Poliflw

In met name Colmschate is veel onrust ontstaan over plannen voor het neerzetten van hoge windmolens vlakbij woonwijken. Dat ondergraaft het draagvlak voor de energietransitie, zegt VVD-gemeenteraadslid Harm Korendijk.

‘De gemeente Deventer heeft zich vastgelegd op een veel te hoge opgave duurzame energie’, zegt Korendijk. ‘Wij waren daar niet voor, maar het is zoals het is. Nu merken we in de praktijk hoe moeilijk het zal zijn om al die papieren doelen te halen. Zeker als je, zoals dit college doet, het buitengebied spaart en liever ook niet langs de IJssel of nabij de binnenstad bouwt. Dan komen vanzelf de buitenwijken in beeld. Zoals Colmschate. Waar ze ineens worden opgezadeld met een groot deel van de bijdrage die we in Deventer leveren.’

Onlangs kwamen zogenaamde visualisaties naar buiten wat de bouw van windmolens in Colmschate gaat betekenen. Ze geven een beeld van hoe de wijk er straks uit zal zien. ‘Wij zijn daarvan geschrokken’, zegt Korendijk. ‘Ze staan in geen verhouding tot de huizen. Waar je ook kijkt, je ziet een massa windmolens. En dan hebben we het nog niet eens over geluidsoverlast of slagschaduw.’

‘De laatste maanden zijn we bezig geweest met een papieren exercitie. Nu komen ook mensen in beeld. Mensen die straks dag in, dag uit met de gevolgen zitten opgescheept van de keuzes die dit college heeft gemaakt. Keuzes waar zij amper invloed op hebben gehad. Niemand heeft ze ooit iets gevraagd.’

‘Dit college neemt zeer ingrijpende maatregelen, die nog jaren effect zullen hebben op het leven van deze mensen. Het minste wat we kunnen doen is naar ze luisteren. Hun bezwaren serieus nemen. Dat is de enige manier om echt draagvlak te krijgen. En zonder draagvlak gaat het niet. Dan valt de bodem uit de hele energietransitie.’

Het Rijk heeft met de Regionale Energiestrategie (RES) een structuur opgetuigd, waarin gemeenten het voortouw hebben. Minister Ollongren (D66) eist nu de hoofdrol op. De VVD wil duidelijkheid, zegt gemeenteraadslid Harm Korendijk.

Over de RES voor West-Overijssel was al hetnodige te doen, zegt Korendijk: ‘Het college was veel te gretig en zadelde Deventer op met een veel te grote opgave. Maar in ieder geval hadden wij er nog iets over te zeggen. Al bleef die keuze beperkt tot een landschap vol windmolens of zonnepanelen.’

Minister Ollongren (D66) merkte tot veler verrassing ineens op dat wat haar betreft windmolens beter op zee kunnen worden neergezet, dan bijvoorbeeld in het beschermende buitengebied van Deventer. Ook keerde ze zich tegen zonnepanelen in de natuur. ‘Daar heeft ze natuurlijk gelijk in’, zegt Korendijk. ‘Maar het is wel vreemd dat zij nu de regie wil nemen, terwijl we ook in Deventer nog middenin het proces zitten dat bij de RES hoort en dat zacht gezegd niet erg soepel verloopt. Ze gedraagt zich als een olifant in een porseleinkast. De vraag is nu, wie de beslissingen nemen.’

‘Wat we nodig hebben is duidelijkheid, waar zij verwarring zaait. Heeft het nog zin dat we als gemeenteraad over de RES praten, of hakt de minister straks in haar eentje knopen door? Als dat zo is, en de Nederlander heeft niets meer in te brengen, laat ze daar dan duidelijk over zijn. Het zou wel jammer zijn. We hebben al zo verschrikkelijk weinig inspraak als het om de energietransitie gaat. Krijgt zij haar zin, dan daalt die tot nul. Dat zou iedereen die hart heeft voor de energietransitie zich aan moeten trekken. Je raakt dan alle draagvlak in de samenleving kwijt.’

In de oorspronkelijke plannen voor de aanleg van de ruim 1.600 voetbalvelden aan zonnepanelen die Deventer nodig denkt te hebben, waren beschermde landschappen nadrukkelijk uitgesloten van bebouwing. Tot Gemeentebelang met vragen kwam over de beschermde gebieden.

‘Tot onze stomme verbazing zijn alle passages over beschermde natuurgebieden geschrapt uit het energieplan, zegt VVD-gemeenteraadslid Harm Korendijk. ‘Hiermee zet dit college de deur op een kier om de natuur vol te leggen met zonnepanelen en windmolens. We hebben het dan onder meer over Natura2000-gebieden en de door de gemeente Deventer beschermde enken. Het complete groene buitengebied ligt ineens onder vuur.’

‘Het college doet dit om de ambitie waar te maken van een energieneutraal Deventer over tien jaar. Daarvoor zijn ruim 1.600 voetbalvelden nodig aan zonnepanelen, wat totaal onrealistisch is. In plaats van bij zinnen te komen schrappen ze liever natuurgebieden. Terwijl één van de positieve punten aan het energieplan nou juist was dat die werden ontzien. Het college had zelfs kaarten gemaakt en ook expliciet in het energieplan gezet: Grond beschermde gebieden, hier doen we niets. Dit alles is nu alleen met één pennenstreep geschrapt.’

Korendijk gaat er dan ook voor pleiten dat deze passages weer terugkomen in het energieplan. ‘Vorige week nog gingen de coalitiepartijen onder aanvoering van Gemeentebelang akkoord met zeventig voetbalvelden overbodige zonnepanelen extra. Een ramp voor het buitengebied, maar laten we er in elk geval voor zorgen dat deze zonnepanelen niet in onze natuur gebouwd gaan worden.’

Waar in Deventer niemand om gevraagd heeft gebeurt nu toch: het groene buitengebied krijgt er bovenop de plannen die er al waren vier windmolens of zeventig voetbalvelden zonnepanelen extra bij. Dat allemaal omdat de coalitie veel te gretig is, zegt VVD-gemeenteraadslid Harm Korendijk.

