Poliflw

We zijn weer een nieuwe week van thuisonderwijs ingegaan. Docenten, ouders en leerlingen hebben zich ongelooflijk snel aangepast aan de nieuwe situatie. Onze raadsleden Tirza de Fockert en Simion Blom hebben de afgelopen tijd met veel experts uit het onderwijs gesproken. In deze blog delen zij wat zij hun zorgen en bevindingen. De grootste zorg: we zitten in een Catch-22-situatie. Er is straks extra capaciteit nodig om leerlingen bij te spijkeren, maar juist die ontbreekt.

 

Onderwijs is de grote gelijkmaker, de grote emancipatiemachine, wordt er wel eens gezegd. Maar school draait niet enkel om de overdracht van academische kennis. Het gaat om veel meer dan grammaticaregels, de rekensommen, topografie. Mensen maken het onderwijs, zo laat deze crisis maar weer eens extra duidelijk zien. De gemeenschap van docenten, de medeleerlingen, en overige onderwijsmedewerkers zoals zorgcoördinatoren en conciërges zijn onschatbare waarde voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen en jongvolwassenen.

Een leerkracht die lessen geeft met interactie en controleert of leerlingen de stof begrijpen, voordat ze verder gaan naar nieuwe lesjes. “Dat dagelijkse gesprekje om te kijken hoe het met iedereen gaat, dat is nu super lastig”, vertelt een docent. ‘Terwijl dat nu juist meer nodig is dan ooit.” Klasgenoten die van elkaar leren door met elkaar te praten, te spelen en samen te werken. De muziekdocent, de vaste begeleiders tijdens de overblijf, de conciërge, de ouders die met elkaar een praatje maken op het schoolplein. Al die mensen vormen samen het spreekwoordelijke dorp dat een kind groot brengt. Dat dorp staat nu tijdelijk leeg.  

Digitale lesjes

Op Twitter vroeg iemand zich onlangs af of docenten geen uren konden inleveren, omdat ze toch niet hoefden te werken. Binnen een paar seconden werd de tweet overspoeld door reacties van mensen die op het tegendeel wezen. Docenten melden dat ze het nog nooit zo druk hebben gehad. Met huiswerk samenstellen op het niveau van elk kind. Met ouders helpen om in te loggen in de digitale omgeving. Met leerlingen bellen en filmpjes opnemen. Kortom, met manieren vinden om contact te houden met de leerlingen en zicht te houden op hun voortgang. ‘Hoe mooi de digitale lesjes ook zijn, nadat ik op ‘send’ gedrukt heb, ben ik afhankelijk van wat ouders ermee doen’, vertelde een docent. ‘Als een ouder om wat voor reden dan ook niet in staat is om te helpen, dan leert een kind niet of nauwelijks.’ 

Want, ja, het leraarschap is een vak. Ouders of verzorgers hoeven niet van zichzelf te verwachten dat ze binnen drie weken een volleerde Mees Kees zijn. We kunnen immers ook niet ineens zelf allemaal onze haren in model knippen, onze tanden controleren op gaatjes, of een sterrenmaaltijd bereiden. Veel ouders worstelen met een werkbare verdeling tussen eigen werk, het huishoudelijke werk en het thuisonderwijs. Bovendien is het voor zowel ouders als kinderen wennen om in een andere rol met elkaar om te gaan. Het is best confronterend om als ouder erachter te komen dat je je geduld aardig begint te verliezen als je de getallenlijn of leesbegripteksten voor de derde keer moet uitleggen. Maar met online hulp van beroepskrachten weten de meesten zich toch nog aardig te redden. 

Duizenden laptops

Maar er is ook die groep kinderen in Amsterdam die het niet redt. We hebben de afgelopen weken veel docenten en andere onderwijsprofessionals gesproken. Zij maken zich allemaal zorgen om de achterstanden die deze kinderen oplopen, met elke week extra thuis. Soms omdat er thuis geen laptop is, of ouders niet de taal van de lesmethode spreken, of omdat ze vanwege stress en financiële zorgen niet de energie hebben. Soms omdat kinderen specifieke leerbehoeften hebben, zoals kinderen met een Taal Ontwikkelings Stoornis (TOS) of kinderen met een vorm van autisme. ‘Achterstanden die je nu oploopt, haal je niet meer in’, zeiden docenten. ‘Ik ben bang hoe ze na deze crisis terugkomen.’ 

