Poliflw

De Participatiewet voldoet niet aan de verwachtingen en moet fundamenteel op de schop. Die conclusie mogen we na de deze week verschenen eindevaluatie van het SCP wel trekken. Ook staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) heeft de rapportage gelezen. Jammer genoeg deed ze dat alleen niet zo goed. Want hoewel ze de belangrijkste conclusies onderschrijft en ferm aankondigt om de problemen aan te pakken, kiest ze voor het verplicht stellen van de dwingende tegenprestatie. Een dwangmiddel en verplichting, waarvan SCP-directeur Kim Putters juist expliciet stelt dat die niet ‘bijdraagt aan het vinden van werk’. Werkgevers zitten nu eenmaal niet te wachten op mensen die verplicht worden om iets te doen wat ze niet willen.

Tijd voor een andere manier van denken, zou je zeggen. Maar helaas schiet het kabinet in de Pavlovreactie van wantrouwen. Wantrouwen in de gemeenten die blijkbaar een schop onder de kont nodig hebben en alleen met een dictaat uit Den Haag van de Participatiewet een succes kunnen maken. Maar het is vooral een blijk van wantrouwen richting de kwetsbare groep mensen, die het vaak niet makkelijk heeft, wel wat liefde kan gebruiken, maar die je in de ogen van het kabinet alleen met een dwingend paardenmiddel als de tegenprestatie in beweging zou kunnen krijgen.

Een aanname die eerder voortkomt uit stigmatiserende en ideologische misvattingen, dan uit de praktijk. Want wie bij ons in de gemeente rondloopt en met de mensen, die al lang zonder werk zitten, praat, ziet het tegenovergestelde. ‘Niet willen’ is nauwelijks aan de orde, ‘nog niet kunnen’ wel. In tegenstelling tot het hardnekkige en misplaatste VVD-cliché van de thuis op de bank zittende en niet vooruit te branden bijstandsgerechtigde is een groot gedeelte van de mensen in de Participatiewet al mantelzorger of doet men heel nuttig en waardevol vrijwilligerswerk.

Maar en hier ligt een andere belangrijke denkfout van Van Ark: voor veel van deze mensen, die maatschappelijk al van waarde zijn, is de afstand tot de arbeidsmarkt – op dit moment – simpelweg te groot. Zij kampen met fysieke gezondheidsproblemen, zitten in de schulden of verkeren mentaal in zwaar weer. Deze groep help je niet door ze bestraffend toe te spreken en verder te korten op hun toch al schamele inkomen, maar wel door ze met vertrouwen tegemoet te treden, in een persoonlijk en motiverend gesprek te kijken waar de problemen en mogelijkheden liggen en op basis daarvan een intensief, langdurig en doelgericht traject te beginnen.

Persoonlijke begeleiding, waarbij het doel het vinden van blijvend werk op de reguliere arbeidsmarkt kan zijn. Maar niet hoeft te zijn, want ook met betere begeleiding zal de reguliere arbeidsmarkt voor een groep onbereikbaar blijven. Als gemeente willen we ervoor zorgen dat al onze inwoners op hun manier van waarde zijn.

Dat bereiken we niet met dwang, maar met vertrouwen. Niet door papier te prikken, maar door samen het sociale isolement te doorbreken en met buurtbewoners een stukje te gaan wandelen. Niet door achter ieder verkeerd ingevuld formulier kwade bedoelingen te zien, maar door met beter welzijnswerk samen de achterliggende problemen te lijf te gaan. Niet door koste wat kost op zoek te gaan naar een tijdelijk en slecht betaald dienstverband, maar met het bieden van een basisbaan (denk aan een conciërge op de basisschool), waar iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt thuis én maatschappelijk van grote waarde is.

Als gemeente ondersteunen we daarom sociale ondernemingen in onze regio en kijken we met reguliere werkgevers naar wat zij nodig hebben om mensen die langdurig in de bijstand zitten, wel in dienst te nemen. Zelf geven we het goede voorbeeld door als gemeente mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een vast contract aan te bieden en door in ons inkoopbeleid voorrang te geven aan sociale ondernemingen.

Help ons als kabinet daarbij en kom met gerichte aanpassingen in de Participatiewet, die gemeenten de mogelijkheid geven om lokaal naar de beste oplossingen te zoeken. Bied werkgevers met een eenvoudigere loonkostensubsidie de duidelijkheid die ze nodig hebben om arbeidsgehandicapten in dienst te nemen, en vul het achtergebleven gat van de sociale werkvoorzieningen met nieuw op te richten sociale ontwikkelbedrijven in, zodat de beschutte werkplekken wel gerealiseerd kunnen worden.

En kabinet: vergeet vooral het verplichten van de vaak totaal contraproductieve tegenprestatie. Wanneer Van Ark haar zin krijgt, zijn we als gemeente verplicht een heel bureaucratisch en duur systeem van wantrouwen op te tuigen, waarvan we nu al weten dat het niemand verder helpt. Onze schaarse middelen zetten we liever positief en productief in.

