Poliflw

De gemeenteraad boog zich in zijn laatste vergadering onder meer over de lokale omroep. Om te mogen uitzenden is een zendmachtiging nodig. Die wordt verleend door het Commissariaat voor de Media (CvdM) en geldt voor vijf jaar. Begin januari 2020 loopt de zendmachtiging van de ORTS af. Zij heeft als enige een aanvraag ingediend om haar werk als lokale omroep voort te kunnen zetten.

Om een beslissing over de aanvraag te kunnen nemen vraagt het commissariaat advies aan de gemeenteraad. De belangrijkste vraag is: is het programmabeleidbepalend orgaan (PBO) representatief voor Oosterhout? Het PBO, de naam zegt het al, bepaalt het beleid voor het programma-aanbod. 

Het college stelde de raad voor het CvdM positief te adviseren. Tegelijkertijd riep het college de ORTS op om voor het PBO vertegenwoordigers uit de kerkdorpen, van migranten, van educatie en onderwijs en kunst en cultuur op te nemen. De VVD is het erg met het college eens dat deze vertegenwoordigers zonder meer thuishoren in een PBO om representatief te kunnen zijn voor onze gemeente.

In de raadsvergadering viel te beluisteren dat de ORTS op de goede weg is maar dat de lat wel hoger mag. Om daar wat aan te doen heeft de raad maar één middel: ijveren voor een representatief programmabeleidbepalende orgaan. De raad heeft daarvoor maar één keer in de vijf jaar de gelegenheid.

Het CvdM vroeg de raad een duidelijk ja of nee. De VVD staat erg positief tegenover een lokale omroep maar kon met de beste wil van de wereld de CvdM geen jawoord geven. Kijk- en luistergegegevens van de ORTS ontbreken omdat het bijhouden te duur zou zijn. Er dreigt een financieel tekort voor dit jaar van 20.000 euro omdat reclame- en sponsorinkomsten ver achterblijven op de raming. Verslagen van het PBO over de keuze voor het programma-aanbod 2019 en 2020 werden niet verstrekt.

De VVD stemde dan ook tegen het voorstel. Groen Brabant en D66 maakten diezelfde keuze. Er gaat dus een positief advies van de raad naar het Commissariaat voor de Media. We wachten af of deze autoriteit het pleidooi van de gemeenteraad voldoende overtuigend vindt. Het voorstel van het college en de beschouwingen in de raad lieten eigenlijk alleen ruimte voor een nee, maar het werd een ja. Het commissariaat vroeg een duidelijk ja of nee. Een duidelijke ja werd het niet.

In de raadsvergadering van 23 oktober heeft GroenLinks een mondelinge vraag gesteld over de afvalinzameling. GroenLinks heeft het woord gevoerd over de subsidie voor de lokale omroep en de toekomstvisie 2030.

Mondelinge vraag afvalinzameling (Demir)

Ieder huishouden in Oosterhout heeft een milieupas die te gebruiken is als toegangsbewijs tot de Milieustraat en voor het openen van de ondergrondse containers. Ondernemers/winkeliers die niet in Oosterhout wonen, krijgen géén milieupas. Een ondernemer/winkelier die bijvoorbeeld in Eindhoven woont, heeft geen toegang tot de milieustraat en kan dus de afval van zijn/haar winkelpand in Oosterhout niet achterlaten. De ondernemer/winkelier kan in dat geval een afvalcontainer huren. Een afvalcontainer delen is vaak geen optie. Een kleine winkelier met weinig afval wordt hierdoor op betrekkelijk hoge kosten gejaagd. Onze fractie heeft hierdoor de volgende vragen.

Erkent de portefeuillehouder dat het een probleem kan zijn dat ondernemers/winkeliers met een kleine onderneming met relatief weinig afval een afvalcontainer moeten huren door de daarbij behorende kosten. Kan de portefeuillehouder aangeven of er is nagedacht om deze ondernemers/winkeliers toegang te verschaffen tot de milieustraat om hun afval daar achter te laten dan wel een andere constructie.

