Poliflw

Voorzitter, Ik moet eerlijk bekennen, ik had hier liever niet willen staan. Maar daar kom ik straks op terug.

Vorig jaar rond deze tijd mochten de Noord-Hollandse D66-ers zich buigen over het concept-verkiezingsprogramma voor de Statenverkiezingen. Op 24 november hielden we in Hilversum een ledenvergadering en de uitgesproken en levendige discussies rondom het onderwerp verkeer, vervoer en mobiliteit staan me nog helder voor de geest. Niet alleen dat elke regio zo zijn eigen specifieke oplossingen wil voor knelpunten op de weg of in het openbaar vervoer waarbij de Provincie een rol zou moeten spelen maar vooral de innovatieve manier van denken rondom die thema’s viel me toen echt op. En dat past ook bij D66: nooit blijven hangen in stokpaardjes en gewoontes, altijd vooruit kijken en soms op het irritante af buiten de lijntjes blijven denken.

Veel van wat ik die dag in Hilversum heb langs horen komen heeft via ons uiteindelijke verkiezingsprogramma “Bouwen aan de Toekomst” zijn weg weten te vinden in het coalitieakkoord “Duurzaam Doorpakken”. De fiets centraal, smart mobility, duurzaam bermbeheer, leefbaarheid rond rijkswegen, een meer duurzaam mobiliteitsbeleid, goed ingerichte OV-hubs en, nog terugkomend op de heel lokale thema’s: ook de expliciete inzet op de bereikbaarheid in de Gooi- en Vechtstreek, de N247 in Broek in Waterland en het doortrekken van de noord-zuid-lijn… het zijn allemaal onderwerpen die op die novemberdag in Hilversum al voorbij kwamen. En gelukkig heeft D66 in de Staten medestanders gevonden na de verkiezingen.

En zo zie je maar: met een actieve politieke vereniging, een fantastisch team vrijwilligers (die veel meer waardering verdienen dan ze aan het eind van de dag daadwerkelijk krijgen) en een grote verzameling progressieve liberalen kun je zelfs al in het eerste Provinciaal Meerjarenprogramma Onderhoud (PMO) van dit provinciale college de discussies uit een zaaltje in Hilversum terugvinden. Biodiversiteit, biologisch en ecologisch bermbeheer, natuurlijke oevers bij vaarwegen, een nadrukkelijke aandacht voor omliggende natuurgebieden… zo snel kan het gaan. Alhoewel… snel.. een jaar…

Kritische noten over het voorkomen van risico’s bij, bijvoorbeeld, brugonderhoud; de mogelijkheden van asset management planning en de enorme mogelijkheden die het heeft om ook bij simpel onderhoud inwoners en belanghebbenden nauw te betrekken heb ik al gedaan bij de commissie, die zal ik hier niet herhalen (maar ik heb het bij deze toch gedaan). Een opdracht voor het onderzoeken van de mogelijke voordelen van snelheidsverlaging op Provinciale wegen is al bij de begroting aangenomen, maar in diezelfde lijn is er nu een aantal partijen dat de situatie op en rond de N200, de Zeeweg van Bloemendaal, veiliger, overzichtelijker en leefbaarder wil maken en daarvoor wordt door D66 een motie mede-ingediend. Voorzitter, het zal geen verrassing zijn dat D66 uiteindelijk akkoord is met dit PMO, maar er moet me wel nog een heel ander pleidooi van het hart en daar neem ik in mijn maidenspeech nog heel even de gelegenheid voor.

Want als regelmatig woon-werk-fietser heb ik het besef dat ik nog maar de op twee na duurzaamste manier van vervoer heb gekozen. Zelfs lopen is nog duurzamer; maar om nou elke dag 42 kilometer te lopen… dan zie ik mijn gezin wel heel erg weinig. Nee, ik wil graag een warm pleidooi houden voor de meest duurzame manier van vervoer: geen vervoer. Gewoon niet reizen. Het voorkomen van reiskilometers.

