Poliflw

Ons huis staat boven het gasveld Diever. Het Canadese bedrijf  Vermillion heeft van het rijk vergunning gekregen gas te winnen uit dit  gasveld wat in feite bij Wapse ligt en ook wordt aangeboord vanuit Wapse.

Hier is veel verzet tegen geweest vanuit milieu-oogpunt, vanuit veiligheidsoogpunt en omdat het vreemd is om voor langere tijd extra gas te gaan winnen vanuit de zg. “kleine velden”, terwijl Groningen versneld afgebouwd wordt en het rijksbeleid is  om over  te gaan op niet fossiele brandstoffen.

In de vergunning voor de gaswinning in Wapse werd Vermilion verplicht zogenoemde “nul-metingen” uit te voeren aan de huizen en andere bouwwerken boven en aan de rand van dit gasveld.  In de loop van de tijd (2018) werd deze verplichting al omgebouwd naar een - wat genoemd werd - “representatieve nul-meting”. Dit betekent dat je niet meer van elk huis en bouwwerk in de invloedssfeer van de gaswinning de huidige toestand in beeld hoeft te brengen, maar dat je een paar representatieve objecten kunt uitkiezen die model staan voor alle vergelijkbare bouwwerken. Dit is zeer kostenbesparend, want één zo’n nul-meting of “bouwkundige opname” kost ongeveer € 300 per object.

Progressief Westerveld maakte toen al in de raad de rekensom dat als je alle betrokken huizen een nulmeting zou geven Vermilion ongeveer 1000 X € 300 kwijt zou zijn, dus 300.000 euro totaal. En dat bij een representatieve nul-meting dit terug gebracht zou worden tot ongeveer 30.000 euro. Voor dit kleine voordeel  (klein vergeleken bij de te verwachten miljoenenwinsten op de gaswinning zelf) wordt de rechtszekerheid van de bewoners en boerenbedrijven boven en rond deze gaswinning dus aangetast.

Merkwaardig detail hierbij is dat Vermilion wel allerlei organisaties en  initiatieven in onze gemeente subsidieert, zoals projecten van Boermarken, werktuigen verenigingen, museums etc.  Men wil dus wel geld steken in dit soort initiatieven, en dat is natuurlijk niet verkeerd, maar het zou beter zijn dit via een onafhankelijk fonds te laten lopen .En het is wrang dat het relatief kleine bedrag voor de nulmetingen dus niet op tafel komt, terwijl dit voor inwoners een hele geruststelling zou zijn.

Er is zelfs sprake van een door bewoners rond de gaswinning in Vledderveen zelf ingehuurd bureau om nulmetingen uit te voeren. Dit hoort zo natuurlijk niet te gaan!

Eén van de huizen die voor de representatieve nul-meting rond het veld Diever werd uitgezocht was mijn huis. Op een mooie morgen in de zomer van 2018 belde een Groningse werkstudente, in tijdelijke dienst van het door Vermilion ingehuurde ingenieursbureau Thorbecke bij ons aan.

Zij deed wat haar was opgedragen, maakte foto’s en aantekeningen en vertelde ons waar en wanneer we ons “dossier” konden inzien. Zij vertelde ook hoeveel belang zij zelf persoonlijk aan deze bouwkundige opnames hechtte. Haar familie op het platteland van Groningen was al jarenlang in de ondertussen bekende schadeprocedures met de overheid en de NAM verwikkeld. Zij zei : “hoe mooi was het geweest als er destijds dergelijke nul-opnames  in Groningen gemaakt waren en hoeveel sterker hadden mijn ouders dan gestaan.”

Kort na deze bouwkundige opnames rond het Wapsergasveld werd de verplichting tot deze nulmetingen helemaal geschrapt. Het zou geen zin hebben en onbetrouwbaar zijn. In de zomer van 2019 hield Vermilion een lobby-ronde langs alle Westerveldse gemeenteraadsfracties. Hierin gaven zij aan dat de risico’s op bevingen en “Groningse toestanden” uitgesloten waren. Zij gaven aan dat een sluitend KNMI monitoringsysteem voldoende zou zijn. Dit is een door de overheid, ons allen dus, betaald systeem.

Het CDA in onze gemeente vraagt al langere tijd om de installatie van zogenoemde Tilt-meters. Zij willen graag dat dit door en op kosten van de gemeente gebeurt.

Progressief Westerveld heeft hier moeite mee. Wij hebben voor hun motie gestemd om een netwerk van trilling sensoren in de gemeente te plaatsen. Maar wij vinden ten enenmale dat dit door Vermilion betaald zou moeten  worden  en niet door de gemeente zoals het voorstel luidt.  En wij vinden dat de latere door het CDA genoemde beperking tot Tilt-meters  nergens toe dient en dat men dan  wel heel makkelijk voorbij gaat aan juist de waarde van de nulmetingen en de noodzaak van een onafhankelijk schadeprotocol.

