Poliflw

Het was landelijk nieuws: Eneco trok de stekker uit de stadsverwarming voor een aardgasvrij Overvecht-Noord. Mede op verzoek van EenUtrecht was er donderdag 11 april een spoeddebat in de gemeenteraad over het in elkaar storten van het plan van de gemeente voor een aardgasvrij Overvecht-Noord. Hoe de Overvechters in de toekomst betaalbaar van het gas afkomen is onduidelijk. Wat vaststaat is dat de bewonersinitiatieven te snel bij het oud vuil zijn gezet.

EenUtrecht diende op 29 februari nog 2 moties in. Deze riepen de gemeenteraad op zich uit te spreken voor het ondersteunen én het onderzoeken van het collectieve alternatief ‘Warmtepomp voor iedereen’ van 2 lokale bewonersinitiatieven uit Overvecht. Op advies van wethouder Van Hooijdonk werden deze moties weggestemd, want het stadsbestuur had geen behoefte aan een alternatief. Alles werd ingezet op het voorstel van Eneco met stadsverwarming. De bewonersgroepen hebben zich direct na de stemming teleurgesteld opgeheven.

Maar wat blijkt nu? Eneco trekt zich terug en nu staat de gemeente met lege handen. Dat had het stadsbestuur moeten zien aankomen. Ze hadden nooit een alternatief moeten afwijzen wetende dat het eigen voorstel nog allerminst zeker was. Een bestuurlijke blunder. Met trieste gevolgen voor de bewoners in Overvecht Noord. Voor EenUtrecht is dit het bewijs dat het stadsbestuur het plan voor de energietransitie nu grondig moet gaan herzien, met daarin een kleinere afhankelijkheid van stadsverwarming van Eneco en veel meer ruimte voor lokale bewonersinitiatieven zoals die van de Overvechters in de Vechtzoom en de Klopvaartbuurt.

EenUtrecht heeft zich de afgelopen periode ingezet voor lokale warme-initiatieven als serieus onderdeel van de energietransitie en het gasloos verwarmen. In november diende wij de weggestemde motie

‘Meer ruimte voor lokale energie-initiatieven’

in en in februari de weggestemde moties ‘

Zet lokale warmte-initiateven niet te snel bij het oud vuil; onderzoek hoe het wél kan’

Zet lokale warmte-initiatieven niet in de kou; biedt bewoners een keuze’

. Als de koers niet veranderd blijven wij moties indienen die lokale energie-initiatieven ondersteunen.

Buurtbewoners die gezamenlijk een energie-initiatief willen opzetten om hun buurt van warmte of energie te voorzien klinkt fantastisch. In de praktijk krijgen ze helaas te maken met allerlei hordes, waardoor lokale initiatieven maar moeilijk van de grond komen. EenUtrecht is ervan overtuigd dat lokale energie-initiatieven ontzettend belangrijk zijn voor de verduurzaming van warmtebronnen. Daarom diende EenUtrecht een motie in die oproept meer ruimte te geven aan deze lokale initiatiefnemers.

Aanleiding voor de motie was de casus van Nieuwe Energie Vechtstroom (NEV) en Klopvaart Aardgasvrij (KVA). Deze initiatiefnemers schreven een plan voor een duurzaam buurtwarmtenet. De bewoners wilden een kleinschalig warmtenet realiseren om zo de buurt van duurzame warmte te voorzien. Bij de gemeente kreeg het stadswarmtenet van Eneco echter de voorkeur. Het was goedkoper, zo luidde het oordeel. Dat de warmtecentrale van Eneco nog lang niet duurzaam is werd  buiten beschouwing gelaten. Net als de kosten voor het verduurzamen van hun warmtecentrale. Heb je als lokaal energie-initiatief dan wel een eerlijke kans?

Wanneer lokale burgerinitiatieven voor verduurzaming in de samenleving geen ruimte krijgen van de gemeente dan is dat slecht voor het draagvlak van de energietransitie. Volgens experts uit de praktijk is er actie nodig op drie punten. 1. De gemeente Utrecht moet de kernwaarden, invloed, zeggenschap en eigenaarschap omarmen en toevoegen als voorwaarden in de beoordeling van nieuwe energieplannen. 2. De beoordeling van de plannen te laten doen door een onafhankelijke derde in een gezamenlijke opdracht van het initiatief en de gemeente 3. De gemeente naast adviseur ook gaat optreden als partner en co-financier.

Ondanks dat deze actiepunten rechtstreeks uit de praktijk kwamen, raadde wethouder Lot van Hooijdonk de motie af. Volgens haar stelde de gemeente zich zeer constructief op.