Toekomstvisie Oosterhout 2030 (Jan Boers)

Natuurlijk is het goed en zelfs belangrijk als gemeentebestuur om eens in de zoveel tijd samen met de inwoners een visie voor je stad te formuleren. Dat is met deze Toekomstvisie gebeurd en met het traject waarlangs zijn wij tevreden. Zo is ‘De Staat van Oosterhout’ en de manier waarop Oosterhouters daarin aan het woord komen, inspirerend om te lezen, een lust om te lezen her en der zelfs. Over het proces om te komen waar wij nu zijn, maken wij u vooraf een compliment. Dat geldt ook onze inwoners.

Maar deze Toekomstvisie schetst slechts een wensbeeld en het college onderkent dat ook. Het eigenlijke werk begint nu pas. En in die zin heeft de heer Koos van Dijken van Platform31 ons op 10 oktober aardig de ogen geopend. Hij liet ons zien dat, als wij niet de in zijn ogen belangrijkste Drie Opgaven centraal stellen, dat wensbeeld of streefbeeld voor Oosterhout in 2030 een Fata Morgana zal blijken te zijn. Ik kom zo nog even terug op zijn inleiding.

En laat het ons dus ook allemaal niet mooier voorspiegelen dan het is, voorzitter. Schrijf niet in je visie ‘Er is de afgelopen tien jaar weliswaar veel gebouwd, maar tot nu toe kon Oosterhout binnen de grenzen van z’n bebouwing blijven’. De Contreie, De Vliert en Everdenberg gemakshalve maar even  vergeten, voorzitter? En laat onze Toekomstvisie straks geen farce blijken te zijn als we keurig opschrijven dat Oosterhout zich kenmerkt door een groene en ruime leefomgeving en versterking van de belevingskwaliteit in het buitengebied en ondertussen gewoon doorbouwen in het buitengebied (met Everdenberg II) en het aanleggen van nieuwe drukke infrastructuur in datzelfde buitengebied (Heikantse akkers). Laat ons dan langzamerhand ook eens echt van onze ‘kwaliteit’ die het buitengebied is, afblijven! (Een mogelijke nieuwe Westelijke rondweg moet hiermee wel echt van de baan zijn.) Ook 20 grote windmolens in een buitengebied met veel kwaliteit hebben niet onze eerste voorkeur. Verken tenminste eerst welke alternatieven er zijn om de energieparagraaf vorm te geven alvorens daarover voorstellen te doen aan deze raad.

En in die zin, voorzitter, kom ik vanzelf weer uit bij Koos van Dijken. Hij noemde hele goede  voorbeelden uit de praktijk hoe we ook Oosterhout de komende decennia kunnen verduurzamen en dus ook slimmer om kunnen gaan met onze energie en energie-opwekking.

We vragen het college bij de uitwerking van de Toekomstvisie met nadruk aandacht te geven aan de verbetering van de woon-, leef- en werkomgeving van de Oosterhouters, want een aantal alarmerende cijfers geeft daar alle aanleiding toe (zoals de zeer forse daling in Oosterhout van de potentiële beroepsbevolking). En het is bittere noodzaak in de uitwerking alles op alles te zetten om de arbeidsproductiviteit en de arbeidsparticipatie te verhogen. Voorzitter, want dát zijn twee verschillende dingen, zeker waar Oosterhout – in vergelijking met het provinciaal cijfer en enkele vergelijkbare gemeenten - een hoog percentage onbenut arbeidspotentieel kent.

Behartenswaardige onderwerpen die de agenda wat ons betreft de komende bestuursperioden ook  moeten beheersen – en ook daar sluiten we aan bij Van Dijken - zijn de bevordering van de kwaliteit van het onderwijs (“de kwaliteit van het onderwijs is niet bijzonder hoog, al is het college daar zeer tevreden over”) en het méér ruimte geven aan ondernemerschap. Voor dit moment zullen we daarop niet verder ingaan, maar wij vinden dat zeer belangrijk. Onderwerpen als Veiligheid en Bestrijding Criminaliteit en Ondermijning worden wat ons betreft als prioriteit toegevoegd aan onze Toekomstvisie-agenda.

Voorzitter, wij horen graag van de portefeuillehouder op welke wijze het college de door ons genoemde zaken nadrukkelijker op de Agenda voor de Toekomst wil zetten.

Lokale Omroep ORTS (Van der Pluijm)

Het lijkt inmiddels bijna wel op een jaarlijks ritueel: in de eerste of de tweede vergadering spreken we over de financiële situatie van de ORTS en een eventuele toekenning van extra subsidie. Ieder raadslid dat hier voor de verkiezingen ook zat kan de begroting van de lokale omroep bij wijze van spreken al dromen.

