Poliflw

Afgelopen week is in de Leeuwarder gemeenteraad gesproken over de invulling van het nieuwe grondstoffenbeleid. Vorig jaar is een grondstoffenvisie vastgesteld die gaat over de inzameling van het huishoudelijk afval. Namens de fractie van PAL GroenLinks zijn voorstellen ingebracht waarmee het grondstoffenbeleid groener en eerlijker wordt. De fractie van PAL GroenLinks vindt dat een systeemverandering noodzakelijk is, we belasten het milieu meer dan noodzakelijk en verbruiken de grondstoffen die onze kinderen en kleinkinderen nodig hebben. Daarnaast stijgt de afvalstoffenheffing voor onze inwoners de komende jaren als we geen aanpassingen doen.

Afval voorkomen Vanuit PAL GroenLinks zijn voorstellen gedaan om (onnodige) productie van afval te voorkomen. Allereerst willen we inzetten op preventie via een steviger verpakkingsconvenant. Producenten moeten nog meer een financiële prikkel voelen bij het overbodig verpakken van onze producten. Ten tweede zien wij het gebruik van een ja-ja-sticker als een mooie methode om afval te voorkomen

Eerlijker en effectiever grondstoffenbeleid Het college doet het voorstel om afvalstoffenheffing te baseren op de hoeveelheid afval die inwoners weggooien, in plaats van de samenstelling van het gezin. De huidige methode benadeelt onder andere eenpersoonshuishoudens, waar ook veel minima toe behoren. In een nieuw systeem kun je invloed uitoefenen op de hoeveelheid afvalstoffenheffing die je betaalt. Deze methode blijkt ook veel effectiever voor de scheiding van het afval, vrijwel alle koplopers op inzamelingsgebied werken hiermee. Ook een aantal stedelijke gemeenten die vergelijkbaar zijn met Leeuwarden hebben hier al veel ervaring mee. We hebben hierbij wel specifiek aandacht gevraagd voor de communicatie, de minima (in verband met de kwijtschelding), de service bij hoogbouw en aandacht voor zwerfafval.

Uit de enquête die wij onlangs onder onze PAL GroenLinks leden hielden, kregen we allerlei tips en aandachtspunten. Zo ook de suggestie om eens in gesprek te gaan met familie Van der Velde. Als nieuwe eigenaren van camping It Krúswetter in Easterlittens ervaren zij de gevolgen van de coronacrisis stevig. Op 1 maart 2020 hebben ze deze camping met passantenhaven overgenomen. Vol goede moed en inspiratie gingen ze van start. Door de coronamaatregelen moesten ze de vliegende start die zij voor ogen hielden echter bijstellen. Dit was voor Pim Astro en Femke Molenaar aanleiding om in gesprek te gaan met de kersverse eigenaren Remco en Ester van Camping en passantenhaven It Krúswetter.

De nieuwe eigenaren hadden veel zin om de camping met ingang van 1 maart over te nemen en zaten (en zitten) vol plannen. Ze bouwden een nieuwe boekingswebsite en de boekingen liepen goed. En toen kwam corona en maakten de regels dat het annuleringen begon te regenen.

Hoewel ze duidelijk aangeven dat ze het erg lastig vinden om commentaar te leveren op de coronaregelgeving, blijkt gaandeweg het gesprek dat er flink wat onduidelijkheid is en de tegenstrijdige berichtgeving hen parten speelt in het zetten van stappen. Het gevoel van het kastje naar de muur (en weer terug) gestuurd te worden, maakt af en toe moedeloos. Het gesprek geeft ons als raadsleden een aantal concrete punten en vragen die we aan de diverse wethouders en ambtenaren gaan voorleggen.

Natuurlijk kan het goed zijn dat de verwarring en de vragen vooral zijn ontstaan doordat iedereen zoekende is in deze coronatijd en veel dingen niet lopen, zoals ze normaal zouden lopen, maar toch.

Ester en Remco vinden het vooral erg lastig om hun vragen beantwoord te krijgen. Via het algemene nummer van de gemeente worden ze doorverwezen naar het RIVM dat hen weer doorverwijst naar de Veiligheidsregio om uiteindelijk te horen dat iets niet mag ‘omdat het niet in de noodverordening staat.’ Hoe het wel moet weet niemand. Ze missen een aanspreekpunt binnen de gemeente.