In zo’n schadeprotocol wil Progressief Westerveld zien dat de zg. “omgekeerde bewijslast” wordt gehanteerd: de gasmaatschappij moet aantonen dat een schade niet door gaswinning is veroorzaakt. En verder wil PW dat schades via een onafhankelijk overheids loket worden afgehandeld en nooit in een direct contact met de winningsmaatschappij. Het is de rijksoverheid die de vergunningen afgeeft, vaak tegen de visie en de wil van de lagere overheden in, het is dus ook aan de rijksoverheid om eventuele schades af te handelen.

Uiteraard zijn wij voor een zo uitgebreid en efficiënt mogelijk meetnetwerk ter monitoring van de gevolgen van de gaswinning onder onze gemeente, maar wij willen dat dit door de belanghebbende commerciële partij betaald wordt en door een onafhankelijke instantie wordt uitgevoerd.

De leden van Progressief Westerveld kwamen deze zomer twee maal bijeen om met fractie en bestuur terug te kijken op het einde van de coalitiedeelname, maar ook om een nieuw begin te maken.

Op vrijdag 30 augustus was er een ingelaste Algemene Ledenvergadering in de Veldkei in Havelte. Daar stond vooral het terugblikken centraal. Omdat zij zaken vooral van een afstand en deels uit de pers hadden gevolgd, hadden veel leden vragen. Michiel van de Kasteelen (voor wat betreft het eerste deel) en Hans de la Mar (voor wat betreft het tweede deel) gaven een uitgebreide toelichting op de gang van zaken. Zij gingen daarbij in op de ontwikkelingen in de coalitie vanaf de verkiezingen, en uiteraard vooral op de laatste fase, waarin de coalitiepartijen verder uiteen waren geraakt, hetgeen tot de uiteindelijke vertrouwensbreuk leidde. Ook het vertrek van wethouder Wilfried de Jong kwam aan de orde.

Op donderdag 26 september kwamen de leden wederom bijeen, dit keer in Uffelte, maar met een ander doel: de draad weer oppakken en met elkaar van gedachten wisselen over de koers van de partij in de oppositie. In vier groepen en daarna plenair werd gesproken over een positieve oppositierol en over inhoudelijkheid als leidraad. We kunnen eindelijk weer concreet naar buiten, ons verbinden met de samenleving. We hoeven ons niet meer in te houden op de manier zoals we dat het afgelopen jaar hebben ervaren. We kunnen open en helder zijn. Maar ook is het belangrijk de opbouw van vertrouwen te bevorderen. We kunnen weer vooruit en dus terug naar de 10 punten, en partijprogramma. Daarbij is het belangrijk dat we niet als one issue partij worden gezien.

De echte grote veranderingen komen de laatste tijd vanuit de samenleving, dit brengt zaken in beweging. Je kunt niet meer verder gaan op de manier zoals het altijd ging, ook niet in Westerveld. We moeten een neus ontwikkelen voor waar de tijd rijp voor is, zodat we kunnen aansluiten en met kleine volgende stappen de beweging op gang laten komen. Wij mogen best een prikkel geven, niet te bescheiden, maar dienend/doortastend.

We zijn helderder naar buiten.Wij willen de actieve mensen weer opzoeken, dus ook binnen de partij potentie gebruiken.Concrete ideeën: het valt op dat gemeente niet communiceert, laten wij het doen op onze website; weer een Vergezicht uitbrengen; helder naar de pers en actief in boodschappen naar buiten; herstel het vertrouwen in wat wij te bieden hebben.

Zo’n 100 bewoners hadden hadden zich maandagavond 25 februari op het gemeentehuis gemeld om, ja om wat eigenlijk? De gemeente en de provincie organiseerden een avond over de gaswinningsplannen van Vermilion. Aanleiding was het advies dat de gemeente en de provincie uit moesten brengen over het voornemen om uit het gasveld bij Wapse nog weer extra gas te halen.