‘Het is een treurige conclusie van de raadsvergadering afgelopen woensdag’, zegt Korendijk. ‘Inspraak was al niet gewenst, naar de oppositie werd niet geluisterd. We kunnen nu alleen nog kiezen tussen meer windmolens om het landschap te verpesten, of een zee van glimmende zonnepanelen.’

‘Het is een drama voor het buitengebied. De afgelopen maanden heeft coalitiepartij Gemeentebelang bij herhaling zijn zorg uitgesproken, maar toen puntje bij paaltje kwam koos de partij toch voor deze diep ingrijpende plannen. Jammer.’

Toch is nog niet alle hoop vervlogen: ‘De wethouder wil op aandringen van de VVD een inspraakronde organiseren. Deventenaren kunnen dan eindelijk zelf zeggen hoe ze over de extra zonnepanelen en windmolens in ons buitengebied denken.’  

De laatste maanden verschijnen er geregeld berichten in de media over de plannen die Deventer maakt voor duurzame energievoorziening. De fractie krijgt geregeld vragen hierover. In deze FAQ lees je enkele veel gestelde vragen met antwoorden.  Heb je nog meer vragen aan de fractie? Stuur dan een email naar info@groenlinksdeventer.nl en we komen er spoedig op terug!  

Om welke plannen gaat het?

Deventer heeft sinds 2009 de doelstelling om in 2030 energieneutraal te zijn en daarvoor wordt momenteel een plan voorbereid ("Energieplan"). Tegelijkertijd is Deventer verplicht om in regionaal verband mee te werken aan een plan ter uitvoering van het Nationaal Klimaatakkoord (Regionale Energie Strategie). Het gaat om twee verschillende plannen met elk een eigen doel en achtergrond. Hieronder worden ze allebei toegelicht:

 

De Regionale Energie Strategie (RES)

Aanleiding voor het opstellen van een RES is het Landelijke Klimaatakkoord uit 2019. . In het Klimaatakkoord is Nederland in 30 energieregio's ingedeeld. De gedachte daarachter is dat elke gemeente zijn steentje moet bijdragen in de landelijke duurzaamheidsdoelstellingen maar zelf met omliggende gemeenten de beste keuze kan maken hoe ze dat wil realiseren. Deventer is onderdeel van de energieregio West Overijssel (samen met onder andere Zwolle, Raalte en Olst-Wijhe).

Elke energieregio heeft de opdracht om aan te geven welke bijdrage zij wil leveren aan de landelijke doelstelling voor de grootschalige opwek van wind- en zonne-energie. Een  gemeente moet eerst zelf een "bod" doen en dit komt in het regionale bod terecht. Een bod wordt uitgedrukt in de eenheid TerraJoule (TJ); een eenheid voor opgewekte energie. Een bod is dus bijvoorbeeld niet "doe mij maar 10 windmolens en 6 hectare zonnevelden" want de uiteindelijke uitwerking bepaalt een gemeente zelf. Daarvoor zullen de uitgebreide inspraakmogelijkheden tot juli 2021 ook ruimte bieden.

De oorspronkelijke inleverdatum van het concept-RES van 1 juni 2020 is verschoven naar oktober vanwege de coronacrisis. In Deventer hebben we een concept-bod gedaan van in totaal 212 Gwh aan duurzame energie. Als je dit omrekent zou bijvoorbeeld kunnen gaan om ongeveer 3  nieuwe windmolens, 60 hectare zon op daken en 100 hectare zonneparken op landbouwgrond. Het concept bod van Deventer is nu verwerkt in een concept-RES van West Overijssel dat uiterlijk 1 oktober wordt aangeboden bij het Rijk. Meer informatie over het concept-bod van Deventer vind je op de website van de gemeenteraad. Het uiteindelijke bod wordt pas in de zomer van 2021 aan het rijk aangeboden zodat tot die datum voldoende tijd is voor inspraak en het concept kan worden bijgesteld.

 

Energieplan

De vijf coalitiepartijen in Deventer hebben in het coalitie-akkoord "met lef en liefde voor Deventer" afgesproken dat de doelstelling om Deventer in 2030 energieneutraal te maken overeind blijft. Verder is afgesproken om een Energieplan te maken waarin beschreven welke acties nodig zijn om Deventer te verduurzamen. In dit plan is in verschillende stappen ("stepping stones") aangegeven welke stappen zullen worden gezet op weg naar een energieneutraal 2030. Deze doelstelling is hartstikke ambitieus en gaat ook verder dan het Landelijk Klimaatakkoord dat het jaar 2050 als doel hanteert. In ons Deventer Energieplan is ook – met de huidige technologische inzichten – een berekening gemaakt van hoeveel windmolens en zonnepanelen we nodig hebben om de doelstelling te behalen. Veel belangrijker zijn de acties voor de kortere termijn waarvan we zeker weten dat ze een positief effect hebben. Over het plan zal de komende periode besloten worden. De stukken over het Energieplan (laatste versie februari 2020) vind je hier. 

 

Het gaat dus om twee verschillende plannen die toevallig allebei in de eerste helft van 2020 worden behandeld. Maar de plannen hebben wel degelijk een verband: de cijfers die in het concept-bod voor de RES worden gepresenteerd zijn  een ( klein) aandeel  in het realiseren van de ambitie uit het  Energieplan. Het Energieplan is dus een stuk ambitieuzer!  In de media worden beide plannen vaak door elkaar gehaald en met elkaar verward. Wij zullen nu eerst enkele vragen over het RES behandelen (vraag 2-5), daarna over het Energieplan.

 

2.Waarom doet gemeente Deventer niet mee met de Cleantech Regio als het gaat om de RES?

Deventer werkt op het gebied van duurzaamheid nauw samen met onder meer de gemeenten Zutphen en Apeldoorn in Cleantech Regio. Omdat we onderdeel uitmaken van de provincie Overijssel is er door het college van burgemeester en wethouders van Deventer besloten om aan te sluiten bij West-Overijssel. Voor de deelname in en samenwerking met de Cleantech Regio heeft dit verder geen gevolgen. Zo kunnen beide regio's in het grensgebied (bijvoorbeeld bij de A1-zone) samen optrekken.

