Voorzitter,
In het voorwoord van dit hoofdlijnenakkoord schrijft u, dat u streeft naar een maatschappelijk akkoord. Een maatschappelijk akkoord is een agenda voor de komende jaren die samen met de samenleving is opgesteld, een levend document dat in de loop der tijd kan worden aangepast of aangevuld. U geeft op pagina 6 aan dat het in deze fase van het herindelingstraject ontzettend belangrijk is dat er een goed fundament wordt gelegd voor dit samenspel. U zoekt dan ook naar draagvlak binnen de gehele raad voor dit hoofdlijnenakkoord.
En het moet gezegd, en dat hebben wij afgelopen woensdag ook reeds gedaan, er zijn zeker zaken waar wij ons als D66 fractie in kunnen vinden, echter er zijn ook nog veel vraagtekens. Dit akkoord leest op punten eerder als een verkiezingsprogramma, geen keuze voor een beleid voor de komende periode. Wij missen het antwoord op de vraag hoe verbinden wij de vijf voorgaande gemeenten nu echt? Hoe wil het college de nieuwe gemeente daadwerkelijk vormen. U kent dat wel, op afstand zien we een groepje kleuters in de zandbak. Voor de oppervlakkig kijkende buitenwereld lijkt het erop dat ze samen spelen. Als je beter kijkt zie je ze allemaal individueel spelen. Het CDA gaf dit afgelopen woensdag al duidelijk aan, ik citeer; “een groot deel van de het verkiezingsprogramma van het CDA vindt u terug in het hoofdlijnenakkoord”.
We kunnen het ook anders verwoorden, namelijk; hoe schep je een gezamenlijke cultuur na strijd? Of misschien een nog betere vraag hoe ziet het college de ziel van de Hoeksche Waard en hoe denkt men deze te raken?
En eigenlijk bent u ook nog zoekende naar het antwoord op deze vraag. Natuurlijk schrijft u over uw ambities tot dorpsgericht werken. D66 vindt het cruciaal dat wij inwoners breed betrekken bij zaken die impact hebben op hun leefomgeving. Maar hoe gaat u die verbinding zoeken en er samenhangende gemeente van maken? Doet u dat door de uitspraak van de fractievoorzitter van de SGP die verleden week liet weten dat de coalitiepartners zijn uitgenodigd op hun standpunt over de zondagsrust? Door in uw hoofdlijnenakkoord te laten optekenen dat koopzondagen worden toe gestaan in de voormalige gemeente Oud-Beijerland en de dorpen van de voormalige gemeente Binnenmaas. En de dorpen uit de voormalige gemeenten Korendijk, Cromstrijen en Strijen dit te ontzeggen. De dominee mag werken op zondag, de ondernemer, afhankelijk van in welk dorp hij gevestigd is niet. Dit kan niet waar zijn, hoe gesegregeerd wilt u de HW hebben.
Wij pleiten voor ruimte: zondagsruimte. Geef inwoners de ruimte zichzelf te kunnen zijn. Elke dag. Wanneer zij dat willen. Straf initiatieven niet af maar help mee. En behandel inwoners gelijk. Zoiets bepalen voor een ander gaat verder dan betutteling, en is een inperking van hun mogelijkheden. Laat het aan inwoners over. Vertrouwen dus.
Wij vragen de Lokalen zich uit te spreken voor ruimte voor iedereen om zich elke dag van de week zich vrij te voelen zelf hun dagindeling te bepalen. Toon dat u het meent wanneer u zegt: Lokaal voor allemaal.
Voorzitter, kunst en cultuur is meer dan slimme verbindingen. Organisaties weten elkaar al te vinden, alleen de gemeenten tot heden laten dit na. We zijn blij met de wens om te komen tot een gemeentelijk cultuurbeleid. Cultuur is geen bijzaak, het is meer dan franje. Het is geschiedenis, het verbindt en geeft levendigheid aan de samenleving. Wat de fractie van D66 betreft wordt het tijd om, desnoods in samenwerking met ondernemers, werk te gaan maken van een cultuurfonds. Het zal u ook niet verbazen dat wij serieus aan de slag willen gaan met het theater, waar naast landelijke producties ook lokale verenigingen hun uitvoeringen kunnen geven, waar films vertoond kunnen worden, boeklezingen kunnen worden gegeven. En het is dringend noodzakelijk om te kijken naar de noodzaak voor een goed depot waar musea hun collecties die niet getoond worden kunnen stallen, in plaats van de boerenschuren waar zij nu gebruik van maken, met alle gevolgen van dien.