Ongelijkheid in het onderwijs stond al in het coalitieakkoord van dit college als probleem dat dringend aangepakt moet worden. Wat scholen de afgelopen jaren hebben opgebouwd met leerlingen, wordt nu in een klap teniet gedaan, vrezen docenten. Daarom wordt er nu al hard gewerkt om die op te vangen. De gemeente geeft duizenden laptops in bruikleen aan gezinnen die deze nodig hebben. Sommige ouders krijgen hulp van sociaal werkers bij het plannen en begeleiden van huiswerk. Ook zijn er initiatieven, zoals Thuisonderwijsmaatjes van Open Embassy, waarbij vrijwilligers op afstand meehelpen bij het thuisonderwijs bij gezinnen die nieuw zijn in Nederland. Daarnaast is er het recent aangenomen voorstel van GroenLinks en SP in de Tweede Kamer om ervoor te zorgen dat bijles niet langer alleen voor kinderen van rijke ouders is. 

Dat zal niet voorkomen dat ongelijkheid straks nog pijnlijker zichtbaar wordt. We weten uit onderzoek dat kinderen van praktisch opgeleide ouders vaak worden ondergeadviseerd. Met het afgelasten van de citotoets dit jaar, ontbreekt een objectieve score die het advies van de docent nog kan compenseren. 

Catch-22 situatie

Het zijn leerlingen op kwetsbare scholen die drie keer meer te maken hadden met die enorme crisis die het onderwijs al voor corona teisterde, de crisis van het lerarentekort. Onderwijswethouder Marjolein Moorman schreef hierover onlangs nog een brief aan premier Rutte. Het is nog geen drie maanden geleden dat zestien basisscholen in Nieuw-West  een week de deuren sloten, om zich te beraden hoe ze met het structurele tekort aan personeel toch nog de kwaliteit aan hun leerlingen konden waarborgen. 

Moorman zet nu al alles op alles om straks met oplossingen te komen om de achterstanden in te halen. Er zijn al goed werkende initiatieven die kinderen succesvol bijstaan in het terugdringen van leerachterstanden. Zo valt te denken aan het extra onderwijs langs de internationaal erkende methode “High Dosage Tutoring”, die ook bijval krijgt vanuit het ministerie van onderwijs. Een vergelijkbaar, maar kleinschalig initiatief zijn de Studiezalen in Amsterdam Nieuw-West. Het is niet zomaar dat de oprichters de Amsterdamprijs 2018 wonnen. Dat zou goed werken, zeggen docenten, als er voldoende mensen waren die dit werk kunnen doen. Want het Amsterdamse onderwijs zit in een Catch22-situatie. Om straks de achterstanden in te halen, hebben we meer docenten nodig. En die zijn er niet. 

Onderwijsdorp van elastiek

Deze crisis maakt nog eens pijnlijk duidelijk dat het onderwijsdorp met elastiekjes aan elkaar werd gehouden. Inventieve directeuren hielden hun scholen draaiende op veerkracht en flexibiliteit. We vrezen dat de rek eruit is om straks de extra inzet te kunnen leveren die nodig is.

Er is helaas nog geen oplossing in zicht voor het lerarentekort. Wat we wel kunnen doen is nu al met elkaar nadenken over hoe we na de crisis leerlingen én docenten zo goed mogelijk kunnen ondersteunen en begeleiden. Hoe we met elkaar dat dorp weer op kunnen bouwen. Zodat leerlingen hun schoolcarrière voort kunnen zetten, en docenten niet opbranden.

Denk mee

GroenLinks Amsterdam organiseert samen met een groep onderwijsprofessionals, leerlingen en andere betrokkenen een online brainstormsessie. Wil jij ook graag meedenken over het onderwijs na corona, of heb je al concrete ideeën? Stuur dan een mail naar tirzagroenlinks@gmail.com.

Tirza de Fockert & Simion Blom  

Wij willen de leerkrachten en de ouders van leerlingen van de scholen vallend onder Stichting Sirius, en in het bijzonder OBS Wereldwijs, laten weten dat we de uitspraken van Sandra Grep zeer betreuren.

De beschuldigingen, gedaan tijdens de uitzending van Radio Mart van 11 november j.l., zijn niet geverifieerd en berusten niet op de waarheid. Ook staat GroenLinks Amsterdam niet achter de uitspraken over de leerkrachten die werkzaam zijn op de scholen in Zuidoost. We hebben veel bewondering voor hun harde werk en hun inzet voor de kinderen.

We begrijpen dat ouders en docenten geschrokken en boos zijn. De uitspraken doen het harde werk van leerkrachten tekort. Dit soort uitspraken heeft een grote maatschappelijke impact en politici moeten zich dat goed realiseren. Sandra Grep heeft haar fouten toegegeven en excuses gemaakt. Ze wil van deze gebeurtenis leren en we ondersteunen haar daarbij. We staan dan ook achter haar excuses en achter haar verklaring (die hieronder te lezen is).

