Poliflw

Burgers krijgen steeds meer invloed op de zaken die de gemeente doet. Als het ons aangaat willen we vaak meebeslissen (participeren). Het nieuwe participatiebeleid van de gemeente biedt hiervoor genoeg kansen. De Omgevingswet kan de rol van de burger echter weer verzwakken.

In de raadsvergadering van donderdag 23 april heeft de gemeenteraad de Visie Participatiebeleid vastgesteld. Het uitgangspunt van deze visie is om burgers zo vroeg mogelijk bij plannen te betrekken en hun zo veel mogelijk invloed te geven in besluiten. Hiervoor zijn heldere doelstellingen en kaders uitgewerkt. Belangrijk voor GroenLinks is dat er geleerd is van fouten uit het verleden. Ook zijn we blij met de aandacht voor dorps- en wijkraden. Zij vormen een waardevolle schakel tussen burgers en de gemeentelijke organisatie en komen regelmatig met mooie initiatieven.

De problemen beginnen pas bij de rol van de initiatiefnemer. Dit is een algemene benaming voor een persoon of instantie die een plan wil uitvoeren in de leefomgeving. Denk aan het opnieuw inrichten van de Julianaweg of het bouwen van een nieuwe wijk. Op dit punt houdt de visie alvast rekening met de nieuwe Omgevingswet. Dit is een landelijke wet die volgend jaar ingaat. De Omgevingswet maakt de initiatiefnemer verantwoordelijk voor het betrekken van de burger bij zijn plannen. Hoe hij dit precies doet mag hij zelf bepalen. De gemeente kan geen eisen stellen aan dit proces. Zo krijgt de initiatiefnemer de ruimte om een participatievorm te kiezen die aansluit bij zijn specifieke plan.

De burger en de initiatiefnemer hebben vaak tegengestelde belangen. De burger wil zijn (gedeelde) belangen zo veel mogelijk veiligstellen terwijl de initiatiefnemer zo min mogelijk wil aanpassen. De initiatiefnemer verantwoordelijk maken voor de participatie is daarom alsof je Feyenoord de spelregels voor de Klassieker laat bepalen. Het vergroot de ongelijkheid tussen de partijen en creëert een situatie waarin de initiatiefnemer het proces naar zijn hand kan zetten. Een ontwikkelaar zou bijvoorbeeld voor digitale participatie kunnen kiezen om oudere burgers af te schrikken. Doordat de gemeenteraad geen kwaliteitseisen kan stellen aan de participatie kan deze ook niet ingrijpen als het misgaat. Ondanks het nieuwe beleid dreigt de positie van de burger hierdoor ernstig te verzwakken.

Burgers moeten kunnen meebeslissen zonder klemgezet te worden door machtige initiatiefnemers. We hebben daarom voorgesteld de Rijksoverheid te vragen om gemeenteraden eisen te laten stellen aan de participatie. Voor dit voorstel bleek het te vroeg. De wethouder zag wel mogelijkheden voor het verplichten van een participatieplan bij de vergunningsaanvraag. Hier zal later nog naar gekeken worden. GroenLinks roept de gemeente op om te verkennen welke opties ze heeft om de participatie goed te laten verlopen. We moeten koste wat kost voorkomen dat burgerparticipatie straks een wassen neus wordt.

Sean Tol

Het is lente, de klokken zijn op zomertijd gezet, de dagen worden langer en we zitten in een “intelligente lockdown”. Het coronavirus waart rond. We blijven op gepaste afstand van elkaar. “Blijf binnen” is het credo. Mensen in de zorg en de hulpdiensten zijn de nieuwe helden. In Edam-Volendam is het stil op straat. En toch kunnen we als burger meer doen dan we denken om het leed te verzachten.