 

Wat vindt GroenLinks van het Deventer bod voor de RES West Overijssel?

Alle partijen hebben al hun mening kunnen geven over het bod dat Deventer heeft gedaan in regioverband. Wij hebben onze mening in april  2020 -vanwege de coronacrisis - schriftelijk weergegeven. LINK:  https://deventer.raadsinformatie.nl/document/8684138/1

Toen hebben we onder andere het volgende aangegeven:

" GroenLinks ziet de RES als een mooie aanvulling op onze eigen ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. Het Deventer aandeel, als bijdrage voor het Concept RES van West Overijssel, is zeker realistisch en ‘eerlijk’ (gelet op evenredige verdeling regiogemeenten qua oppervlak, energieverbruik en inwoners)."

 

De VVD zegt dat Deventer windmolens gaat bouwen voor Zwolle. Klopt dat?

De VVD roept dat Deventer windmolens gaat bouwen voor Zwolle, zie  https://deventer.vvd.nl/nieuws/39148/deventer-bouwt-windmolens-voor-zwolle.

Klopt dat? Nonsens natuurlijk. Deventer heeft een bod gedaan van 212 GWh duurzaam opgewekte elektriciteit, Zwolle 192 GWh. De VVD redeneert dat Zwolle meer inwoners heeft en daardoor een hoger bod zou moeten doen dan Deventer. Maar dat is een tamelijk klinische eenzijdige benadering in strijd met het principe van regionale samenwerking met ruimte voor lokaal maatwerk. Naast inwoners gaat het immers ook om grondoppervlak en het eigen ambitieniveau. Ter vergelijking : de gemeente Kampen met veel minder inwoners dan Zwolle of Deventer doet een bod van 244 GWh.  Een kleinere gemeente met een hogere ambitie en mogelijkheden. We zeggen toch ook niet "Kampen bouwt windmolens voor Deventer".  Het is appels met peren vergelijken. De VVD lijkt vooral aan te sturen op doorgaan met verstoken van fossiele brandstoffen en vooral  meer kernenergie en Thorium.

 

De VVD zegt dat de wethouder ten onrechte haast maakt met het aanbieden van het Concept RES aan het Rijk

De VVD wil graag meer tijd nemen voor het concept-bod, zie

https://deventer.vvd.nl/nieuws/39286/zo-kun-je-toch-niet-met-deventer-omgaan

Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen is de aanleverdatum voor het concept-RES verplaatst  van 1 juni naar 1 oktober 2020. Belangrijk is dat het gaat om een CONCEPT en dat er in de periode tussen het concept en het uiteindelijke bod een periode van bijna een jaar zit om over het concept te praten. Een periode waarin wensen en bedenkingen worden ingewonnen en nog voldoende ruimte is voor inspraak. Er kan in die tijd dus – ook nav de inspraak -van alles veranderen.  De naam "concept" geeft dit al aan. Het definitieve RES hoeft namelijk pas op 1 juli 2021 aan het rijk te worden aangeboden. Wij vinden dat het concept-RES nu naar Den Haag mag worden gestuurd zodat we daarna volop de tijd hebben om over het definitieve RES te discussiëren. Er is dus nog steeds voldoende ruimte voor participatie. En daarom op dit moment ook geen reden om de aanbieding van het concept-RES uit te stellen.  Uiteraard vinden wij inspraak en betrokkenheid van alle inwoners superbelangrijk maar gelukkig hebben we daar tot 1 juli 2021 ruim de tijd voor en wat ons betreft betrekt het college op allerlei moderne manieren alle inwoners daarbij. 

 

De meeste vragen gaan over het Energieplan:

 

Waar vind ik het Energieplan?

Het Energieplan staat – net als alle andere raadstukken op de website van de gemeenteraad van Deventer. Het Energieplan is al verschillende keren in de raad besproken en insprekers hebben de gelegenheid gehad om hun mening te geven. Omdat door de coronacrisis raadsbijeenkomsten zijn afgelast, heeft de besluitvorming stilgelegen. Het is dus nog een concept en de raad kan nog wijzigingsvoorstellen indienen. Ook GroenLinks zal nog voorstellen indienen om het plan nog beter te maken.  Hopelijk weten we binnenkort hoe het Energieplan door de raad wordt vastgesteld en kan het college eindelijk met de uitwerking beginnen.

 

Het Energieplan met bijbehorende stukken vind je hier :

https://deventer.raadsinformatie.nl/vergadering/719323#ai_5222889

 

 

Wat vindt GroenLinks van het Energieplan zoals het er nu ligt?

We hebben begin van dit jaar ons commentaar op het Energieplan ingebracht, lees:    

https://deventer.groenlinks.nl/nieuws/vaart-de-energietransitie

Wij stellen dus een aantal concrete verbeterpunten voor omdat we vinden dat iedere Deventenaar bij de energietransitie betrokken moet worden en een grotere inzet op energiebesparing nodig is. Ook willen wij concrete acties markeren voor in ieder geval de komende twee jaar. De start van de uitbreiding van het windpark langs de A1 hoort daar zeker bij. Wij zien vooral graag  zonnepanelen op daken van woningen en bedrijven en op geluidswallen. De gemeente moet volgens ons een leidende rol nemen bij de energietransitie en niet teveel aan de markt overlaten.

 

Op dit moment is het – door de coronacrisis – niet duidelijk wanneer het Energieplan in de raad zal worden vastgesteld. Via onze website en twitter houden we je op de hoogte.

 

 

 Het Energieplan is opgesteld door jullie wethouder Carlo Verhaar (LINK), dan kun je toch niet al te kritisch zijn?

