Poliflw

Door Don Ceder op 17 mei 2024 om 15:45

Bijdrage Don Ceder debat situatie Gaza

Voorzitter, een van de meest indrukwekkende ontmoetingen in mijn leven was in de Palestijnse gebieden, waar ik een geheime ontmoeting tussen een Palestijnse burgemeester en een Israëlische burgemeester van een nederzetting meemaakte.

Zij kwamen met vrees voor grote repercussies samen om het dagelijks leven van hun volk beter te maken. Er heerste veel pijn, woede, onbegrip, trauma en verliezen onderling, maar één ding realiseerden ze: wij gaan beide niet weg, dit is ons land en dus moeten we praten.

Ik realiseerde me die dag dat dit de leiders van morgen zijn. Dit is het pad richting een duurzame oplossing.

Dit lichtpunt lijkt inmiddels eeuwenlang gelden, want al bijna 8 maanden lijkt er geen einde aan de geweldsspiraal te komen. En de hoop op vrede lijkt uiteen te spatten.

Want hoeveel beelden van Palestijnse moeders die hun kleine kinderen opgraven van ingestorte gebouwen moeten er nog voorbijkomen? Hoeveel verminkte Gazaanse kinderen heb ik al niet voorbijzien komen op social media? Voorzitter, ik rouw om al die duizenden Palestijnse burgerslachtoffers.

En afgelopen week heb ik de documentaire ‘screams before silence’ gezien die ingaat op de massale verkrachtingen en het extreem seksuele geweld op 7 oktober. Ik kon het niet afkijken, het ging door merg en been. En wat is het onverteerbaar voor al die families van Israëlische gegijzelden dat zij, behalve een filmpje af en toe, nog in het ongewis zitten over het lot van hun geliefden. En er is nog steeds geen staakt-het-vuren.

Oorlog is niet normaal. We moeten het vermogen blijven hebben om voorbij het leed te blijven kijken en te hopen op een toekomst voor zowel Israëliërs als Palestijnen. Want een ding is zeker: deze oorlog in Gaza zal niet voor altijd duren.

Ik bespeur echter geregeld naïviteit over wat er precies speelt in Gaza. We hebben in Hamas te maken met een terreurgroep die haar eigen burgers opoffert als menselijk schild. Bij wie de eigen slachtoffers onderdeel vormen van de strategie. Een buitengewoon wreed plan om internationale steun te vergaren. En het lukt.

Desondanks heeft Israël de dure plicht om verantwoord te blijven handelen. Om zelf rechtvaardig te blijven., zelfs in gevecht met een onrechtvaardige vijand als Hamas. Kan de overheid aangeven waar de laatste staakt-het-vuren onderhandelingen op zijn stukgelopen? En waar kunnen wij bijdragen?

En als we het over die toekomst van Gaza hebben, is er wat ons betreft nog te veel onduidelijkheid. Er zijn door verschillende Israëlische politici extreme uitspraken gedaan, waarbinnen geen toekomst bestaat voor de Palestijnen. Voor onze fractie zijn dat onacceptabele uitspraken. De Israëlische ministers Gallant en Gantz hebben gisteren dan ook terechte kritiek geuit op Netanyahu over het uitblijven van een realistisch plan voor Gaza na de oorlog. Want nogmaals, deze oorlog zal niet voor altijd duren.

Daarom de vraag aan het kabinet: hoe ziet de toekomst van Gaza er na deze oorlog uit en welke concrete gesprekken lopen daarover vooralsnog?

Tot slot de situatie in Rafah: ligt er volgens Nederland een duidelijke en geloofwaardige strategie en evacuatieplan ten aanzien van Rafah? Zo nee is daar uitzicht op en wat betekent dat? Want het lijkt ons heel logisch dat dat er moet liggen.

Voorzitter, die burgervaders toonden moed waar ik nog veel van kan leren. De moed om vooruit te kijken, elkaar in de ogen aan te kijken en te zeggen: wij mogen er beide zijn. Ik bid dat de gehele wereld iets van die moed mag overnemen.

Door Mirjam Bikker op 16 mei 2024 om 12:04

Persreactie Mirjam Bikker: Een akkoord met een wankel fundament, veel wensdenken en wilde symbolen.

Een akkoord met een wankel fundament, veel wensdenken en wilde symbolen. De ChristenUnie vindt het keihard nodig dat we problemen concreet oplossen. Dat de polarisatie en vervreemding wordt aangepakt, dat we investeren in goed samen leven. Maar met veel wilde symbolen, heb je nu wel de droomvlucht maar komen echte oplossingen geen steek dichterbij. Omzien naar de ander, naar de schepping, dat staat op een laag pitje. Op een aantal goede voornemens na blijft de vraag op heel veel punten: hoe dan?

De samenlevingsvisie van het nieuwe kabinet is in zichzelf gekeerd. Klaar staan voor de ander is er niet meer bij in dit akkoord. De maatschappelijke diensttijd, waar jongeren leren om dat te doen, wordt geschrapt, de giftenaftrek beperkt, ontwikkelingssamenwerking zwaar gekortwiekt. De spreidingswet wordt geschrapt, en de mensen het Noorden blijven in de problemen. Concrete maatregelen om nu arbeidsmigratie omlaag te brengen zijn er nauwelijks. Wie dragen de gevolgen?

Nederland heeft een overheid nodig die problemen daadkrachtig aanpakt. En daar is heel veel werk aan de winkel. Nederland heeft een samenleving nodig waar de jongste generatie hoopvol en met goede voorbeelden leert samenleven, waar ondernemers, boeren en zoveel hardwerkende gezinnen zien dat de overheid de langdurige problemen van woningnood, van een vastgelopen overheid, van de aardbevingsschade in Groningen tot het toeslagenschandaal, op de rit krijgt. Op het gebied van medische ethiek is het goed te zien dat op veel fronten het progressief- liberale denken niet meer aanwezig is. Tegelijk houden we grote zorgen om de wetsvoorstellen rondom embryokweek. Ook de inzet om het aantal abortussen naar beneden te brengen, is verdwenen. De ChristenUnie zal met hart en ziel blijven werken aan een land waar we de ander zien staan, waar we werken aan een gezonde economie met behoud van de schepping, en elk leven van waarde is.

