Poliflw

Op 24 oktober organiseerde SP Capelle een drukbezochte vervolgbijeenkomst op buurtcentrum de Fluiter met/voor bewoners van de Hoven. Het eerste deel van de avond was informatief: bevindingen die uit de gesprekjes met bewoners naar voren kwamen, ondernomen acties door de gezamenlijke fracties van PvdA SP GroenLinks. Over de juridische stand van zaken voelden de aanwezigen zich niet wijzer geworden.

Deel 2 bestond uit wat de bewoners gezamenlijk konden dóén: een actieweek, te houden 28-30 oktober, met demonstraties en met inspreken in de drie gemeentelijke Raadscommissies. Deze acties komen in het volgende artikel aan de orde.

GESPREKSRAPPORTAGE Van 1 tot 11 oktober is SP Capelle in kleine groepjes van wisselende samenstelling, bij alle 12 flats van Arends-, Valken- en Sperwerhof met zo veel mogelijk bewoners in gesprek gegaan. Dat leverde 51 contacten op, waaruit een helder beeld naar voren kwam. Alle "tijdelijke" huurders, maar ook 4 op de 9 met vaste contracten, blijken zeer ontevreden over Havensteder. Ook huishoudens mèt huurbescherming die hun zelf aangedragen alternatief afgekapt zagen door onbegrijpelijke bureaucratie, wanhopig doodlopen op muren van onbereikbaarheid en stilzwijgen, of hun woonwensen integendeel van gehonoreerd zagen ondanks al meer dan 10 jaar ervoor op de wachtlijst te staan. Alle "tijdelijk" hurenden die zich bovendien een gebruiksovereenkomst in de maag gesplitst zagen op grond waarvan ze binnen 6 weken tijd, tussen 4 en 15 november opeens dakloos dreigen te raken. Alle bewoners bleken te lijden onder enórme stress. Die heeft al geleid van sterk opspelende chronische kwalen tot slapeloosheid, migraine, haar- en concentratieverlies. En daarmee van ziekteverzuim van het werk tot verpeste studieresultaten. Een schadepost in de eerste plaats voor de getroffenen, maar ook voor onze gehele gemeenschap. Al met een béétje gezond verstand, was al die stress (en daarmee de gevolgen ervan) te voorkomen geweest. De rapportage krijgt dan ook als titel het bewonerscitaat "dit doe je mensen niet aan!".

FRACTIES Op 4 oktober hadden de fracties van PvdA, SP en GroenLinks een brief gestuurd naar Burgemeester en Wethouders (het college van B&W) die zou moeten leiden tot een extra Raadsvergadering. Deze brief en het alles afwijzende antwoord erop, staan op de gemeentesite https://capelleaandenijssel.raadsinformatie.nl/modules/4/schriftelijke_v... (2019 oktober). Waarop Sjoerd Geissler als vertegenwoordiger van de 3 fracties, achter de schermen probeerde om enigszins tot tegemoetkoming aan de bewonersellende te komen. Het enige wat dit opleverde, was de kennisgeving dat Havensteder drie brieven sturen zou alvorens tot gerechtelijke uitzettingsprocedures over te gaan. Maar niet, op welke termijn dat het geval zou zijn.

De aanstaande sloop van De Hoven alhier, blijkt de impact te hebben van een steen gegooid in een vijver. Al sinds oktober 2018 (aanvang van de herhuisvestingstrajecten) wordt namelijk de hele regio overspoeld door woningzoekenden uit de Hoven. Rotterdam, Gouda, etcetera: overal vindt verdringing plaats van eigen woningzoekenden. En dan te weten, dat er in de hele regio een al langer bestaand én oplopend tekort is aan betaalbare fatsoenlijke huisvesting.

