Poliflw

Het is nog maar een goed jaar geleden dat de gemeenteraad akkoord ging met de Regionale Energie Strategie (RES) van de Regio Foodvalley. Onderdelen waarvoor Scherpenzeel koos zijn onder andere een energiebesparing van 1% punt per jaar tot 2030, meer opwekken van zonne-energie en zo nodig het plaatsen van windmolens. Inmiddels zijn we in Nederland en heel West-Europa geconfronteerd met een energiecrisis die zijn weerga niet kent. Ouderen onder ons herinneren zich nog de energiecrisis van 1973, met onder andere een autoloze zondag. Maar de crisis van vandaag, veroorzaakt door de brute oorlog van Rusland tegen Oekraïne, heeft een veel grotere impact. Maar liefst ruim 1,2miljoen huishoudens dreigen in financiële problemen te komen door de uitzonderlijke stijging van de energierekening. Dat betreft dus zo’n 1 op de 6 Nederlanders. Vertaald naar Scherpenzeel gaat het dan om zo’n 750 gezinnen. En dan laat ik de bedrijven nog buiten beschouwing. Wie nu de tuinbouwsector als grote afnemer heeft, heeft een groot probleem. Op het moment dat ik dit schrijf is het kabinet druk bezig oplossingen te bedenken om de ergste financiële pijn te verzachten. Maar dat is slechts een oplossing voor de korte termijn, die de oorzaken niet wegneemt. Een echte remedie komt er natuurlijk pas als we onze veel te grote afhankelijkheid van (Russisch) gas wegnemen. De opgave die voor ons ligt doet de maatregelen van onze RES verbleken. In het verleden hebben we vaker aangetoond dat we grote problemen kunnen aanpakken door gezamenlijk de schouders er onder te zetten. Denk bijvoorbeeld aan de afsluiting van de Zuiderzee en het Deltaplan. Daarmee hebben we een solide verdediging opgeworpen tegen de gigantische krachten van de zee. De kans op dijkdoorbraken en overstromingen is daardoor gelukkig veel en veel kleiner geworden. Ik pleit ervoor dat we de huidige energiecrisis aangrijpen en ook gezamenlijk aanpakken. Ik doe vier concrete suggesties, voor maatregelen die we in Scherpenzeel kunnen nemen. Allereerst: de gemeente en de ondernemers gaan snel om de tafel zitten en een actieplan ontwikkelen om op korte termijn veel meer zonne-energie op te wekken. Waarom lukt het tot nog toe niet en zijn er alleen drie pilots op dat gebied? Wat kan de gemeente bijdragen om tot snelle resultaten te komen? Ten tweede: bij de verbouwing van de Breehoek gaat de gemeente het dak voorzien van zonnepanelen. Er komen binnenkort nieuwe zonnepanelen op de markt, die een fractie wegen van de huidige. En ze worden ook nog eens in Nederland zelf, dus niet in China geproduceerd. Als derde: de gemeente gaat burgers helpen om hun woning te isoleren, via een gemeentelijk isolatieplan. Het doel is om uiterlijk in 2025 alle woningen geïsoleerd te hebben, tot minimaal energielabel B. Tot slot: het Zwarteland II gaat volkomen energieneutraal worden. Het liefst zou het zelfs per saldo energie moeten opwekken, die aan andere bedrijven en burgers geleverd kan worden. Bijvoorbeeld via een energie-coöperatie. Een kansloze droom? We hebben als dorp vaker getoond dat we samen veel kunnen bereiken!

Op 25 juni is het onze Nationale Veteranendag. Deze wordt gehouden in Den Haag. Er is een bijeenkomst met koning Willem-Alexander in de Ridderzaal, een groot defilé met duizenden veteranen door de stad en een enorme manifestatie op het Malieveld. Zeer bijzonder om mee te maken. Veteranen, hebben we die dan nog? Die zijn toch onderhand bijna allemaal overleden? Die vraag hoor ik nog wel eens. Bij veteranen denken veel mensen aan de soldaten die de 2e wereldoorlog hebben meegemaakt. En ja, die zijn er niet veel meer. Of zij die gevochten hebben in Nederlands Indië, eind jaren 40, of de Korea-oorlog, zo rond 1950. Ook die veteranen zijn inmiddels 90 jaar of ouder. En inderdaad, ook zij sterven uit. Sinds begin deze eeuw kent ons land de Veteranenwet. Daarin is bepaald dat iedere militair die ooit een uitzending heeft meegemaakt automatisch veteraan is. En ja, dan neemt het aantal veteranen sterk toe. Denk maar aan Libanon, Rwanda, Bosnië, Kosovo, Irak, Afghanistan, Jordanië en zeer recent nog Mali. In totaal gaat het om vele tientallen grotere en kleinere missies. Verspreid over bijna de hele wereld, maar vooral in Afrika en Azië. In totaal kent Nederland zo’n 100.000 veteranen. De jongste daarvan is 18 jaar, de oudste meer dan 100. Veel veteranen kijken met een goed gevoel terug op zo’n missie. Ze hebben een goede tijd gehad en vooral veel kameraadschap ondervonden. Een relatief kleine groep, zo’n 5%, leeft echter met schadelijke gevolgen. Beelden van de massamoorden in Rwanda, de brute moord op duizenden mannen en jongens in Srebrenica, of een verblijf van een half jaar op een geheel gesloten kazerne in Afghanistan met dagelijks temperaturen van 45 graden doen wat met een mens. In de Verenigde Staten worden veteranen vaak als helden gezien. In Nederland is het respect voor veteranen bij de normale burger wat minder groot. Mee om die reden is de Veteranenwet ingevoerd. Zij beoogt allereerst erkenning en waardering voor veteranen uit te spreken. Dat is goed natuurlijk, maar dat is niet altijd voldoende. Voor die veteranen die nog steeds last hebben van (gevolgen van) hun uitzending zijn er allerlei voorzieningen gekomen. Onze nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, is ook veteranenombudsman. En de inspecteur generaal van de krijgsmacht, is dat ook voor de veteranen. In Doorn is er het Veteranen-Instituut (VI), waar veteranen voor allerlei vormen van hulp terecht kunnen. Dat kan specifiek maatschappelijk werk zijn, maar ook behandeling tegen PTSS bijvoorbeeld. Ook zijn er vier Geestelijk Verzorgers (dominee, aalmoezenier, raadsman) speciaal voor veteranen. Een heel laagdrempelige vorm van hulp bieden de Veteranen Ontmoetings-Centra (VOC’s), waarvan er zo’n 30 zijn, verspreid over geheel Nederland. In onze omgeving in Harskamp, Ermelo en Schaarsbergen. Daar kunnen veteranen en hun thuisfront terecht voor een praatje en een bakje koffie. In al deze VOC’s zijn deskundigen, zogeheten 0-lijns-ondersteuners aanwezig, die zo nodig kunnen doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp. Goed om te weten, als een familielid veteraan is. Maar ook als u predikant, arts of maatschappelijk werker bent.