Door Mirjam Bikker op 14 mei 2024 om 17:45

‘Wie wereldwijd rondkijkt weet… zo vanzelfsprekend is vrijheid niet.'

Toespraak van Mirjam Bikken in de Sint-Janskerk in Gouda op 4 mei 2024

Godlof!

- Stolpersteine, Inez Meter, 2011

Met dit gedicht opent het indrukwekkende boek ‘Hier woonden’, van Soesja Citroen. Het boek kenmerkt zich door het herhaaldelijke, sobere ‘Hier woonde’, gevolgd door namen, adressen, geboorteplaats en sterfplek, meestal een concentratiekamp. Deze mensen woonden ooit in deze stad, onze stad, noemden Gouda hun thuis, maakten hier herinneringen. Bijna 400 namen worden genoemd, hun verhalen verteld. Opdat we nooit vergeten.

Het lezen ervan snijdt je door de ziel. Het zijn verhalen die je stil maken, vervullen van verdriet en verbijstering. Sommige verhalen raken je extra diep, omdat ze zo akelig dichtbij komen. Verhalen van mensen zoals jij en ik. Van kinderen, in de leeftijd zoals ze bij ons thuis zijn. Die genoten hebben van het groen aan de bomen in de lente, van het geroezemoes van de stad, de drukte op de markt. Van kinderen die speelden in het Houtmansplantsoen, tot het niet meer mocht. Die naar school gingen met andere kinderen uit de buurt, tot het niet meer mocht. Gingen zwemmen in het zwembad, tot het niet meer mocht. Omdat ze Joods waren. Voor Joden verboden.

Een van die namen is Andries Samuel van Wijnbergen. Naast zijn werk als accountant zat hij in de Goudse gemeenteraad. Hij was, net als ik, actief in de politiek. In 1940 al werd hij, enkel vanwege zijn Joodse achtergrond, uit deze functie ontheven. In de nacht van 23 oktober 1944 werd Andries thuis aan de Fluwelensingel gearresteerd door leden van de Landwacht. Hij zou overgebracht worden naar Rotterdam. Maar onderweg net voorbij de Julianasluizen waar nu Westergouwe is, wat toen nog Moordrecht was, werd hij gefusilleerd. Bij de Hoeve Nooitgedacht schiet een Nederlandse SD’er hem in koelen bloede dood. Zonder proces, zonder verantwoording ten tijde van de bezetting. Rechteloos, redeloos. Ook in onze stad, ook in het dorpje van mijn jeugd, was de wetteloosheid.  Hier zijn geen woorden voor, en tóch… Op 4 mei zijn we stil… én we proberen woorden te vinden, stamelend, met een brok in de keel en een zwaar gemoed. Omdat we denken: dit nooit weer.

Als schoolkind opgegroeid aan de Hollandse IJssel in het dorp Moordrecht, kende ik die verhalen van zo dichtbij, wat zich had afgespeeld zo in de buurt nog niet. Toch was dodenherdenking op 4 mei een vanzelfsprekend moment. Om stil te zijn, te herdenken hoe velen waren weggevoerd en vermoord. We dachten aan het verzet, de moedige mensen en het levensreddende werk dat werd gedaan. Boeken als Snuf de Hond, Holland onder het Hakenkruis, Engelandvaarders, ze werden door mij verslonden. En het was vanzelfsprekend welke keuzes een mens zou maken in de oorlog. Zoals het vanzelfsprekend was dat zulke verschrikkingen nooit meer zullen plaatsvinden.

Toen was ik een kind en dacht ik als een kind. En het zal zo blijven dat de boeken en gedachten van weleer ook gedachten voor het nu hebben gevormd die je meedraagt. Maar ze waren niet de hele waarheid. Integendeel. Van de Joodse gemeenschap die hier voor de oorlog voluit het Joodse leven kende, was maar een kleine rest over na de oorlog. En het grootste deel van de stad, van mijn dorp destijds, was niet actief in het verzet. Ook niet actief bij de NSB. Maar leefde onder het juk van de bezetting en zette niet de stap naar voren toen stadsgenoten werden weggehaald. Van Gouda wordt nog geschreven door de Duitse bezetter dat de bevolking en de gemeentepolitie wel erg meelevend is als Joodse Gouwenaren worden weggevoerd. Men was vriendelijk, maar het stopte niet.

Vandaag mag ik hier voor u de 4 mei-gedachtenis uitspreken en dat doe ik met een groot gevoel van verantwoordelijkheid. Want vandaag staan we stil bij al die Nederlanders – burgers of militairen die in ons Koninkrijk of waar ook ter wereld zijn omgekomen, zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog, in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna. Het is vandaag de dag van herdenken, van rouw dragen. En óók een dag van besef hoe kostbaar de vrijheid is, die we morgen gaan vieren. En als wij straks op de Markt stil zijn, met de vaste wens, dit nooit meer.

We hebben de dure plicht de verhalen van onze stadsgenoten die in de oorlog omgekomen zijn te blijven vertellen, met stilte en met woorden. Om de namen te blijven noemen. Het is van belang om het collectieve geheugen van onze stad van ons land te blijven voeden met beelden uit het verleden, want wie niet leert van het verleden, zal dezelfde valkuilen niet opmerken. De recente opmars van antisemitisme onderstreept dat belang opnieuw.