De Hoven: Arendshof, Valkenhof, Sperwerhof te centrum Capelle aan den IJssel, 12 portiekflats sociale woningbouw die moeten wijken voor de sjieke nieuwbouw van Plan Harmonie. Er wás in Capelle al een tekort aan betaalbare huurwoningen en dat neemt door deze sloop toe met 338 à 360 (aantal wisselt per recente bron), terwijl er op z'n vroegst 2024 bijgebouwd wordt (recentste stand, mondelinge info van onze fractievoorzitter). Wat er vrijkomt in deze sector (79 in heel 2018 te Capelle bij Havensteder), is al te weinig voor allen te herhuisvesten met een vast huurcontract. Op 1 oktober 2019 resteerden er van de oorspronkelijke 147, nog 56 huishoudens die uiterlijk 31 maart 2020 geslaagd zouden moeten zijn. Voor mensen met een tijdelijk contract heeft Havensteder dus niets meer beschikbaar in Capelle. September 2018 zijn deze tijdelijke contracten op basis van de Leegstandswet, door Havensteder eenzijdig omgezet in een gebruiksovereenkomst (in plaats van in een vast huurcontract). De bewoners kregen geen keus: óf slikken óf per onmiddelijk eruit. Terwijl ze liefst gewoon huur waren blijven betalen. September 2019 kregen ze bovendien aangezegd, 1e helft november hun appartement te moeten ontruimen (data opschuivend per portiek). Ondanks dat Havensteder ten minste een groot deel van hen had gezegd, dat ze tot de sloop mochten blijven (lege oplevering staat gepland per mei 2020). Op 1 oktober 2019 ging dit om 130 huishoudens (van de oorspronkelijk 211). Natuurlijk wisten zij, dat ze zo spoedig mogelijk een alternatief zouden moeten vinden. Maar dat ís er niet. Laat staan voor 130 huishoudens tegelijk binnen pakweg 5 weken. Zolang in hun woning blijven met "antikraak"-contract (Interveste), dat mag niet, en is ook anderszins lang niet voor allen mogelijk bv. wegens voorwaarden die Interveste stelt. De daklozenopvang zít al bomvol. Een aanzienlijk deel van deze 130 huishoudens komt dus "onder de brug" terecht. Waarna B&W zich de handen in onschuld wassen kan. Want eenmaal uitgeschreven uit de basisadministratie, vervalt de gemeentelijke huisvestingszorgplicht. Vooral Leefbaar Capelle is hier verantwoordelijk voor: op 1 à 2 zetels na, hebben zij in hun eentje een absolute meerderheid in de Raad. In coalitie met de VVD zijn zij dus oppermachtig. B&W stelt zich zeer hardvochtig op. En nee, een noodplan voor alle aanstaand daklozen hebben zij niet. Een onvoorstelbaar rampenplan dat zij hiermee met name die 103 Capelse huishoudens aandoen. Want zelfs al slagen sommigen van hen erin om toch nog snel onderdak te vinden: de stress-schade aldus aangericht, die blijkt enorm.

Op 24 oktober om 19:30 uur organiseert SP Capelle dan ook een vervolg-bijeenkomst met alle Hovenbewoners en betrokkenen op De Fluiter, Wiekslag 3.

De 12 flats sociale woningen van de Hovenbuurt moeten mei 2020 leeg opgeleverd worden meest voor sloop, om plaats te maken voor Plan Harmonie. Alleen al huishoudens met een vast contract kunnen niet allemaal slagen voor herhuisvesting, want er is al een tekort aan sociale huurwoningen en door de sloop neemt dat tekort enkel toe. Vooralsnog met 338 sociale huurwoningen, aldus de gemeentelijke Voorjaarsnota.

Nu blijken huurders met een tijdelijk contract al eerste helft november hun appartement te moeten verlaten, ook als ze hier al jaren woonden. Vooral door gegoochel met deze contracten door Havensteder óm deze bewoners alle huurbescherming te kunnen onthouden. Dus zonder recht op herhuisvesting of wat ook, ca. anderhalve maand na deze opzegging. En dat bij het toenemend schrijnende tekort aan sociale huurwoningen, een sector waar Hovenhuishoudens ver bovengemiddeld van afhankelijk zijn. Deze bewoners kunnen al langer heel moeilijk slagen, laat staan met minstens honderd tegelijk. En hoe zich dat verhoudt tot de gemeentelijke huisvestingszorgplicht? In leeggekomen appartementen komt zolang "antikraak". Ook schrijnende noodgevallen worden hier op deze basis "geparkeerd", zonder dat ze daarmee daadwerkelijk geholpen zijn. Dat mensen met tijdelijke huurcontracten bovendien door de versnelde uitzetting al komende november dakloos zouden worden, prille babytjes inbegrepen, dat doet er voor zowel gemeente als Havensteder blijkbaar niet toe.