Daarom gaan we vragen of er in Leeuwarden een beleid is waarbij er bij nieuwe bedrijven of bedrijfsovernames actief contact gezocht wordt door de gemeente. Als je als inwoner van de Gemeente Leeuwarden een baby krijgt ontvang je een tasje vol informatie die je als nieuwe ouder wegwijs maakt in je omgeving, maar hoe zit dat als nieuwe ondernemer?

Remco leidt ons over de ruim opgezette camping en vertelt over zijn plannen om de camping helemaal zelfvoorzienend te maken. Door tal van reeds ingezette middelen is al zeventig procent van de eigen stroom opgewerkt en ook in de warmwatervoorziening wordt door middel van een zonneboiler voorzien. Remco vraagt ons of wij hem kunnen helpen aan zaad voor wilde bloemen, want hij wil graag de randen van het campingterrein voorzien van bloemenstroken. We nemen zijn vraag mee in ons rijtje!

‘Omdat wij de toiletten niet open mogen doen, doen mensen hun behoeftes achter onze bosjes. En omdat de gemeente de vuilwatertank afgesloten houdt, lozen mensen hun afval op het water. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?’, vertelt Remco. Wiens verantwoordelijkheid is het als mensen zich niet aan regels houden? Hoe ga je om met de consequenties? De verruiming van de regels baart Ester en Remco dan ook wat zorgen. Een terugkerende vraag in het gesprek luidt: ‘Waar ligt de verantwoordelijkheid?’ Moeten de uitbaters op onderzoek uit als mensen aangeven familie te zijn terwijl je daar ook aan kunt twijfelen? Waar ligt de grens tussen hun eigen verantwoordelijkheid en die van henzelf als uitbater?

Gelukkig zijn de ontwikkelingen sinds de laatste persconferentie wat hoopvoller. De annuleringen zijn gestopt en er beginnen weer boekingen binnen te stromen.

Wij werden in ieder geval blij van dit werkbezoek en raden iedereen aan om een kijkje te nemen.

Inmiddels lopen er diverse lijntjes en zijn alle vragen en wensen die Ester en Remco van der Velde hadden beantwoord. Onze dorpenwethouder Bert Wassink gaat de dorpenmanager vragen contact op te nemen. De wethouder economische zaken, Friso Douwstra, wijst op een aantal pagina's op de gemeentesite met rechtstreekse contactpersonen binnen de gemeente Leeuwarden. Via de ambtelijke dienst is er duidelijkheid gekomen over het gemeentelijk waterpunt, zijn de nieuwe horecaprotocollen verstrekt en de afdeling Groen buigt zich over de duurzaamheidsvragen.

Pim Astro en Femke Molenaar

De politiek van PAL GroenLinks is niet alleen gericht op het vervullen van de huidige maatschappelijke behoeften, maar ook die van de generaties na ons. We zijn daarom blij met de Grondstoffenvisie van het college, waarin concrete doelen zijn opgenomen voor de korte én lange termijn.  

Bijdrage PAL GroenLinks bij de behandeling in de Raad van het Grondstoffenbeleid, huishoudelijk afval , fractievoorzitter Evert Stellingwerf.  

Op dit moment wordt elk jaar ca. 20.000 ton huishoudelijk afval uit Leeuwarden verbrand in de REC in Harlingen. Of liever gezegd 20.000 ton grondstoffen. Vaste materialen die worden omgezet in gas en waarvoor nieuwe grondstoffen moeten worden gewonnen, wat ook weer gepaard gaat met fossiel energieverbruik. Een onhoudbaar samenlevingsmodel. We verbruiken meer dan we hebben. Met de grondstoffenvisie wil het college dit model ombuigen naar een volhoudbaar model. En dat doel ondersteunen wij van harte.

