Poliflw

Voorzitter, wij bespreken de gemeenterekening van 2018 van de 3 voormalige gemeenten, Groningen, Haren en Ten Boer, we bespreken de voortgangsrapportage 2019 en het meerjarenbeleid. Voordat ik namens mijn fractie daarop in ga wil ik eerst de complimenten maken aan de ambtelijke organisatie die het voor elkaar heeft gekregen om de gemeenterekeningen van de 3 voormalige gemeenten te presenteren. Over de rekening hebben we wat ons betreft voldoende gesproken in de diverse commissies dus daar besteed ik nu geen tijd meer aan. Wel wil mijn fractie graag noemen dat we trots zijn op de banengroei in onze gemeente. Helaas wordt dat nog niet door iedereen gevoeld, dus wat ons betreft wordt het beleid gecontinueerd en specifiek ingezet voor diegene die het het hardst nodig hebben.

Dan de huidige stand van zaken en een blik naar de toekomst.

Voorzitter, mijn fractie was al niet enthousiast over de begroting, maar al helemaal niet van een miljoenen tekort.  Het financieel meerjarenbeleid baart de VVD zorgen. Met ongewijzigd beleid leidt dit tot een miljoenen tekort.  Volgens de VVD is voor dit college zaak om de ambities bij te stellen.

Vorige week deed het College een oproep aan de raad om te komen met mogelijke voorstellen. Wel jammer dat niet 1 Collegepartij met voorstellen kwam.  De meeste Collegepartijen reageerden in het geheel niet.

Het kan toch niet waar zijn voorzitter dat we geld als water blijven uitgeven aan basisbanen in plaats van echte banen, investeren in extra bomen en ander groen en het onderhouden en dan moeten we tot onze huivering ook nog pragmatisch omgaan met ons weerstandsvermogen.

Nu ben ik een pragmatisch mens, dus in de basis speekt een oproep om pragmatisch iets aan te pakken mij enorm aan. Maar ik vrees dat dit om de goede linkse gewoonte gaat:

Naar goed links gebruik geven we heel veel geld uit, nemen we een voorschot op de toekomst en zijn de brokken voor de volgende colleges. Er wordt flink ingeteerd op het eigen vermogen. Dat is niet een beleid waar de VVD warm van wordt. Het is slecht voor Groningen, en de VVD geen dingen wil laten gebeuren die slecht zijn voor Groningen.

Ter geruststelling van de fractievoorzitter van de PvdA, de VVD houdt haar hoofd koel en komt met -niet limitatieve bloemlezing van onze oplossingen voor de oplopende tekorten:

De VVD staat voor degelijk en zuinig financieel beleid. Bij tegenvallers kiest de VVD ervoor om efficiënter te werken en zuinig aan te doen, en dus niet om de belastingen te verhogen. Wel stellen wij voor om te kijken op welke andere manieren zijn om de inkomsten te vergroten dan het domweg verhogen van de lasten.

Mijn fractie denkt aan de volgende inkomstenverhogende acties:

-     Verkopen van gemeentelijk vastgoed

-     Zorgen dat we geld verdienen met woningbouw, bouw koopwoningen, dat trekt mensen aan die OZB betalen, weinig gebruik maken van kwijtschelding etc. Het is zaak om te zorgen we de veel betalende inwoners koesteren.

Voorzitter het lijkt ons goed dat we onze ambities bijstellen, hoe pijnlijk dat ook zal moeten zijn.

Maar al te pragmatisch omgaan met de financiën van de gemeente kan zomaar een art 12 status opleveren en dan moeten we sowieso stoppen met de basisbaan, laten we dan vooral niet aan beginnen. Dan loopt de OZB helemaal gierend uit de klauwen en daar wordt niemand gelukkig.

-     Wat ons betreft keren we terug naar de taken die we als overheid strikt noodzakelijk moeten uitvoeren.

-     U kent ons verhaal over de basisbaan, niet meer aarzelen, maar stop er mee! Voor een fractie van het bedrag van een basisbaan kunnen mensen individueel begeleid worden naar een reguliere baan. En mochten we met elkaar vinden dat bijvoorbeeld buurtconciërges strikt noodzakelijk zijn dan stellen we die aan.

-     Daarnaast maken we wat de VVD betreft pas op de plaats met de ambities ten aanzien van de vergroening, niet alles in de ijskast, maar aanpassen van het tempo.