In de Nederlandse gemeenteraden werken we in een duaal systeem wat wil zeggen dat college en gemeenteraad gescheiden rollen met eigen verantwoordelijkheden hebben. Dus de fractie kan soms ook inhoudelijk van mening verschillen met de wethouders. Gelukkig maar en ook logisch. Immers; de raad stel de kaders en controleert en het college van B&W voert uit. Dus wij zijn blij dat er naar jaren stilstand eindelijk een ambitieus Energieplan wordt voorgesteld maar staan zeker niet kritiekloos aan de zijlijn. Daarbij komt dat het Energieplan is vastgesteld in een college met vijf verschillende partijen waarbij de wethouder de stem van het college weergeeft. Daardoor is het soms ook lastig manoeuvreren voor onze wethouder; hij moet rekening houden met vier andere partijen die soms minder vergaande opvattingen hebben over de energietransitie.

De eerste versie van het Energieplan van het college (mei 2019) kon volgens ons de toets der kritiek niet doorstaan; zie : https://deventer.groenlinks.nl/nieuws/energieplan-de-steigers-lef-door-te-doen. Dit geeft goed aan dat er verschillen kunnen bestaan tussen college en de raad. Gelukkig heeft de kritische opstelling geleid tot een sterk verbeterde versie, het is alleen wel jammer dat er veel tijd verloren is gegaan.   

 

In de krant staat dat de gemeente 800 hectare aan zonnevelden wil gaan aanleggen? Klopt dat en wat vinden jullie ervan?  (LINK NAAR BERICHTEN STENTOR)

https://www.destentor.nl/deventer/vrees-voor-deventer-buitengebied-boordevol-zonnepanelen-bewoners-schrikken-zich-apelazarus~afcef971/

 

en

 

https://www.destentor.nl/deventer/deventer-gooit-met-zonneparken-sallands-coulissenlandschap-te-grabbel~a7d32687/?referrer=https://www.bing.com/search?q=zonneparken+deventer+stentor&src=IE-SearchBox&FORM=IESR3S

 

 

In het Energieplan is berekend dat – om Deventer energieneutraal te maken in 2030 – er naast 3 windmolens, besparing, zonnepanelen op bestaande (bedrijfs)daken er nog zo'n 800 hectare aan zonnepanelen in de buitengebied zou moeten worden aangelegd. Dit is de uitkomst van een technische rekenexercitie en in het plan staat niet dat de gemeente een dergelijk groot gebied daadwerkelijk wil gaan inrichten voor zonneparken. Het staat in het plan nu wel een beetje onhandig opgeschreven en bij de behandeling in de raad zullen wij voorstellen om dit anders te formuleren omdat dit ook wat ons betreft niet wenselijk is. Het is ook wat ons betreft dus zeker niet de bedoeling om vol in te zetten op zonneparken. In ons verkiezingsprogramma staat ook : "Een zonnepark op landbouwgrond heeft niet onze eerste voorkeur omdat dat ten koste gaat van duurzame voedselproductie."  Wel wensen wij dat elk geschikt dak vol komt te liggen met zonnepanelen, te beginnen bij de gigantische dakoppervlakken van bijvoorbeeld bedrijfsmagazijnen en distributiecentra. Als er al zonneparken worden aangelegd dan willen we dat met serieuze aandacht voor natuur, biodiversiteit, inwoners en inpassing in het landschap. Een goed voorbeeld hiervan is de energietuin in Wijhe: https://www.salland1.nl/omgevingsvergunning-voor-aanleg-zonnepark-noordmanshoek-wijhe/

 

 https://www.natuurenmilieuoverijssel.nl/nieuws/energietuin-de-noordmanshoek-een-plek-voor-de-inwoners-van-olst-wijhe/

 

 

 

 

Waarom wil GroenLinks vasthouden aan de doelstelling energieneutraal2030?

 

Het is een enorme opgave: Deventer energieneutraal in 2030. Die afspraak heeft de raad al in 2009 gemaakt en staat in het coalitie-akkoord "met lef en liefde voor Deventer " nog steeds recht overeind. Het is verleidelijk om de einddoelstelling op te schuiven naar bijvoorbeeld het jaar 2050. Wij vinden het niet verstandig en wenselijk om de doelstelling op te schuiven omdat dit een extra argument kan zijn om vooral in te zetten op de laatste periode oftewel uitstelbedrag.  Er is een veel belangrijk milieu-inhoudelijk argument: klimaatverandering vraagt om actie. Om de opwarming van de aarde tegen te gaan moeten we veel eerder dan 2050 maatregelen treffen. We willen niet de rekening en de onomkeerbare gevolgen van klimaatverandering door te sturen naar toekomstige generaties.

 

Meer informatie over klimaatverandering en de opwarming van de aarde: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatverandering

 

https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/

 

 

Hoe kan energiebesparing voor alle inwoners in Deventer toegankelijk worden en hoe worden goede ideeën beloond/ gestimuleerd?  

 

Het startpunt van een energieneutraal begint met elke inwoner en elke ondernemer. Als je minder energie opwekt dan heb je ook minder energie nodig. Daarom is inzet op energiebesparing ontzettend belangrijk. Iedereen is betrokken bij de energietransitie. Wij vinden dat iedereen er ook van moet kunnen profiteren. Veel mensen kunnen zich de investeringen echter niet veroorloven. Ook al verdien je die op den duur terug. Dit kan door het stimuleren van bijvoorbeeld collectieve inkoopacties voor zonnepanelen en warmtepompen.

Onlangs heeft de gemeente Deventer een RRE-subsidie (Regeling reductie energieverbruik) vanuit het Rijk ontvangen. Het doel van de regeling is het verminderen van C02-uitstoot, door het nemen van energiebesparende maatregelen door huiseigenaren en, in ondergeschikte mate, huurders. Op dit moment kun je al een aanvraag doen voor eenvoudige bespaarmaatregelen, zie

https://deventerstroomt.nl/nieuws-homepage/2020/4/14/gratis-en-met-korting-energie-besparen

 

Wij zouden als GroenLinks daarnaast graag zien dat we in Deventer ook voordelige leningen kunnen verstrekken (duurzaamheidsfonds, zie bijvoorbeeld https://www.svn.nl/overheden/onze-fondsen/bng-duurzaamheidsfonds/) en dat initiatieven vanuit inwoners en bedrijven beter worden gestimuleerd en ondersteund. Als een buurt bijvoorbeeld een goed idee heeft voor autodelen of samen huizen verduurzamen, dan zouden dit soort initiatieven vanuit de gemeente gestimuleerd en aangejaagd kunnen worden.

