Poliflw

Douwe Hooijenga (34) uit Gytsjerk is door het bestuur van de ChristenUnie Tytsjerksteradiel opnieuw voorgedragen en op zaterdag 11 december door de leden gekozen als lijsttrekker voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. “Douwe heeft zich in de afgelopen acht jaar laten zien als een bepalend raadslid die met veel passie leiding geeft aan de fractie en het sociaal christelijke geluid uitstekend weet uit te dragen”.

Hooijenga: “Het is echt een eer dat ik opnieuw leiding mag geven aan de partij en deze prachtige lijst met zoveel sterke en enthousiaste kandidaten. Dat ik nu voor de derde keer de lijst mag aanvoeren laat zien dat er waardering is voor de lijn die ik samen met Jantsje van der Veen heb gevoerd de afgelopen 8 jaar. Vanuit mijn overtuiging zit ik in de politiek. Ik wil mij inzetten voor ‘ús Mienskip’, het goede willen doen juist voor de mensen die dat zelf niet altijd kunnen. Zo sta ik in het leven, zo ben ik als ondernemer en zo zit ik in de politiek. Ik heb ontzettend veel zin om met dit nieuwe team aan de slag te gaan en ons constructieve en vertrouwde geluid te laten horen”.

De ChristenUnie komt tijdens de gemeenteraadverkiezingen uit met een lijst van 25 enthousiaste kandidaten. Jantje van der Veen stopt als raadslid en sluit de kieslijst af. Acht jaar lang was zij samen met Douwe een vast tandem in de raad. Edwin van Ens uit Garyp is de nummer twee op de lijst, hij zit sinds enkele weken in de raad. Mireille van der Meer uit Suwâld, Hiltje Bruinsma uit Oentsjerk en Ype van Kammen uit Burgum maken de top vijf compleet.

Het bestuur is erg enthousiast over de volledige kieslijst die aan de leden voorgesteld wordt. “De partij groeit in Tytsjerksteradiel en we merken dat er veel waardering is voor de partij en de inhoudelijke lijn van de huidige fractie.” Het bestuur ziet dit terug in de hoeveelheid aanmeldingen van nieuwe leden en aanwas van veel enthousiaste kandidaten voor de kieslijst. Als bestuur zijn wij dan ook erg trots op de kandidatenlijst die wij hebben kunnen presenteren aan onze leden. Een lijst met een goede spreiding over de dorpen, vrouwen en mannen en een diverse lijst aan leeftijden.

Foarsitter, harkers en sjoggers,

Deze politieke periode loopt ten einde maar ons politieke werk gaat door. Toch is het ook een moment om even terug te blikken op de afgelopen periode. En over de afgelopen periode is veel te zeggen, zowel over de politieke periode als ook over waar we als mienskip op dit moment doorheen gaan na zo’n 20 maanden in een wereldwijde pandemie te zitten.

Voorzitter, gisteren was het dankdag. Ik zag op Twitter wat berichten voorbijkomen om toch ook stil te staan bij dat wat wij hebben. Maar wie denkt soms niet dat we dit jaar dankdag misschien maar beter kunnen overslaan, gezien alles wat er in die afgelopen periode is gebeurd? Een makkelijke tijd was het namelijk lang niet altijd. In de bijbel wil David er niets van weten om zo te denken. Zo kijkt hij in Psalm 65 ook wat verder terug dan één jaar. En hij kijkt nóg verder vooruit. De wereld wás een paradijs. En dat wordt het weer. David leert ons om los te komen van de dagelijkse sleur en wat verder te kijken, wat dieper te kijken.