Voorzitter het is niet allemaal kommer en kwel, wij zijn verheugd te lezen dat de verbreding A29 nu een optie en A4 ineens geen vast uitgangspunt meer is. We zijn blij dat deze tunnelvisie van de baan is. Zeker de komende jaren, waarin er renovaties van de Kiltunnel en Heinenoordtunnel op het programma staan is investeren in infrastructuur en OV van groot belang. D66 kan dan ook instemmen met de voorstellen die voorliggen. Maar we vragen ons wel af; waar blijven verbindingen over water? Ook daar liggen kansen en het zou zonde zijn om die boot te missen.
Voorzitter, de coalitie is trots op de omgevingskwaliteiten van de HW. Nou dat zijn oppositie en inwoners ook. Waar wij in het hoofdlijnenakkoord nog wel naar zoeken is innovatie en ruimte voor eigen opdrachtgeverschap. Bouwen mag zeker geen 13-in-een-dozijn zijn. Het mag niet alleen gaan om jonge gezinnen maar ook alleenstaanden. Neem die doelgroep op en sluit integraal aan bij de woningvisie. Wat D66 betreft blijft die leidend. Wij vinden dat het uitgangspunt voor nieuwbouw moet zijn energie-neutraal en als het kan energie-leverend en energie-onafhankelijk. Geen dak zonder zonnepaneel. Daar moeten met marktpartijen afspraken over worden gemaakt.
Dit sluit aan bij de ambitie van D66 om versnelling aan te brengen in het energie-neutraal maken van de Hoeksche Waard, juist op een eiland met een lage bevolkingsdichtheid en industriedichtheid moet dit kunnen. Kom inwoners en ondernemers te gemoed met een duurzaamheidsfonds. Durf ambitieus te zijn.
Tenslotte de financiën, de coalitie geeft aan te streven naar de laagste lasten, maar niet voor iedereen. OZB is gesteld op het midden tarief, waarom? Als toelichting wordt gesproken over solide beleid. Is het dan niet solide bij variant 1? Er wordt gesproken over een beleidsarme begroting, en verder uitwerken in de Kadernota (soms ook perspectiefnota genoemd). Door de ambities van 5 colleges in met name 2018 is er wel al sprake van een omvangrijk uitvoeringsprogramma. Wij vragen nu reeds het college om vóór het tweede kwartaal een overzicht te sturen van alle lopende projecten die als erfenis uit de vorige bestuursperiode zijn nagelaten. Pas dan wordt het ook goed mogelijk beleidsambities te toetsen op haalbaarheid.
Voorzitter, er zijn wat ons betreft twee fundamentele uitgangspunten ten aanzien van al het beleid, namelijk
1. ‘Burgerparticipatie’ (of afhankelijk hoe je dit weegt overheidsparticipatie), waarbij beleid tot stand komt met input van inwoners (in de breedste zin), en
2. Duurzaamheid (in de breedste zin), omdat er haast eigenlijk geen beleidsterrein is waar duurzaamheid niet een rol zal spelen
Daarom zien wij bij de uitwerking van raadsvoorstellen deze twee punten graag terugkomen. Hoe heeft burgerparticipatie vorm in dit voorstel? En hoe is in dit voorstel gekeken naar duurzaamheid? Wij vragen de collega’s hoe zij kijken naar dit voorstel en overwegen hiertoe een motie in te dienen.
Voorzitter, ik zou nog wel even door kunnen gaan, er zijn nog genoeg onderwerpen die wij graag besproken hadden, denk aan sport, verenigingen, dierenwelzijn, de zorgparagraaf, de blik naar de buitenwereld, maar wij gaan er van uit dat wij de komende weken, hier nog de mogelijkheid toe krijgen.
We hebben het al eerder gezegd, je krijgt maar één keer de kans om een nieuwe gemeente vorm te geven. Dat vraagt om een visie, wat voor een soort gemeente willen wij zijn? Wij roepen, buiten het akkoord om, de raad op, om samen met de samenleving te werken aan een dergelijke visie. Dit is niet zozeer voor deze bestuursperiode relevant, maar wel voor de volgende. Het is daarom nu al van belang deze raadsperiode daarmee te starten.
