Als voorbereiding op de begrotingsraad in november behandelt de raad ieder jaar in juni de perspectiefnota (PPN). In de PPN geeft het college een voorzet voor de begroting, de raad kan daarop reageren en desgewenst bijsturen. We vertellen u graag wat meer over de inbreng van de ChristenUnie bij de PPN van 29 juni j.l., Uitgangspunt voor onze inbreng: ‘Een volhoudbare mienskip!’
Bezuiniging
In een eerdere bezuinigingsronde heeft de gemeente zich ten doel gesteld €500.000,- te bezuinigen door te ‘kantelen’. Na ruim drie jaar is van deze bezuiniging nog geen kwart gerealiseerd. In de PPN wordt nu voorgesteld om bijna €400.000,- bezuiniging te realiseren op het terrein van maatschappelijke begeleiding, huishoudelijke hulp en PGB’s. Hiermee schuift de gemeente zorg door naar vrijwilligers en mantelzorgers, een voorstel waar de ChristenUnie niet mee kan instemmen! Een motie, waarin we het college verzoeken om de bezuiniging niet geheel te verhalen op bovengenoemde terreinen, maar ‘kanteling’ ook buiten het sociaal domein te zoeken, kreeg onvoldoende steun in de raad. Wel heeft wethouder Schippers toegezegd de raad een overzicht te geven van alle posten in het sociaal domein, als onderbouwing van het voorstel van het college. Voor de ChristenUnie is het belangrijk dat we bij de ‘kanteling’ niet doordraaien, en een last in de mienskip leggen die niet ‘volhoudbaar’ is.
Hetzelfde geldt voor de werkdruk van onze ambtenaren. In de afgelopen jaren hebben gemeenten er een grote verantwoordelijkheid vanuit het Rijk bij gekregen binnen het sociaal domein. Tegelijk met deze decentralisatie kwam een grote bezuiniging, die we als gemeente voor een deel hebben gerealiseerd binnen onze eigen organisatie. Gevolg; meer (en complex!) werk met minder mensen. Het voorstel van het college om een aantal afdelingen toch weer meer uren te geven kunnen wij dan ook van harte steunen. Laten we er in de toekomst samen voor waken dat we, ook als het op bezuinigingen aankomt, ‘volhoudbare’ keuzes maken.
Sociaal domein
In de PPN-vergadering heeft de ChristenUnie aandacht gevraagd voor een aantal zaken binnen het sociaal domein.
Tytsjerksteradiel heeft preventie hoog in het vaandel. Voorkomen is altijd beter dan genezen.
In onze mienskip kampen veel mensen met eenzaamheid. Mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, ouderen, mantelzorgers, maar ook jongeren, mensen die in armoede leven, laaggeletterden en ‘nieuwe Nederlanders’. Eenzaamheid heeft veel invloed op het welbevinden van mensen. God zegt het al, wanneer Hij de mens het leven geeft: ’Het is niet goed dat de mens alleen is!’ Mensen zijn gemaakt om in verbinding met elkaar te leven. Als we (dreigende) eenzaamheid herkennen en helpen oplossen, voorkomen we daarmee dat mensen niet meer meedoen.
Mensen die in armoede leven en aanspraak willen maken op bijzondere bijstand, moeten daar in Tytsjerksteradiel gemiddeld 28 dagen op wachten. Als de nood aan de man is, kan die lange wachttijd ertoe bijdragen dat mensen (nog meer) schulden moeten maken. Dit kunnen we voorkomen door een snellere doorlooptijd te realiseren. Mensen moeten binnen 7 dagen kunnen beschikken over dat extra geld!
Zowel over eenzaamheid als over de uitkering van bijzondere bijstand zal de raad in september nader geïnformeerd worden, zo heeft de wethouder toegezegd.
Veilig op weg
Op de fiets naar werk of school is gezond, goedkoop en duurzaam, en past daarom wat de ChristenUnie betreft in een ‘volhoudbare mienskip’. Maar is fietsen in Tytsjerksteradiel ook veilig?
De Symen Halbeswei tussen Suwâld en Leeuwarden is een smal ‘boeredykje’ waar veel fietsers uit onze gemeente gebruik van maken. Zij moeten dit weggetje delen met brede landbouwvoertuigen en (snel rijdend) autoverkeer. Reden voor omwonenden om bij de gemeente aan de bel te trekken. In de PPN presenteert het college drie opties; een vrij liggend fietspad, het verbreden van de weg en het aanleggen van passeerstroken. Het voorstel van het college is om op 6 plaatsen passeerstroken aan te leggen, zodat weggebruikers elkaar veilig kunnen passeren. De ChristenUnie is van mening dat met passeerstroken de veiligheid van fietsers niet aanmerkelijk zal verbeteren. Het biedt wat ons betreft geen oplossing voor het oorspronkelijke probleem.
