Poliflw

Gisterenavond nam de Rijswijkse raad een geamendeerd voorstel aan voor aanpassingen binnen de bestaande parkeersystematiek, maar echte veranderingen blijven nog uit. Terwijl effectief parkeerbeleid volgens GroenLinks juist bijdraagt aan leefbaarheid en luchtkwaliteit.

Parkeren legt veel beslag op de publieke ruimte. Het straatbeeld wordt voor een belangrijk deel bepaald door de hoeveelheid auto’s op straat. “Alle ruimte die je uitgeeft aan parkeren, kun je niet besteden aan dat wat een straat prettiger maakt, zoals groen, ruimte voor kinderen om te spelen en elkaar te ontmoeten”, vertelt GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts. “De straat is van ons allemaal en voor ‘gratis’ parkeren betalen we met z’n allen de prijs.”

De werkelijke kosten voor parkeren worden makkelijk onderschat. Voor elke euro die de autobezitter uitgeeft aan zijn auto, betaalt de maatschappij een veelvoud voor directe kosten als infrastructuur, onderhoud aan wegen en de indirecte kosten van luchtvervuiling, ongelukken en geluidsoverlast. Juist daarom pleit GroenLinks ervoor dat we breder kijken dan alleen parkeren, want voor lopen, fietsen en openbaar vervoer liggen de maatschappelijke kosten een stuk lager.

“Wat ons betreft is het nu aangenomen raadsvoorstel slechts een tussenstap”, vervolgt Alberts. “Rijswijk moet aan de slag met oplossingen die wel bijdragen aan de leefbaarheid van onze gemeente. De werkgroepen die in verschillende wijken actief zijn geweest, hebben daar mooie adviezen op gegeven. Niet alleen parkeerbeleid met tariefdifferentiatie en Parkeren Op Eigen Terrein, maar ook oplossingen op het gebied van laadpalen, deelmobiliteit en fietsparkeren.” De verantwoordelijk wethouder heeft aangegeven dit voor het eind van het jaar te verwerken in een breder voorstel voor mobiliteitstransitie. GroenLinks kijkt uit hier naar uit.

Donderdag 13 februari organiseerden GroenLinks, PvdA en D66 Rijswijk een inspiratiebijeenkomst over eenzaamheid in Florence Zorgcentrum Steenvoorde. De avond was bedoeld voor professionals en vrijwilligers die zich in Rijswijk inzetten tegen eenzaamheid. Het was een inspirerende avond. Op een positieve wijze werd gekeken hoe eenzaamheid voorkomen en aangepakt kan worden en op welke manier iedereen een steentje kan bijdragen. Dit leidde tot mooie gesprekken en discussies. 

Op 4 februari heeft de gemeenteraad van Gemeente Rijswijk ingestemd met de verkoop van onze aandelen in Eneco. Deze verkoop gaat de gemeente Rijswijk 70 miljoen euro opleveren. De gehele raad stemde voor, alhoewel, de gehele raad... alleen GroenLinks Rijswijk en de Pvda Rijswijk stemde tegen de verkoop.

GroenLinks vond dat de gemeente Rijswijk niet in staat zou zijn om verstandig met zo veel geld om te gaan. De PvdA wilde eerst alvast gaan bepalen wat er met die 70 miljoen euro moet gaan gebeuren alvorens in te stemmen met de verkoop.

Het is fijn om te zien dat het College de denkwijze met de VVD Rijswijk deelt in deze opgave. Het proces van de verkoop moet namelijk eerst zorgvuldig worden afgerond en dat is nu gebeurd. Het College heeft daarnaast een zorgvuldig bestuurlijk traject uitgezet om die 70 miljoen euro verstandig via de Kadernota, die in mei 2020 zal komen, en de begroting, die in november 2020 zal komen, te laten landen in de Rijswijkse financiën.

Toch konden veel partijen, waarvan zeker GroenLinks en de PvdA, het niet laten om niet al uitgebreid in te gaan op een mogelijke besteding van de gelden. Er kwam een energietransitie, er kwam verduurzaming, er kwam direct teruggeven aan de burgers, heel Rijswijk vol sociale woningbouw, er kwam... enzovoorts enzovoorts. Het geld was al op voor het binnen was.