Ons raadslid, Gert Dijkstra, snapt hier niets van: ‘Al zou het volgens het huidige beleid mogelijk zijn, in de praktijk werkt het totaal anders. Lokale energie-initiatieven worden kapot gerekend en Eneco komt steevast als voordeligste oplossing uit de bus.’ Uiteindelijk kreeg de motie onvoldoende steun in de gemeenteraad. Toch is er wel weer aandacht voor het onderwerp geweest. Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst, zie foto, maar nu ook door de behandeling in de raad. In de toekomst laat EenUtrecht geen mogelijkheid onbenut om ruimte te creëren voor lokale energie-initiatieven.

Lees hier de vragen die wij eerder over meer ruimte voor lokale energie-initiatieven. Lees hier de volledige versie van de motie uit dit nieuwsbericht.

EenUtrecht is als groene duurzame burgerpolitieke partij groot voorstander van windmolens, maar niet als het de gezondheid kan schaden en de wooncrisis verergert. Op 22 juni stemde de gemeenteraad in om de weg vrij te maken voor de bouw van 270 meter hoge windmolens op slechts 500 meter van de nieuwe woonwijk Rijnenburg. Duizenden omwonenden willen dit niet, maar hun terechte kritiek wordt terzijde gelegd. De meeste Utrechters weten nog van niets. Vandaar dat EenUtrecht nu de noodbel luidt en samen met de Buren van Rijnenburg en Reijerscop en de bewonersgroep Reijerscop Utrecht en Harmelen een petitie is gestart om de windmolens in Rijnenburg en Reijerscop een halt toe te roepen.

Geruisloos in de achterkamer beslissen en Utrechters negeren

In 2021 was Gert Dijkstra actief betrokken bij het organiseren van een referendum over de groeiplannen van de stad. Een plan waar Utrechters ook niets van wisten. Die petitie lukte helaas net niet. Het was één van de redenen dat EenUtrecht is opgericht. Twee jaar en een raadszetel verder wordt er door de gemeenteraad weer een ingrijpend besluit genomen waar bewoners totaal in zijn genegeerd. Reden genoeg voor ons raadslid EenUtrecht om als burger een petitie te beginnen om hierover een referendum te houden.  ‘Als je zo’n ingrijpende keuze maakt voor de stad, met nog plannen voor vergelijkbare windmolens op 6 andere locaties in de stad, dan moet je daar als Utrechter wat van kunnen vinden’, aldus Gert Dijkstra. Op petities.nl staat de petitie ‘Plaats geen 270 meter hoge windmolens rond Utrecht’. De petitie die oproept hierover een referendum te organiseren.

Al sinds 2017 praat de gemeenteraad over de bestemming van de polder Rijnenburg, gelegen direct onder De Meern. Eerst zou het een energielandschap worden, maar sinds een jaar is daar nu woningbouw bijgekomen. In diezelfde periode heeft er een participatieproces plaatsgevonden wat door de rekenkamer werd beoordeeld met een 3,4. Geen van de scenario’s bevatte vier reuzewindmolens, geen van de scenario’s bevatte de combinatie met woningbouw. Er was wel een scenario met 100% zonne-energie. In het commissiedebat van 1 juni bleef wethouder Van Hooijdonk ondanks alles toch nog volhouden dat de participatie voldoende is geweest.

Diezelfde wethouder deelde eerder dit jaar zes andere zoeklocaties met de provincie maar vergat de raad te informeren. Een zoveelste motie van afkeuring (met steun van EenUtrecht) haalde het niet. De Utrechters hebben dus nog op geen enkele wijze zich mogen uitspreken over de locaties van windenergie en al helemaal niet over een afstandsnorm tot een woonwijk. De vraag of je wel windmolens wil en kan plaatsen in combinatie met de groei van 100.000 inwoners waar Utrecht voor staat blijft ook onbeantwoord.

EenUtrecht is niet tegen windmolens, maar wel in deze vorm. Wetenschappelijke experts vinden het aannemelijk dat grote windmolens op minder dan 1.200m van woonwijken de gezondheid in gevaar brengt. Het verstoort de nachtrust van tienduizenden omwonenden. Bovendien blijkt uit recent onderzoek van CE Delft dat windmolens op zee vele malen voordeliger zijn en windmolens op land niet nodig zijn voor onze energietransitie. In Utrecht zijn bovendien nog zoveel andere duurzame energieplannen denkbaar. Om te beginnen met zon op alle daken. Ten slotte is juist de Rijnenburger polder dé plek om verantwoord te bouwen in Utrecht, door nu te kiezen voor windmolens kunnen we daar circa 10.000 woningen minder bouwen.

