Inleiding Er is al zoveel gezegd en geschreven over corona of Covid 19. Ja het is een wereldwijd probleem, alleen vanavond willen wij het als gemeenteraad hebben over Ommen. Hoe gaat het met Ommen en wat kunnen wij vooral nu als gemeenteraad samen met inwoners en ondernemers voor elkaar betekenen?
We hebben als raad, naast onze eigen contacten, veel gehoord, gelezen en gesproken met inwoners. De coronacrisis heeft impact op de Ommer samenleving. Iedereen kent wel iemand die getroffen is door de ziekte of zelfs daaraan is overleden. Het gevoel van de beperking van je vrijheid wordt elke dag gevoeld. We maken ons zorgen om onze lokale economie en om de kwetsbaren in onze samenleving. De enige zekerheid die we op dit moment kennen is onzekerheid. De financiële gevolgen voor Ommen en de gemeente zijn nog niet zichtbaar, en er is zorg over onvoldoende compensatie vanuit het Rijk. Tegelijk laat Corona ons als het ware in een spiegel kijken naar de samenleving. En dan zien we ook positieve kanten en kansen. Juist het zicht op de kwetsbaarheid van onze lokale economie en behoefte aan marketing en pr geeft ons de kans om hier direct wat aan te doen. Juist zicht op de kwetsbare groepen geeft nieuwe kansen voor aandacht. Juist de dramatische ziektebeelden geven kansen voor extra aandacht voor positieve gezondheid en preventie. Juist het zien van mensen en groepen die in zware tijden hun verantwoordelijk nemen biedt kansen voor verbeterde verantwoordelijkheidsverdeling. Juist de crisis laat zien welke sectoren voor Ommen als woon- en verblijfgemeente cruciaal zijn, en waar –desnoods anti-cyclisch- in geïnvesteerd zou moeten worden.
Wat Ommen in zijn algemeenheid toch kenmerkt is de mentaliteit: Sal wel met vall’n (het zal wel meevallen), we letten wel op elkaar en vooral geen paniek. Kortom heerlijke Ommense nuchterheid volop noaberschap. En deze nuchterheid gecombineerd met veel ruimte maakt dat in Ommen over het algemeen niet het gevoel heerste ‘we zitten hutje mutje of we zitten klem’. Wel was en is er veel onzekerheid. Onzekerheid bij inwoners, onzekerheid bij ondernemers, onzekerheid bij onze recreatieve gasten. In Ommen is gelukkig geen corona haard ontstaan zoals in in de kop van Overijssel of Brabant en Limburg. We hadden ons goed voorbereid, en de extra opvang plekken die geregeld waren, waren niet nodig. Maar Ommen was ook weer niet corona vrij zoals in een aantal gebieden in het noorden het geval is. In Ommen werden er 9 mensen opgenomen in het ziekenhuis, 53 positief getest en zijn er helaas ook een aantal mensen overleden. Laatste melding van deze week op de rivm site was 0. Gelukkig lijkt het virus zich ook weg te trekken uit Ommen. Maar we moeten waakzaam blijven met elkaar.
Een prachtig artikel door journalist Sheila Kamerman dat kortgeleden in NRC stond geeft een sprekend beeld van de beleving van de Ommers en Ommenaren van de afgelopen bijzondere maanden. Zo zijn alle campingdouches uitverkocht, bedacht onze kledingmaker Nazli Dogan (kledingreparatie Silo) de mondkapjes die door heel het land verkocht werden, mengden kapsalons op verzoek de ‘eigen specifieke haarkleur’ voor de vaste klanten, lag het taxivervoer stil en blijft het worstelen hoe nu toch aan de bar te zitten met elkaar en de 1,5 meter restrictie. Maar Ommen zou Ommen niet zijn als we daar niet een mouw aan passen. En er komen andere tijden aan, we gaan niet terug naar ons ‘normaal’, maar naar het nieuwe normaal.