De VVD Rijswijk wil graag breder kijken en neemt de financiële positie van Rijswijk op dit moment als uitgangspunt. Deze financiële positie is tenslotte niet op orde, zo bleek ook uit de antwoorden van de wethouder Financiën op vragen van de VVD Rijswijk. Na een tekort in 2018 zal er ook in 2019 een tekort zijn bij de jaarcijfers. De vooruitzichten voor 2020 zijn helaas ook niet positief te noemen. Hoe je dan gezellig kunt gaan praten over het vrijelijk besteden van die 70 miljoen euro is voor de VVD Rijswijk een raadsel!

Voor de VVD Rijswijk zal de lijn zijn dat de 70 miljoen euro gebruikt moet worden om de financiële positie van Rijswijk te herstellen en meer solide te maken voor de toekomst. Denk hierbij aan het aanvullen van de reserves, het aflossen en/of omzetten van dure leningen etc. Hiermee kunnen natuurlijk ook de lasten voor burgers en bedrijven verlaagd worden, wat altijd goed is! Het geld dat overblijft zou in een investeringsfonds gestopt moeten worden, waaruit alleen investeringen worden gefinancierd die de positie van Rijswijk structureel zal verbeteren. In het belang van burgers en bedrijven!

Het Rijswijkse gemeentebestuur krijgt van GroenLinks een dikke onvoldoende voor het ‘basisdocument energietransitie’ dat komende dinsdag op de agenda van de raadsvergadering staat (maar pas 5 maart daadwerkelijk is besproken). Hoewel de urgentie hoog is, kiest dit bestuur voor uitstellen en afwachten. “Het heeft geen visie, geeft inwoners geen duidelijkheid en gaat niet actief aan de slag met de energietransitie”, reageert GroenLinks raadslid Romke Jan de Vries.

Pas vanaf 2030 Uit het basisdocument blijkt dat Rijswijk pas vanaf 2030 gaat beginnen met de eerste stappen om huizen en gebouwen op een andere manier te verwarmen dan met aardgas. Terwijl de gemeente Rijswijk nu al aan de slag zou moeten zijn om samen met inwoners plannen te maken om wijken voor die tijd van het gas af te brengen. Dat heeft de gemeente afgesproken toen ze november vorig jaar ‘ja’ zeiden tegen het klimaatakkoord. “Veel gemeenten om ons heen zijn hier ook al actief mee aan de slag”, vertelt De Vries. “In Rijswijk is het nu onduidelijk of de gemeente wel aan haar verplichtingen voldoet en dat zorgt voor verwarring bij inwoners.”

GroenLinks krijgt vragen van inwoners of ze een nieuwe cv-ketel of een warmtepomp moeten aanschaffen, of geen van beiden omdat hun wijk mogelijk aan een warmtenet wordt aangesloten. “De gemeente moet onze bewoners op dit punt niet in onzekerheid laten en onnodig op kosten jagen”, aldus De Vries. Het vraagt om een perspectief. Januari vorig jaar nog lag er een energievisie voor in de gemeenteraad waarin wel duidelijk was wat de mogelijkheden zijn per wijk. Deze kennis lijkt nu te zijn verdampt.

Proactief GroenLinks roept het gemeentebestuur op de afwachtende houding van zich af te schudden en zich proactief op te stellen. Juist nu is er samenwerking, politiek lef en doorzettingsvermogen nodig. Toon energie om met de transitie aan de slag te gaan, ondersteun inwoners en bedrijven en biedt ruimte aan innovatie. Zo wil GroenLinks dat Rijswijk laat zien de energietransitie serieus te nemen.

In Rijswijk gaan geen ballonnen en confetti meer de lucht in. Dinsdagavond kreeg GroenLinks daar, samen met PvdA en D66, in de gemeenteraad de handen voor op elkaar; een meerderheid stemde voor de twee amendementen op de Algemene Plaatselijke Verordering (APV) die het oplaten van ballonnen en het verspreiden van confetti (plastic of metaal) verbieden.