Uitgangspunten en reikwijdte van de visie

Wat betreft de uitgangspunten de volgende opmerkingen:

Preventie en herstel gaan voor recycling. Ook voor PAL GroenLinks is dat een relevant uitgangspunt. Uit het politiek podium kwam vorige keer naar voren dat het lastig is om als gemeente het voorkomen van afval concreet vorm te geven. Wij zouden graag zien dat het college hier wel concreet handen en voeten aan geeft. Een concreet voorbeeld is de ja-ja-sticker, waarvan twee weken geleden is aangegeven dat de mogelijkheden worden onderzocht. Maar je kunt ook denken aan het ondersteunen van circulaire initiatieven van inwoners zoals repaircafés of het ruilen van tweedehands kleding. Vorige keer is gevraagd naar de mogelijkheden om de scheiding van bedrijfsafval te verbeteren. Een relevante vraag wanneer je je realiseert dat minstens de helft van het afval in onze gemeente bestaat uit bedrijfsafval. Volgens PAL GroenLinks moet je als gemeente ook aan de slag met bedrijfsafval, ook al heb je daar wellicht geen wettelijke taak met betrekking tot de inzameling. Je zou wel meer in kunnen zetten op stimulerende maatregelen. Dit kan verlopen via de samenwerking met Vereniging Circulair Fryslân. Als PAL GroenLinks zouden we bijvoorbeeld graag zien dat per bedrijventerreinen een grondstofanalyse wordt gemaakt, zodat daar samenwerking en een meer circulaire bedrijfsvoering van de grond kan komen.

Uitvoering De crux van deze visie zit natuurlijk in de uitvoering. Wij kijken daarom ook uit naar het uitvoeringsplan dat is aangekondigd. Het betrekken van inwoners via een panel vinden we een goed idee om de uitvoerbaarheid van maatregelen op voorhand goed te doordenken.

Tot slot. Om de doelstellingen uit de visie te bereiken, is echt een trendbreuk nodig in de scheiding van onze grondstoffen. Niet alleen milieutechnisch is een verandering noodzakelijk. Ook financieel ontkomen we er niet aan om iets te veranderen als we de tarieven voor onze inwoners beheersbaar willen houden. Alleen betere voorlichting zal niet voldoende zijn. Je bereik dit door prikkels in te bouwen via de service (omgekeerd inzamelen) of financieel (scheiden loont). Onze fractie staat voor beide opties open en stelt voor dat beide worden vergeleken door het bewonerspanel. Dan kunnen we hier volgend jaar een onderbouwde keuze in maken.

Leeuwarden moet de komende jaren meer ambitie tonen als het gaat om de transitie naar een circulaire samenleving en economie. In een manifest doet PAL GroenLinks daarom op 10 gebieden voorstellen waarmee de gemeente Leeuwarden stappen kan zetten naar een Circulair Leeuwarden! Vrijdag10 mei werd het manifest aangeboden aan de wethouders Herwil van Gelder en Friso Douwstra.  

“De komende decennia worden verschillende grondstoffen schaars. Aan de andere kant vervuilt afval onze leefomgeving. Dit maakt de omslag naar een circulaire samenleving noodzakelijk”, aldus Evert Stellingwerf, raadslid en initiatiefnemer voor het manifest.

De afgelopen maanden werkte een groep betrokken leden van PAL GroenLinks aan de samenstelling van het document, ieder vanuit een eigen specialisme. In het manifest doet PAL GroenLinks voorstellen om verspilling van grondstoffen te voorkomen, circulaire initiatieven van inwoners te stimuleren, grondstofstromen van bedrijven beter in kaart te brengen en grondstoffen uit de waterketen te benutten.

Stellingwerf: “We hebben met opzet heel praktische doelstellingen geformuleerd. Zo vinden wij dat circulair bouwen de norm moet worden voor bouwprojecten in Leeuwarden, dat festivals moeten werken met bekers die ingezameld en hergebruikt kunnen worden en dat er een loket komt met informatie ten behoeve van circulaire (bouw)projecten. Ook voor het inzamelen van wat we nu nog afval noemen, hebben we voorstellen gedaan. Wij spreken liever over grondstoffen in plaats van afval. Wanneer we beter gaan scheiden, zijn veel grondstoffen immers opnieuw te gebruiken.”

PAL GroenLinks zal het manifest de komende maanden gebruiken als leidraad voor de politieke inbreng in de raadszaal. Stellingwerf: “We hopen dat dit manifest ook bij het college inspiratie oplevert voor nieuwe beleidsvoorstellen. Binnenkort wordt de grondstoffenvisie en het afvalbeleid behandeld in Leeuwarden. Dit manifest vormt daarbij de basis voor de inbreng van PAL GroenLinks, maar het kan ook worden benut bij voorstellen over ruimtelijke plannen, inkoopbeleid of economisch beleid.”