-     En dan de bomen, geldbomen worden het niet, dus laat dat idee van extra bomen vooral varen, dat levert een hoop geld op. Het valt mijn fractie telkens weer op dat we zelfs in de binnenstad best veel groen hebben, wij denken niet dat er mensen zijn die in Groningen komen en denken dat ze in betondorp zijn, zelfs niet in het centrum en al helemaal niet in de zodra de afstand tot de Martinitoren groter wordt.

Zoals u van ons gewend bent zijn wij uitermate constructief dus wat ons betreft is dit het startsein om met een door alle partijen gedragen begroting voor een financieel gezond en gelukkig Groningen te komen.

Blijf investeren !

Tenslotte willen wij wel dat er geld blijft om te investeren, dan denken wij met name aan mensen uit de bijstand en aan het werk, dat heb ik eerder aangegeven, dat mes snijdt aan twee kanten. Aan het werk en uit de bijstand. Daarnaast moeten we blijven investeren in onderwijs en sport."

Onderwijs is erg belangrijk voor ieders ontwikkeling; een leven lang. Goed onderwijs is belangrijk voor een goede start en biedt de beste kans op passend werk. Goed onderwijs betekent ook dat er goede schoolgebouwen zijn, waar gemotiveerde docenten de ruimte krijgen om hun tijd te besteden aan leerlingen en waardering ontvangen voor hun inzet. We hebben vorige week kunnen horen dat de scholen al amper de mogelijkheid kunnen bieden om kinderen 2 keer in de week bewegingsonderwijs te geven wegens gebrek aan beschikbare gymzalen, Dat lossen we met ‘beter benutten’ echt niet op, een gymles van 7 tot 8u ’s ochtends of van 17u tot 18u ’s avonds is binnen de schooldag immers niet wenselijk.

Onderwijs dient leerlingen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Zodat iedereen naar eigen inzicht zijn leven kan inrichten en door middel van werk in zijn eigen inkomen kan voorzien. Daar word je gelukkig van!

Sport is goed voor de gezondheid. Het verbindt en verbroedert mensen. Sport biedt jong en oud waardevolle levenslessen en stelt mensen in staat onvermoede talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Sport wordt mogelijk gemaakt door tienduizenden vrijwilligers, maar staat of valt ook bij een betrokken gemeente die inzet op sport in de volle breedte. De VVD wil dan ook dat de gemeente daarvoor kiest, Daar worden mensen gelukkig van!

Let wel: de zoveelste lastenverhoging daar kunt u niet mee aankomen. Immers de belastingdruk is in de gemeente al hoog, laten we voorkomen dat de veel betalende mensen de gemeente de rug toe keren, maar laten we deze mensen koesteren.

Voorzitter ik doe namens mijn fractie een oproep: laten we voorkomen dat we de volgende keer met een motie moeten komen voor gemeentemasseurs, om dat al die zogenaamde sterke schouders dreigen te bezwijken.

Voorzitter nogmaals mijn oproep: wat ons betreft is dit het startsein om met een door alle partijen gedragen begroting voor een financieel gezond en gelukkig Groningen te komen.

Wat ons opvalt is een gebrekkige algemene ambitie ten aanzien van de gemeentefinanciën. Ik zal uitleggen wat mijn fractie hiermee bedoelt. Zoals jullie weten is het bijna het einde van het schooljaar. Het is de laatste week van de eindexamens van de middelbare school, de leerlingen maken zich druk om of ze overgaan, de 1e-jaars studenten blokken hard om een bindend studieadvies te voorkomen. Ik kan nog wel even doorgaan.

Het uitgangspunt van dit College is Gezond, Groen en Gelukkig.

Wat ons opvalt is een gebrekkige algemene ambitie ten aanzien van de gemeentefinanciën. Ik zal uitleggen wat mijn fractie hiermee bedoelt.

Zoals jullie weten is het bijna het einde van het schooljaar. Het is de laatste week van de eindexamens van de middelbare school, de leerlingen maken zich druk om of ze overgaan, de 1e-jaars studenten blokken hard om een bindend studieadvies te voorkomen. Ik kan nog wel even doorgaan.

We herinneren ons vast nog wel deze spannende tijd omdat het niet lang geleden is, we zitten er middenin of we zijn ouder van stressende kinderen. En wat doen wij hier, we streven een ambitieniveau ten aanzien van het weerstandsvermogen na wat gelijk staat aan ‘matig’. Dat is natuurlijk een heel bijzondere keuze. Vertelt u eens hoe leggen we dat onze leerlingen en studenten uit? We doen ons best, maar we nemen genoegen met matige resultaten. Halen we het wel of halen we het niet? Wij gaan voor een voldoende, zodat we slagen. Niet dit College. Die nemen genoegen met een ‘matig’. Dan blijf je zitten. Als opvoeder is dat in ieder geval geen term waar ik trots op zou zijn en al zeker niet een ambitie die wij als fractie na willen te streven.