Dit herdenken heeft ook een bepaalde transcendentie: in het collectieve herdenken van dit hoofdstuk uit onze geschiedenis, overstijgen we voor een moment de vele breuklijnen die onze samenleving kent. Vandaag zijn we allemaal één. Jood en niet-Jood. Man en vrouw. Progressief en conservatief. Het verleden dringt ons daartoe. Het heden vraag erom. De stilte verbindt ons. We zeggen tezamen: nie wieder. Dit nooit meer.

Met Lex van der Helm wandelde ik recent door Gouda, om over de Joodse historie van deze stad te horen. Hij vertelde over de razzia in april 1943, doen het Joodse bejaardenhuis aan de Oosthaven ook niet meer ontsnapte. Over de dappere directrice mevrouw Teixeira de Mattos, die haar mensen niet in de steek liet, meeging naar Westerbork en als enige de transporten overleefde. We liepen langs de Stolpersteine, de gedenkstenen die herinneren aan de Joodse gemeenschap van voor de oorlog. We memoreerden dat die week de laatste stolpersteine, struikelstenen van onze stad geplaatst zijn.

Aan het eind van onze wandeling merkte Lex op: ‘Zo ver weg is het niet. Je bent zo terug in een spiraal waarin mensen tot schuldige en zondebok worden gemaakt.’

En daar hebben we allemaal voor te waken. De Joodse gemeenschap is de kleinste gemeenschap in Gouda en daarmee ook de kwetsbaarste. En juist wat kwetsbaar is, verdient allermeest onze bescherming. Gouda is een stad van minderheden. Nederland is een land van minderheden, gebouwd op de overtuiging dat onze democratische rechtsstaat

bescherming biedt en ruimte en vrijheid geeft voor verschil. Denk maar na, eigenlijk behoort elk van ons, ook jij hier in de Sint Jan tot een minderheid.

Deze bijdrage vandaag bepaalt me bij de vanzelfsprekendheid die ik ooit had bij Dodenherdenking. Het moment van ons samen, om uit te spreken; dit nooit meer. Wie wereldwijd rondkijkt, wie kijkt wat er op muren geschreven wordt, of op online fora, wie de krant leest, weet… zo vanzelfsprekend is het niet. We zijn hier bijeen in een kerk die daar met verschillende glazen aan herinnert. Maar ook laat zien dat er momenten zijn dat het er op aankomt. Omdat er dreiging is van buiten, andere landen. En misschien ook van binnen, als we niet meer zien hoe kostbaar vrijheid is. Dat het soms een prijs vraagt om de ander te tolereren. En dat niemand zichzelf daarin moet overschatten.

Sinds een aantal jaar lees en herlees ik het verslag van Floris Bakels, de man die in verschillende doorgangs- en vernietigingskampen vastgehouden werd. Levend tussen nacht en nevel. Zo heeft zijn verslag ook, hij schrijft in

de scherpe woorden: ‘De Duitse macht is in 1945 verslagen, maar nadien is feitelijk niets tot een oplossing gebracht. Het uitmoorden van zes miljoen joden, met name, is niet gevolgd door iets dat herhaling onmogelijk maakt. Men heeft zich niet bekeerd. (…) Roependen in de woestijn waarschuwen terecht voor komende catastrofes. Als schrijver voeg ik mij bij hen. De doden verplichten mij daartoe.’

Het zijn indringende woorden. Ze zetten voor mij op scherp waarom dit herdenken zo belangrijk is. Waarom we niet moeten nalaten te onderstrepen dat vrijheid kostbaar is. Dat het om een innerlijke overtuiging vraagt, ook in onbestemde tijden. Dat onze vrijheid een verantwoordelijkheid is. ‘De doden verplichten ons daartoe.’ De Stolpersteine herinneren ons eraan, de verhalen van hedendaagse veteranen over hun gesneuvelde kameraden bij vredesoperaties evenzeer. Ook bij u zullen er verhalen zijn die u meedraagt.

Om acht uur zijn we stil, ik hoop van harte dat het in heel ons land stil is. In een gezamenlijk herdenken. In waardigheid, opdat we niet vergeten. Wie zij waren, hoe ze leefden in onze stad. ‘In hun namen keren zij weer,’ schreef Inez Meter. Vandaag noemde ik de naam van Andries Samuel van Wijnbergen. Vermoord omdat hij Joods was, zonder proces. Vandaag noemde ik de naam Sarah Teixiera de Mattos, moedig stond ze de oudjes bij, ook toen ze weggevoerd werden met de trein. Ik zou vele andere namen kunnen noemen.

Hun namen verplichten ons er toe, om op te staan voor die stad waar allen veilig zijn, waar we haat een ferm halt toeroepen, waar we de ander kennen als gegeven leven, waar we weet hebben van onze geschiedenis. Van de waarde van gerechtigheid, van vrede. ‘In hun namen keren ze weer.’

Door Webredactie op 30 april 2024 om 14:11

Eerder vandaag is een groep activisten het partijbureau van de ChristenUnie binnengedrongen. De ChristenUnie keurt deze actie ten stelligste af. Demonstreren is een groot goed in ons land. Ongevraagd een pand binnendringen valt daar niet onder. Integendeel. Het brengt de veiligheid van onze medewerkers in gevaar. Dat is onacceptabel. Het aanbod om met enkele van de demonstranten het gesprek aan te gaan werd geweigerd. Men weigerde vervolgens ons pand te verlaten. Inmiddels is de actie door de politie beëindigd.

De ChristenUnie staat voor de democratische rechtsstaat. Daar hoort voluit het vrije debat en het demonstratierecht bij. Zo kunnen we verschillen van mening. Maar wij verwerpen intimiderende acties die dat ondermijnen. Binnen onze partij blijft de ruimte om het gesprek te voeren, ook over het conflict in Gaza. Zodat we samen binnen de grenzen van onze democratische rechtsstaat blijven zoeken naar wegen tot vrede en recht.

Door Don Ceder op 25 april 2024 om 13:08

Als dit rapport niet de druppel is om de toeslagen af te schaffen, wat dan wel?