Download hier het PAL GroenLinks Manifest Leeuwarden Circulair 2030

Na evenementen in de gemeente blijft veel eenmalig gebruikt plastic achter. De beste manier om deze vervuiling tegen te gaan, is zo min mogelijk wegwerp plastic te gebruiken. Door het terugdringen van het gebruik van plastic zal er ook minder zwerfafval zijn, wat goed is voor de uitstraling van de publieke ruimte. PAL GroenLinks wil hieraan graag bijdragen door het gebruik van plastic wegwerpartikelen in de gemeente Leeuwarden zoveel mogelijk te ontmoedigen.

Het evenementen seizoen komt er weer aan. We vieren straks o.a. Koningsdag, Bevrijdingsdag en met het straatfestival ontvangt de gemeente Leeuwarden misschien wel weer 75.000 bezoekers. PAL GroenLinks is erg blij dat deze evenementen in de gemeente Leeuwarden plaatsvinden. Onze rol als huiskamer van de provincie past ons als provinciale hoofdstad als gegoten. PAL GroenLinks hoopt ieder jaar weer op edities met prachtig voorjaarsweer.

Festivals als Welcome to the village werken met statiegeld op plastic bekers. Hema zegt de plastic wegwerpproducten te vervangen voor duurzamere alternatieven. De Nederlandse regering sloot in februari 2018 een plastic pact met Nederlands bedrijfsleven om samen te werken aan het verduurzamen van verpakkingen. Europa verbiedt vanaf 2021 wegwerpplastic zoals rietjes, wegwerpbestek en borden, wattenstaafjes, zakjes en hamburgerboxen.

PAL GroenLinks heeft het college van B&W de volgende vragen gesteld:

In Amsterdam komt er vanaf 2020 een verbod op het gebruik van ‘single-use plastic’, zoals rietjes en wegwerpbekers, bij evenementen. Is het college van plan om dit ook in de gemeente Leeuwarden in te stellen? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?   Is het college op de hoogte van het feit dat een festival als Welcome to the village in 2022 volledig circulair wil zijn en dat Psy-fi dit jaar nog verder verduurzaamd?   En is het college met PAL GroenLinks van mening dat de evenementen in de gemeente deze voorbeelden zouden moeten volgen en, als eerste stap, over moeten gaan op het statiegeldsysteem en alle single-use plastics uit te bannen? Zo ja wanneer - en kan dat nog in 2019? En zo niet, waarom niet?   Welke mogelijkheden heeft de gemeente om evenementenorganisatoren te stimuleren duurzamer te gaan werken? En wordt door de gemeente gebruik gemaakt van deze mogelijkheden? Zo nee, waarom niet?

Zaterdag 24 maart was het Opschoondag.  Raadslid Andries Bergsma ging ook de straat op om te helpen met een grijper. Hij raapte allerlei rondslingerend afval om het uiteindelijk te bezorgen waar het hoort, de prullenbak.

Het is nogal in het nieuws: al dat afval, die blikjes en flesjes naast de prullenbakken, in de tuinen en het stadsgroen. Er moet statiegeld op de kleine petflesjes!

GroenLinks is het een grote zorg: het milieu en die zorg van een steeds maar groter wordende plasticsoep in onze oceanen. We moeten er iets aan doen!

Het is een klein begin maar samen met PAL GroenLinks fractieassistent Dieneke Bulens hielp Andries in de wijk Oldigalileën initiatiefnemer Sjoerd Jelle Wiersma en Ingeborg Irene Koch met het opruimen van het zwerfvuil. Onderweg vertelde Sjoerd Jelle en Ingeborg enthousiast over de vele initiatieven die vanuit het de WOP (wijkontmoetingsplaats) georganiseerd worden. Veel daarvan is het laten zien, voorbeelden van wat er allemaal mogelijk is met groen: kruidentuin, fruitbomen op een klein stukje grond, een wormenbak.

En zo voelde het ook rondlopend met een grijper en opruimend door de straten: het ‘goede’ voorbeeld geven, zwerfvuil, blikjes en plasticflesje horen niet naast de prullenbakken.