Wie wordt van deze (‘matige’) begroting gelukkig?

· De toeristische ondernemer uit Sint Annen niet van wie wij een brandbrief ontvingen. De overnachting bij deze ondernemers gaat € 3,70 per persoon per nacht extra kosten. Daar komt nog eens de administratieve last voor de ondernemers overheen.

· Wij denken ook niet dat de autobezitter en de autobezoeker van het centrum gelukkig worden, er hangt een verkeerscirculatieplan in de lucht, parkeertarieven schieten de lucht in, er wordt gesproken over een milieuzone terwijl de luchtkwaliteit in onze gemeente, ook in het centrum, goed is. Dit lijkt verdacht veel op autopesten 3.0.

· Zal de werkzoekende blij zijn met een basisbaan blij zijn met de sticker ‘je bent niet geschikt voor een baan, dat ga je ook nooit worden daarom creëren we er 1 voor je’.

· Zal de huizenbezitter blij zijn met de verhoging van de OZB? Daar hebben we het al eerder over gehad.

· Denk het College oprecht dat de hardwerkende ondernemer gelukkig wordt van de explosief stijgende parkeertarieven, de duurdere terrassen en de nieuwe reclamebelasting?

Kortom wat ons betreft was het leuk geweest als dit College net als de VVD had gekozen voor werken, wonen en leven en het daadwerkelijk een begroting had gemaakt voor een inclusieve gemeente en niet een begroting waar we grote groepen inwoners uitsluiten.

Daarnaast vinden wij de stigmatisering van onze inwoners in een gemeente met 2 gezichten teleurstellend, in navolging van de Stadspartij spreken wij graag over een gemeente met ruim 230.000 gezichten. Bovendien worden hiermee de inwoners verdeeld in 2 groepen, dat roept

gedachten bij ons op van goed en fout, arm en rijk, gelukkig en ongelukkig. Nogmaals wij roepen u op: stop met deze stigmatisering!

Werken

We zijn gedaald op de ranglijst, tot volle tevredenheid van de VVD: namelijk de ranglijst van bijstandsdichtheid, van de 3e plek naar de 9e plek. Blij zijn we ook met de ambitie om op deze ranglijst nog verder te dalen: wij willen graag een daling op deze lijst zonder de basisbaan. Daar gelooft mijn fractie niet in. Deze basisbaan is bedoeld voor mensen die anders onmogelijk aan de slag zouden kunnen op de arbeidsmarkt. Dit blijft gek, wie in staat is om belangrijk werk (want dat is hoe het genoemd wordt) goed te doen zou dat ook in een échte baan moeten kunnen. Desnoods met goede begeleiding/coaching die je voor een fractie van het bedrag kunt inzetten. Daarmee help je mensen namelijk ook écht vooruit.

Maar wat werkt dan wel? Zoals bekend is de VVD altijd op zoek naar ideeën, maatregelen en mogelijkheden die maken dat meer mensen werk kunnen vinden. Fijn dat ook het College hierop in wil zetten. In een onlangs verschenen artikel blijkt dat het vereenvoudigen van regels ervoor heeft gezorgd dat landelijk 15.000 alleenstaande ouders zijn gaan werken. In navolging hierop roept onder andere Divosa gemeenten op het verrekenen van inkomsten met een uitkering eenvoudiger te maken. Een idee dat de VVD van harte ondersteunt, werk aanpakken móet natuurlijk eenvoudig zijn! Wij dienen daarom een motie in met Partij voor de Dieren en de Stadspartij die het College oproept hiermee aan de slag te gaan.

Goed onderwijs is een fundament voor de toekomst. Het is goed dat er in onze gemeente ruimte is voor het ontwikkelen van kansen voor alle kinderen (en volwassen) en niet alleen die met een achterstand beginnen aan hun leven. De begroting valt op door een ruime investering in deze doelgroep, terwijl hiermee de grote groep kinderen, die ook hun talenten willen ontwikkelen (lijkt) te worden vergeten. Ook de talenten van iedereen, die gewoon mee kan komen of excellent is moet vanuit hun gemeente de kans krijgen voor zijn of haar ontwikkeling. Als we als gemeente een aantrekkelijke gemeente willen zijn voor iedereen moet je ook in je begroting en investeringen iedereen serieus nemen en niet alleen 1 enkele doelgroep. Ook hier zouden we een inclusieve gemeente willen zijn. Wij hebben het antwoord gehoord, maar zullen het College hierin kritisch blijven volgen.