Bijdrage Don Ceder in debat met Parlementaire Enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening

Voorzitter, het voelt gek om het te hebben over de kinderopvangtoeslagaffaire te hebben en hier te staan. Ik heb namelijk lang aan de andere kant gestaan, naast ouders die ook hier op de tribune zitten, in de strijd naar erkenning, recht en herstel.

Één van deze ouders heette Debora. Ze is jarenlang opgejaagd door de overheid en kreeg het stempel fraudeur. In 2012 begon de ellende met terugvorderingen van de Belastingdienst. In totaal liep het bedrag op tot 48 duizend euro. Hoeveel bewijs Debora ook naar de Belastingdienst opstuurde om aan te tonen dat de Belastingdienst het bij het verkeerde eind had: het was nooit genoeg. Ze gleed uiteindelijk weg in een diep moeras. Ze verloor haar baan, haar zelfwaardigheid, ze werd depressief, ze kon haar zorgverzekering niet meer betalen en kwam in de wanbetalersregeling, haar gebit ging achteruit, haar relatie liep op de klippen en ze werd depressief. Haar kinderen zagen een andere moeder en dat had ook effect op hen. Deborah was op een gegeven moment zowel fysiek, mentaal als financieel kapot en leefde van dag naar dag.

Voorzitter, dit verhaal van Debora is niet de enige. Duizenden ouders én kinderen is dit overkomen.

In het rapport wordt het gedicht van toeslagenkind Milton Moreira Morena geciteerd. Ik citeer hier enkele zinnen:

“Het is oké om mij safe te voelen, samen met mijn medemens.

Het is niet oké om alles maar te accepteren!

Het is niet oké om stil te blijven ik heb ook een stem! Wij allemaal.

Het is pas oké als ik zelf mag beslissen over mijn leven!!!

OKE!!”

Het is belangrijk om de verhalen van Debora, Milton en vele andere ouders en kinderen te blijven vertellen. Zodat we nooit vergeten hoe de overheid zoveel macht naar zich toe kan trekken, gelegitimeerd door een parlementaire democratie. En niet vergeten hoe de instituties allen kunnen falen in het beschermen van mensen tegen diezelfde macht van de overheid. Maar ook dat we begrijpen dat achter dit alles wantrouwen richting de burger zit. Dat zit achter het fraudebeleid, dat zit achter het toeslagenstelsel.

Voorzitter, dit rapport toont de noodzaak aan om nú keuzes te maken. En de belangrijkste die we moeten maken is het toeslagenselsel afschafffen!   Als dit rapport niet de druppel is om de toeslagen af te schaffen, wat dan wel?

De commissie oordeelt hard over de politiek die maar geen einde maakt aan het toeslagenstelsel. Ik citeer: “

de wetgever is blind voor de gevolgen voor mensen”.

Voorzitter, wat de ChristenUnie betreft laten trekken we echt een streep en rekenen we voor eens en voor altijd met het toeslagenstelsel af.

Voorzitter,

Ik wil de leden van de Parlementaire Enquêtecommissie Fraudebeleid en dienstverlening en hun ambtelijke ondersteuning heel hartelijk danken voor het werk dat door hen verricht is. Ook de leden van de commissie die nu geen Kamerlid meer zijn. Er ligt een omvangrijk en diepgravend rapport over het fraudebeleid van het Rijk en de uitvoeringsorganisaties. De commissie heeft grondig werk verricht en dat heeft het nodige van de leden gevraagd, aan tijd, aan inzet, aan het niet-beschikbaar zijn voor andere werkzaamheden. Dank allen.

Algemene reactie

De titel van het rapport is veelzeggend. Blind voor mens en recht. De overheid, rechterlijke macht en politiek is blind geweest voor mens en recht.

Dit rapport moet volgens de ChristenUnie-fractie de spreekwoordelijke druppel zijn om de wissel om te zetten.

Het systeem op basis waarvan dit kon gebeuren is gebouwd op wantrouwen. Een systeem gebouwd op rationele beslissingen en mensen die hun hele leven en inkomenssituatie gemakkelijk kunnen overzien. Maar dit systeem houdt geen rekening met flexibele arbeidscontracten, diffuse samenlevingsvormen en wisselende inkomens.

De regels in de sociale zekerheid moeten daarom menselijker. Dat betekent voor de ChristenUnie: eenvoudiger, meer oog voor wat van mensen gevraagd kan worden en met stevige rechtsbescherming.

Toeslagen

Voorzitter, ik wil beginnen bij de bron van de toeslagenaffaire. Het systeem van toeslagen dat anno 2024 nog steeds bestaat. Het systeem van toeslagen is bedoeld als inkomensbescherming. Om mensen te helpen met het betalen van zorg, wonen of zorg voor kinderen. Maar in de praktijk is het een

rekening van de woningcorporatie, zorgverzekeraar of kinderopvanginstelling.

De commissie trekt hier harde conclusies. Er liggen nog steeds onverantwoorde financiële risico’s en onrealistische verantwoordelijkheden bij mensen. De oorzaak hiervan zit diep in de kern van het toeslagenstelsel: voorschotfinanciering op basis van actuele inkomens.

De commissie roept de wetgever op: toon politiek lef en schaf het toeslagenstelsel af. Een oproep die mijn partij van harte ondersteunt. In de doorrekening bij ons verkiezingsprogramma doen we ook een concreet voorstel voor hoe een nieuw stelsel van inkomensbescherming en fiscaliteit eruit kan komen te zien. Het kan dus. We kunnen van de toeslagen af! Zodat mensen van een financieel onzeker huishoudboekje naar een zeker huishoudboekje gaan.

