Afgelopen maandag is het nieuwe college geïnstalleerd. Wij feliciteren GroenLinks, PvdA, SP en de VVD met het bereikte akkoord. Wij wensen het nieuwe college veel succes en wijsheid toe voor de aankomende periode.
Hieronder kunt u onze eerste reactie lezen op het coalitieakkoord zoals wij deze hebben gegeven in de raadsvergadering van afgelopen maandag:
Coalitieakkoord 2018-2022 “Met elkaar kleuren wij Zutphen en Warnsveld” Wij hebben met gezonde nieuwsgierigheid het coalitieakkoord bekeken en gelezen. D66 is blij een aantal punten terug te zien in het akkoord. Bijvoorbeeld de aandacht voor ons ondernemersklimaat en de daarbij behorende kansen voor innovatieve ondernemers om zo gezamenlijk onze doelstellingen voor een sociaal sterk Zutphen, die energieneutraal 2030 ingaat te behalen. Wij gaan er dan ook vanuit dat u niet de lasten voor onze huidige en nieuwe ondernemers gaat verhogen, zodat zij zich graag blijvend vestigen in onze mooie gemeente. D66 is dan ook tevreden dat “Zutphen promotie” overeind zal blijven na eerder verontrustende ideeën om deze te halveren ten behoeve van een buitenzwembad. Dank SP. En natuurlijk zijn we blij dat het akkoord in ieder geval groen is.
Dat is eigenlijk ook wat ons opvalt. De enige harde doelstelling die we terug vinden in het akkoord is Zutphen energieneutraal 2030. De verdere doelstellingen en ook speerpunten zijn ons inziens zo geformuleerd dat er geen harde keuze gemaakt hoefde te worden en de coalitietrein kon blijven doorrijden. Als je de brieven naar de informateurs leest zijn er aardig wat tegenstellingen qua ambities, idealen en speerpunten binnen de partijen die dit akkoord hebben opgesteld. Hoe met deze verschillen wordt omgegaan, daarvan zie je weinig terug. Met name het verschil in de rol van de overheid, aantal wethouders, de beloning daarvan, en ook ons woonprogramma zien we niet of nauwelijks terug. En als je er iets over terug leest is het een zodanig geformuleerde compromis dat het vlees nog vis is. Het gegoochel met woorden om iedereen maar tevreden te houden zie je ook sterk terug in het vernieuwde focustraject. Met als eindresultaat dat het focustraject op deze manier niet meer van de gehele raad is, maar een feestje van de coalitie. Gezien de aard van de problematiek waar we voor stonden en nog voor staan is het grote draagvlak, het raadsbrede akkoord, afgebrokkeld naar een coalitieakkoord. De drie doelen waren in het vorige traject helder geformuleerd en gaven een echte focus aan. We maakten echte keuzes ook het rapport van Netten gaf aan wat we moesten doen! We zorgen voor onze inwoners dat zij zelfstandiger en meer in de eigen regie komen (versterken zwakkere Zutphenaren) en we zorgen dat onze bevolkingssamenstelling meer in balans komt door krachtige inwoners naar Zutphen te trekken. Aan het woordje krachtig of zwakker zat geen waardeoordeel, dat heeft u er zelf van gemaakt. Door het nu anders te stellen haalt u de kracht en de focus eruit. Dit vinden we geen opmaat voor een sterk bestuur waar wij als D66 voor staan.
Een van de grootste uitdagingen waar deze coalitie voor staat is de bezuinigingen van 25-30 miljoen. De financiële paragraaf start volgens ons positief. Twee centrale momenten waarop nieuw beleid wordt voorgesteld zodat er een actueel en integraal beeld wordt gevormd van uitgaven en inzet. Dit is voor ons cruciaal. Wij zijn blij dat de partijen die in het vorige college zaten dit nu ook onderkennen. U geeft aan twee derde van de bezuinigingen te willen vinden in het sociaal domein. Hoe kunt u dit zo stellen zonder dat er een goede analyse en vastgesteld beeld is waar de overschrijdingen zijn ontstaan? Ligt het daadwerkelijk zo simpel dat het rijk te weinig betaalt? Er zijn namelijk wel 280 gemeenten die uitkomen met hun budgetten of ligt het aan kapitaalvernietiging door de veelvoud aan organisatievormen, die niet op elkaar aansluiten en die niet functioneren? Of ligt het aan de hoge zorg en ondersteuningsbehoefte van onze inwoners? Pas als je deze vragen hebt beantwoord, weet je hoeveel je wel of niet kan bezuinigen in het sociale domein. De visie of randvoorwaarde die volgens D66 geldt is dat je de oplossing moet vinden daar daar waar de tekorten ontstaan. Een dergelijk kader zien wij niet terug bij de vier coalitiepartijen. Het lijkt of men het gesprek daarover niet heeft willen aangaan. Durf je eens uit te spreken! Wij maken ons daar namelijk wel zorgen over, want op korte termijn zal het college met concrete voorstellen hierover moeten komen.
Wat we ook bijzonder vinden in het coalitieakkoord is dat al vaste toezeggingen worden gedaan naar bijvoorbeeld 2getthere. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Hanzehof. De raad wacht al sinds september vorig jaar op voorstellen waarin een structurele oplossing voor de Hanzehof wordt gezocht. Als wij de culturele hoofdstad van Oost-Nederland willen zijn dan zal u zorg moeten hebben voor het behoud van de Hanzehof, een echte serieuze schouwburgvoorziening! Juist niet zo’n vage zinssnede dat er een theatervoorziening met een concertzaal moet blijven.
Als D66 iets heeft geleerd van de afgelopen periode en dit ook bevestigd heeft gekregen tijdens het huidig inwerkprogramma is dat je eerst helder moet hebben óf er een probleem is en vervolgens moet kijken wat dit probleem precies is. Nog belangrijker; is er draagvlak en financiële dekking voor de gekozen oplossingen? Beide vragen zien wij niet beantwoord in het coalitieakkoord. We zien wel veel aannames en veronderstellingen, niet getoetst bij derden, inwoners, organisatie en/of mede raadsfracties. Wij begrijpen dat het een akkoord op hoofdlijnen is , maar dat ontslaat u niet van de verantwoordelijkheid om een basisgrondhouding als bestuur van de gemeente te vormen. Het akkoord geeft aan dat de partijen een gemeente wil zijn die samenwerkt. Wat is hierin jullie uitgangspositie? Hebben jullie gezamenlijke antwoorden op de volgende vragen: Worden we wel of geen regiegemeente en hoe uit zich dat? Staat de gemeente dichtbij of juist op een afstand in de uitvoering? Zorgen we voor onze inwoners of zorgen we juist dat onze inwoners zelf regie kunnen houden en/of ontwikkelen? Werken we echt samen of willen we bepalen? Wij halen het niet uit het akkoord en kunnen er dus alleen naar gissen.