SP Capelle organiseert van 1-10 oktober inventariserende gesprekjes met bewoners. Natuurlijk willen we het hier niet bij laten. Op 24 oktober volgt een bijeenkomst op buurthuis De Fluiter. Daar bespreken we de rapportage van de inventarisatie en willen we door en met de bewoners tot buitenparlementaire actie komen. De parlementaire weg (via de gemeenteraad) was immers al doodgelopen. Zie hiervoor bijvoorbeeld onze eerdere Hoven-artikeltjes, zoals in Nieuws op onze site. De lokale PvdA is tot dezelfde conclusies gekomen als de Capelse SP. Zowel zij als wij willen daarom nu samen zo sterk mogelijk staan in deze kwestie. Ook Groen Links sloot zich aan. Afstel is onmogelijk. Onze gezamenlijke insteek is dus het bewerkstelligen van uitstel, tot alle gedupeerden fatsoenlijk hergehuisvest zijn. Onze oktober-actie is daar een wezenlijk onderdeel van. Net als deelname aan de op 1 oktober door de PvdA georganiseerde bijeenkomst op Capsloc.

Op meerdere manieren, treft deze nood voorál mensen met de allerlaagste inkomens. Deze tendens is niet nieuw en is wat Capelle betreft, een direct gevolg van beleid van de heersende coalitie met Leefbaar Capelle op sleutelpositie. Hoe het staat met deze noden, valt dan ook niet los te zien van recent gemeenteraadswerk.

De stukken bij de agenda van de Raadsvergadering van 15 april gaan over Programma Wonen en Rotterdamwet. Hierin komt herhaaldelijk verband aan de orde tussen maatschappelijke problematiek en grote complexen sociale huurwoningen: er zijn meer problemen daar waar veel mensen met de allerlaagste inkomens bij elkaar wonen. De Rotterdamwet behandelt daarbij echter gevolg als oorzaak: alsof deze problemen te verhelpen zouden zijn dóór de kans op een betaalbare woning voor deze inkomensgroep te verkleinen. Ondanks dat een van de stukken meldt dat deze mensen vaak dusdanig in beslag genomen worden door óverleven, dat ze daardoor niet toekomen aan wat voor maatschappelijke deelname dan ook.

Uit de Voorjaarsnota, gevoegd bij de agenda voor de gemeenteraadsvergadering van 15 juli, blijkt een zorgwekkende toename van aantal en zwaarte van complexiteit van aanmeldingen bij Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW). De SP:

staat dan ook positief tegenover versterking van dit AMW en de inzet van meer buurtcoaches  is blij met plannen voor meer Huizen van de Wijk, met betere toegankelijkheid van zorg en hulpverlening en met tijdige signalering wil graag ook andere voorzieningen zoals een wijkwinkel, een ruilwinkel, een huiskamer wil inzetten op versterking van saamhorigheid, betere informatievoorziening en preventie. 

Investeren in de gemeenschap is volgens de SP namelijk een heel wat beter middel om de leefbaarheid te vergroten, dan de Rotterdamwet.

Maar ja, hier heb je alleen dan iets aan als je onderdak hèbt. En hoe lager het inkomen, des te kleiner de kans van slagen. Er is namelijk al een tekort aan sociale woningen in onze gemeente, nu al is de behoefte eraan groter dan het aanbod en dat neemt enkel toe. De gemeente heeft dan ook in toenemende mate huisvestingsverplichtingen. De SP ziet totaal niet, hoe dat te rijmen valt met meer sloop dan bijbouwen. In het kader van de Voorjaarsnota doet onze fractie dan ook een dringend beroep op wethouder, corporaties en sociale partners om de realisatie van nieuwe betaalbare woningen te versnellen.

