Poliflw

Het geweld in Gaza moet stoppen. Wij accepteren niet dat er steeds meer onschuldige slachtoffers vallen en dat hulp nauwelijks wordt toegelaten. De Nederlandse regering moet zich duidelijk uitspreken: er moet onmiddellijk een staakt-het-vuren komen. Teken de petitie als je deze oproep steunt!

De aanval van Hamas op 7 oktober op onschuldige Israëlische burgers was afschuwelijk en veroordelen wij in de scherpst mogelijke bewoordingen. De gegijzelde burgers moeten direct worden vrijgelaten.

Door de grootschalige bombardementen van het Israëlische leger zijn al meer dan 1 miljoen Palestijnen op de vlucht en al ruim 11.000 gedood, waaronder duizenden kinderen. Dit is in strijd met het internationaal recht. Er is een gigantisch tekort aan water, voedsel en medicijnen. De blokkade van Gaza moet zo snel mogelijk worden opgeheven.

Er worden wapens vanuit Nederland aan Israël geleverd. Bijvoorbeeld onderdelen voor JSF-straaljagers waarmee steden in Gaza worden gebombardeerd. In de Eerste Kamer ligt zelfs een verdrag voor waarmee de militaire samenwerking tussen Israël en Nederland wordt versterkt.

Daarom doen wij de volgende oproep:

Er moet onmiddellijk een staakt-het-vuren komen. Alle inspanningen moeten erop gericht zijn dat de bevolking in Gaza wordt geholpen en de gegijzelde Israëliërs worden vrijgelaten.

Nederland moet direct stoppen met wapenexport richting Israël. Het verdrag waarmee de militaire samenwerking tussen Nederland en het Israëlische leger wordt versterkt moet van tafel.

Onderhandelingen moeten worden gestart om te komen tot een duurzame twee-staten-oplossing waarin de Palestijnse en Israëlische bevolking in veiligheid en vrede kunnen leven.

Deze week is het 78 jaar geleden dat de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki vernietigd werden door een kernbom. De wereldwijde impact was enorm, zo blijkt ook uit de film Oppenheimer. De bedenker besefte maar al te goed: deze wapens mogen nooit meer gebruikt worden.

Het aantal staten dat kernwapens bezit en het aantal kernwapens is sindsdien echter enorm gegroeid. Pogingen om kernwapens te verbieden zijn niet geslaagd. In de oorlog in Oekraïne heeft Poetin al vele malen met de inzet van kernwapens gedreigd. Het is tijd voor nieuwe initiatieven.

In juni publiceerde het gerenommeerde onderzoeksbureau SIPRI het jaarlijkse overzicht van kernwapens in de wereld. ‘We komen in een van de gevaarlijkste periodes in de menselijke geschiedenis’, aldus SIPRI-baas Dan Smith. Het SIPRI maakt zich zorgen omdat het aantal inzetbare kernwapens oploopt en omdat landen hun moderniserings- en uitbreidingsplannen voortzetten.

Wapenbeheersingsverdragen

Tussen 1972 en 1990 hebben de VS en de Sovjet-Unie vele wapenbeheersingsovereenkomsten gesloten. Ook na de val van de Sovjet-Unie werden enkele betekenisvolle verdragen getekend, zoals bijvoorbeeld het verdrag dat kernproeven beëindigt. De laatste vijf jaar zijn de belangrijkste een voor een opgezegd.

Russische kernwapens in Belarus

Rusland zegt inmiddels kernwapens in Belarus te hebben geplaatst. SU-25 straaljagers zullen Russische kernwapens gaan dragen. De bemanning is in die constructie Belarussisch. Dit beleid wordt nuclear sharing genoemd, het delen van kernwapens (zoals Nederland Amerikaanse kernwapens herbergt in Volkel). Het is verboden op grond van het Non-Proliferatieverdrag (NPV), maar landen doen het toch. De Russische aankondiging is een ernstige escalatie van de oorlog in Oekraïne en verhoogt de urgentie om tot een kernwapenvrij Europa te komen.

Ook de Verenigde Staten voorzien modernisering van hun tactische kernwapens in West-Europa. Op korte termijn komen geheel vernieuwde kernwapens naar Nederland. Volgens de regering gaat het daarbij níet om overtreding van het NPV, omdat dit beleid al stamt van vóór de instelling van het NPV en indertijd de Sovjet-Unie akkoord zou zijn gegaan. Gezien de geheimhouding valt dat echter niet te controleren door het parlement…

De huidige atoombom in Nederland (de B-61-11) gaat terug naar Amerika en de F-35 (JSF) krijgt een nieuwe, sterk ‘verbeterde’ bom: de B-61-12. Ondanks enorme geheimzinnigheid, weten we dat ook Nederlandse piloten trainen met het afvuren van kernwapens. Mijn motie om hierover veel meer openheid te geven werd afgedaan met een obligate Kamerbrief. Gezien de veiligheidsrisico’s heeft de bevolking in de omgeving van het Brabantse Volkel recht op veel meer informatie. Toch houdt de regering zich op de vlakte.