Het verbreden van de weg zal naar verwachting een ‘racebaan-effect’ hebben, een los liggend fietspad is niet realistisch vanwege de hoge kosten (schatting: anderhalf miljoen). Reden voor de ChristenUnie om met een alternatief voorstel te komen; de weg verbreden en daarbij een ‘overrijdbare middengeleider’ aanleggen. Hierdoor hebben gemotoriseerde voertuigen voldoende ruimte om fietsers te passeren, maar zullen ze door de middengeleider daarbij wel hun snelheid moeten aanpassen. Dit voorstel leek een meerderheid in de raad te halen, totdat duidelijk werd dat de gemeente hiervoor duur extern advies zou moeten inwinnen. Ook een motie van het CDA om de weg te verbreden kreeg onvoldoende steun. In de begroting zal daarom toch voor passeerstroken worden gekozen. Wat de ChristenUnie betreft weggegooid geld!
Een tweede weg in Tytsjerksteradiel die naar onze mening onveilig is, is de Prins Bernhardstrjitte in Burgum. Na de aanleg van de Centrale As is de Prins Bernhardstrjitte een belangrijke ontsluitingsweg geworden voor verkeer van en naar Suwâld. Naast autoverkeer maakt alle landbouw- en vrachtverkeer richting Suwâld gebruik van deze weg. Een weg die vlak langs zorgcentrum Berchhiem loopt en dwars door een woonwijk én het nieuwe Wetter- en Willepark. Alhoewel het gebied nog volop in ontwikkeling is, en ook de wegwerkzaamheden elders in Burgum voor een vertekend beeld zorgen, constateren wij dat de weg op dit moment niet veilig is. In een motie hebben we (samen met het CDA) het college opgeroepen om, wanneer de werkzaamheden in het gebied afgerond zijn, in overleg met alle betrokken partijen tot een ‘volhoudbaar’ plan van aanpak te komen. Helaas kon deze oproep niet op een meerderheid rekenen in de raad. We blijven de situatie ter plaatse volgen!
Onderwijshuisvesting
Nadat BCN haar onderzoek ‘spreiding kindvoorzieningen’ in Tytsjerksteradiel vorig jaar had afgerond, zijn de twee scholenkoepels in een aantal dorpen de gesprekken aangegaan over een mogelijke fusie tussen de openbare en de christelijke basisschool; Tytsjerk, Noardburgum, Jistrum en Eastermar. Wanneer nieuwbouw of grondige renovatie voor een fusie noodzakelijk is, moet de gemeente daarvoor haar verantwoordelijkheid nemen. Datzelfde geldt wat de ChristenUnie betreft ook wanneer er bij andere renovaties gekeken wordt naar een multifunctionele bestemming van het gebouw; het gebouw wordt dan immers een ontmoetingsplek in het dorp voor verschillende doelgroepen. Dit is het geval in Ryptsjerk, waar een werkgroep vanuit het dorp een visie heeft opgesteld waarin wordt gekeken naar multifunctionele oplossingen voor de school en het dorp. De ChristenUnie heeft (samen met VVD en CDA) het college opgeroepen om op korte termijn met de werkgroep in gesprek te gaan en de impact op de jaarlasten, die uit dat gesprek mogelijk voortvloeien, mee te nemen in de begroting van 2018.
Maatschappelijke begeleiding statushouders
Tytsjerksteradiel moet, net als alle gemeenten in Nederland, jaarlijks een vastgesteld aantal statushouders een woonplaats bieden. Nadat ChristenUnie en GrienLinks deze verantwoordelijkheid herhaaldelijk onder de aandacht van het college hebben gebracht, is er het afgelopen jaar flink werk gemaakt van de huisvesting van statushouders. Naast het aanbieden van huurhuizen is de gemeente ook overgegaan op het aankopen van huizen voor deze doelgroep en is er ruimte geboden aan het initiaitief van de diaconie van de PKN in Hurdegaryp.
Al deze statushouders hebben begeleiding nodig om hun eigen weg te vinden. Juist wanneer we willen dat deze nieuwe Nederlanders een ‘volhoudbare’ plaats in onze mienskip verwerven, moeten we investeren in intensieve begeleiding. Om Vluchtelingenwerk de kans te geven dit goed te doen, pleit de ChristenUnie voor een langer integratietraject.
Statushouders worden niet meer in alleen in grotere dorpen gehuisvest, maar wordt er ook gekeken naar kleinere dorpen. Wat de ChristenUnie betreft is dat een belangrijke ontwikkeling; juist in de kleinere dorpen worden nieuwe Nederlanders ondergedompeld in onze mienskip, en is er vaak een grote betrokkenheid van de dorpsbewoners. Naast Vluchtelingenwerk zijn er dan ook vaak lokale vrijwilligers betrokken bij statushoudersgezinnen in de diverse dorpen. Zij zijn een waardevolle aanvulling op het werk van Vluchtelingenwerk, omdat zij letterlijk en figuurlijk dichtbij staan. Goede communicatie met Vluchtelingenwerk is daarbij cruciaal, zodat beide partijen elkaar niet voor de voeten lopen maar juist versterken.
Met het oog hierop heeft de ChristenUnie een motie ingediend, waarin ze (samen met GrienLinks, CDA en PvdA) het college oproept om in overleg met Vluchtelingenwerk te onderzoeken wat nodig is voor een langere begeleiding van statushouders én een sterkere regierol richting lokale vrijwilligers. Bij de begrotingsraad zal het college met een voorstel komen.