Voor GroenLinks bewijst dit eens te meer dat een moderne lokale omroep niet uitkomt met de beperkte subsidie die zij via het rijk krijgt. Voorzitter, omdat de fractie van GroenLinks vóór een sterke lokale omroep in Oosterhout is, zullen wij het voorstel van het college dan ook volgen.

Dat betekent overigens niet dat GroenLinks niet kritisch is over de ORTS. Zo ziet onze fractie een behoorlijke ons-kent-ons cultuur binnen een omroep die toch voor alle Oosterhouters wil zijn. Dat zien we deels terug in de programma's, maar vooral binnen het kader. Met name het programmabeleidbepalend orgaan, dat een objectieve blik zou moeten hebben, blinkt niet uit in onpartijdigheid.

Wij zien dat er nog heel veel verbetering mogelijk is. Zo is er op de radio bijvoorbeeld geen duidelijk profiel, waardoor het ene programma volledig anders klinkt dan het volgende. Op zich iets dat we vaker zien bij een lokale omroep, maar het voorkomt wel dat mensen door blijven luisteren. De 'eilandjesprogrammering' is iets dat niet past bij een moderne zender.

Ook op internet en tv zien we dergelijke uitdagingen, al heeft het dan meer te maken met het 1 op 1 overplaatsen van persberichten. Dat valt nog wel mee als het om een knutselclub gaat, maar zou een verslag van een voetbalwedstrijd geschreven moeten worden door die club? De fractie van GroenLinks wil deze vraag niet beantwoorden, maar legt hem nadrukkelijk bij het bestuur van de ORTS.

Voorzitter, hoewel het bestuur dit zelf ook heeft onderkend in haar toekomstvisie, komt er nog weinig van terecht. Op zich heeft GroenLinks hier begrip voor: want als je in oktober niet weet of je het eind van het jaar wel haalt, is het moeilijk toekomstplannen uitrollen. En ook vrijwilligers die zich schikken in een vooraf vastgesteld profiel hangen niet aan de boom.

In januari 2020 loopt de licentie van de ORTS af. Wij geven de ORTS óf een eventuele nieuwe omroep graag vooraf duidelijkheid over eventuele extra subsidie bovenop de bekostiging van rijkswege. Zo kan er in ieder geval 5 jaar lang gebouwd worden.

Hoewel raad en college niet over de inhoud gaan, moeten we hiervoor wel vooraf duidelijk maken wat we van een omroep verwachten, wil zij voor een volledige licentieperiode in aanmerking komen voor extra subsidie. Op dit moment beslissen we immers telkens ad hoc of de ORTS extra subsidie krijgt. Omdat het ondanks vele beeldvormende avonden nog nooit tot een duidelijk beleid is gekomen, dient GroenLinks hiertoe een motie in.

Kort gezegd willen we dat de raad de kaders vast gaat leggen op basis waarvan het college een nieuwe omroep subsidie bovenop de landelijke subsidie kan geven. Om hoeveel geld het maximaal gaat en aan welke voorwaarden een omroep moet voldoen, gaan we als raad bepalen. Dat is in deze motie nadrukkelijk nog niet ingevuld. Wel wil ik namens GroenLinks alvast wel zeggen dat wij niet op de stoel van de programmamaker willen gaan zitten. De omroep moet journalistiek vrij blijven.

In de raadsvergadering van 23 oktober heeft GroenLinks een mondelinge vraag gesteld over de afvalinzameling. GroenLinks heeft het woord gevoerd over de subsidie voor de lokale omroep en de toekomstvisie 2030.

Mondelinge vraag afvalinzameling (Demir)

Ieder huishouden in Oosterhout heeft een milieupas die te gebruiken is als toegangsbewijs tot de Milieustraat en voor het openen van de ondergrondse containers. Ondernemers/winkeliers die niet in Oosterhout wonen, krijgen géén milieupas. Een ondernemer/winkelier die bijvoorbeeld in Eindhoven woont, heeft geen toegang tot de milieustraat en kan dus de afval van zijn/haar winkelpand in Oosterhout niet achterlaten. De ondernemer/winkelier kan in dat geval een afvalcontainer huren. Een afvalcontainer delen is vaak geen optie. Een kleine winkelier met weinig afval wordt hierdoor op betrekkelijk hoge kosten gejaagd. Onze fractie heeft hierdoor de volgende vragen.