Gemeente Ommen & Corona Ommen heeft de afgelopen periode (ook na de lock-down en de lastige periode van dat wel dat niet) een goed passend corona beleid gehanteerd. Ondersteunend richting diegenen die het nodig hadden, met warmte voor iedereen, optredend daar waar nodig, maar constructief. Een mooi voorbeeld is het strandje aan de Vecht. Heerlijk om samen met vrienden, familie te liggen met het zonnetje op je gezicht. Met hemelsvaartsdag was het hutje mutje op elkaar en té druk. Al snel heeft de gemeente Ommen zogenaamde graancirkels gemaakt in het gras, zodat iedereen wist waar je wel en niet kon zitten op goede afstand van elkaar. Prachtig om te zien dat het ook werkte! Ook werden er preventief toezichthouders ingezet die zichtbaar aanwezig waren in Ommen. Warmte en zorg werd geboden aan diegenen die het nodig hadden op verschillende manieren. Zo heeft u vast de filmpjes en acties van onze burgemeester gezien, de sterke actie ‘Ommen doet wat terug - koop lekker lokaal!, de liefdevolle actie van de kerken die nog steeds zichtbaar is in de Bouwstraat, maar ook het gezamenlijke gevoel dat we met elkaar uitdroegen tijdens de stille tocht, het compliment dat we gegeven hebben richting alle medewerkers in de zorg, het gezamenlijke Wilhelmus, in klein comité vormgeven aan dodenherdenking en samen vlaggen op 5 mei. Alle vlaggen en vlaggenstokken waren zo’n beetje uitverkocht... En zo kunnen we doorgaan (we kunnen vanavond niet alles noemen, maar weet dat we jullie gezien en/of gehoord hebben) want Ommen heeft laten zien samen veelzijdig sterk te staan! Complimenten voor iedereen die zich de afgelopen tijd hard heeft gemaakte voor Ommen! Mocht u meer informatie willen over hoe de gemeente Ommen in corona tijd haar werk heeft gedaan dan verwijzen we u graag naar de speciale informatie op de website van de gemeente Ommen.
De afgelopen maanden hebben we als raad net als heel Nederland gebruik gemaakt van videobellen (Microsoft teams). Tot aan vervelends toe kan ik u zeggen. Productief is het zeer zeker wel, maar een digitale nazit of voorzit is het toch niet en gezellig een bak koffie via het scherm tja u kunt het zich voorstellen. Samen waren we toch vaak alleen, of alleen samen het is maar net hoe je het bekijkt. Tijdens een van de vergaderingen met de fractievoorzitters en de burgemeester hebben we geopperd om toch zo snel mogelijk met inwoners/ondernemers om tafel te gaan om te horen hoe het gaat met hen en dus met Ommen. Ook al leek het op zich op veel vlakken rustig te verlopen wilden we toch graag weten hoe gaat het, wat is er nodig, wat kunnen wij doen, wat kunnen we voor elkaar betekenen.
Samen in gesprek met inwoners Als gemeenteraad zijn we zodra het weer kon samen met het college met inwoners in gesprek gegaan in twee afzonderlijke bijeenkomsten. Als raadslid mochten we ieder twee inwoners uitnodigen. Doel van de bijeenkomsten: samen in gesprek over de impact die de coronacrisis tot nu toe heeft op onze inwoners en wat dat betekent voor de rol van de gemeenteraad. Bijeenkomsten waar we elkaar fysiek getroffen hebben, alles natuurlijk binnen de geldende wettelijke normen. Maar wat is dat fijn om weer samen in een ruimte te zitten en niet achter een beeldscherm. Want u weet de gemeenteraad is soms een vergadertijger, maar zelfs een vergadertijger vindt het vergaderen achter beeldscherm maar plat en eendimensionaal. Fijn dat we vanavond dan ook weer als raad zo samen kunnen zijn. We hopen dit na de zomer natuurlijk zo enigszins mogelijk weer voort te kunnen zetten.