Ook daar heeft de Provincie een grote rol in, niet in de laatste plaats een voorbeeldrol. Wonen en werken zo dicht mogelijk bij elkaar brengen is al een inzet van de Provincie, maar kan nog veel slimmer. Door OV-knooppuntenbeleid nog veel extremer door te voeren, bijvoorbeeld. Wonen en werken zo dicht mogelijk bij een betrouwbaar, hoogwaardig en duurzaam openbaar vervoer te brengen en desnoods eens goed te kijken of er niet op heel nieuwe plekken slimme OV-knooppunten of transportknooppunten voor goederen- en -pakketvervoer bij moeten komen. En ook zeker door ook een andere infrastructuur hoger op de agenda te zetten: de digitale infrastructuur. Zodat thuiswerken en werken op afstand een aantrekkelijk alternatief wordt voor het maken van reiskilometers.

En om dat pleidooi kracht bij te zetten had ik mijn maidenspeech eigenlijk anders willen houden. Zoals gezegd: ik had hier liever niet gestaan. Vanmiddag hebben we nog getest: en ik had mijn iPad hier neer kunnen zetten en via Facetime kunnen verder gaan vanuit de gang hiernaast om te laten zien dat ook in de staten werken op afstand heel goed mogelijk is, maar helaas. Overleg met de voorzitter maakte duidelijk dat het fysiek en aanspreekbaar aanwezig zijn in deze statenzaal bij de Statenvergadering een erg groot goed is en simpelweg weglopen tijdens een maidenspeech buiten de vergaderorde is, dus daar voeg ik me naar. Geen speech op afstand dus. Voor nu dan. Want zeg nou zelf: als je, bijvoorbeeld als inspreker, vanaf Texel op afstand in de statenzaal zou kunnen inspreken scheelt dat al vier-en-een-half uur vervoer.

De ‘ladder van duurzame mobiliteit’ begint met niet reizen en stond niet voor niets -na een mooie discussie in Hilversum- prominent in ons verkiezingsprogramma. De progressieve denkers van D66 kijken over mijn schouder mee met nog veel meer ideeën om zo laag mogelijk op die ladder te blijven. En, voorzitter, als het vervoer dan niet te voorkomen is: reis dan zo duurzaam mogelijk. Zo laag mogelijk op de ladder. Met een Provincie die dat ondersteunt en stimuleert.

Wij zijn in ieder geval blij dat het onderhoud van de huidige Provinciale infrastructuur goed geregeld is en zullen met het PMO instemmen.

“Smart mobility” is de digitalisering van mobiliteit. De Provincie beheert provinciale wegen en verleent concessies voor openbaar vervoer. Daarin kan en wil zij haar rol oppakken om door digitalisering de mobiliteit duurzamer, efficiënter en comfortabeler te maken. Het gaat daarbij om informatiestromen en regulering, meer reizigersgemak, maar ook de gevaren van digitalisering moeten goed onder de loep genomen worden.

Op verzoek van D66, PvdA en CDA heeft de provincie een koers voor “smart mobility” opgesteld (Motie M48-2017). Deze koers is het kader voor de nog op te stellen meerjarenplanning “smart mobility”. Belangrijk in het voorstel van de drie partijen was dat de koers multimodaal is, d.w.z. voor alle soorten van individueel, zakelijk en openbaar vervoer.

Deze koers voor “smart mobility” laat zien dat er in Noord-Holland veel meer OV-bewustzijn is en dat er ruimte gemaakt wordt voor innovatieve en duurzame multi-modaliteit. Dit houdt niet alleen in dat er innovatief verkeersmanagement is voor auto- en vrachtverkeer, maar juist ook voor fietsverkeer en openbaar vervoerreizigers.

Al eerder werd er 11 miljoen euro beschikbaar gemaakt voor de uitvoering van “smart mobility” projecten. In de volgende bestuursperiode na de provinciale verkiezingen in maart 2019 zal het vervolg hiervan bepaald worden.

Ieder jaar actualiseren Provinciale Staten het Provinciaal Meerjarenplan Infrastructuur (PMI) en het Provinciaal Meerjarenplan Onderhoud (PMO) bij de behandeling van de begroting voor het komende jaar. In het PMI staan de plannen voor de nieuwe autowegen, vaarwegen, fietspaden en kunstwerken en in het PMO de plannen voor klein en groot onderhoud van deze infrastructuur.