“Dit is heel goed nieuws voor milieu en dierenwelzijn“, vertelt GroenLinks raadslid Hanneke van der Kooij. “Het oplaten van ballonnen en verspreiden van confetti geeft een kort plezier aan mensen, maar brengt langdurige schade voor dieren en natuur.”

Opgelaten ballonnen en confetti belanden op straat, in tuinen, in parken, in sloten en in rivieren als zwerfafval. Dieren raken erin verstrikt of zien het aan voor voedsel of nestmateriaal en stikken erin. Herten, egels en zelfs poezen kunnen stikken als ze een stuk ballon hebben ingeslikt. Bovendien komt het plastic via de sloten uiteindelijk in zee terecht en dat bedreigt het leven in de oceanen. ”Met het verbod laat Rijswijk zien dat het een diervriendelijke en milieubewuste stad wil zijn”, aldus Van der Kooij.

In Rijswijk is het nu toegestaan om bomen in vele voor- en achtertuinen en zieke bomen zomaar, zonder enige vorm van vergunning, te kappen. Om dat te voorkomen dient GroenLinks komende dinsdag tijdens de raadsvergadering amendementen in op de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

Of het nodig is om een vergunning aan te vragen om een boom in Rijswijk te mogen kappen, hangt o.a. af van de grootte van de tuin. Als de boom in een voortuin kleiner dan 20m2 staat of in een achtertuin tot 80m2, dan staat de APV ongecontroleerde kap toe. In Rijswijk zijn er maar weinig van zulke grote tuinen, waardoor er veel bomen zonder vergunning zijn gekapt. “Veel mensen maken zich zorgen over hoe makkelijk dat in Rijswijk gaat”, vertelt GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts. “Bijvoorbeeld in Oud-Rijswijk zien we steeds meer bomen verdwijnen.”

Ook voor het kappen van zieke bomen is tot nu toe geen vergunning nodig. Terwijl ziek zijn bij bomen niet altijd duidelijk is en ook over de toekomst van een zieke boom kan men van mening verschillen. “Mogelijk kan de boom weer beter worden of kunnen we nog jaren plezier van de boom hebben”, vervolgt Alberts. “Zonder vergunningsplicht voor het kappen van zieke bomen is het niet te bepalen welke criteria worden gehanteerd om vast te stellen of een boom ziek is, en hoe ernstig. De verplichting tot een vergunning ondervangt dat, maakt bezwaar maken mogelijk en kan onnodig kappen voorkomen.”

GroenLinks, PvdA en SP in Zuid-Holland zijn onaangenaam verrast door plannen van de gemeente Rijswijk. Daar is besloten de doelen voor sociale woningbouw los te laten en geen nieuwe sociale woningen meer te bouwen. Daarmee schendt de gemeente de afspraken in de regio Haaglanden.

Anneloes van Hunnik Statenlid voor GroenLinks: "heel Zuid-Holland zucht onder een tekort aan sociale woningen. We zien steeds meer daklozen en langere wachtlijsten. Juist ook in de regio Haaglanden. Elke gemeente moet daarom haar verantwoordelijkheid nemen: voldoende sociale woningen bouwen, zoals ook is afgesproken in de woonvisie."

Leo Bruijn Statenlid voor de PvdA, is het daar roerend mee eens: "die regionale afspraken zijn er niet voor niets. Gemeenten moeten woningen bouwen waar behoefte aan is, niet waar ze het meeste aan kunnen verdienen. Een betaalbare woning is een grondrecht, daarom zou bij elke gemeente het bouwen van sociale woningen op één moeten staan."

Ook Lies van Aelst, SP Statenlid, maakt zich zorgen: 'het risico is natuurlijk dat meer gemeenten het verkeerde voorbeeld van Rijswijk gaan volgen. Dat moeten we koste wat koste voorkomen. We vragen de provincie Zuid-Holland daarom in te grijpen.'

Op 7 november heeft het college van Rijswijk een motie overgenomen om geen taakstelling voor sociale woningbouw meer af te spreken met de woningcorporaties. PvdA, SP en GroenLinks hebben het college van Zuid-Holland gevraagd in te grijpen.  

Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2020.

Voorzitter,

Afgelopen jaar was het lastigste jaar dat ik tot nu toe heb meegemaakt in de politiek. ‘Vertrouwen en verbinden’ - de naam van ons verkiezingsprogramma, dat waar we als GroenLinks voor staan - het werd al aan het begin onmogelijk gemaakt. Een handtekening onder een akkoord bleek niets waard, een verkiezingsbelofte werd gebroken en op een bijzondere, weinig transparante, wijze kwam een nieuw college tot stand.

Ondanks een extra wethouder is de leegte in dit college groot en hoorbaar. Wat wil dit college nou eigenlijk met Rijswijk in de komende jaren? Waar staat dit college voor, behalve het multi-interpretabele begrip ‘de basis op orde’? Een collegewerkprogramma zou daar misschien antwoord op kunnen geven, maar hoewel er wel naar verwezen wordt in de voorliggende begroting, is die er niet gekomen.

“Toon visie en ambitie. Op alle terreinen. (...) Want juist dat maakt op lange termijn weerbaar.” zo gaven we aan tijdens het Kaderdebat. We hopen dat dit nog gaat komen, want we zien het op meerdere fronten helaas onvoldoende terug.

Uit het afgelopen week verschenen rapport van het Europees Milieuagentschap blijkt dat Nederland ver achter loopt als het gaat om Klimaatdoelen. In geen enkel ander land in Europa is het aandeel hernieuwbare energie zo klein en de kloof tussen dat aandeel en de doelen zo groot. Het eerder dit jaar gesloten Klimaatakkoord is niet genoeg om het kabinetsdoel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 te halen, blijkt uit een nieuwe doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving. Nederland loopt achter; en binnen Nederland sjokt Rijswijk ook nog eens achteraan. Voordat we het weten is de toekomst het kind van de rekening. Investeringen zijn nodig en de tijd begint te dringen. Het college schuift de energietransitie echter voor zich uit en snoept iedere keer weer wat van het budget af. De eerste stap die gezet moet worden is de energievisie en zelfs die laat nog op zich wachten. We vrezen dat Rijswijk hopeloos achterop raakt en niet op tijd klaar is binnen de vanuit het Rijk opgelegde termijnen. Spreek uit wat de ambities zijn en ga in verbinding met belanghebbenden, inwoners en organisaties, aan de slag. Inwoners vragen om oplossingen en willen weten waar ze aan toe zijn. Om onze gemeente toekomstbestendig te maken, zullen we o.a. moeten investeren in verduurzaming van de Rijswijkse energievoorziening. Dat betekent meer energie uit zon en wind en andere hernieuwbare bronnen halen en vooral minder energie verbruiken. Een groot deel van het gemeentelijk elektriciteitsverbruik is toe te schrijven aan openbare verlichting. Door slim en gericht te verlichten, kunnen we daarom veel energie en geld besparen.

“Durf te investeren, in Rijswijk, in de stad, in de mensen, in de samenleving, in dat wat van waarde is. Met slimme duurzame investeringen aan de voorkant is een veel bescheidener bedrag gemoeid dan als het eenmaal misgaat. Dat geldt voor stad en dat geldt voor samenleving.” Toon visie en ambitie; zeker binnen het sociaal domein.

Bijna alle gemeenten in Nederland zijn in de ban van de kosten van de jeugdhulp. In Rijswijk is dat niet anders. Als je het jeugdbeleid alleen vanuit meer grip en minder kosten benadert, dan doe je onze jeugd te kort. Laten we het weer gaan hebben over waar het echt om draait; namelijk dat kinderen en jongeren gelukkig en veilig kunnen opgroeien. En de hulp krijgen die ze daarbij nodig hebben. Krachttaal over de verantwoordelijkheid bij de ouders leggen, of zeggen dat vroeger alles beter was, werkt daarbij averechts. Wil je echt investeren in een gelukkige en veilige jeugd, dan ligt de basis in de samenleving; een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin de jeugd zich beweegt. Door ouders te ondersteunen, vrijwilligers te versterken en te zorgen voor goed en passend onderwijs, zorg je als gemeente voor verbinding en kun je voorkomen dat er meer specialistische hulpverlening nodig is. Volgens een oud Afrikaans gezegde: “It takes a village to raise a child”.