Waarom gebeurt het dan niet? Het cynische antwoord is, helaas: omdat er geen politieke wil is om het ook écht te gaan doen. Mijn collega Pieter Grinwis heeft de afgelopen weken de debatten rond kinderopvang en toeslagen gedaan. Daar proefde hij weinig urgentie om een gezamenlijke stip op de horizon te zetten: een toekomst zonder toeslagen.

Mijn fractie zou het onverteerbaar vinden als dit rapport niet de druppel is om deze stip wel te zetten. Ik hoor graag hoe de commissie dit beoordeelt.

Uitvoering

Voorzitter, over de uitvoering van de fraudewet en het boetebesluit heb ik nog enkele vragen aan de commissie.

De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft de bepaling rond terugvordering altijd dwingendrechtelijk geïnterpreteerd. De bekende alles-of-niets benadering: de Dienst Toeslagen heeft geen ruimte om af te zien van een volledige terugvordering. Deze zeer strenge en ongenadige wijze van terugvorderen, zonder ruimte voor de uitvoering, was nooit de bedoeling geweest van de wetgever, geeft de commissie aan.

Waarom is, in de ogen van de commissie, de Raad van State altijd blijven vasthouden aan de alles of niets benadering ondanks de duidelijke uitspraken van bewindspersonen in diverse debatten?

Financiën en SZW waren in 2013 beide op de hoogte van de alles of niets-benadering en de harde gevolgen hiervan. Dit leidt enkel tot een onderlinge discussie met andere interpretaties.

Kan de commissie nader duiden welke interpretaties financiën en SZW aan de alles of niets-benadering gaven? En waarom is het in de ogen van de commissie toen niet gelukt om te komen tot een concrete oplossing? Ontbrak het aan politieke wil om dit op te lossen?

Ditzelfde geldt ook voor het boetebesluit. De 100%-boete werd in de sociale zekerheid de standaard terwijl minister Asscher stelde dat uitvoering ruimte had om verminderde verwijtbaarheid vast te stellen. Het UWV heeft ook herhaaldelijke verzoeken gedaan voor ruimte om subjectieve verwijtbaarheid mee te wegen bij het uitvoeren van de fraudewet. SZW hield vast aan het boetebesluit en gaf de ruimte niet, ondanks dat de ministers in politieke debatten aangaven dat er weldegelijk ruimte zou zijn.

Kan de commissie een verklaring geven waarom dit zo heeft kunnen misgaan?

De commissie wijst ook terecht op de zeer beperkte uitleg van het begrip ‘dringende reden’ in de sociale zekerheid. Iemand met een uitkering die een klein foutje maakte kan worden opgezadeld met een herziening en een grote terugvordering. De afgelopen jaren heeft mijn fractie gewerkt aan een initiatiefwet om de uitvoeringsinstanties meer ruimte te geven om de gevolgen van de terugvordering mee te wegen in het besluit. Afgelopen donderdag heeft de Centrale Raad van Beroep een cruciale uitspraak gedaan die onze initiatiefwet in principe overbodig maakt. De uitvoerende instantie is volgens de Centrale Raad verplicht een belangenafweging te maken waarvan de uitkomst niet onevenredig mag zijn. Het doel is bereikt, mijn fractie is daar heel blij mee. Hoe kijkt de commissie naar de uitspraak van afgelopen donderdag?

Aanbevelingen

De aanbevelingen die de commissie doet zijn belangrijk. Veel aanbevelingen zijn klip en klaar. De overheid moet een menselijker gezicht krijgen via een recht op persoonlijk contact. Het handhavings- en sanctioneringsbeleid moet worden herzien, de Autoriteit Persoonsgegevens moet versterkt worden enzovoorts.

Over enkele andere aanbevelingen heb ik nog enkele vragen.

De commissie adviseert de Raad van State te splitsen en de afdeling bestuursrechtspraak onder te brengen bij de rechterlijke macht. Rond deze aanbeveling constateert de commissie ook dat het opmerkelijk is dat vraagstukken over aanvullende inkomensvoorzieningen niet bij één rechtsprekende instantie zijn ondergebracht. De commissie doet daar vervolgens geen aanbeveling over. Is dit bewust? Zou één rechtsprekende instantie voor alle inkomensvoorzieningen inderdaad niet veel logischer en begrijpelijker zijn?

Voorzitter, ik ben zelf sociaal advocaat geweest en heb van dichtbij gezien dat de drempel te hoog is voor mensen om hun recht te halen. Dit terwijl in een rechtsstaat het toegang tot het recht cruciaal is. De commissie doet hiervoor twee belangrijke aanbevelingen. Allereerst de aanbeveling om een landelijk dekkend netwerk voor hulp en ondersteuning bij sociaaljuridische vraagstukken te garanderen. En vervolgens om de vergoedingen voor de sociale advocatuur te verhogen en de criteria voor gesubsidieerde rechtsbijstand te verruimen.

Heeft de commissie hiervoor ook een idee welk budget er met deze aanbevelingen gemoeid zouden moeten gaan?

Heeft de commissie ook een mening over de huidige inrichting van het stelsel van sociale advocatuur? Ik ben ervan overtuigd dat het stelsel op de schop moet omdat perverse financiële prikkels er nu niet altijd voor zorgen dat het belang van de cliënt op de eerste plaats staat. Ik ben benieuwd hoe de commissie dit ziet.

Voorzitter, de commissie oordeelt dat alle staatsmachten gefaald hebben. Ook de Tweede Kamer. De commissie beschrijft dat de wisselwerking tussen Kamerleden en journalisten gevolgen hebben gehad op de wijze waarop Kamerleden hun taak invullen. Dit leidde tot een papegaaiencircuit tussen politiek en media. Mijn fractie herkent deze dynamiek waar ook wij kwetsbaar voor zijn. Ook wij moeten erkennen dat we te laat signalen van gedupeerden en uit de uitvoeringsorganisaties hebben gezien.