Hoe schrijnend deze woningnood uitpakt voorál voor huurders van Hoven II, dat valt niet op te maken uit Raads-vergaderstukken. Wel valt er enige indicatie te herleiden uit antwoorden van Havensteder en wethouder aan fracties: rond 30% van alleen al huishoudens met een vast huurcontract, zal onmogelijk herhuisvesting kunnen vinden vóór mei 2020, de maand waarin het hele complex leeg opgeleverd zou moeten worden grotendeels voor sloop. Want voldoende vervangende woningen, die zíjn er domweg niet.

Ook in Capelle neemt het aantal sociale huurwoningen af, terwijl de behoefte eraan enkel toeneemt. Zo verwacht Havensteder in 2030 een tekort van 700 stuks van dit type huisvesting. Het feitelijke tekort is echter groter omdat de gemeente woningen meetelt als sociaal, terwijl die door randvoorwaarden onbereikbaar zijn voor de doelgroep. Vooral uit de agendastukken van de Raadsvergadering van 15 april voor verlenging van de Rotterdamwet spreekt, dat het opzet is om mensen met de allerlaagste inkomens van betaalbare huisvesting uit te sluiten.In de verlengingsaanvraag aan de minister staat, dat 't gaat om "enkele complexen". Maar uit het betreffende evaluatierapport blijkt, dat de Capelse sociale huurwoningen zich voorál in grote complexen bevinden. Onder vermelding van: "dat voor een veel groter deel daarvan dan bij omliggende gemeentes, verlenging van de Rotterdamwet gewenst zou zijn". 

Op grond van dat in deze complexen daadwerkelijk ruim dubbel zo veel mensen met de allerlaagste inkomens wonen dan gemiddeld in onze gemeente. Oftewel: dit deel van onze bevolking moet onderdak zien te vinden in een nóg veel kleiner deel van de toch al te kleine hoeveelheid voor hen betaalbare woningen, want de Rotterdamwet stelt inkomensgrenzen. 

Onder het mom van spreiding van met armoede gepaard gaande problematiek, maar zonder in spreiding van bijbehorend woningtype te voorzien. Laat staan in benodigde aantallen. Weliswaar blijkt de Rotterdamwet erg moeilijk uitvoerbaar voor woningcorporaties. Maar wie open en eerlijk is, kan handmatige wering verwachten. Of tekent op voorhand al niet in. Cruciale cijfers ontbreken echter, waardoor de wel gegeven aantallen en tijdsperiodes eenzijdig sturend overkomen. Deze cijfers zijn evenmin vindbaar in de stukken bij het Programma Wonen, dat eveneens voor 15 april op de raadsagenda stond.

Bij laatstgenoemd agendapunt zat onder andere "Advies Concept Programma Wonen 2019-2025" van de Adviesraad Sociaal Domein. Onder actiepunt 2 vraagt deze adviesraad op vetgedrukte wijze "nadrukkelijk aandacht voor het feit dat eerst woningen gesloopt worden en pas later nieuwe woningen worden gerealiseerd. Dit geeft onoverkomelijke problemen voor de huidige bewoners die vaak gerekend kunnen worden tot de kwetsbare doelgroep". Dit gaat over huurders van Hoven II met een vast contract. De beloofde herhuisvesting blijkt namelijk uitsluitend te bestaan uit een urgentieverklaring die enkel geldig is voor portiekflats zonder lift. Een woningtype waarvan het aantal in Capelle drastisch afneemt dóór de sloop: 8 flatgebouwen gaan geheel weg, 2 worden gerenoveerd (maar de huidige huurders mogen er niet in terugkeren), een netto afname van circa 280 van zulke woningen. Je wordt geacht om dan maar elders in de regio te zoeken, zoals in Vlaardingen of Maassluis. Óók als je hele leven zich in Capelle heeft afgespeeld, waarvan de helft als huurder van zo'n Hovenflat; als daarom je sociale netwerk zich hier bevindt, en je mantelzorger bent voor een Capellenaar. Voor de overige lokale sociale woningbouw geldt de urgentieverklaring niet. Maar daaraan ís al een groot tekort. En de kans dat je daar terecht zou kunnen, is door de Rotterdamwet nóg kleiner: in 2018 een kans van hoogstens 1 op 88. Let wel: die wet gaat om wering van mensen met de allerlaagste inkomens. Bij huisvesting elders, verliezen zij dus hun hele Capelse netwerk, alleen al omdat ze zich geen extra reiskosten kunnen permitteren. Waardoor ze tevens niets meer kunnen betekenen voor andere Capellenaren.