Voorzitter, dit deed mij denken mijn reis in Zuid-Afrika in 2011. Daar mocht ik bij een particuliere universiteit in Kaapstad kijken, een universiteit die studiebeurzen geeft aan jongeren uit de townships. Dit heeft op mij een ongekende indruk achtergelaten, de enorme drive van die jongeren maar ook van de mensen die daar werken. Maar bovenal de enorme dankbaarheid die zij tentoonspreiden. Bij elke start van de dag/ college en afsluiting was er ruimte voor een ieder om een ‘appreciation’ te zeggen. Vaak was het heel basaal, maar soms heel diep en persoonlijk. Dankbaar voor de kansen, dankbaar voor de mensen om hen heen, dankbaar voor de dag zelf. Voorzitter die dankbaarheid is een groot goed en daar kunnen wij nog veel van leren.

Daarom wil ik vandaag ook op die manier terug- en vooruitkijken. Te beginnen bij het begin van deze periode.

Dankbaar voor het vertrouwen dat in ons gesteld is. Dankbaar voor de rol die wij in hebben mogen nemen. Maar vooral ook dankbaar voor alle mensen die daar aan bijgedragen hebben, zeker ook achter de schermen, de steun die wij daarin hebben mogen ontvangen.Dankbaar dat we in deze tumultueuze periode op inhoud echt punten hebben kunnen bereiken. Want we hebben ons ingezet voor een andere manier van omgaan met ons afval en de afvalberg te verkleinen. Dat heeft geresulteerd in een nieuwe aanpak waarvan we kunnen zien dat die werkt.

Dankbaar voor de stappen op het gebied van duurzaamheid, de extra ruimte die daarvoor is vrijgemaakt. Want één van onze grootste uitdagingen voor ons als maatschappij mag niet ons minst bezette terrein zijn. We zullen dit met z’n allen moeten doen, want als wij goede rentmeesters willen zijn dan hebben we daar echt alle terreinen voor nodig. Overheid, bedrijven en wij als mienskip als geheel.

Dankbaar dat de financiën weer beter op orde zijn dan aan het begin van deze periode, dat we weer beter in control zijn. Mooi dat dit ook weer wat ruimte geeft in deze begroting. Toch blijft het ongewis wat betreft de fondsen vanuit het Rijk. Wethouder Willemsma noemde dit terecht: drijfzand wat gecreëerd wordt van uit Den Haag.

Maar dankbaar dat we ondanks dat en ondanks dat we soms lastige keuzes moesten maken, we niet gekozen hebben om af te breken, maar om juist te blijven bouwen, te blijven werken aan onze gemeente. Een voorbeeld hiervan is de grote verandering op het terrein van het sociaal domein. Waarbij met alle partijen is gekeken naar hoe we de sociale basis anders kunnen vormgeven, anders kunnen opbouwen om het juist beter neer te zetten voor de toekomst.

Ook zien we het versimpelteam terug wat wij bij de kadernota hebben aangedragen om iets te doen aan de communicatie en informatie richting onze inwoners. Mooi dat dit zo opgepakt en uitgewerkt is, net al eerder al het initiatiefloket.

Voorzitter, eigenlijk wil ik dan zo ook afsluiten met een ‘appreciation’. Want ondanks de tijd die achter ons ligt zagen we in het begin van de coronapandemie een saamhorigheid die ik graag wil benadrukken. Laten we niet vergeten dat die er nog steeds is, ook al voeren soms de schreeuwers en de polarisatie de boventoon. Daarom wil ik mijn dank uitspreken voor iedereen die zich inzet voor onze mienskip. Op wat voor manier dan ook; via maatschappelijke initiatieven, via het werk, het helpen van je oudere buurvrouw of die eenzame man verderop in de straat. Of dat het nu hier in de politiek is, voorzitter, collega raadsleden, de ambtenaren in dit huis, waardering voor iedereen die zich in wil zetten voor het goede. Dankbaar dat er altijd weer mensen zijn die nastreven om het goede te willen doen, om récht te doen. Zo mogen we met dankbaarheid terugkijken, ons in blijven zetten voor het goede en vanuit de hoop voor de toekomst blijven bouwen in en aan onze gemeente.

