelen bij de oplossing.’

Het kan iedereen overkomen, benadrukt Sipman: ‘Denk bijvoorbeeld aan een scheiding of door verlies van werk door bijvoorbeeld ziekte. De impact is groot, en niet alleen financieel. Schulden leiden tot verminderde arbeidskracht, verkeerde keuzes die de situatie alleen maar verslechteren en gezondheidsproblemen. ’

‘Ook in Deventer zien we dat mensen met schulden vaak heel laat pas aankloppen bij de hulpverlening. Het zou mooi zijn als we daar iets aan kunnen doen, door het gesprek over schulden eerder op gang te brengen en signalen vroeg op te pikken. Met het bieden van gerichte oplossingen kunnen we dan zorgen dat een probleem snel en efficiënt wordt opgelost.’

Een ruime meerderheid van de gemeenteraad gooit nog eens vier miljoen in de bodemloze put aan de Welle die De Viking heet. Ondanks onafhankelijk onderzoek, waaruit blijkt dat stoppen de beste optie is.

‘Jammer, vooral voor de stad, maar in een democratie beslist de meerderheid.’ VVD-raadslid Bas Donkers reageert gelaten op de uitkomst van een stemming over een voorstel van burgemeester en wethouders, om ondanks eerdere verzekeringen dat er niet voor de zoveelste keer extra geld naar De Viking gaat, toch weer vier miljoen over te maken. ‘Terwijl de wethouder ook nog eens in het midden laat of het ditmaal dan ook echt de laatste keer is.’

De VVD liet onafhankelijk onderzoek uitvoeren, waaruit duidelijk bleek dat verder investeren in het project geen zin heeft en alleen maar geld kost. ‘De Viking is een molensteen die steeds zwaarder op de schouders van de stad drukt’, zegt Donkers. ‘Iedereen gaat het merken. Nu zijn het vooral culturele instellingen als de Schouwburg en het Burgerweeshuis waar geen geld meer voor is, maar het cultuurbudget kent ook grenzen. Nog een tegenvaller en het geld moet uit andere potjes komen. Dan gaat het college dat bijvoorbeeld weghalen bij het sociale beleid, waarmee we iedereen in Deventer mee willen laten doen. Je ziet nu al dat er geen geld meer is voor een sporthal en een nieuwe VMBO-school. Dat is nog maar het begin.’

En als dan straks eindelijk het gebouw er staat is de ellende nog niet voorbij, verwacht Donkers: ‘De exploitatiebegroting rammelt aan alle kanten, dus de kans is enorm groot dat er jaar na jaar geld bij moet. In de raad dringt heel langzaam nu ook het besef door dat het zo eigenlijk niet langer kan. Gemeentebelang stemde verdeeld, andere fracties zullen op zeker moment ook hun knopen gaan tellen. Opvallend was verder dat de PvdA het lot van het college verbond aan goedkeuring voor de nieuwe financiële steun. Dat houdt natuurlijk ook een keer op.’

Woensdag nam de gemeenteraad met algemene stemmen een voorstel van VVD en PvdA aan om de inspreekmogelijkheden voor inwoners van Deventer te verruimen.

VVD-raadslid Lars Wijster nam samen met Jantine Sijbring van de PvdA het initiatief. ‘Inwoners van de gemeente Deventer kunnen op verschillende manieren hun mening kenbaar maken aan de gemeenteraad’, zegt hij, ‘bijvoorbeeld door inspreken bij raadstafels, als dat wordt toegestaan. Dat is niet vaak. VVD en PvdA willen de regels veranderen en meer mogelijkheden bieden.’

Het forum, raadstafels en gemeenteraadsvergaderingen kennen in Deventer een reglement. Daarin wordt onder meer beschreven hoe en wanneer insprekers het woord kunnen krijgen, zegt Sijbring: ‘'Tijdens gemeenteraadsvergaderingen mag niet worden. Vreemd eigenlijk, want we willen wel graag horen wat mensen er van vinden.’

Om daar iets aan te doen keken Wuijster en Sijbring ook naar hoe elders met inspraak wordt omgegaan. ‘Gemeenten als Weert, Tiel en Steenwijkerland hebben duidelijke spelregels voor spreekrecht en publiceren die helder op de gemeentelijke website’, zegt Wuijster. ‘Uitgangspunt in alle gevallen is dat inspraak door inwoners in principe altijd mogelijk is, ook in raadsvergaderingen.’

De raad nam woensdag een voorstel van VVD en PvdA aan om ervoor te zorgen dat inwoners van Deventer, met inachtneming van de regels, in principe altijd kunnen inspreken tijdens vergaderingen van de gemeenteraad, dus zowel bij het forum, de raadstafel als de raadsvergadering. Daarvoor wordt een openbare verordening opgesteld, waarin de kaders en rechten worden vastgelegd, zodat iedereen weet wat wel en niet mogelijk is. ‘Op die manier zorgen we ook in Deventer voor een gezonde democratie, waarin iedereen zijn zegje kan doen’, zegt Wuijster.