In Nederland hebben we gekozen voor een intelligente lockdown terwijl in Hongarije de democratie is afgeschaft. Bij ons heeft de individuele burger veel eigen verantwoordelijkheid. En we brengen het er goed van af. De overheid en de burgers komen, na wat valse starts, in het gareel. Na doordrongen te zijn van de ernst van de situatie, beginnen we te wennen aan het nieuwe normaal. In de zorg moest een groot tekort aan beschermingsmiddelen en IC bedden worden opgelost. Omdat we niet over voldoende testmateriaal beschikten, hadden we geen zicht op de omvang en locaties van de besmettingshaarden. Heel langzaam krijgen we uitzicht op controle. De genomen maatregelen lijken effect te sorteren. De groei van ziekenhuis-, IC-opnames en aantallen sterfgevallen lijkt af te nemen. Tegelijkertijd zijn in razendsnelle vaart hulpfondsen voor bedrijven, zzp’ers en werknemers ter beschikking gekomen. De diverse loketten zijn al geopend.

Nu de ergste druk van de ketel is, komen we in een periode van beheer. Er is tijd nodig om orde op zaken te stellen. In de zorg moeten de voorraden op peil worden gebracht. Voldoende testcapaciteit is cruciaal. Uit gedegen statistisch onderzoek moet een duidelijk beeld ontstaan van de huidige stand van zaken. Hoeveel mensen zijn besmet geweest en zijn nu waarschijnlijk immuun? Waar heeft de ziekte rondgewaard? Er zijn ideeën om met spoed een telefoonapp te ontwikkelen, waarmee we bij een besmetting locaties en contacten snel in beeld kunnen brengen, zodat we gericht verdere verspreiding kunnen voorkomen. We moeten de privacy waarborgen. Dit alles, al onze wetenschappelijke kennis en knowhow en al onze instrumenten zullen we nodig hebben voor een intelligente exitstrategie. Want we willen zo snel mogelijk veilig en gecontroleerd het economische en sociale verkeer weer op gang brengen. Kinderen moeten naar school. En daarna komt de tijd om na te denken over zaken als “wederopbouw”en de balans opmaken. Hoe lang dit allemaal duurt is koffiedik kijken. Ik denk dat we nu kunnen zeggen dat het einde van de chaotische  beginfase van deze crisis in zicht is.

Wat kunnen we nog meer doen als burger in onze gemeente Edam-Volendam? Het besef dat we onderdeel zijn van een geheel is er wel. Afstand houden gaat goed. Afgelopen zaterdag is de markt eerder gesloten omdat het gewoon te druk was om nog goed afstand te houden. De ESVO heeft goede zaken gedaan met doorzichtig pvc-doek om toonbanken af te schermen. Boodschappenkarretjes en pinapparaten worden ontsmet. Het is weliswaar stil op straat, maar er lijken wel meer bezorgdiensten rond te rijden om internetbestellingen te bezorgen. We zouden ons bewust mogen zijn dat we met ons koopgedrag de middenstand kunnen helpen. Laten we zoveel mogelijk bij onze eigen winkeliers kopen. Ze staan klaar en de nood is hoog. We zien dat kledingzaken zelfs op rijm hun diensten aanprijzen om thuis kleding te bezorgen, restaurants bieden kant en klare maaltijden aan middels allerlei ludieke acties. Doe eens gek en laat wat komen of haal het zelf op. Doe boodschappen zoveel mogelijk alleen en op tijden dat het waarschijnlijk rustig is.

Bij de gemeente is een loket waar bedrijven en ZZP’ers zich kunnen melden. Overbruggingsregelingen en uitstel van heffingen behoren tot de mogelijkheden. Problemen van onze ondernemers moeten met een open oor worden aangehoord. De punten en komma’s zijn nu minder belangrijk. Wellicht moet de gemeente zich ook nadrukkelijker richten tot  burgers die tussen wal en schip dreigen te vallen. We moeten nu de problemen oplossen om erger te voorkomen. We zien later wel uit welk potje we het gaan betalen.

John Kluessien namens GroenLinks Edam-Volendam