Douwe Hooijenga 

Van het bestuur

De voorbereidingen, voor de verkiezingen van een nieuwe gemeente raad die in maart 2022 zullen plaatsvinden, zijn gestart. Er is een selectie commissie samengesteld en die bestaat uit Ype van Kammen, Lutske v.d. Wal en Hans Beens.De eerste gesprekken met leden die in aanmerking willen komen voor een plaats op de kieslijst hebben al plaats gevonden.

Daarnaast is er ook een programma commissie samengesteld en die bestaat uit Douwe Hooijenga, Theo Hartman en Jaap Zijlstra. Deze commissie is al een paar keer bij elkaar geweest om het verkiezingsprogramma vorm te geven.

Op dit moment zijn er drie vacatures in het bestuur, (voorzitter, penningmeester en algemeen lid) en we zoeken mensen die het bestuur willen komen willen versterken.

Ook andere vormen van ondersteuning zijn van harte welkom. Aanmelden kan via de secretaris Aukje van Kunnen secretariaat@tytjerkstradiel.christenunie.nl een donatie voor de verkiezingscampagne op NL20 RABO 0349 8037 14 t.n.v. ChristenUnie Tytsjerksteradiel is ook van harte welkom.

Voorzitter,

Toen wij 4 jaar geleden met een groepje mensen bij elkaar zaten om ons verkiezingsprogramma “Romte en Beskerming” te schrijven, dachten we na over onze droom voor Tytsjerksteradiel. In wat voor gemeente willen wij wonen, leven, werken, recreëren, naar school gaan en onze oude dag doorbrengen?

Als christenen wordt onze droom gevoed door het Koninkrijk dat in de Bijbel wordt beschreven. Als basis voor ons verkiezingsprogramma kozen wij dan ook een tekst uit de Bijbel. In het Bijbelboek Filippenzen worden we opgeroepen om ons te richten op het goede:

 ‘Al wat wier is, al wat earber is, wat rjocht is, wat rein is, wat leaflik is, wat in goede klank hat, alles wat deugd hjit, en lof fertsjinnet, jou dêr jim omtinken oan.’

Als raadsleden stellen we kaders, controleren we het college en vertegenwoordigen we onze inwoners. Daarbij gaat het automatisch vaak over wat níét goed gaat, wat beter moet en waar zorg over is, dat lijkt bijna inherent aan onze rol. In de afgelopen raadsperiode heeft het negatieve vaak de boventoon gevoerd. Daarom wil ik vandaag, geïnspireerd door de mooie tekst uit Filippenzen, aandacht geven aan alle goede, mooie en positieve dingen die bereikt zijn en de mooie en positieve dingen die in onze gemeente gebeuren en die Tytsjerksteradiel maken tot de bijzondere gemeente die ze is.

Laten we eens beginnen, voorzitter, met de prachtige omgeving waar wij in mogen wonen. Zeventien actieve dorpen gelegen in een gevarieerd landschap, de Alde feanen bij Earnewald, het prachtige coulisselandschap rondom Eastermar, it smûk skaadzjend beamtegrien van de Trynwalden en de weidsheid van het landschap buiten Sûwald en Tytsjerk. Maar ook alles wat er in en rondom Burgum als regiodorp gebeurt. ‘Romte en Beskerming’, zo heette ons verkiezingsprogramma en dat is ook waar wij als raadsleden altijd tussen moeten schakelen. Waar wil en kun je de ruimte geven en wat wil of moet je beschermen. Een mooi en actueel thema waar dit op dit moment bij speelt is voor ons  Recreatie en Toerisme. Want die prachtige gemeente met alles wat we net genoemd hebben, daar wil je ruimte hebben voor recreatie en toerisme maar ook het unieke karakter van deze regio beschermen. Inzetten op de sterke punten en de unieke kernwaarden van ons gebied en tegelijk onze gemeente niet laten verworden tot iets wat wij niet zijn.

Tytsjerksteradiel is een gemeente bestaande uit inwoners met een grote mienskipszin, betrokken bij elkaar, die zich inzetten voor de leefbaarheid van hun omgeving. Initiatieven als het MFA en MFC in Jistrum en Tytsjerk, de vele initiatieven in een dorp als Eastermar… er gebeurd zo veel in onze gemeente. It brûst! Dit alles getuigt van de kracht en mienskipszin in onze gemeente.