De avond werd geopend door Tjisse Stelpstra, de gedeputeerde van Christen Unie huize. Hij vertelde dat de provincie volgende week advies ging uitbrengen, maar dat was vooral technisch van aard. Vooropgesteld moest worden dat hij niet tegen gaswinning was, immers: “Het schiet nog niet op met alternatieve energie, iedereen is tegen windmolens en de huizen moeten toch verwarmd worden”. Bij wijze van experiment had hij besloten om nu toch ook eens aan de betrokken bewoners te gaan vragen wat zij daar nu allemaal van vonden. We mochten in groepjes gaan praten en daarbij alles op tafel leggen over gaswinning. Elke tafel had een notulist, dus er zou niets van de inbreng verloren gaan. Wat Stelpstra met de opgehaalde informatie ging doen, wist hij nog niet, “Het is immers een experiment. Maar ik kan u wel beloven dat het verslag van de avond meegestuurd wordt met het advies aan het ministerie.” De aanwezigen konden hun enthousiasme over zoveel betrokkenheid maar ternauwernood bedwingen.

Wilfried de Jong nam gelukkig een duidelijker standpunt in: de gemeente zal een negatief advies uitbrengen, onder meer omdat er nog steeds geen schadeprotocol is vastgesteld en de nulmetingen pas onlangs gestart zijn, terwijl er al drie jaar gas gewonnen wordt. Niet dat het standpunt van Wilfried het vertrouwen van de bewoners in de overheid kon vergroten, overigens. Dat was er niet. Ik heb geen aanwezigen gehoord die geloofden dat er rekening gehouden zou worden met hun inbreng. “Het gaat toch allemaal door, als er schade komt dan wil niemand iets vergoeden, wij leven hier en zullen de gevolgen ondervinden, maar dat zal de overheid worst zijn.” Dat was samengevat de mening van de zaal.

Het werd inderdaad keurig opgeschreven. Stelpstra beloofde nog eens dat het naar Den Haag gestuurd zou worden. Maar of hij het in zijn advies ging verwerken, dat kon hij nog niet zeggen, daar moest hij nog over nadenken en overleggen. Maar het verslag zou echt worden opgestuurd.

Het meest verbazingwekkende van de avond vond ik dat de bewoners zo rustig bleven, zo beleefd, zo vriendelijk. Stelpstra is nu voor de derde keer lijsttrekker voor de Christen Unie bij de provinciale verkiezingen. Een gekozen volksvertegenwoordiger, die bij wijze van experiment eens gaat horen wat bewoners ergens van vinden.

Gaat u ook stemmen op 20 maart? Ik zou het hokje van Tjisse Stelpstra niet rood maken. Al was het maar bij wijze van experiment.

De Nederlandse Vereniging voor de Verenigde Naties bevordert de doelstellingen van de VN, waaronder ook de SDGs. Elke maand licht een bestuurslid een van de doelen uit. Deze maand: een blog van Michiel van de Kasteelen over duurzame consumptie- en productiepatronen (SDG 12) en hoe die zich uiten in ‘zijn’ gemeente Westerveld.

Westerveld, Drenthe,….

In Zuidwest-Drenthe ligt Westerveld: met rond de 19.000 inwoners, een oppervlak van 283 km2, grote en belangrijke natuurgebieden, een economie afhankelijk van toerisme en landbouw en een wat oudere bevolking in zo’n twintig kernen van verschillende omvang. De sociale cohesie is groot. Maar er zijn een aantal vraagstukken die de cohesie testen en uitdagen, zoals het gifgebruik in de landbouw, de afvalscheiding en de toegankelijkheid van natuurgebieden. De gemeenteraad van zeventien leden probeert – met de samenleving – die uitdaging aan te gaan.

Daarmee geven we een Westerveldse invulling aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (ofwel Sustainable Development Goals, de SDGs), die door de Verenigde Naties zijn vastgesteld. In dit geval hebben we het over SDG 12: Duurzame consumptie- en productiepatronen.

… en de rest van de wereld

Op de Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling in Rio de Janeiro van 2012 (de Earth Summit) was er van alles aan de hand. Het was de derde Conferentie in een reeks, in 1992 begonnen, ook in Rio, gevolgd in 2002 door een top in Johannesburg. Bij de top van 2012 ontbraken een aantal staatshoofden en regeringsleiders. Vanwege de diepe economische crisis van dat moment, zo werd gezegd. Maar critici zeiden dat “staatshoofden en regeringsleiders gewoonweg geen prioriteit gaven aan duurzaamheid”.

Ondanks (of dankzij) die magere opkomst werd een document aanvaard onder de titel: ‘The future we want’. Daarin wordt de basis gelegd voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelen, die drie jaar later zouden worden aanvaard. Maar ook werd een ‘10 Year Framework of Programmes on Sustainable Consumption and Prodcution’ (10YFP) opgesteld, dat de kern zou vormen van SDG 12: Duurzame consumptie- en productiepatronen.

Van ‘marktwerking’….