Conclusie

Voorzitter, ik hoop dat dit rapport de wissels omzet. Want, zoals de commissie stelt: als we nu niets doen, kan het morgen weer gebeuren. Ik hoop, dat als ik ooit terugkeer als advocaat nooit meer een slachtoffer van een dergelijke affaire hoef bij te staan.

Door Don Ceder op 9 april 2024 om 17:00

Misstanden in de gesloten jeugdzorg tonen opnieuw aan: het moet rigoureus anders

De signalen over ernstige misstanden in de gesloten jeugdzorg naar aanleiding van het recente rapport van Jason Bhugwandass maken veel los: in de politiek én in de samenleving. De bevindingen zijn schokkend en vragen om actie. We zien opnieuw dat het zo niet langer kan en daarom is dit opnieuw een duidelijke boodschap dat het proces om écht een duurzame verandering in te zetten onverminderd voortgezet dient te worden. GL-PvdA en NSC dienden een motie in om een beknopte parlementaire enquête te houden om de misstanden verder te onderzoeken. Hieronder leggen we uit waarom we hier tegen stemden.

Onze huidige inzet

Er wordt nu al een extern en onafhankelijk onderzoek door de staatssecretaris gestart naar de misstanden, met conclusies en aanbevelingen om deze in de toekomst te voorkomen. Ook moet dit onderzoek antwoord geven op de vraag hoe het kan dat de inspectie de meeste misstanden op de Zikos-afdelingen over het hoofd heeft gezien. Kortom: duidelijk moet worden hoe het ooit zover heeft kunnen komen. Intimidatie, vernedering, geweld: ze zijn allemaal onacceptabel, op iedere plek en zeker bij deze kinderen, in zo'n kwetsbare situatie. Dit had nooit mogen gebeuren. Het onafhankelijke onderzoek moet bovendien een belangrijke stap zijn richting erkenning van het leed dat jongeren is aangedaan.

Jongeren in een kwetsbare situatie verdienen de beste jeugdzorg. Het afbouwen van de gesloten jeugdzorg is daarom inmiddels al in volle gang gezet en het doel is in 2030 zo dicht mogelijk bij 0 gesloten plaatsingen te komen, met als belangrijke tussenstap dat in 2025 alle instellingen al werken op basis van kleinschaligheid. Op dit moment is er al een cliëntenstop voor nieuwe opnamen binnen Zikos-afdelingen.

Maar we doen meer. We werken toe naar een andere pedagogische aanpak in de zwaardere jeugdzorg: kleinschalig, met betere dagbesteding en geborgd onderwijs. De hervormingsagenda jeugd, opgesteld door onze eigen staatssecretaris, biedt hiervoor belangrijke aanknopingspunten.

Waarom geen enquête

Terug naar de motie van NSC en GL-PvdA. De suggestie die met de motie voor een parlementaire enquête wordt gewekt, is dat deze een bevredigend antwoord gaat bieden op de nood in de (gesloten) jeugdzorg. We begrijpen de zoektocht naar erkenning voor het aangedane leed. Maar een beknopte parlementaire enquête is daar het middel niet voor. We willen slachtoffers daarom ook niet de hoop geven dat de start van dit onderzoek iets gaat bereiken waar het niet voor bedoeld is. Erkenning, duidelijkheid en voorkomen dat dit opnieuw kan gebeuren – dát is belangrijk. En daar gaat het aangekondigde onafhankelijk onderzoek juist in voorzien.

Het onderscheidende van een parlementaire enquête ten opzichte van andere onderzoeken is dat een enquête zich met name richt op de rol van de politiek in een bepaald probleem, in dit geval de gesloten jeugdzorg. Het probleem is echter veel breder: denk onder andere aan fikse personeelstekorten, de ernstige problematiek van jongeren, omgang met veiligheidsrisico’s, gebrek aan inzicht in welke behandelingen effectief zijn en de manier van besturen. De misstanden in de gesloten jeugdzorg zijn niet specifiek een gevolg van politiek handelen, maar van falende mechanismen binnen de sector waardoor niet aan de randvoorwaarden van veiligheid is voldaan. En dus is een onafhankelijk onderzoek naar het niet functioneren van deze mechanismen en doorgaan met een zo snel mogelijke afbouw van de gesloten jeugdzorg een veel betere route om te komen tot antwoorden op gestelde vragen.

Dat gesloten jeugdzorg geen recht doet aan wat jongeren nodig hebben voor hun veiligheid en herstel, is breed door de Tweede Kamer geconstateerd en met die brede steun wordt nu gewerkt aan het afbouwen van de gesloten jeugdzorg.

Kortom: de stille ramp die zich in delen van de gesloten jeugdzorg heeft voltrokken, mag zich nooit meer herhalen. Daar zijn alle partijen het over eens. Ook is er grote unanimiteit over de afbouw van de gesloten jeugdzorg. Over de voorgestelde parlementaire enquête oordeelde een meerderheid van de Kamer, waaronder de ChristenUnie, vandaag dat dit niet het aangewezen instrument is op de weg naar duurzaam herstel. We zullen ons net zoals we dat de afgelopen jaren hebben gedaan elke dag inzetten voor het verbeteren van de jeugdzorg, het ondersteunen van medewerkers zodat ze hun werk goed kunnen doen en doorgaan met de afbouw van de gesloten jeugdzorg naar kleinschalige voorzieningen.

Door Don Ceder op 2 april 2024 om 16:30

De samenleving maakt jongeren ziek

Don Ceder over de gesloten jeugdzorg

Deze samenleving maakt jongeren ziek. Dat is mijn conclusie als ik zie wat er in de jeugdzorg op ons afkomt: als er niet ingegrepen wordt zal binnenkort maar liefst 1 op de 6 jongeren binnenkort een vorm van jeugdzorg nodig hebben. En dus ligt er een plicht voor de Tweede Kamer om wel in te grijpen. Om jongeren en gezinnen waar nodig beter te ondersteunen. En zeker om te voorkomen dat wanneer jongeren toch uit huis moeten, zij slechter af zijn.