Wij begrijpen niet hoe het mogelijk is dat het stadsbestuur toch blijft vasthouden aan onzinnige plannen om de grootste windmolens ter wereld te bouwen op een van de dichtsbebouwde plekken ter wereld. In elk geval vinden we dat de Utrechter nu aan zet is. Voor meer informatie en om de petitie te tekenen kijk op www.petities.nl

D66 wil dat er duurzame energie en woningbouw in Rijnenburg komen. Deze combinatie lijkt in de toekomst mogelijk in het voorstel dat het Utrechtse college vandaag naar buiten bracht. Raadslid Maarten Koning: “De crisis op de Utrechtse woningmarkt is net zo min te negeren als de klimaatverandering. Naast ruimte voor acht windmolens en heel veel zonnepanelen, is er in de toekomst ook voldoende plek voor wel 25.000 woningen. Op deze manier heeft Rijnenburg de potentie om een nieuwe, duurzame wijk te worden met woningen, recreatiemogelijkheden en energieopwekking.”

Energielandschap

De ruimte in de polders biedt voor de regio een belangrijke stap in de energietransitie. De acht windmolens kunnen, samen met zonnepanelen, duurzame stroom voor ruim 80.000 Utrechtse huishoudens produceren. D66 stelde wel voorwaarden aan een energielandschap in Reijerscop en Rijnenburg, toen de vorige versie van het voorstel besproken werd. Maarten Koning pleitte om het midden en het zuiden van de polder Rijnenburg voor energieopwekking te schrappen zodat er ruimte komt voor mogelijke woningbouw in de toekomst. De windmolens worden hoog, dus is het belangrijk dat de slagschaduw wordt beperkt. Bovendien komen de windmolens op minimaal 800 meter van woonwijken.

Wat D66 betreft komen de windmolens en zonnepanelen er zo spoedig mogelijk. Koning: “De gemeente is geen energieproducent. Voor de realisatie van het energielandschap zijn we afhankelijk van coöperaties, grondeigenaren en energiebedrijven.”

Wonen en recreatie in Rijnenburg Voor het oplossen van de woningnood in Utrecht wordt nu eerst naar de ruimte in woonwijken binnen de stad gekeken. Toch vindt D66 het logisch dat we deze blik verbreden. Koning: “De uitdagingen op de woningmarkt zijn te groot om niet naar Rijnenburg te kijken. Het middengebied van de polder biedt ruimte voor tienduizenden woningen.” Een besluit over woningbouw neemt de gemeenteraad bij de vaststelling van de Ruimtelijke Strategie Utrecht. Om Rijnenburg tot een volwaardige wijk uit te laten groeien, moeten er voldoende voorzieningen gerealiseerd worden. Bijvoorbeeld op het gebied van recreatie. D66 steunt het pleidooi van de Utrechtse roeiverenigingen voor roeiwater in de toekomstige wijk. De grootste uitdaging ligt op het gebied van mobiliteit. D66 wil daarom dat ontwikkelaars bijdragen aan investeringen voor goed openbaar vervoer.

Als je in Utrecht bent aangesloten op stadsverwarming, heb je weinig te kiezen en betaal je mogelijk te veel. Daarom wil D66 dat warmteleverancier Eneco openheid van zaken geeft. Raadslid Maarten Koning: “Veel huishoudens en bedrijven in Utrecht zijn aangesloten op stadsverwarming en het worden er steeds meer. Tegelijkertijd is het niet duidelijk waar zij nou precies voor betalen. Wij willen dat Eneco openheid geeft over opbrengsten en investeringen zodat we aan de slag kunnen met betaalbare, schone energie.”

Verduurzamen van energie In Utrecht zijn veel huishoudens en bedrijven aangesloten op stadsverwarming en jaarlijks worden dat er meer. De Utrechtse leverancier van stadsverwarming is Eneco. Uit onderzoek blijkt dat warmtebedrijven te veel winst behalen, maar het is niet duidelijk hoe en waar die winst precies wordt gemaakt. Maarten Koning: “Zo’n 35.000 huishoudens en 1.000 bedrijven in onze stad weten niet waar zij precies voor betalen, omdat Eneco alleen bericht over het totaalresultaat. Wij willen dat zij een eerlijke prijs betalen. Ook willen we weten of Eneco haar geld investeert in het verduurzamen van energienetwerken. Gas is nu goedkoper dan stadsverwarming! Om de noodzakelijke stap richting duurzame energie te zetten, is het daarom belangrijk dat Eneco de boeken openstelt”.

In gesprek met Eneco Landelijk zet Tweede Kamer lid Matthijs Sienot (D66) zich in om de minister openheid van zaken te laten geven over de winst van warmtebedrijven. D66 Utrecht heeft het Utrechtse college van B&W gevraagd om druk uit te oefenen op Eneco door in gesprek te gaan over transparantie. D66 dient daartoe onderstaande motie in tijdens de behandeling van de Programmabegroting.