 

Heb je vragen? Stel ze via info@groenlinksdeventer.nl en wij komen er op terug!

De laatste maanden verschijnen er geregeld berichten in de media over de plannen die Deventer maakt voor duurzame energievoorziening. De fractie krijgt geregeld vragen hierover. In deze FAQ lees je enkele veel gestelde vragen met antwoorden.  Heb je nog meer vragen aan de fractie? Stuur dan een email naar info@groenlinksdeventer.nl en we komen er spoedig op terug!  

Om welke plannen gaat het?

Deventer heeft sinds 2009 de doelstelling om in 2030 energieneutraal te zijn en daarvoor wordt momenteel een plan voorbereid ("Energieplan"). Tegelijkertijd is Deventer verplicht om in regionaal verband mee te werken aan een plan ter uitvoering van het Nationaal Klimaatakkoord (Regionale Energie Strategie). Het gaat om twee verschillende plannen met elk een eigen doel en achtergrond. Hieronder worden ze allebei toegelicht:

De Regionale Energie Strategie (RES)

Aanleiding voor het opstellen van een RES is het Landelijke Klimaatakkoord uit 2019. In het Klimaatakkoord is Nederland in 30 energieregio's ingedeeld. De gedachte daarachter is dat elke gemeente zijn steentje moet bijdragen in de landelijke duurzaamheidsdoelstellingen maar zelf met omliggende gemeenten de beste keuze kan maken hoe ze dat wil realiseren. Deventer is onderdeel van de energieregio West Overijssel (samen met onder andere Zwolle, Raalte en Olst-Wijhe).

Elke energieregio heeft de opdracht om aan te geven welke bijdrage zij wil leveren aan de landelijke doelstelling voor de grootschalige opwek van wind- en zonne-energie. Een gemeente moet eerst zelf een "bod" doen en dit komt in het regionale bod terecht. Een bod wordt uitgedrukt in de eenheid TerraJoule (TJ); een eenheid voor opgewekte energie. Een bod is dus bijvoorbeeld niet "doe mij maar 10 windmolens en 6 hectare zonnevelden" want de uiteindelijke uitwerking bepaalt een gemeente zelf. Daarvoor zullen de uitgebreide inspraakmogelijkheden tot juli 2021 ook ruimte bieden.

De oorspronkelijke inleverdatum van het concept-RES van 1 juni 2020 is verschoven naar oktober vanwege de coronacrisis. In Deventer hebben we een concept-bod gedaan van in totaal 212 Gwh aan duurzame energie. Als je dit omrekent zou bijvoorbeeld kunnen gaan om ongeveer 3 nieuwe windmolens, 60 hectare zon op daken en 100 hectare zonneparken op landbouwgrond. Het concept bod van Deventer is nu verwerkt in een concept-RES van West Overijssel dat uiterlijk 1 oktober wordt aangeboden bij het Rijk. Meer informatie over het concept-bod van Deventer vind je op de website van de gemeenteraad. Het uiteindelijke bod wordt pas in de zomer van 2021 aan het rijk aangeboden zodat tot die datum voldoende tijd is voor inspraak en het concept kan worden bijgesteld.

Energieplan

De vijf coalitiepartijen in Deventer hebben in het coalitie-akkoord "met lef en liefde voor Deventer" afgesproken dat de doelstelling om Deventer in 2030 energieneutraal te maken overeind blijft. Verder is afgesproken om een Energieplan te maken waarin beschreven welke acties nodig zijn om Deventer te verduurzamen. In dit plan is in verschillende stappen ("stepping stones") aangegeven welke stappen zullen worden gezet op weg naar een energieneutraal 2030. Deze doelstelling is hartstikke ambitieus en gaat ook verder dan het Landelijk Klimaatakkoord dat het jaar 2050 als doel hanteert. In ons Deventer Energieplan is ook – met de huidige technologische inzichten – een berekening gemaakt van hoeveel windmolens en zonnepanelen we nodig hebben om de doelstelling te behalen. Veel belangrijker zijn de acties voor de kortere termijn waarvan we zeker weten dat ze een positief effect hebben. Over het plan zal de komende periode besloten worden. De stukken over het Energieplan (laatste versie februari 2020) vind je hier.

 

Het gaat dus om twee verschillende plannen die toevallig allebei in de eerste helft van 2020 worden behandeld. Maar de plannen hebben wel degelijk een verband: de cijfers die in het concept-bod voor de RES worden gepresenteerd zijn een ( klein) aandeel in het realiseren van de ambitie uit het Energieplan. Het Energieplan is dus een stuk ambitieuzer! In de media worden beide plannen vaak door elkaar gehaald en met elkaar verward. Wij zullen nu eerst enkele vragen over het RES behandelen (vraag 2-5), daarna over het Energieplan.

 

Waarom doet de gemeente Deventer niet mee met de Cleantech Regio als het gaat om de RES?

Deventer werkt op het gebied van duurzaamheid nauw samen met onder meer de gemeenten Zutphen en Apeldoorn in de Cleantech Regio. Omdat we onderdeel uitmaken van de provincie Overijssel is er door het college van burgemeester en wethouders van Deventer besloten om aan te sluiten bij West-Overijssel. Voor de deelname in en samenwerking met de Cleantech Regio heeft dit verder geen gevolgen. Zo kunnen beide regio's in het grensgebied (bijvoorbeeld bij de A1-zone) samen optrekken.

 

Wat vindt GroenLinks van het Deventer bod voor de RES West Overijssel?

Alle partijen hebben al hun mening kunnen geven over het bod dat Deventer heeft gedaan in regioverband. Wij hebben onze mening in april 2020 -vanwege de coronacrisis - schriftelijk weergegeven. Toen hebben we onder andere het volgende aangegeven:

" GroenLinks ziet de RES als een mooie aanvulling op onze eigen ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. Het Deventer aandeel, als bijdrage voor het concept-bod voor de RES vanWest Overijssel, is zeker realistisch en ‘eerlijk’ (gelet op evenredige verdeling regiogemeenten qua oppervlak, energieverbruik en inwoners)."