 

Onze gemeente kent ook een sterk verenigingsleven dat we graag willen koesteren. Het laat zien hoe sterk dergelijke verbindingen kunnen zijn. Het resultaat van ‘Sportaccommodatie van het jaar’ voor de Nije Westermar toont aan wat er mogelijk is wanneer je als vereniging je hoofd boven het maaiveld uitsteekt. Prachtig!

In Tytsjerksteradiel zijn daarnaast talloze duurzaamheidsinitiatieven, in Garyp, Eastermar, de Trynwâlden. Voorzitter, der sit energie yn ús mienskip!

Ik wil ook het AZC noemen en de mensen die er wonen die bij onze mienskip horen, die ook deelnemen en zich inzetten bij verenigingen, bij de sport en de kerken. Deze mensen die ook een voorbeeld mogen zijn in veerkracht en geloof. Wij zijn trots op hoe Burgum en de omgeving deze mensen opgenomen heeft in de mienskip.

Voorzitter, ook in tijden van corona hebben we die krachten mogen zien, mensen die naar elkaar omkijken, boodschappen voor elkaar gingen doen, hulp aanboden op allerlei manieren. En in het bijzonder natuurlijk de mensen in de zorg en al wat daar mee samenhangt. Bijzonder hoe die zich ingezet hebben! Dat hebben we ook gezien bij onze gebiedsteams, wat die betekenen. Een mooi voorbeeld is ook het Stationnetje.

Dan hebben we nog de mooie ontwikkeling in de dorpen zoals nu de upgrade van het centrum van Burgum. Maar voorzitter er gebeurt meer!  Neem de ontwikkeling van woningen, hopelijk kunnen we hier de komende tijd met de nieuwe afspraken nog meer op inzetten en investeren. Het nieuwe grondstoffenbeleidsplan, waarbij we toch zien dat onze inwoners echt wel met verandering om kunnen gaan. Het terugbrengen van het afval is een opdracht voor ons allen en dat onze mienskip dat zo oppakt met de tot nu toe mooie resultaten met minder afval, voorzitter, ook dat toont de kracht van onze mienskip. Maar we zien die inzet ook bij bedrijven. Kijk alleen maar naar de samenwerking van de bedrijven op Skûlenboarch in het kader van biodiversiteit. Want voorzitter: Tytsjerksteradiel hat alles wat Fryslân moai makket. Litte we dat net ferjitte.

Want: ‘Al wat wier is, al wat earber is, wat rjocht is, wat rein is, wat leaflik is, wat in goede klank hat, alles wat deugd hjit, en lof fertsjinnet, jou dêr jim omtinken oan.’

Deze tekst laat ons zien dat we aandacht mogen schenken aan al dat goede, aan al dat wat lof verdient. En daarom wilden wij vandaag hier ook één voorbeeld specifiek naar voren halen. Vanochtend hebben we afscheid genomen van onze dierbare medewerker op de griffie Hinke Hoogland, die zich niet alleen binnen onze gemeentehuis inzette maar ook daarbuiten betrokken is voor en in onze mienskip. En één van die initiatieven waar Hinke zich voor in heeft gezet in onze gemeente bewijst hoeveel moois er gebeurt, hoeveel kracht er in onze mienskip zit en wat we met elkaar kunnen als we ons inzetten voor onze omgeving en daarbij ook aandacht hebben voor elkaar!

Voorzitter nu wil het toeval we in ons midden vandaag de voorzitter hebben van dat prachtige initiatief: Peter, zou jij even naar voren willen komen?