Woordvoerder Andries Tijssens is bij de behandeling op 12 november 2018 de ambities voor deze bestuursperiode langsgelopen: De grote projecten N23 en HOV Haarlem-Velsen zijn zo goed als gerealiseerd. HOV in’t Gooi zit nog in een weerbarstige realisatiefase. D66 hoopt dat dit snel vlotgetrokken kan worden. Het project Bereikbaarheid Haarlemmermeer-Bollenstreek (vh. Duinpolderweg) heeft groen licht gekregen, maar moet nog starten met realisatie.

Een verbinding tussen A8 en A9 is nog niet in zicht. Voor D66 staat buiten kijf dat de leefbaarheidsproblemen in Krommenie/Assendelft opgelost moeten worden. Ook rond de bereikbaarheid Den Helder valt de voortgang tegen. Dit probleem heeft opnieuw aandacht nodig van Provinciale Staten.

D66 is heel content met de huidige ambitie voor de fiets  die nu een volwaardige modaliteit is in de provinciale plannen en wacht met spanning op het provinciaal hoofdfietsnetwerk, dat eerder met door een D66-voorstel op de kaart is gezet.

Focus op omschakelen naar duurzame mobiliteit

Tijssens: “Voor D66 ligt de focus nu op omschakelen naar duurzame mobiliteit. Dat gaat niet alleen over een “modal shift” – dat mensen overstappen van vervoer met de auto naar andere, duurzamere vormen van vervoer –  maar ook om een verduurzaming per modaliteit: duurzamer openbaar vervoer, duurzamer autorijden. Daarnaast gaat het over de infrastructuur zelf: niet alleen om nieuwe wegen, maar ook om hoe we omgaan met de bestaande infrastructuur.” De provincie beheert een omvangrijk areaal van wegen en vaarwegen, met bijbehorende bermen, oevers en kunstwerken.

D66 wil dat er vol ingezet gaat worden op duurzame materialen en energiebesparing bij beheer, onderhoud en gebruik van onze bestaande infrastructuur. Innovatie is daarvoor noodzakelijk en er zijn gelukkig veel innovaties op dit terrein. Er lopen al verschillende pilots, maar Provinciale Staten worden hierover niet structureel geïnformeerd. PvdA en D66 stellen daarom samen met een aantal andere partijen voor om duurzaamheid op te nemen in de beheercontracten van de provincie. Ook vragen zij het college om jaarlijks te rapporteren over de verduurzaming van de provinciale infrastructuur zodat de staten haar controlefunctie beter kan uitvoeren. Het voorstel is aangenomen.

 

De Provincie Noord-Holland gaat extra investeren in openbaar vervoer om de mobiliteit van de inwoners in Noord-Holland Noord te verbeteren. Er wordt 3,15 miljoen extra bijgedragen aan de exploitatie van de buslijnen en andere verbeteringen. Daaronder een pilot met deelfietsen om het voor- en natransport ook te verbeteren.

Voor D66 is openbaar vervoer is een kerntaak. “Niet alleen een sociale taak, maar ook een uitdaging om keuzevrijheid te bieden,” vindt Andries Tijssens, woordvoerder mobiliteit van D66 Noord-Holland, “iedereen met en zonder auto moet kunnen wonen, werken, zorgen, naar school en voorzieningen reizen en recreëren.

Omdat Noord-Holland-Noord omvangrijk en relatief dun bevolkt is, is het een uitdaging om dit concessiegebied goed te bedienen en tegelijkertijd de kosten onder controle te houden. Het vervoerplan realiseert dit met de hoofdlijnen uit het R-Net in combinatie met fijnmazigere verbindingen met kleinere, flexibelere bussen.

In aanvulling op het oorspronkelijk voorstel van het college op basis van een gelijkblijvend budget is er nu een extra voorstel aangenomen. D66 bedankt de fractie van de PvdA voor dit initiatief en de uitwerking.

De huidige nieuwe concessie heeft een duur van tenminste 10 jaar. In die periode staat de wereld niet stil, en kan er aanleiding zijn om bepaalde punten aan te passen. Maar eerst wil D66 dit vervoerplan een kans geven. Bij evaluatie staat D66 open voor verbetervoorstellen, maar heeft er ook vertrouwen in dat het college en Connexxion ook zelf actie zullen ondernemen voor optimalisering.