Voorzitter, om te beschouwen moet je soms wat afstand nemen. Om het grote plaatje te kunnen zien. En vanaf een afstand bekeken leven wij in een rijk land. Volgens sommigen zelfs een ‘gaaf’ land. Maar voorzitter, wie vervolgens wat dieper inzoomt ziet ook waar een rijk land arm in kan zijn:
Een ruime verdubbeling van het aantal daklozen in tien jaar. Steeds meer mensen die wegzakken in het schuldenmoeras, en afhankelijk zijn van een bewindvoerder. Een almaar groeiende groep jongeren die onvindbaar is voor onze instanties. Ruim tienduizend zwakke ouderen die wachten op thuiszorg of een verpleeghuisplek, en hierdoor steeds vaker onnodig in het ziekenhuis belanden. En waar de onvoorspelbaarheid van elke maand een ander loonstrookje voor sommigen een avontuur is, leven veel lager opgeleide flexwerkers in een permanente angst om door de bodem te zakken.
Voorzitter, hoe leggen wij uit dat we inmiddels in een land leven waarin zelfs een baan geen garantie meer biedt voor een dak boven je hoofd? Maar vooral: hoe leggen wij dat uit als lokale politici? In een wereld die steeds flexibeler en grilliger wordt hebben raadsleden gelukkig nog één zekerheid. Namelijk dat zij altijd de collega’s aan ‘de overkant’ de zwartepiet toe kunnen spelen.
De verhuurderheffing, de decentralisaties, de participatiewet, de bezuinigingen op de GGZ… Soms praten we over deze landelijke maatregelen alsof het de Plagen van Egypte zijn. Rampspoed die over ons uit is gestort, waar wij zelf part noch deel aan hebben.
Voorzitter, dat landelijke keuzes ons diep raken in onze begroting, maar vooral in het dagelijks leven van onze inwoners, is natuurlijk een feit. Maar wanneer wij ons hierachter blijven verschuilen, riskeren wij een nieuwe ramp. Want is iemand die veel te lang wacht op een huurwoning minder boos na wat wazige woorden over de verhuurderheffing en Vestia-derivaten? Natuurlijk niet. En zolang politieke actie uitblijft, zal die woede zich verplaatsen. De SP spreekt geregeld bewoners uit kwetsbare Haagse wijken, die uit onmacht en frustratie maar ‘omlaag’ zijn gaan trappen. Naar de buurvrouw die haar land moest ontvluchten, of de buurman die uit een instelling komt en psychisch in de knoop zit. Want in een land waarin het steeds normaler wordt dat mensen moeten concurreren om basisbehoeften, slaat de solidariteit steeds meer om in wantrouwen. Wantrouwen in de politiek, maar ook wantrouwen in de ‘ander’.
Voorzitter, dan volstaat het niet langer om als gemeente te vervallen in een klaagzang over het Rijk. Wat onze inwoners nodig hebben is een activistisch stadsbestuur. Een stadsbestuur met de wil om tegen de stroom in te roeien, in het belang van alle inwoners van onze stad die nu buiten de boot vallen. En op punten kiest het college ook voor hun belang. Zo is mijn fractie blij met het vorig jaar gepresenteerde tien puntenplan om de problemen in de maatschappelijke opvang te lijf te gaan. En opgelucht zijn wij dat het armoedebeleid even ruimhartig blijft als onder het vorige college.
Maar de snoeiharde bezuinigingen op de zorg presenteren als natuurverschijnsel, dat is natuurlijk onze inwoners een rad voor de ogen draaien. Dat het college geen toverstafje heeft om het gapende gat in de zorgbegroting te dichten, dat kan ik mijn fractie begrijpen. Maar andere keuzes zijn wel degelijk mogelijk. En ja, dan kan de VVD misschien een paar jaar niet pronken met Den Haag als stad met de laagste woonlasten. En dan moet wethouder De Mos zijn selfie bij een dik gesubsidieerd topsportevenement misschien een keer verruilen voor een kiekje op een wijkbraderie. En dan moet hij zijn marketingmensen, die deze maand nog door de wethouder getrakteerd zijn op een avondje backstage bij de Party Animals, misschien toch maar aan de afgesproken bezuiniging van 1 miljoen per jaar houden. Want als kwetsbare zorgbehoevenden de dupe dreigen te worden van flinterdunne bezuinigingspolitiek, dan mag je toch wel verwachten dat de politieke scoringsdrift even op een lager pitje kan.
Kortom, als het om de miljoenentekorten op de Jeugd en Wmo gaat, is wat de SP betreft veel meer nodig dan een opgestoken hand bij het Rijk. Wij verwachten meer onderlinge solidariteit binnen de coalitie, om de pijn van zorgbehoevende Hagenaars te verzachten. De stap naar meer kleinschalige zorg in de wijk juicht de SP natuurlijk toe. Maar wat als aansturen op lichtere zorg, zoals mijn fractie verwacht, voor veel Hagenaars niet verantwoord blijkt? Geldt straks ook voor ouders en begeleiders van kwetsbare Haagse jongeren, net als vele ouderen voor hen, dat zij straks naar de rechter moeten stappen voor de nodige zorg? En wat als de aangekondigde scherpere tarieven voor jeugdhulp tot gevolg hebben dat de kwaliteit van de zorg in gevaar komt? Dendert de bezuinigingstrein dan door, of trekt er iemand aan de noodrem?
Voorzitter, tot slot wil ik graag stilstaan bij het dichtslibben van onze daklozenopvang. Zo zagen wij dit jaar een explosieve toename van dakloze gezinnen. Bij de behandeling van de Woonagenda van dit college ging veel aandacht uit naar de noden van de leraar, de agent, de verpleger: door de VVD liefkozend ‘de gewone Hagenaar’ genoemd. Terwijl wethouder Van Alphen in zijn laatste brief over de opvang terecht stelt: die dakloze, dat had ook u of ik kunnen zijn. En in diezelfde brief stond nog een rake uitspraak, namelijk dat uitbreiding van de sociale woningvoorraad keihard nodig is om dichtslibben van de opvang te voorkomen. Maar tegenover deze noodkreet staan de zalvende woorden van wethouder Revis, als hem gevraagd wordt waar die 30% sociale woningbouw blijft. ‘Gaat u maar rustig slapen, want op de lange termijn, gemiddeld, komt het wel goed.’ Onze fractie hoort graag van het college op welke termijn er genoeg sociale huurwoningen bij zijn gekomen om de uitstroom uit de opvang eindelijk op gang te krijgen. Want dak- en thuislozen, de grootste verliezers van falend woonbeleid, hebben niks aan vage vergezichten en halfzachte beloftes.
Kortom, de SP is ervan overtuigd: meer oog hebben voor de meest kwetsbaren in onze stad kan ook bij financiële tegenwind. Het is gewoon een kwestie van kiezen.