Wonen

De VVD ziet meer woningen als één van de belangrijkste thema's voor de komende jaren, en hoopt dat het College hiervan werk maakt. Hierbij zien we het leerlingengedrag in optima forma, je zit bij de mentor en je vertelt over jouw ambitie. Je wil 10-en halen. Dan vraagt de mentor naar de plannen en hoe je dat denkt te realiseren. Toen bleef het vaag. Net als bij vele leerlingen blijkt de ambitie van 20.000 woningen te hoog gegrepen en zelfs 16.000 in de plannen moet nog blijken. Kortom wij zijn op zoek naar daadwerkelijke plannen, zodat ook wij als VVD aan het einde van deze collegeperiode trots kunnen zijn.

Dan het SIF: Een stedelijk investeringsfonds is er voor de fysieke investeringen in gebiedsontwikkelingen. Dit fonds kan dus ondersteunen bij het realiseren van deze infrastructuur. Toch zie ik dat het fonds onvoldoende gevuld is. Dit College steekt dit geld in gebiedsgericht werken en niet in investeringen in de infrastructuur in wijken. De komende jaren hebben we flinke uitdagingen op het gebied van woningbouw. De VVD wil graag weten wat het structurele tekort binnen het SIF betekent voor de woningbouw. Daartoe dienen wij een motie in samen met D66, PvdA en CDA.

Leven

Ten aanzien van de leefomgeving prijzen wij ons gelukkig met een grote diversiteit in onze gemeente. De compacte stad, het groene Haren en de weidsheid van Ten Boer. Dan lezen we over meer groen in de gemeente. Op mijn weg hiernaartoe kwam ik door een groot deel van Haren, daarna via de Helperzoom naar Groningen om uiteindelijk op de Grote Markt te eindigen. U kunt zich voorstellen dat ik een grote diversiteit aan groen ben tegengekomen. Wij zouden heel graag zien dat het College eerst inzet op het op niveau brengen van de leefomgeving: immers, een slecht onderhouden leefomgeving is ergernis nummer 1 van inwoners. Trottoirs waar mensen met kinderwagen, rollators of mensen die willen hardlopen niet kunnen lopen zouden wij graag op niveau gebracht willen hebben. Mensen kiezen er dan voor om op de openbare weg te lopen, met alle gevolgen van dien.

De VVD fractie is blij dat er stappen worden gezet voor de energie neutrale gemeente, we hebben nog een lange weg te gaan en de VVD wil benadrukken dat haastige spoed zelden goed is: kritisch kijken naar hoe je investeert, sturen op uitkomsten en geen symboolpolitiek. We kunnen het geld maar één keer uitgeven.

Veiligheid

Net als het College zijn we van mening dat veiligheid heel belangrijk is, zowel binnen je eigen huis als daarbuiten. Wij zien daarom graag het programma van de ‘Week van de Veiligheid’ tegemoet.

Zoals in de commissievergadering genoemd zijn wij kritisch volger van de effecten van het sluiten van de tippelzone, ontstaat er elders een -niet gereguleerde—tippelzone? Dit maakt uitbuiting en mensenhandel onder de radar mogelijk, iets wat niemand wil.

Ten aanzien van het experiment van de gesloten keten van wietteelt zullen wij ons binnenkort beraden, ons valt op dat er weinig gemeenten zijn die hierover positieve geluiden laten horen.

Sport

De VVD constateert dat de ambitie van dit College t.a.v. sport eveneens vrij matig is:

Het Mulieronderzoek (Monitor Sportuigaven gemeenten) geeft aan dat een gemeente met > 100.000 inwoners circa € 75,-- dient uit te geven aan sport. Dit ligt ruim boven het bedrag dat de gemeente Groningen uitgeeft aan sportdeelname.

De VVD fractie is van mening dat er structureel meer geld voor bewegen en sport moet komen. Sport en bewegen dragen een leven lang bij aan meer gezonde jaren, is leuk en zorgt ook voor betere leerprestaties bij kinderen.

Tenslotte

En dan nu het eindrapport voor het College. Op de thema’s werken, wonen en leven worden nog onvoldoendes gescoord. Voor het thema groen zien wij een voldoende en voor de thema’s gezond en gelukkig twijfelen we nog over een herexamen.