Voor jong en oud leeft het prettiger in een samenleving waarin we de vrijheid hebben om onszelf te zijn en die vrijheid een ander ook gunnen. Een open Rijswijk waar iedereen erbij hoort en mee kan doen. En zijn of haar mening mag geven; ook als die mening misschien niet de jouwe is. Vechten voor eigen vrijheden en verworvenheden is gemakkelijk. Maar opkomen voor de rechten van anderen, ook wanneer ze niet jouw levensovertuiging delen, is de essentie van een vrije inclusieve samenleving. Dat vraagt om een open blik en de realisatie dat iedereen ertoe doet.

Neem daarom alle mogelijke uitsluitingsgronden mee in het op te stellen inclusief beleid en betrek verschillende groepen inwoners hierbij. Toon meer ambitie dan alleen de vanuit het VN-verdrag opgelegde eis dat mensen met een fysieke beperking mee kunnen doen. En bied mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld een veilige plek, ook na 2021.

Een rijke samenleving is een samenleving waarin mensen zich verbonden voelen; een gemeente met een hoge sociale cohesie. De inrichting van de openbare ruimte speelt daarbij een grote rol en draagt bij aan inclusiviteit. Maak dat een straat in een buurt of wijk niet alleen gericht is op het zo snel mogelijk van A naar B komen. Maar pas verbinding en mogelijkheden om elkaar te ontmoeten toe, om zo de sociale samenhang te vergroten. Zorg er daarom voor dat de openbare ruimte uitnodigt tot lopen, fietsen, buitenspelen en ontmoeten.

Neem daarnaast bij (her)inrichting telkens de effecten op zaken als gezondheid, luchtkwaliteit, groen, de opbouw van de wijken en onze woonomgeving, nu en in de toekomst mee. Houdt daarbij oog voor mensen die niet zulke diepe zakken hebben; zorg ervoor dat er te allen tijde voldoende mogelijkheden zijn voor mensen met een kleine portemonnee om in onze gemeente te wonen.

De groei van het inwoneraantal die Rijswijk doormaakt vraagt om een andere blik op het ruimtegebruik. Om nieuwe vormen van deelmobiliteit. Dat we slim omgaan met de schaarse ruimte die we hebben. Voor mens, dier en natuur. Zorg voor groene verbindingen, zodat de groene gebieden te voet, per fiets of al varend beter te bereiken zijn. Verbind het groen binnen en buiten Rijswijk en zorg voor een robuust ecosysteem, om in het wild levende dieren en planten te beschermen en de biodiversiteit te versterken. Verbind de verschillende leefgebieden waar we in onze gemeente mee te maken hebben.

Voorzitter, als ik mensen buiten deze raadszaal spreek, merk ik hoe ze verbonden zijn met onze gemeente. Betrek hen bij het op te stellen beleid; luister naar ze en geef ze ruimte, bijvoorbeeld bij het opstellen van een volgende begroting. Maak volop gebruik van de mogelijkheden die de in te voeren omgevingswet biedt om inwoners participatie te laten omarmen en de gemeente te ontdekken als faciliterende en meedenkende partij. Er is veel expertise en kennis en er zijn veel verfrissende ideeën in de samenleving, waar we nu geen of te weinig gebruik van maken. Inwoners zijn dikwijls veel verder dan waar we hier in de raad mee bezig zijn. Want terug in de tijd, zoals een aantal partijen lijken te willen, kunnen we niet. De enige mogelijkheid die we hebben is vooruit. Waarbij we wel kunnen leren van het verleden. Dat betekent niet dat als er ooit iets fout is gegaan, we het dan helemaal niet meer moeten doen. Juist door je nek uit te durven steken, kan iets ontwikkelen en beter worden. Zie dat als een uitdaging en als een mooie kans. Om visie en ambitie te tonen.