Maar 9 en 16 juni daar wil ik het nu graag met u over hebben. Want op 9 en 16 juni hebben wij als gemeenteraad in aanwezigheid van het college van inwoners gehoord wat hen vooral in deze tijd bezighoudt, wat belangrijk voor hen is. En het blijft wat ons betreft niet bij 9 en 16 juni. De input vanuit inwoners (waaronder ook ondernemers) is waardevol en blijven we ook in de nabije toekomst op nieuwe manieren ophalen. Want we willen weten wat er leeft, welke behoeftes er zijn en nog belangrijker wat kunnen we concreet voor elkaar betekenen. Soms op de korte termijn, soms op de wat langere termijn. Kortom meer van dit soort bijeenkomsten, misschien zelfs wel een nieuwe vorm van raadsvergaderingen, informatiebijeenkomsten en noem het maar op. Soms digitaal, soms fysiek.
Sfeerimpressie Maar nu eerst voor u allen een korte impressie van de twee bijeenkomsten.
Reflectie / beschouwing als raad op uitkomsten Zoals u in de sfeerimpressie zag werden we extern begeleid door Irene Nijhof. Zij nam ons mee in hoe je als groep een crisis bespreekt; we waren als het ware met z’n allen een tijdelijk crisisteam. Als deelnemers werden we uitgedaagd om zonder met elkaar in discussie te gaan (was zeker een opgaaf... u kunt zich er wat bij voorstellen) zoveel mogelijk beelden, bevindingen en ook oplossingen te verzamelen en op te schrijven. Het beeld van wat er de afgelopen 3 maanden is gebeurd is duidelijk en divers. De impact op ‘het gewone leven’ en daarnaast ook de impact op de lokale economie is groot. We hebben veel negatieve kanten gezien op sociaal gebied en economisch gebied. Veel van ons zijn op de een of andere manier geraakt. Er zijn ook hele mooie initiatieven ontstaan en het anders kijken naar de dingen die echt belangrijk zijn in het leven. Negatieve bevindingen en observaties waren bijvoorbeeld: verwarring, ongeduld, ongeloof en irritatie bij mensen, overbelaste en uitgestelde zorg, geen bezoek aan zorgorganisaties/verpleegtehuizen en vereenzaming. Lichtpunten die benoemd werden waren: betere luchtkwaliteit, versnelling van de digitalisering op het werk en op school, eensgezindheid, waardering voor de vitale beroepen en aandacht voor wat meer rust en ruimte in het hoofd. We hebben een heel palet aan ideeën opgehaald uit de samenleving en het blijft niet bij het ophalen.
Doorkijk naar de toekomst en ... de aanloop naar de motie Want als gemeenteraad vinden we het belangrijk dat het niet bij sheets, beelden en bevindingen blijft. We willen vanavond graag concreter worden en afspraken maken. Hierbij wil ik graag namens de raad aangeven dat we vooral gekeken hebben naar zaken waar wij als gemeente direct invloed op hebben (zeggenschap). En hierbij moet wel de kanttekening geplaatst worden dat het natuurlijk afhankelijk is van hoe de pandemie zich verder ontwikkelt. Lijkt het meer op het scenario worst case of meer op het meest gunstige scenario? Als raad hebben we dan ook breed gekeken naar de uitkomsten van de avonden en hebben we de koppen bij elkaar gestoken en is ons voorstel als volgt:
Wat gaan we samen doen met en voor Ommen? Wat hebben we meegenomen uit de opbrengsten van 9 en 16 juni en dan specifiek toepasbaar op Ommen?
Voorzet inhoudelijke punten:
Ons motto is in deze Ommen er bovenop!