Vandaag voerden we een debat over de gesloten jeugdzorg. Als we eerlijk zijn, constateren we dat ondanks de duizenden medewerkers die elke dag weer met passie voor jongeren opstaan en hen onder moeilijke omstandigheden proberen te helpen, het ons gewoon te vaak niet lukt om jongeren in die gesloten jeugdzorg in een betere positie te brengen dan waar ze vandaan kwamen. Het is zelfs zo erg dat ik de stelling aandurf dat een gevangene met een strafrechtelijke veroordeling in de gevangenis veiliger is dan een jongere in een ZIKOS-instelling.

ZIKOS staat voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie. Deze afdelingen zijn bedoeld voor jongeren tussen 12 en 18 jaar met complexe en meervoudige gedrags- en psychiatrische problemen. Er zijn in Nederland 18 van deze plekken. Ik ben al jaren bezig met het onderwerp jeugdzorg, eerst als advocaat en nu drie jaar als Kamerlid. Er zijn in die jaren momenten geweest waarop je gewoon stilvalt. Recent heeft Jason Bhugwandass, ervaringsdeskundige in de gesloten jeugdzorg, onderzoek gedaan naar die ZIKOS-afdelingen. Jason heeft geconstateerd dat jongeren op de afdelingen structureel bloot staan aan verwaarlozing en geweld en geenszins ervaren dat groepsleiders voldoende kennis en kunde hebben. Naar aanleiding van zijn rapport is er besloten om voorlopig geen jongeren meer op te nemen op deze afdelingen. Deze week heb ik in de Tweede Kamer gedebatteerd over de gesloten jeugdzorg. Over deze ZIKOS-afdelingen, maar ook over de rest van de gesloten jeugdzorg. Als jongeren door hun problemen een gevaar vormen voor henzelf of anderen kunnen ze in deze gesloten jeugdhulp terechtkomen.

Hoe kon het zover komen dat in deze ZIKOS-afdelingen zoveel misstanden konden bestaan? Hoe konden al die partijen rond de jeugdzorg, van zorgaanbieders tot de inspectie, niet ingrijpen? Het zijn vragen die je niet wil hoeven stellen, maar die nu wel onze eerste stap vormen uit de verbijstering en machteloosheid. Staatssecretaris Maarten van Ooijen kondigde een onafhankelijk onderzoek aan om op zoek te gaan naar de antwoorden. Van Ooijen is al aan de slag gegaan. We willen de gesloten jeugdzorg immers vervangen. We willen toewerken naar kleinere plekken, met meer aandacht en meer veiligheid voor jongeren. De staatssecretaris heeft dat proces al in gang gezet. Toch gaat het nog niet overal zoals we het zouden willen. Gemeenten hebben betere ondersteuning nodig om de alternatieven op te bouwen.

Het afbouwen van de gesloten jeugdzorg brengt bovendien ook dilemma’s met zich mee. Want minder gesloten jeugdzorg betekent dat ook andere risico’s de kop kunnen steken. Jongeren die weglopen bijvoorbeeld, of tot zelfbeschadiging overgaan. Minder gesloten jeugdzorg vraagt dan om professionals die goed met de doelgroep om kunnen gaan en risico’s kunnen inschatten. Het vraagt om een veel grotere betrokkenheid van de GGZ. Want daar heb ik me ook over verbaasd: het gebrek aan betrokkenheid van de (jeugd)GGZ. Jongeren hebben vanaf dag 1 in de gesloten jeugdzorg behandeling nodig en dat ontbreekt nog veel te veel. En een jongere hoeft niet eerst ‘af te koelen’ of ‘tot rust te komen’ en alle banden met onderwijs, behandelaar, en vrienden te stoppen bij aankomst in de gesloten jeugdzorg. Naast de behandeling vanaf dag 1 is het juist ook nodig dat de jongere gewoon naar de eigen school blijft gaan, eventueel digitaal, en zijn vrienden en familie blijft zien.

Ik wil afsluiten met de ouders: hun betrokkenheid is cruciaal. De ouders zijn en blijven de eerstverantwoordelijke opvoeders van hun kinderen, ook als die kinderen gesloten jeugdzorg krijgen. Maar ouders zijn niet altijd in staat om hun rol goed te vervullen, door eigen problemen of doordat ze uit het lood zijn geslagen omdat hun kind naar de gesloten jeugdzorg moet. Juist deze ouders hebben ook goede ondersteuning nodig om de band met hun kind te onderhouden, zodat ze een goede rol kunnen hebben in het herstel van hun kind.

Er is veel misgegaan, en het alternatief vinden is nog niet zo eenvoudig. Maar het is de plicht van de politiek om jongeren sterk te maken, veiligheid te bieden en de ruimte te geven om in gezondheid hun toekomst op te bouwen.

Door Webredactie op 28 maart 2024 om 09:07

ChristenUnie: Borg Friestalig media-aanbod in de wet

Of het nu gaat om een Friestalige serie op Netflix of ander Friestalige media-aanbod, dat moet niet afhankelijk zijn van hoe de petten in Den Haag staan. Borg het Friestalige media-aanbod in de wet, dat is de oproep vandaag van ChristenUnie-leider Mirjam Bikker tijdens het debat over de voortgang van de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur (BFTK). Onlangs constateerde het Adviescomité van de Raad van Europa voor het Kaderverdrag inzake de Bescherming van Nationale Minderheden dat de positie van het Friestalige media-aanbod kwetsbaar is. Juist omdat het aanbod van radio en televisie in de Friese taal noch in de Mediawet, noch in de Wet gebruik Friese taal is gewaarborgd.