 

De VVD zegt dat Deventer windmolens gaat bouwen voor Zwolle. Klopt dat?

De VVD roept op hun website dat Deventer windmolens gaat bouwen voor Zwolle. Klopt dat? Nonsens natuurlijk. Deventer heeft een bod gedaan van 212 GWh duurzaam opgewekte elektriciteit, Zwolle 192 GWh. De VVD redeneert dat Zwolle meer inwoners heeft en daardoor een hoger bod zou moeten doen dan Deventer. Maar dat is een tamelijk klinische en eenzijdige benadering in strijd met het principe van regionale samenwerking met ruimte voor lokaal maatwerk. Naast inwoners gaat het immers ook om grondoppervlak en het eigen ambitieniveau. Ter vergelijking : de gemeente Kampen met veel minder inwoners dan Zwolle of Deventer doet een bod van 244 GWh. Een kleinere gemeente met een hogere ambitie en mogelijkheden. We zeggen toch ook niet "Kampen bouwt windmolens voor Deventer". Het is appels met peren vergelijken. De VVD lijkt vooral aan te sturen op doorgaan met verstoken van fossiele brandstoffen en vooral meer kernenergie en Thorium.

 

De VVD zegt dat de wethouder ten onrechte haast maakt met het aanbieden van het Concept RES aan het Rijk

De VVD geeft in een ander artikel aan graag meer tijd nemen voor het concept-bod. Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen is de aanleverdatum voor het concept-RES verplaatst van 1 juni naar 1 oktober 2020. Belangrijk is dat het gaat om een CONCEPT en dat er in de periode tussen het concept en het uiteindelijke bod een periode van bijna een jaar zit om erover te praten. Een periode waarin wensen en bedenkingen worden ingewonnen en nog voldoende ruimte is voor inspraak. Er kan in die tijd dus – ook naar aanleiding van de inspraak - van alles veranderen. De naam "concept" geeft dit al aan. Het definitieve RES-bod hoeft namelijk pas op 1 juli 2021 aan het Rijk te worden aangeboden. Wij vinden dat het concept-RES nu naar Den Haag mag worden gestuurd zodat we daarna volop de tijd hebben om over het definitieve RES te discussiëren. Er is dus nog steeds voldoende ruimte voor participatie, en daarom op dit moment ook geen reden om de aanbieding van het concept-RES uit te stellen. Uiteraard vinden wij inspraak en betrokkenheid van alle inwoners erg belangrijk maar gelukkig hebben we daar tot 1 juli 2021 ruim de tijd voor en wat ons betreft betrekt het college op allerlei moderne manieren alle inwoners daarbij.

 

Dan nu de meest gestelde vragen die gaan over het Energieplan:

 

Waar vind ik het Energieplan?

Het Energieplan staat – net als alle andere raadstukken- op de website van de gemeenteraad van Deventer. Het Energieplan is al verschillende keren in de raad besproken en insprekers hebben de gelegenheid gehad om hun mening te geven. Omdat door de coronacrisis raadsbijeenkomsten zijn afgelast, heeft de besluitvorming stilgelegen. Het is dus nog een concept en de raad kan nog wijzigingsvoorstellen indienen. Ook GroenLinks zal nog voorstellen indienen om het plan nog beter te maken. Hopelijk weten we binnenkort hoe het Energieplan door de raad wordt vastgesteld en kan het college eindelijk met de uitwerking beginnen.

 

Wat vindt GroenLinks van het Energieplan zoals het er nu ligt?

Begin dit jaar plaatsen we een artikel met ons commentaar op het Energieplan. Wij stellen dus een aantal concrete verbeterpunten voor omdat we vinden dat iedere Deventenaar bij de energietransitie betrokken moet worden en een grotere inzet op energiebesparing nodig is. Ook willen wij concrete acties markeren voor in ieder geval de komende twee jaar. De start van de uitbreiding van het windpark langs de A1 hoort daar zeker bij. Wij zien vooral graag zonnepanelen op daken van woningen en bedrijven en op geluidswallen. De gemeente moet volgens ons een leidende rol nemen bij de energietransitie en niet teveel aan de markt overlaten. Op dit moment is het – door de coronacrisis – niet duidelijk wanneer het Energieplan in de raad zal worden vastgesteld. Via onze website en Twitter houden we je op de hoogte!

Het Energieplan is opgesteld door een wethouder (Carlo Verhaar) van jullie partij, dan kun je toch niet al te kritisch zijn?

In de Nederlandse gemeenteraden werken we in een duaal systeem, wat wil zeggen dat college en gemeenteraad gescheiden rollen met eigen verantwoordelijkheden hebben. Dus de fractie kan soms ook inhoudelijk van mening verschillen met de wethouders. Gelukkig maar en ook logisch. Immers; de raad stel de kaders en controleert en het college van B&W voert uit. Dus wij zijn blij dat er naar jaren stilstand eindelijk een ambitieus Energieplan wordt voorgesteld maar staan zeker niet kritiekloos aan de zijlijn. Daarbij komt dat het Energieplan is vastgesteld in een college met vijf verschillende partijen waarbij de wethouder de stem van het college weergeeft. Daardoor is het soms ook lastig manoeuvreren voor onze wethouder; hij moet rekening houden met vier andere partijen die soms minder vergaande opvattingen hebben over de energietransitie. De eerste versie van het Energieplan van het college (mei 2019) kon volgens ons de toets der kritiek niet doorstaan, waar we toen ook over schreven. Dit geeft goed aan dat er verschillen kunnen bestaan tussen college en de raad. Gelukkig heeft de kritische opstelling geleid tot een sterk verbeterde versie, het is alleen wel jammer dat er veel tijd verloren is gegaan.

 

In de krant staat dat de gemeente 800 hectare aan zonnevelden wil gaan aanleggen? Klopt dat en wat vinden jullie ervan?