De Ouderraad en Medezeggenschapsraad van OBS Wereldwijs hebben ons uitgenodigd voor een gesprek. Wij zullen een afspraak met hen maken. Bovenstaand bericht hebben we ook aan de scholengemeenschap gestuurd en we zullen met de Stichting Sirius en OBS Wereldwijs in gesprek gaan. Wij zullen ons inzetten om de gedane schade te herstellen.

Margreet de BoerDuovoorzitter van GroenLinks Amsterdam

Savannah KoolenDuovoorzitter van GroenLinks Amsterdam

Femke RoosmaFractievoorzitter van GroenLinks in de gemeenteraad van Amsterdam

 

Verklaring Sandra Grep

Door Sandra Grep, Deze verklaring werd op woensdag 14 november op Facebook gepubliceerd. Afgelopen zondag was ik te gast in een uitzending van Radio Mart om te praten over het onderwijs in Zuidoost. Ik vertelde daar over een voorval dat mij ter ore was gekomen: op de school Wereldwijs was een kind vastgebonden aan een stoel. Ik was erg getroffen door dat verhaal en wilde het aan de kaak stellen. Ik baseerde dit verhaal op gesprekken met de moeder van het kind, die ik verkeerd begrepen heb.

Het voorval waar ik over vertelde heeft niet op Wereldwijs plaatsgevonden. Het spijt me dat ik dit heb gezegd en ik bied de school mijn excuses aan.

Ik begrijp dat ouders en docenten op de school boos zijn dat ik dit heb verteld. Het is niet de bedoeling geweest om ouders en school in verlegenheid te brengen. En ik wil geen afbreuk doen aan de intenties van al die leraren die met liefde hun werk doen.

Met mijn uitspraken ging ik te ver. Maar ze kwamen voort uit oprechte zorgen over dingen die misgaan. Ik spreek ouders die zich niet begrepen voelen door scholen en die zich niet gehoord voelen. Ze vragen zich af of kinderen wel de aandacht en gelijke kansen krijgen die ze verdienen.

Ik wil mij inzetten voor deze kinderen en voor beter onderwijs. Daar wil ik samen met ouders en leraren aan werken. Misstanden moeten we aanpakken.

Sandra Grep Stadsdeelcommissielid Amsterdam Zuidoost

Vorige week besprak de commissie het rapport “Succesvolle basisscholen aan het woord” waarin Amsterdamse voorbeeldscholen worden uitgelicht. Inspiratiebron voor dit onderzoek was de Amsterdamse Onderwijs Consumenten Organisatie (OCO) die in 2016 onderzoek deed naar de effectiviteit van het onderwijs bij leerlingen met een leerachterstand. Dit is belangrijk omdat zwarte scholen en scholen met veel kinderen uit een kwetsbaar economisch milieu nog altijd de reputatie hebben slecht onderwijs te bieden.

Ja, natuurlijk zijn er problemen. Die willen we ook aanpakken, zoals we hebben afgesproken in het coalitieakkoord “Een nieuwe lente en een nieuw geluid”. Maar bij het aanpakken van onderwijsongelijkheid kunnen we veel leren van goedwerkende en inspirerende scholen: scholen die laten zien dat je wel het beste onderwijs kan bieden aan kinderen die een grotere kans hebben op een achterstand. Deze scholen laten zien dat visie, geloof in en vooral hoge verwachtingen van de leerlingen een wereld van verschil maken.

Ik ben dan ook blij met dit rapport. Een rapport waar GroenLinks al eerder om gevraagd had. Het rapport bevat ontzettend veel interessante bevindingen. Ik wil er een paar uitlichten. Het is opvallend hoe benadrukt wordt dat het een positief effect heeft wanneer ouders een rol krijgen op de school en wanneer ouders als gelijkwaardige partner worden benaderd. Wat ook bevorderlijk blijkt te werken is de benadering waarbij scholen de lat hoog leggen en hun vertrouwen in de leerlingen uitspreken, als ook een benadering die rekening houdt met de culturele en sociale context van ouders en kinderen. Je zou denken dat dit vanzelfsprekend is. Helaas weten we dat dit niet het geval is.

Het is nu vooral van groot belang dat deze kennis wordt gedeeld met andere scholen. Daarom heb ik de wethouder gevraagd hoe zij dit voor zich ziet. Hoe nemen we de scholen mee die het op dit moment nog niet goed doen? Het is goed om aan kennisdeling te doen, maar ook goed om dat moeilijke gesprek over onderwijskwaliteit van scholen aan te gaan.

Ik geloof stellig dat om ongelijkheid te bestrijden, je soms een ongelijke aanpak nodig hebt. Scholen en kinderen die dat nodig hebben, verdienen extra aandacht en geld.