Voorzitter,de frustratie is hoog binnen de fractie. En dan hebben we het niet alleen over de inhoudelijke keuzes die worden gemaakt en dat we zien dat veel van wat vorig jaar is ingezet wordt teruggedraaid. Maar vooral omdat we als raad zo slecht geïnformeerd en niet serieus genomen worden. Dat we eerst het ene te horen krijgen en even later het andere. Dat is schering en inslag; met name op samenleving.

Antwoorden komen niet, niet compleet, tegenstrijdig, te laat, met een sneer (vraag zou slecht zijn), of worden afgeschoven op de raad. College, wethouders en burgemeester, neem uw verantwoordelijkheid als bestuurders van deze gemeente. Die verantwoordelijkheid mag en kunt u niet elders neerleggen. De raad stelt als volksvertegenwoordiging slechts de kaders en controleert u. Daarom bent u gebaat bij een goed geïnformeerde raad.

Dat is wederom onvoldoende gelukt bij het opstellen van de voorliggende begroting. Basale informatie, zoals de inmiddels ontvangen toelichting op de dekkingsvoorstellen, ontbrak. Aan het vele knip-en-plakwerk is af te leiden dat er te weinig regie vanuit de bestuurders, die politiek eindverantwoordelijk zijn, kwam. Tegenstrijdigheden komen veelvuldig voor in deze begroting, zoals: - kansen willen benutten om de biodiversiteit te versterken, maar vervolgens wel het gehele budget ervoor wegbezuinigen; - aangeven dat duurzaamheid een belangrijk onderdeel van de nieuw te ontwikkelen economische strategie is, maar toch het budget voor ‘duurzame bedrijventerreinen’ schrappen; en - melden dat de aandacht verschuift naar de ‘echte’ uitvoering van de duurzaamheidsambities, terwijl het bij de energiedoelstelling alleen maar gaat over onderzoeken en verkennen.

Voorzitter, dat brengt ons terug bij de vraag: wat wil dit college nou? We kijken uit naar de beantwoording in eerste termijn en hopen dat het college de schorsing beter benut dan bij het Kaderdebat het geval was.

Meer inzicht in wat er speelt onder de Rijswijkse jeugd en het gerichter inzetten van preventie; dat is waar GroenLinks tijdens de komende begrotingsbehandeling voor zal pleiten. Ook de gemeente Rijswijk kampt met grote tekorten in de jeugdzorg. Nog nooit was het aantal jeugdigen dat jeugdhulp krijgt zo groot als nu. GroenLinks vindt het jammer dat het alleen nog maar lijkt te gaan over geld en cijfers in plaats van over het feit dat zoveel kinderen jeugdhulp nodig hebben.

Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van jeugdzorg. Het idee hierbij was dat de organisatie van de zorg op die manier dichter bij de burger staat. Dat lijkt te werken, want nog nooit wisten zoveel jeugdigen de weg naar jeugdzorg te vinden. Met het aantal zorgvragen stijgen ook de kosten; net als vele andere gemeenten kampt Rijswijk met een financieel tekort op het sociaal domein.

Bij GroenLinks roept het vooral de vraag op wat er aan de hand is met de jeugd. “We hebben het vooral over hoe we grip op de kosten krijgen, maar eigenlijk moet de vraag zijn hoe zorgen we ervoor dat de Rijswijkse kinderen gelukkig en veilig kunnen opgroeien”, vertelt GroenLinks raadslid Nanette Kistemaker. De gemeente zet met name in op allerlei beheersmatige maatregelen “en daarmee doen we onze jeugd tekort.”

GroenLinks zal daarom donderdag samen met een aantal andere partijen een motie indienen waarin ze het college vraagt om onderzoek te doen naar welke hulpvragen Rijswijkse jeugdigen hebben. Op basis van dat onderzoek moet het college vervolgens met een plan komen om preventie gericht in te zetten en meetbare resultaten aan preventie te hangen. Kistemaker: “alleen op die manier kunnen we onze jeugd gelukkiger maken en echt grip krijgen op de instroom.”