De Stentor wijdde op 15 januari een artikel over deze kwestie, en op 2 mei nog één. In het Energieplan is berekend dat – om Deventer energieneutraal te maken in 2030 – er naast 3 windmolens, besparing, zonnepanelen op bestaande (bedrijfs)daken er nog zo'n 800 hectare aan zonnepanelen in de buitengebied zou moeten worden aangelegd. Dit is de uitkomst van een technische rekenexercitie en in het plan staat niet dat de gemeente een dergelijk groot gebied daadwerkelijk wil gaan inrichten voor zonneparken. Het staat in het plan nu wel een beetje onhandig opgeschreven en bij de behandeling in de raad zullen wij voorstellen om dit anders te formuleren omdat dit ook wat ons betreft niet wenselijk is. Het is ook wat ons betreft dus zeker niet de bedoeling om vol in te zetten op zonneparken. In ons verkiezingsprogramma staat ook : "Een zonnepark op landbouwgrond heeft niet onze eerste voorkeur omdat dat ten koste gaat van duurzame voedselproductie." Wel wensen wij dat elk geschikt dak vol komt te liggen met zonnepanelen, te beginnen bij de gigantische dakoppervlakken van bijvoorbeeld bedrijfsmagazijnen en distributiecentra. Als er al zonneparken worden aangelegd dan willen we dat met serieuze aandacht voor natuur, biodiversiteit, inwoners en inpassing in het landschap. Een goed voorbeeld hiervan is de energietuin in Wijhe. Zie voor meer informatie over dat iniatief ook hun website.

 

Waarom wil GroenLinks vasthouden aan de doelstelling 'energieneutraal in 2030'?

Het is een enorme opgave: Deventer energieneutraal in 2030. Die afspraak heeft de raad al in 2009 gemaakt en staat in het coalitie-akkoord "met lef en liefde voor Deventer " nog steeds recht overeind. Het is verleidelijk om de einddoelstelling op te schuiven naar bijvoorbeeld het jaar 2050. Wij vinden het niet verstandig en wenselijk om de doelstelling op te schuiven omdat dit een extra argument kan zijn om vooral in te zetten op de laatste periode oftewel uitstelbedrag. Er is een veel belangrijk milieu-inhoudelijk argument: klimaatverandering vraagt om actie. Om de opwarming van de aarde tegen te gaan moeten we veel eerder dan 2050 maatregelen treffen. We willen niet de rekening en de onomkeerbare gevolgen van klimaatverandering door te sturen naar toekomstige generaties. Meer informatie over klimaatverandering en de opwarming van de aarde vind je op de websites van de Rijksoverheid en die van Milieu Centraal.

 

Hoe kan energiebesparing voor alle inwoners in Deventer toegankelijk worden en hoe worden goede ideeën beloond/ gestimuleerd?

Het startpunt van een energieneutraal Deventer begint met elke inwoner en elke ondernemer. Als je minder energie gebruikt dan hoef je ook minder op te wekken. Daarom is inzet op energiebesparing ontzettend belangrijk. Iedereen is betrokken bij de energietransitie. Wij vinden dat iedereen er ook van moet kunnen profiteren. Veel mensen kunnen zich de investeringen echter niet veroorloven. Ook al verdien je die op den duur terug. Dit kan door het stimuleren van bijvoorbeeld collectieve inkoopacties voor zonnepanelen en warmtepompen.

Onlangs heeft de gemeente Deventer een RRE-subsidie (Regeling reductie energieverbruik) vanuit het Rijk ontvangen. Het doel van de regeling is het verminderen van C02-uitstoot, door het nemen van energiebesparende maatregelen door huiseigenaren en, in ondergeschikte mate, huurders. Op dit moment kun je al een aanvraag doen voor eenvoudige bespaarmaatregelen.

Wij zouden als GroenLinks daarnaast graag zien dat we in Deventer ook voordelige leningen kunnen verstrekken via een duurzaamheidsfonds en dat initiatieven vanuit inwoners en bedrijven beter worden gestimuleerd en ondersteund. Als een buurt bijvoorbeeld een goed idee heeft voor autodelen of samen huizen verduurzamen, dan zouden dit soort initiatieven vanuit de gemeente gestimuleerd en aangejaagd kunnen worden.

 

Heb je vragen? Stel ze via info@groenlinksdeventer.nl en wij komen er op terug!

Gemeenten hebben tot 1 oktober de tijd om hun inwoners mee te laten praten over de energietransitie. Maar GroenLinks-wethouder Verhaar dramt zonder naar Deventer - of zijn eigen partij - te luisteren eerst gauw nog even wat windmolens en zonneparken door. ‘Tamelijk naar dit’, zegt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer. ‘Zo ga je als bestuurder niet met je mensen om.’

Deventer maakt deel uit van één van de vele Regionale Energiestrategie of RES-regio’s. Zij hebben allemaal een hoeveelheid energie toegewezen gekregen die duurzaam moet worden opgewekt. Dat gaat grote gevolgen hebben die letterlijk iedereen gaat merken, zegt Ledeboer: ‘Al was het alleen al in de portemonnee, maar ook gaat het landschap rond Deventer met grote hoeveelheden windmolens en zonnevelden ingrijpend veranderen. Daar kun je voor of tegen zijn, maar luister in ieder geval naar al die mensen.’

Omdat het om zo’n grote operatie gaat, mag iedereen meepraten, maar door de coronacrisis werd het onmogelijk om dat in grote groepen te doen. ‘Dus kregen de regio’s op aandringen van de Utrechtse VVD uitstel tot 1 oktober. Het bizarre is dat Deventer als één van de zeer weinigen daar geen gebruik van wil maken. Ondanks de beperkingen door de coronacrisis gaat de wethouder door. Zelfs nog voor er een poging tot inspraak kan worden gedaan wordt al concreet gewerkt aan de plaatsing van een grote hoeveelheid windmolens, op zeven plekken in Deventer.’