SDG12 is de heiligverklaarde marktwerking van het neoliberale tijdperk in zijn pure vorm voorbij. Want in dat wereldbeeld zijn productie en consumptie juist zaken waar je je niet mee moet bemoeien, zeker niet als overheid. Overheidsbedrijven moesten worden geprivatiseerd, en ‘de markt’ zou zijn eigen problemen wel oplossen via zelfregulering en consumentengedrag.

Zo niet in SDG 12, want daarin spreken ‘wij’ af dat dat 10YFP gewoon gaat worden uitgevoerd. Dat we natuurlijke hulpbronnen duurzaam gaan beheren en efficiënt gaan gebruiken; dat we verspilling van voedsel gaan halveren; dat we chemicaliën milieuvriendelijk gaan beheren en hun impact op lucht, water en bodem gaan beperken; dat we de afvalproductie aanzienlijk gaan inperken door preventie, recyclage en hergebruik; dat bedrijven duurzaamheid centraal moeten stellen en daarover rapporteren, en dat overheden bij aanbestedingen duurzame praktijken gaan bevorderen.

…. naar wisselwerking

Wie zijn ‘wij’? Dat zijn ‘We, the peoples..’ uit het VN Handvest: de volkeren, de mensen die gezamenlijk deze planeet bewonen. Dat omvat ook het ‘wij producerende bedrijfsleven’ (dat via zelfregulering wel degelijk stappen kan zetten), en eveneens ‘wij de consumenten’ (met veranderingen in ons consumentengedrag).

Maar het omvat vooral ‘wij, de samenlevingen’ en onze overheden in onderlinge wisselwerking. Op wereldniveau worden in VN-kader doelen gesteld als SDG 12, waarmee we erkennen dat dit soort vraagstukken alleen zijn op te lossen als we daarin mondiaal samenwerken. Op nationaal en Europees niveau worden de relevante besluiten genomen in de vorm van een nieuw landbouwbeleid, of een ander afvalstoffenbeleid. En op provinciaal en gemeentelijk niveau gaat het om de detail-invulling door middel van omgevingsvisies, bestemmingsplannen, uitvoering en handhaving.

Westerveld revisited

Wat betekent dat voor Westerveld? Het betekent dat we erkennen dat de manier waarop wij het merendeel van onze landbouw hebben ingericht, uiteindelijk strijdig is met SDG12. Met een intensief gebruik van ‘gewasbeschermingsmiddelen’ putten we de bodem uit, vervuilen we grond- en oppervlaktewater, en stellen we gezondheid van omwonenden in de waagschaal. Een vaak gehoord argument voor intensieve landbouw is dat ‘we toch de wereldbevolking moeten voeden’. Maar een toenemend arsenaal aan landbouwgrond wordt in Westerveld (en heel Drenthe) nu gebruikt voor het telen van lelies en tulpen, of voedermais (voor een inefficiënte vleesproductie). Het lokale dilemma is dat de Westerveldse economie deels afhankelijk is van die landbouw, niet alleen de agrarische bedrijven zelf, maar ook loonwerkbedrijven en toeleveranciers. Onze uitdaging is om daadwerkelijke stappen te zetten naar natuur-inclusieve landbouw, maar dat te doen samen met de sector.

Het betekent dat we onze natuurgebieden (Dwingelderveld of Drents-Friese Woud) zorgvuldig beheren om de rijke biodiversiteit te bewaren. Het lokale dilemma is dat we ook graag willen dat de terreinen toegankelijk blijven voor onze toeristen, lokale bevolking en sportbeoefenaars.

Het betekent dat we inzetten op een veel omvangrijker afvalscheiding, bijvoorbeeld door het ophalen van restafval te beperken of zelfs financieel te belasten. Maar het dilemma is dat we ook zien dat de vergrijzende bevolking daar moeilijk in mee gaat. Het betekent dat we gemeentelijk overgaan naast Fairtrade op Fairdeal, waarbij we inkoop en aanbesteding afhankelijk maken van duurzaamheid; maar ook als dat duurder is?

Think globally, act locally. In een notendop.

Vanuit het grote economische belang van de vrijetijdssector voor Drenthe zijn het Recreatieschap en de provincie samen met gemeenten, de RECRON en de sector gestart met de aanpak vitale vakantieparken. De basis voor de meerjarige programmatische aanpak vitale vakantieparken is gelegd met de ondertekening van het convenant "Aanpak vitale vakantieparken Drenthe 2018 - 2024" (8 december 2017). Dit convenant is ondertekend door alle colleges van B&W, GS en RECRON. Provinciale Staten heeft € 6,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het instellen van een vitaliteitsfonds Drentse vakantieparken (2018 t/m 2024). De uitgangspunten van het convenant zijn nu vertaald in een (concept) actieprogramma vitale vakantieparken Drenthe.