Voorzitter,

De VVD heeft vorige week het actualiteitendebat aangevraagd met de PvdA-fractie, omdat wij vragen hadden over de gang van zaken rondom geothermie. Ik herhaal daarom voor de goede orde ons standpunt met betrekking tot geothermie nog eens.

De veiligheid bij het boren naar aardwarmte moest buiten kijf staan voor onze inwoners. Dit moest gewaarborgd worden door middel van het stoplichtsysteem bij het boren. En er diende te allen tijde transparantie en duidelijkheid te zijn over de risico’s en de communicatie bij dit aardwarmteproject.

De wethouder heeft vorige week uitvoerig antwoord gegeven op de gestelde vragen van de raad. Waarvoor dank. Hij heeft daarbij ook een hand in eigen boezem gestoken wat betreft het stoplichtsysteem. Daarnaast is duidelijk geworden dat de zware kritiek van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in de ‘Staat van de Sector’ ertoe heeft geleid dat alle werkzaamheden omtrent geothermie per juli jongstleden zijn gepauzeerd en uiteindelijk zijn stilgelegd.

Wat in de maanden daarop volgde lijkt veel weg te hebben van een huwelijk dat op een zijspoor is beland. Presentaties van het SodM die niet volledig werden gedeeld met WarmteStad. Verschillende interpretaties van verslagleggingen van zowel WarmteStad als het SodM. En een terughoudende opstelling van het SodM over ‘voorlopige’ conclusies. Kortom, een huwelijk waarbij wij tot elkaar zijn veroordeeld en wij elkaar al niet meer in de ogen kijken, laat staan goed met elkaar communiceren.

Om helder te krijgen waarom de zaken gelopen zijn zoals zij zich nu presenteren is het belangrijk dat er vragen beantwoord worden. De VVD maakt hierin een onderscheid. Wat mijn fractie betreft zijn de voornaamste vragen met betrekking tot informatievoorziening gesteld en beantwoord. Wij willen nu weten wat het perspectief was en is voor geothermie. Maar dat kan niet zonder te spreken over het SodM en WarmteStad.

Wij willen daarom duidelijk hebben welke verwachtingen er waren tussen WarmteStad en het SodM over elkaars functie in het proces? En hoe gaan wij in de toekomst om met het SodM in haar dubbele rol van adviesgever en toezichthouder? In hoeverre is WarmteStad toegerust en kwalitatief sterk genoeg om de rest van het traject te kunnen doen? Om tot slot terug te keren naar het algemene perspectief: wat betekent dit voor geothermie in het algemeen?

Graag horen wij van het college en van andere raadsfracties of zij dit ook als de belangrijke te beantwoorden vragen zien. Dit zijn waarschijnlijk geen vragen die zo maar even beantwoord kunnen worden in een commissie- of raadsvergadering. Met college en met fracties die onze vragen onderschrijven gaan wij dan ook graag na hoe we het beste aan antwoorden op onze vragen kunnen komen.

Tot slot, voorzitter. Het vervolgtraject biedt wat de VVD betreft de mogelijkheid om te zoeken naar alternatieven. Wij hebben immers aan een leveringsplicht te voldoen en biomassa is niet het enige alternatief in deze snel veranderende energiewereld. Wij steunen dit voorstel van het college om in de komende drie maanden te inventariseren wat de opties zijn en dit terug te koppelen aan de raad. 

De fracties van de VVD en PvdA zijn verontrust over de recente berichtgeving rondom WarmteStad. Deze organisatie is verantwoordelijk voor het aardwarmteproject in het noorden van de stad. Uit interne stukken, e-mails en gespreksverslagen tussen het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), WarmteStad en de gemeente Groningen is op te maken dat er al op 28 augustus jl. kritiek en zorgen geuit zijn over de veiligheidsrisico’s van dit project.

Onze fractie wil daarom tijdens het actualiteitendebat van het college weten waarom de raad niet eerder, zoals bij de presentatie op 27 september jl., volledig op de hoogte gebracht is van de kritiek en zorgen van het SodM. Daarnaast wil de VVD weten of er sinds de besprekingen met het SodM op 28 augustus en de raadssessie op 27 september onnodige uitgaven zijn gedaan met het perspectief van stoppen. Voor de VVD heeft altijd voorop gestaan dat de veiligheid gewaarborgd moet zijn bij het boren naar aardwarmte. Nu deze veiligheid zo nadrukkelijk door het SodM ter discussie wordt gesteld, moet er gekeken worden naar alternatieve energiebronnen.