Plan Arias

Te midden van deze gevaarlijke ontwikkelingen en de toch al rampzalige oorlog in Oekraïne, wreekt zich het afbreken van diplomatieke betrekkingen en het wegvallen van verdragen over kernontwapening. Om een rampzalige kernoorlog te voorkomen, moet de internationale gemeenschap opnieuw beginnen. Daarbij wijs ik op de voorstellen van de voormalige president van Costa Rica en Nobelprijswinnaar Oscar Arias.

De Nederlandse regering zou op grond daarvan moeten aandringen op internationale onderhandelingen over een kernwapenvrij Europa. Dat kan in stappen, waarbij terugtrekking van Russische troepen uit Oekraïne eveneens een belangrijk doel is. Daarbij moet Nederland een moratorium voorstellen op de modernisering van de kernwapens in Volkel. Dat moet leiden tot stapsgewijze onderhandelingen over terugtrekking van kernwapens uit heel Europa (dus ook uit Belarus). Ook het beëindigen van de Russische bezetting van Oekraïne moet deel uitmaken van deze onderhandelingen. Deze suggesties bieden een uitweg uit de oorlog in Oekraïne en een perspectief op een kernwapenvrij Europa.

Wie de film Oppenheimer heeft gezien, is opnieuw doordrongen van het enorme risico van kernwapens en de bijbehorende wapenwedloop. Daarom zijn onderhandelingen over kernontwapening hard nodig. Om een herhaling van Hiroshima te voorkomen.

Vanaf volgend jaar zullen nieuwe Amerikaanse kernwapens worden geplaatst in Volkel. Op vliegbasis Volkel staan nu Nederlandse piloten klaar om met hun F-16's de B-61-11 te gebruiken. De F-16's en haar bommen worden vervangen. Die bommen zijn voor de F-35 die wordt uitgerust met de nieuwe B-61-12.

Dat is aanleiding om komende zaterdag naar Volkel te gaan om tegen vernieuwing van de Nederlandse kernwapentaak te protesteren. Deze actie is onderdeel van een internationale beweging. Ook in Duitsland (op de basis in Büchel), Italië (Aviano) en België (Kleine Brogel) worden dezelfde kernwapens verwacht voor de luchtmacht van die landen. In Duitsland was er begin september al een start voor de campagne en in België en Italië zullen komend weekend soortgelijke acties worden gehouden. Ook de luchtmachten van deze landen worden verantwoordelijk gehouden voor het oefenen en desnoods gebruiken van dit wapen.

De hoogspanning over kernwapens van de afgelopen 75 jaar leek afgenomen maar is nooit weggeweest. Niet alleen lopen recent wereldwijd de spanningen op over de raketten en kernwapens van Noord-Korea en geldt die spanning ook voor Iran dat uranium verrijkt waarmee een atoombom gemaakt zou kunnen worden. Ook de VS en Rusland maken nieuwe plannen voor kernwapens. Dat heeft gevolgen voor Europa en Nederland in het bijzonder.

De spanningen van de laatste jaren in Europa krijgen opnieuw het karakter van een Koude Oorlog, met grote gevolgen voor de veiligheidssituatie. Na het opzeggen van tal van verdragen, zoals het INF-verdrag, ten gunste van wapenbeheersing is dat zeer verontrustend. De NAVO zegt zich bewust te zijn van de grote risico's die kernwapens met zich meebrengen. Zij stelt aan kernontwapening te willen werken. Dat is zeker de wens van de overgrote meerderheid van de Europese bevolking, blijkt uit elke enquête. Daarom is het tegenstrijdig dat met dit beleden voornemen nieuwe kernwapens gepland zijn.

Het eerste wat nu moet gebeuren is volledige openheid geven over deze plannen en een democratisch debat voeren. De Nederlandse regering en de NAVO moeten openheid geven over wat nu de precieze plannen zijn. Wij weten dit alleen van Amerikaanse wetenschappers die de kleine lettertjes bestuderen. Het Nederlandse parlement moet kunnen debatteren en beslissen over deze kernwapenplannen. Het zou ongehoord zijn als deze bommen in stilte worden geplaatst.

Bij herhaling hebben we de afgelopen 20 jaar gepleit voor atoomontwapening. Niet alleen door Nederland maar alle kernwapenlanden. De regering moet zo spoedig mogelijk toelichten wat de plannen zijn met de vervanging van de B-61. Zij moet dit plan aan het parlement voorleggen.

In het licht van de oplopende spanning over en met kernwapens overal in de wereld is het nodig van kernontwapening een politieke prioriteit te maken. We moeten af van de ononderbroken dreiging van een kernwapenoorlog. Zonder kernontwapening kan Europa niet veilig zijn. Het is nodig om via de genoemde stappen te werken aan een kernwapenvrij Europa.