Erkent de portefeuillehouder dat het een probleem kan zijn dat ondernemers/winkeliers met een kleine onderneming met relatief weinig afval een afvalcontainer moeten huren door de daarbij behorende kosten. Kan de portefeuillehouder aangeven of er is nagedacht om deze ondernemers/winkeliers toegang te verschaffen tot de milieustraat om hun afval daar achter te laten dan wel een andere constructie.

Toekomstvisie Oosterhout 2030 (Jan Boers)

Natuurlijk is het goed en zelfs belangrijk als gemeentebestuur om eens in de zoveel tijd samen met de inwoners een visie voor je stad te formuleren. Dat is met deze Toekomstvisie gebeurd en met het traject waarlangs zijn wij tevreden. Zo is ‘De Staat van Oosterhout’ en de manier waarop Oosterhouters daarin aan het woord komen, inspirerend om te lezen, een lust om te lezen her en der zelfs. Over het proces om te komen waar wij nu zijn, maken wij u vooraf een compliment. Dat geldt ook onze inwoners.

Maar deze Toekomstvisie schetst slechts een wensbeeld en het college onderkent dat ook. Het eigenlijke werk begint nu pas. En in die zin heeft de heer Koos van Dijken van Platform31 ons op 10 oktober aardig de ogen geopend. Hij liet ons zien dat, als wij niet de in zijn ogen belangrijkste Drie Opgaven centraal stellen, dat wensbeeld of streefbeeld voor Oosterhout in 2030 een Fata Morgana zal blijken te zijn. Ik kom zo nog even terug op zijn inleiding.

En laat het ons dus ook allemaal niet mooier voorspiegelen dan het is, voorzitter. Schrijf niet in je visie ‘Er is de afgelopen tien jaar weliswaar veel gebouwd, maar tot nu toe kon Oosterhout binnen de grenzen van z’n bebouwing blijven’. De Contreie, De Vliert en Everdenberg gemakshalve maar even  vergeten, voorzitter? En laat onze Toekomstvisie straks geen farce blijken te zijn als we keurig opschrijven dat Oosterhout zich kenmerkt door een groene en ruime leefomgeving en versterking van de belevingskwaliteit in het buitengebied en ondertussen gewoon doorbouwen in het buitengebied (met Everdenberg II) en het aanleggen van nieuwe drukke infrastructuur in datzelfde buitengebied (Heikantse akkers). Laat ons dan langzamerhand ook eens echt van onze ‘kwaliteit’ die het buitengebied is, afblijven! (Een mogelijke nieuwe Westelijke rondweg moet hiermee wel echt van de baan zijn.) Ook 20 grote windmolens in een buitengebied met veel kwaliteit hebben niet onze eerste voorkeur. Verken tenminste eerst welke alternatieven er zijn om de energieparagraaf vorm te geven alvorens daarover voorstellen te doen aan deze raad.

En in die zin, voorzitter, kom ik vanzelf weer uit bij Koos van Dijken. Hij noemde hele goede  voorbeelden uit de praktijk hoe we ook Oosterhout de komende decennia kunnen verduurzamen en dus ook slimmer om kunnen gaan met onze energie en energie-opwekking.

We vragen het college bij de uitwerking van de Toekomstvisie met nadruk aandacht te geven aan de verbetering van de woon-, leef- en werkomgeving van de Oosterhouters, want een aantal alarmerende cijfers geeft daar alle aanleiding toe (zoals de zeer forse daling in Oosterhout van de potentiële beroepsbevolking). En het is bittere noodzaak in de uitwerking alles op alles te zetten om de arbeidsproductiviteit en de arbeidsparticipatie te verhogen. Voorzitter, want dát zijn twee verschillende dingen, zeker waar Oosterhout – in vergelijking met het provinciaal cijfer en enkele vergelijkbare gemeenten - een hoog percentage onbenut arbeidspotentieel kent.