Uiteraard stemde de voltallige oppositie op 15 april tegen het verlengen van de Rotterdamwet en tegen het Programma Wonen. De coalitie van Leefbaar Capelle en VVD stemde echter voor. Leefbaar heeft al aan twee extra stemmen genoeg om een meerderheid in de Raad te behalen. Daarom is vooral deze partij verantwoordelijk, zowel voor het naast zich neerleggen van bovengenoemd schrijven van de Adviesraad Sociaal Domein, als voor de schrijnend asociale gevolgen van hun al jaren durende rigide beleid. Het aantal getroffenen doet daarbij minder terzake dan de manier waarop zij hiervan de dupe zijn, zonder ook maar enige tegemoetkoming. Dit is naar mening van SP Capelle een misstand. Capelle zou hier Leefbaarder van moeten worden,  maar de vraag is voor wie..

De SP in Capelle aan den IJssel heeft vragen gesteld het college over problemen door verwarde huurders. Uit een recent onderzoek blijkt dat de gemeente vaak niet weet hoe ze deze problemen kunnen oplossen. De SP wil weten of de wethouder de conclusies van het onderzoek herkent en welke maatregelen er al genomen kunnen worden om deze mensen beter te begeleiden.

“Door forse landelijke bezuinigingen op de GGZ komen steeds meer verwarde mensen en psychiatrische patiënten zelfstandig in huurwoningen te wonen terwijl ze hier niet toe in staat zijn. Dit zorgt voor overlast in de buurt, onveilige situaties en zorgt er tevens voor een woningcorporatie steeds lastiger om een verzekering kan afsluiten.” Aldus SP-fractievoorzitter Jurgen van der Sloot

De SP krijgt de laatste tijd weer vaker klachten van bewoners dan hun buurt achteruit gaat, door overlast van bewoners. Van der Sloot: ‘Soms kan één persoon of gezin het al goed verzieken voor de rest van de buurt. Het is voor bewoners dan onbegrijpelijk om te zien dat de gemeente en woningcorporatie niet of niet effectief ingrijpt. Daarnaast hebben we het idee dat in bepaalde buurten van Capelle veel meer mensen worden gehuisvest, waarvan op voorhand al bekend is dat ze psychische problemen hebben dan in andere.”  

De vragen aan het college:

1. Wat is uw reactie op het artikel in Trouw 'Gemeente laks in aanpak overlast' 1)?

2. Herkent u de uitkomsten van onderzoekbureau Mo Advies dat niet de privacywetgeving, maar de onwetendheid de reden is dat incidenten vaak niet goed worden aangepakt? Kunt u uw antwoord toelichten?

3. Ziet u na dit onderzoek aanleiding om samen met ketenpartners de aanpak te veranderen? Zo ja, welke veranderingen heeft u voor ogen. Zo nee, waarom niet?

4. Klopt het dat Havensteder woningen verhuurt aan mensen met een psychische aandoening buiten de normale huurmarkt om? Zo ja, om hoeveel woningen ging het in de periode 2014 tot 2018?

5. Kunt u per wijk aangeven hoeveel incidenten er het afgelopen jaar waren,waarbij de psychische gesteldheid van een huurder een rol speelde?

6. Bent u bereid om de oproep van Havensteder om op korte termijn een bestuurstop te organiseren over deze problematiek te ondersteunen?

1) Trouw, 17 januari 2018 'Gemeente laks in aanpak overlast'