In de gemeente Westerveld hebben 25 vakantieparken deelgenomen aan het vooronderzoek. De onderzoeksresultaten zijn in september 2017 gepresenteerd en alle deelnemende parken of VvE's/eigenaren hebben een factsheet ontvangen van de resultaten. De gemeente Westerveld is een echte recreatie gemeente. De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat we in de gemeente Westerveld een grote opgave hebben: 9 parken scoren in het groene kwadrant (voldoende kwaliteit en perspectief), 3 in het gele (redelijke kwaliteit, matig perspectief), 2 in het blauwe (weinig kwaliteit, redelijk perspectief) en 11 in het rode (matige kwaliteit/geen perspectief).

Daarnaast is er een toename zichtbaar van 'tijdelijke of permanente' bewoning in recreatieverblijven op vakantieparken. Ons huidige beleid vraagt om een aanscherping en om een integrale benadering, waarvoor een goede afstemming tussen de werkvelden burgerzaken, vergunningen, belastingen, openbare orde en veiligheid, sociaal domein en recreatie en toerisme essentieel is.

De gemeenteraad heeft de deelname van Westerveld aan dit project besproken in de Commissie Fysiek Domein en Middelen van 4 september en goedgekeurd in de raadsvergadering van 25 september.

Bij de bespreking van het Voorstel Aanpak Vitale Vakantieparken Drenthe 2018-2024 gaf Hans de la Mar namens Progressief Westerveld opnieuw aan dat zijn fractie dit provinciebrede plan toejuicht en dus ook instemt met de deelname van de Gemeente Westerveld daaraan. De twee kanttekeningen, die hij eerder in de Commissie FDM maakte, herhaalde hij hier. Allereerst staat of valt de uitvoering van het plan met het al dan niet deelnemen van de vakantieparken zelf. Hans de la Mar vroeg de wethouder dan ook om de Raad in een zo vroeg mogelijk stadium te informeren over de deelnamebereidheid, zodat daaraan conclusies kunnen worden verbonden over de verdere voortgang. Wethouder Jelle de Haas zegde dat in principe toe, zij het dat hij zich nog niet wilde vastleggen op een precieze termijn.Ten tweede had de fractie van Progressief Westerveld bezwaar tegen de bijbehorende begroting, leidend tot een bedrag van structureel Euro 123.000 in 2019 (en ook in volgende jaren). In het Bestuursakkoord was al Euro 50.000 ingeruimd hiervoor, waaruit de gemeentelijk projectleider, de beoogde trainee en de deelname aan de landelijke Stuurgroep Interventie kunnen worden betaald. Het vorige College had ook reeds een extra bijdrage van Euro 34.000 toegezegd aan de Provincie; ook daarmee kon Progressief Westerveld instemmen. Maar de additionele Euro 39.000 voor "Ambtelijke Ureninzet" was in deze vorm voor Progressief Westerveld problematisch. De andere fracties wilden echter de goedkeuring van dit voorstel niet belasten met een discussie over de wijze van begroten. Die discussie keert terug; het College-voorstel Vitale Vakantieparken werd aangenomen.

Het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Westerveld is zeer verbaasd over het instemmingsbesluit van het Ministerie van Economische Zaken met verlenging en uitbreiding van de gaswinning bij Eesveen.

Wethouder de Jong (Progressief Westerveld): "Eerder diende de Gemeente Westerveld al een kritische zienswijze op dit plan in, waarin werd aangedrongen op een goede nulmeting, duidelijke schadeafhandeling en betere informatievoorziening voor onze inwoners. Ook zijn vraagtekens gesteld bij het effect van de velden onderling in samenhang met andere mijnbouwactiviteiten. Het instemmingsbesluit, dat nu ter inzage ligt, voldoet wat ons betreft niet aan deze voorwaarden. De enige voorwaarde, die Vermilion krijgt opgelegd, is het doen van een bouwkundige nulmeting. We gaan uitzoeken wat mogelijk is om om dit instemmingsbesluit niet in werking te laten treden, zodat het tweede veld bij Eesveen nog niet gewonnen kan worden."

Vanaf donderdag 12 juli ligt het instemmingsbesluit, dat de verlenging en uitbreiding van de gaswinning bij Eesveen mogelijk maakt, ter inzage. "De timing van de inzage  is zeer ongelukkig in verband met de vakantieperiode," aldus wethouder de Jong.

Het instemmingsbesluit is een actualisatie van een bestaand winningsplan. Dit plan laat voor een nieuwe periode meer intensieve en uitgebreide winning toe.