Behartenswaardige onderwerpen die de agenda wat ons betreft de komende bestuursperioden ook  moeten beheersen – en ook daar sluiten we aan bij Van Dijken - zijn de bevordering van de kwaliteit van het onderwijs (“de kwaliteit van het onderwijs is niet bijzonder hoog, al is het college daar zeer tevreden over”) en het méér ruimte geven aan ondernemerschap. Voor dit moment zullen we daarop niet verder ingaan, maar wij vinden dat zeer belangrijk. Onderwerpen als Veiligheid en Bestrijding Criminaliteit en Ondermijning worden wat ons betreft als prioriteit toegevoegd aan onze Toekomstvisie-agenda.

Voorzitter, wij horen graag van de portefeuillehouder op welke wijze het college de door ons genoemde zaken nadrukkelijker op de Agenda voor de Toekomst wil zetten.

Lokale Omroep ORTS (Van der Pluijm)

Het lijkt inmiddels bijna wel op een jaarlijks ritueel: in de eerste of de tweede vergadering spreken we over de financiële situatie van de ORTS en een eventuele toekenning van extra subsidie. Ieder raadslid dat hier voor de verkiezingen ook zat kan de begroting van de lokale omroep bij wijze van spreken al dromen.

Voor GroenLinks bewijst dit eens te meer dat een moderne lokale omroep niet uitkomt met de beperkte subsidie die zij via het rijk krijgt. Voorzitter, omdat de fractie van GroenLinks vóór een sterke lokale omroep in Oosterhout is, zullen wij het voorstel van het college dan ook volgen.

Dat betekent overigens niet dat GroenLinks niet kritisch is over de ORTS. Zo ziet onze fractie een behoorlijke ons-kent-ons cultuur binnen een omroep die toch voor alle Oosterhouters wil zijn. Dat zien we deels terug in de programma's, maar vooral binnen het kader. Met name het programmabeleidbepalend orgaan, dat een objectieve blik zou moeten hebben, blinkt niet uit in onpartijdigheid.

Wij zien dat er nog heel veel verbetering mogelijk is. Zo is er op de radio bijvoorbeeld geen duidelijk profiel, waardoor het ene programma volledig anders klinkt dan het volgende. Op zich iets dat we vaker zien bij een lokale omroep, maar het voorkomt wel dat mensen door blijven luisteren. De 'eilandjesprogrammering' is iets dat niet past bij een moderne zender.

Ook op internet en tv zien we dergelijke uitdagingen, al heeft het dan meer te maken met het 1 op 1 overplaatsen van persberichten. Dat valt nog wel mee als het om een knutselclub gaat, maar zou een verslag van een voetbalwedstrijd geschreven moeten worden door die club? De fractie van GroenLinks wil deze vraag niet beantwoorden, maar legt hem nadrukkelijk bij het bestuur van de ORTS.

Voorzitter, hoewel het bestuur dit zelf ook heeft onderkend in haar toekomstvisie, komt er nog weinig van terecht. Op zich heeft GroenLinks hier begrip voor: want als je in oktober niet weet of je het eind van het jaar wel haalt, is het moeilijk toekomstplannen uitrollen. En ook vrijwilligers die zich schikken in een vooraf vastgesteld profiel hangen niet aan de boom.

In januari 2020 loopt de licentie van de ORTS af. Wij geven de ORTS óf een eventuele nieuwe omroep graag vooraf duidelijkheid over eventuele extra subsidie bovenop de bekostiging van rijkswege. Zo kan er in ieder geval 5 jaar lang gebouwd worden.

Hoewel raad en college niet over de inhoud gaan, moeten we hiervoor wel vooraf duidelijk maken wat we van een omroep verwachten, wil zij voor een volledige licentieperiode in aanmerking komen voor extra subsidie. Op dit moment beslissen we immers telkens ad hoc of de ORTS extra subsidie krijgt. Omdat het ondanks vele beeldvormende avonden nog nooit tot een duidelijk beleid is gekomen, dient GroenLinks hiertoe een motie in.

Kort gezegd willen we dat de raad de kaders vast gaat leggen op basis waarvan het college een nieuwe omroep subsidie bovenop de landelijke subsidie kan geven. Om hoeveel geld het maximaal gaat en aan welke voorwaarden een omroep moet voldoen, gaan we als raad bepalen. Dat is in deze motie nadrukkelijk nog niet ingevuld. Wel wil ik namens GroenLinks alvast wel zeggen dat wij niet op de stoel van de programmamaker willen gaan zitten. De omroep moet journalistiek vrij blijven.