Na het verschijnen van de eindevaluatie van het SCP over de Participatiewet, en de reactie daarop van staatssecretaris Tamara van Ark (VVD), schreef het Centrum voor Lokaal Bestuur samen met Gijs van Dijk en wethouders Greet Buter, Carine Bloemhoff, Arjan Kampman en Yasemin Cegerek bovenstaand opinieartikel. Langedijker wethouder Marcel Reijven is mede-ondertekenaar van dit artikel.

Het bericht Met de verplichte tegenprestatie van het kabinet is echt niemand geholpen verscheen eerst op PvdA Langedijk.

Door: Ruud de Waard  maandag 28 oktober 10:54 – 2019

LANGEDIJK – Met ruim zevenhonderd passagiers in acht weken kan de start van Buurtbus Heerhugowaard en Langedijk, een groot succes genoemd worden. Het idee voor de Buurtbus dateert uit juli 2018, toen de politieke partij Senioren Langedijk, het groen licht kreeg van de raad. ”De start op maandag 19 augustus was best spannend,” zegt André van der Starre, fractievoorzitter van Senioren Langedijk. ”Ik heb de eerste rit meegemaakt en ook de eerste passagier ontmoet.”

Buurtbus 407 start van maandag tot en met vrijdag op het NS-station en gaat via de Nijverheidsstraat en Zeppelinstraat in Heerhugowaard over de Langebalkweg naar Langedijk. Hier doet de buurtbus nieuwe haltes aan bij de begraafplaats Oostertocht, zwembad Duikerdel en de Tulpenstraat. ”Vervolgens gaat de route via de bestaande haltes in de Voorburggracht naar winkelcentrum BroekerVeiling en keert terug via de Uitvalsweg terug naar het NS-station in Heerhugowaard. Elk half uur van 07.33 tot 17.33 uur. En als we dan terugkijken dat zoveel passagiers, waaronder veel studenten, die de buurtbus weten te vinden, is dat fantastisch.”

Doorpakken

Omdat de buurtbus slechts in drie dorpskernen, Broek op Langedijk, Noord-Scharwoude en Zuid-Scharwoude rijdt, heeft Van der Starre een uitdrukkelijke wens: zo snel mogelijk ook de dorpskernen Oudkarspel, Sint Pancras en Koedijk erbij betrekken. ”Het college moet echt doorpakken en vooral kijken naar het succes van de eerste twee maanden. Zo krijgen ook de inwoners van deze drie dorpskernen de kans om de buurtbus te pakken.” Buurtbus 407 is in het leven geroepen om het wegvallen van Connexxion buslijnen 150 en 10 te compenseren. Van die buslijnen werd maar weinig gebruik gemaakt en daarom is het succes van Buurtbus 407 heel opvallend.

Senioren

De buurtbus wordt bestuurd door vrijwilligers. ”Het is duidelijk dat de buurtbus niet kan bestaan zonder vrijwilligers. Na de oproep kregen we meer dan 25 reacties en dat was natuurlijk voldoende om te starten. Goed nieuws is dat de chauffeurs begeleid worden door Connexxion en de Hugohopper, en het is zelfs mogelijk dat er uiteindelijk een vaste baan bij de busmaatschappij mogelijk is. Wat wel heel jammer is dat er in de afgelopen periode weinig senioren de buurtbus pakken. Een van onze doelstellingen was namelijk om meer senioren de deur uit te krijgen. Ook senioren met een rollator kunnen gebruik maken van de buurtbus. Gezien de cijfers wordt de buurtbus het meest door studenten gebruikt en we hopen in de toekomst dat meer senioren de buurtbus willen pakken.”

Acht passagiers

In de buurtbus mogen slechts acht passagiers en het is voor de chauffeurs verboden om meer passagiers mee te nemen. Van der Starre: ”Dat kan vervelend zijn als er toevallig negen mensen bij een bushalte staan te wachten en dat er een persoon niet mee kan. Maar de bus komt gelukkig een half uur later weer. Ook is het mogelijk dat een passagier buiten de bushalte de bus kan laten stoppen. Door een hand op te steken. Maar dat kan alleen als het veilig is. Zeker positief is dat de buurtbus altijd op tijd rijdt, dus zeker geen lange wachttijden bij de bushalte. Hopelijk rijdt de buurtbus binnenkort ook door Oudkarspel, Noord- en Zuid-Scharwoude.” Betalen voor de buurtbus met een OV-chipkaart of een kaartje kopen. De buurtbus sluit goed aan op de treinen. Meer informatie: avdstarre@seniorenlangedijk.nl.

Ruud de Waard

Piet Hoekstra (links), Greet Hartog en André van der Starre.