Mirjam Bikker (ChristenUnie): “‘Het Fries is een prachtige Rijkstaal en voor veel mensen in ons land hun moedertaal. Dat moeten we koesteren en beschermen. Dat vraagt ook iets van het Friestalige media-aanbod. Op dit moment is dat altijd weer afhankelijk van afspraken en financieringen in het Bestuursakkoord. Ik vind niet dat de omroepen iedere paar jaar weer met de pet rond moeten maar dat we in de Mediawet moeten vastleggen dat er ook Friestalig aanbod moet zijn. Daarom doe ik vandaag dit voorstel en het is mooi dat andere partijen al steunen.”

Op dit moment kunnen Friestalige producties op papier ook aanspraak maken op subsidies uit het Filmfonds en het NPO-fonds. In de praktijk lijkt dit ingewikkelder te liggen en worden er drempels ervaren. Mirjam Bikker: “Daarom mijn oproep ook aan de minister, zorg ervoor dat je niet alleen op papier aanspraak kan maken maar ook in de praktijk. Hoe mooi zou het zijn als op Netflix de eerste Friestalige serie verschijnt?”

Anja Haga, onze Europarlementariër voor de ChristenUnie, en tevens woonachtig in Friesland ziet deze oproep als een belangrijke stap: "It Frysk is werkelijk een prachtige taal en trots van ús Fryslân. In Europa zet ik mij in voor it Frysk en ik vind het super dat de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie dit ook zo doet in Den Haag. Voor het levendig houden van de Fryske taal en cultuur zijn haar televisieprogramma’s maar ook podcasts en streamingaanbod onmisbaar.”

Door Mirjam Bikker op 26 maart 2024 om 20:34

Gezamenlijke verklaring tegen Jodenhaat

Met afschuw zien wij dat Jodenhaat terugkeert op plekken waar iedereen vrij en veilig moet kunnen samenkomen. Jodenhaat blijkt niet alleen iets van lang geleden, maar laait weer op. Dit is niet demonstreren, dit is intimideren. Dat moet stoppen. En wel nu.

Afgelopen weekend werd een Joodse artieste belaagd en uitgescholden met antisemitische leuzen. In Stadskanaal werd de kaartverkoop voor haar concerten stilgelegd uit angst voor nog meer antisemitisme. Zelfs een optreden van een Joodse Nederlandse bleek niet meer veilig.

Dit is geen incident. Hier is een grens overschreden. Een grens waarvan we hoopten dat die nooit meer in ons land zou worden overschreden. De veiligheid en vrijheid van Joodse Nederlanders staan op het spel. De vrijheid om samen te komen, om te herdenken, te vieren, om je cultureel te uiten – om te leven.

Daarom staan we op, vragen we ook jou om op te staan. Laten we pal staan voor onze Joodse gemeenschap, voor het grote goed van vrijheid en veiligheid. Niet stil blijven, maar je keihard uitspreken tegen antisemitisme. Want als Joodse Nederlanders in ons land onveilig zijn, dan hebben we allemaal op te staan. Laat niemand meer zwijgen, stop antisemitisme nu, in welke vorm dan ook: vandaag, morgen en in de toekomst.

Wij staan op, kunnen we op jou rekenen?

Mirjam Bikker (ChristenUnie),

Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA),

Door Roel Kuiper op 26 maart 2024 om 12:18

'Het is belangrijk dat we met elkaar het gesprek voeren over de betekenis van christelijke politiek in onze tijd’

Roel Kuiper, Commissie Partijvisie

Een jaar geleden werd de Commissie Partijvisie geïnstalleerd die in opdracht van het Landelijk Bestuur nadenkt over de toekomstagenda van de ChristenUnie. Na de kabinetsval in juli 2023 kwam alles in een stroomversnelling en moest de partij zich klaarmaken voor de verkiezingen. In deze periode hebben een aantal leden tijdelijk zitting genomen in de Verkiezingsprogramcommissie waar hard is gewerkt aan het verkiezingsprogramma

Na de verkiezingen heeft de commissie de draad weer opgepakt. Dat ging samen met een zekere heroriëntatie. De teleurstellende verkiezingsuitslag maakt dat dit werk in een nieuw daglicht is komen te staan. De zoektocht naar de urgentie van christelijke politiek is relevanter dan ooit gebleken. Er is huiswerk te doen als het gaat om stijl en boodschap van christelijke politiek vandaag. Het landelijk bestuur heeft daarom  de extra opdracht gegeven om de blik ook te richten op de betekenis van christelijke politiek vandaag. Hoe manifesteert de ChristenUnie zich als uitgesproken christelijke partij?

De ChristenUnie heeft in het verleden veel geïnvesteerd in visies op christelijke politiek. Het is belangrijk het gesprek daarover met elkaar opnieuw te voeren, als basis voor de politieke agenda van de toekomst. Regeringsdeelname maakt dat de verwoording waar de partij voor staat vaak is afgestemd op de positie als regeringspartij, op datgene waar we verantwoordelijkheid voor nemen samen met anderen. Het is goed om ons opnieuw te bezinnen op onze eigen beginselen en de hantering ervan in onze tijd. Hier gaat de commissie de komende periode mee aan de slag en volgens planning worden er  in september documenten opgeleverd met een analyse en met voorstellen voor een politieke agenda. Deze papers vormen geen eindpunt, maar het startpunt van een proces waarin de ChristenUnie in gesprek gaat met de leden met een gezamenlijk doel: een scherp herkenbaar profiel neerzetten voor een politieke unie van christenen mét kleur op de wangen.

Om de commissie extra slagkracht te geven is ze inmiddels uitgebreid met vijf leden:

Simon Fritschij

Johanna Kramer

Alwin te Rietstap

Jan-Pieter Verweij

De commissie hoort graag wat er leeft bij de leden en een afvaardiging was aanwezig bij de ledenbijeenkomsten die door het land zijn gehouden. Wilt u iets meegeven aan de commissie over visie op de partij (of een beleidsterrein), dan kan u mailen naar partijvisie@christenunie.nl