Ledeboer merkt zelf dat er flink wat tegenstand is: ‘Wij krijgen regelmatig bericht van bezorgde Deventenaren, die zich afvragen waarom wij windmolens voor Zwolle moeten bouwen, dat veel minder ambities heeft dan Deventer. Maar afgelopen week stond in De Stentor het bericht dat nota bene ook een GroenLinks-lid dat mee heeft geschreven aan het verkiezingsprogramma grote bezwaren heeft. Het is nu echt tijd voor een pas op de plaats. We hebben de bestrijding van corona als prioriteit, ga dan niet zoiets belangrijks doordrukken.’

Deventer gaat windmolens bouwen voor Zwolle. Zoveel is duidelijk geworden nu het onderhandelingsresultaat van het college met alle andere gemeenten in onze RES regio openbaar is.

VVD Deventer vindt dit onbegrijpelijk. ‘Het college heeft zich een oor laten aannaaien door Zwolle’, aldus VVD-raadslid Harm Korendijk. ‘Natuurlijk moeten we als Deventer onze verantwoordelijkheid nemen. Dat betekent dat we als gemeente de duurzame energie zouden moeten opwekken die rechtdoet aan het aantal inwoners. Volgens de berekeningen van de gemeente zou een bod van 179Gwh dan gepast zijn voor Deventer en niet 212, zoals het college wil. Deventer maakt het zichzelf hierdoor onnodig moeilijk. Deventer wekt zelfs een dikke 20% meer energie op dan nodig op basis van het aantal inwoners en Zwolle met 130.000 inwoners juist ruim 20% minder dan ze zouden moeten.’

Het bod wat het college nu uitbrengt is nog een concept: ‘Maar zodra het een definitief bod wordt, kunnen andere gemeenten en het Rijk ons daaraan houden. En hoe groter wij het bod maken, hoe minder ruimte wij straks hebben om nee te zeggen tegen windmolens en zonneparken als er geen draagvlak in de buurt is. Want als we niet voldoen aan ons eigen bod, legt het Rijk het ons gewoon op. En in Zwolle lachen ze zich intussen kapot.’

Volgens Korendijk is het dan ook veel verstandiger om het bod te beperken tot 179Gwh. ‘Dat is al een gigantische opgave, zeker gezien de grote hoeveelheid beschermde natuurgebieden. Daarnaast hebben we best veel inwoners ten opzichte van de hoeveelheid grond, dus ook dan wordt het al passen en meten. Mocht blijken dat we toch meer kunnen leveren, dan kan dat gewoon. Wat echter niet kan, is minder leveren dan je hebt beloofd. Verstandiger is daarom laag inzetten.’

Een groot aantal VVD-gemeenteraadsfracties in het westen van Overijssel pleit voor uitstel van de beslissing over de regionale invulling van de energietransitie.

Om de transitie naar het gebruik van duurzame energie ook op gemeentelijk niveau handen en voeten te geven is de Regionale Energie Strategie (RES) bedacht. Hiervoor werd Nederland onderverdeeld in regio’s, waarin gemeenten samenwerken bij het invullen van de energie-opgave. 

Een cruciaal onderdeel van het besluitvormingsproces is draagvlak in de samenleving. Daarvoor is de mogelijkheid tot inspraak ingebouwd. Omdat daar door de maatregelen tegen het coronavirus meer tijd voor nodig is, heeft de regering op aandringen van de VVD regio’s de mogelijkheid gegeven de oorspronkelijke deadline van 1 juni te verschuiven naar 1 oktober.

In vrijwel het gehele land wordt van die mogelijkheid gebruik gemaakt – behalve in West-Overijssel. Onbegrijpelijk, vindt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer: ‘Het gaat om ingrijpende besluiten, zoals waar we hoeveel windmolens en zonnevelden neerzetten. Met alle gevolgen van dien voor het landschap en de kwaliteit van leven. Als we de burger overslaan, zoals het college in Deventer wil, missen we daarvoor het hoogstnoodzakelijke draagvlak. Dat zal ook gevolgen hebben voor verdere verduurzaming van onze gemeente. Ik vraag het college dan ook met klem gebruik te maken van de mogelijkheid die minister Wiebes ons biedt.’

VVD-fracties in de betrokken gemeenteraden in West-Overijssel hebben de RES-bestuurders in de regio eenzelfde oproep gedaan.

Om aan de door het Rijk opgelegde hoeveelheid duurzame energie te komen heeft Deventer zich beperkt tot zon en wind. Op een drukbezochte bijeenkomst in Lettele waren de gemoederen eensgezind.

Op de avond, georganiseerd door politieke partij Gemeentebelang, bleek een zeer grote meerderheid voor kernenergie. ‘Dat is ook logisch’, zegt VVD-raadslid Harm Korendijk, die zelf ook aanwezig was. ‘Kernenergie is CO2-neutraal en je verwoest er geen waardevolle landschappen mee, zoals het buitengebied van Deventer. Probleem is alleen dat het bouwen van een nieuwe centrale een landelijke zaak is, waarmee we dus in Deventer niet direct iets opschieten. Het duurt bovendien enkele jaren voordat zo’n centrale op het net wordt aangesloten.’

Blijven over zon en wind, zegt Korendijk: ‘Maar niemand wil dat we van het buitengebied een woestijn maken, een kale vlakte van hectare na hectare zonnepanelen. Dus moeten het maar windmolens worden. Alleen leert een simpele rekensom, dat je voor het halen van de doelstelling al gauw een paar honderd molens van het formaat zoals ze naast de A1 staan nodig hebt. Weg is dan je fraaie buitengebied. Nog even afgezien van het feit dat zowel de bouw als de sloop van windmolens een aanslag is op de planeet.’

Korendijk pleitte eerder al voor een slimmereaanpak: ‘Neem geen grote, eenmalige beslissingen waar je later spijt van krijgt. Vergeet grootse toekomstperspectieven. Kijk hoe ver de techniek nu is en wat de concrete mogelijkheden nu zijn. Stem je beleid daarop af. We kunnen al heel veel met zonnepanelen op daken en met isolatie van gebouwen. Duurzaamheid staat in het middelpunt van de belangstelling, nieuwe technieken dienen zich bijna dagelijks aan. Hou daarom de vinger aan de pols en blijf vooral realistisch. Dat is de enige manier waarop we Deventer duurzaam mooi kunnen houden.’