Hoe zien wij dit voor ons? Altijd samen met anderen (inwoners, ondernemers, organisaties, gemeente) En met welke punten uit de avonden gaan we aan de slag:
Zorg voor elkaar & noaberschap versterken; we zetten in op extra financiering, tijd en aandacht de komende tijd voor preventie en noaberschap. We willen mensen aan elkaar verbinden en zo onze gezamenlijk mentale weerbaarheid vergroten. Hierbij willen we ook aandacht vragen voor het nadenken over hoe we inwoners menswaardig kunnen laten sterven in tijden van crisis/pandemie (hospice). Ook denken we aan een actie jong voor oud programma om de eenzaamheid samen beter te kunnen bestrijden en bewustwording rondom het thema consuminderen. Een buurt/wijkbudget om burgerinitiatieven extra te stimuleren. Ruimte geven aan inwoners en eigen verantwoordelijkheid en innovatie stimuleren. Participatie willen we graag aan laten sluiten op onze gemeentelijke organisatie Ommen 4.0. Eenduidige communicatie (digitaal en fysiek) door de gemeente richting alle partijen in tijden van crisis. Een duidelijk corona informatiepunt met duidelijke doorverwijzingen naar bestaande loketten als het ondernemersloket, hierbij nadrukkelijk aandacht voor een financieel steunpunt. Promotiecampagne gemeente Ommen en Vechtdal met als doel het toerisme en de lokale economie stimuleren. We willen samen met ondernemers(organisaties) onderzoeken of we samen een bijdrage kunnen leveren aan de inkoop van ster reclametijd. Ruimte geven aan ondernemers en het toeristenseizoen verlengen en samen met de gemeente op zoek naar mogelijkheden om acties als ‘Doe meer lokaal’ te ondersteunen en te stimuleren, maar ook in te zetten op coulance regelingen en niet te vergeten gebruik maken van de lokale kennis die er is bij de ontwikkeling van plannen. Anders omgaan met de openbare ruimte, onze mooie natuur en agrarische bedrijven. We willen tenslotte onze natuur behouden als grootste trekpleister van onze gemeente. We willen flexibel beleid waarbij er voldoende alternatieven zijn voor boerenbedrijven die moeten sluiten. Ook willen we inwoners meer aanspreken op aandacht voor en waarde van het milieu (onze leefomgeving). Niet bezuinigen, juist anticyclisch investeren. Mochten we als gemeente geen sluitende begroting hebben door de corona crisis dan focussen we ons op efficiënter werken. En de kosten van de crisis willen we zoveel als mogelijk laten dragen door alle schouders. Onnodige regels afschaffen. Een voorbeeld hierbij: minder regels bouwaanvraag met als doel dat er kan worden doorgebouwd aan woningtekorten. Wij stimuleren (bv door het geven van korting) particuliere initiatieven van projectontwikkelaars voor betaalbare huurwoningen in combinatie met bouw commerciële woningen.
Deze punten hebben we verwoord in een breed gedragen raadsmotie. En aan het college willen we dan ook verzoeken deze motie uit te voeren en de punten die ik zojuist heb benoemd mee te nemen in de begroting 2021. Tijdens de behandeling van de begroting 2021 in november aanstaande gaan we hier samen verder over in gesprek. De motie wordt voorgelezen.
Slotwoord We willen alle betrokken deelnemers aan de bijeenkomsten van 9 en 16 juni bedanken voor hun waardevolle bijdrage. Maar ook al die andere inwoners die duidelijk hun signalen kenbaar hebben gemaakt bij het zij het college hetzij de gemeenteraad. Dank daarvoor. En tenslotte willen we het college en onze ambtenaren bedanken voor de tomeloze inzet in corona-tijd. Dank voor de duidelijke informatievoorziening de afgelopen maanden. We zijn er nog niet, maar we hebben de afgelopen tijd laten zien waarin een betrekkelijk kleine gemeente groot kan zijn. Als we het maar samen blijven doen!
Onze stadsdichter Viviane Rose sluit het agendapunt af met een uniek gedicht over Corona in Ommen.