Namens de ChristenUnie willen wij via jou de Burgummobyl en al haar vrijwilligers even in het zonnetje zetten en bedanken voor het goede werk dat jullie doen. Gefeliciteerd met jullie vijfjarig jubileum deze week!! Een hele prestatie en nogmaals het bewijs van wat er kan gebeuren wanneer omdenken naar elkaar en inzet voor mienskip samen komen. En daarom wilden wij jullie vandaag even speciaal in de spotlights zetten. Ja voorzitter, laten we aandacht hebben voor al het goede. Want dat wat we hebben en dat wat er is wordt al snel ‘gewoon’ en nemen we voor lief. Terwijl juist die goede, mooie en positieve dingen in onze gemeente, in ús mienskip onze aandacht verdienen en dat doen we lang niet altijd genoeg.

Wat je aandacht geeft groeit zeggen ze wel eens. Laten we dan ons daar eens wat meer op richten. Ik spreek de hoop uit dat het positieve, het goede maar mag groeien, mag bloeien in onze gemeente.

Douwe Hooijenga

In Juli spraken wij over de Sagrada Familia, elke generatie bouwt verder met wat hen gegeven is. Zo zitten wij in deze raad. Wij willen verder bouwen aan onze mooie gemeente. Dat kan alleen door wat in de steigers staat niet af te breken en te blijven investeren waar dat nodig is.

Dat betekent het inzetten van reserves. De graanschuren van Jozef. Het college legt ons op langere termijn een sluitende begroting voor, gefaseerd de tekorten weg te werken en niet per direct. Dat geeft tijd om de juiste afwegingen te maken, om effecten van nieuw ingezet beleid te kunnen zien; en zo ruimte om het goede te doen.

De juiste keuzes zijn volhoudbare keuzes. De tekorten zitten in het sociaal domein. Maar daar alles weghalen is geen optie voor ons. Dan breken we onze mienskip af, juist daar waar die het kwetsbaarst is. Volhoudbare keuzes zijn helaas soms wel ook pijnlijke keuzes. De meeste ombuigingen zijn namelijk geen keuzes uit luxe, maar wel keuzes vanuit overtuiging dat dit het beste is voor nu.

Doorbouwen, inzetten van onze graanschuren en volhoudbare keuzes; dat is waar wij als ChristenUnie vandaag voor gaan.

Op 4 oktober 2017 legde een grote brand sporthal de Westermar in de as. De beelden van de vlammenzee staan velen van ons nog helder voor ogen. Al vóór de brand had een groep inwoners zich verenigd in een burgerinitiatief om samen met de gemeente plannen te maken voor de renovatie van de verouderde sporthal. Door de brand ontstond een nieuwe situatie en deed zich de kans voor om een breder plan te maken. Ten tijde van de brand waren beide voetbalclubs van Burgum al in gesprek over een mogelijke fusie. Door aan te haken bij het burgerinitiatief ontstond een win-win situatie. De beide clubs konden fuseren tot FC Burgum en samen met de gemeente hun nieuwe voorzieningen vormgeven als onderdeel van het nieuw te realiseren sportcomplex voor binnen -en buitensport.

In april 2018 werd aan de raad een integraal plan voorgelegd voor het realiseren van een sportcomplex met geïntegreerde voorzieningen voor de binnen- en buitensport; de Nije Westermar. De tijd voor het uitwerken van alle details m.b.t. de bouw en exploitatie van de voorziening was kort; om gebruik te kunnen maken van de verzekeringsgelden (€3.800.000,-) moest vóór 1 oktober 2019 de schop in de grond.

In februari 2019 gaf de raad in meerderheid groen licht voor:

Het ontwikkelen van een integraal sportcomplex met een integrale sporthal, 12 kleedruimten, een sportcafé van 300 m2 en een multifunctionele zaalruimte, een nieuw hoofdveld en een tweede kunstgrasveld, een nieuwe en veiliger ontsluiting en parkeerplaats (van 140 naar 300 plaatsen) aan de Elingsloane De investering van €9.950.000,- en een structurele verhoging van de kapitaallast van ca. €8.000,-

Het nieuwe sportcafé zou ter vervanging van de bestaande (commerciële) kantine van de Westermar én de beide (para commerciële) voetbalkantines worden gerealiseerd, over de exploitatie was de gemeente op dat moment nog in gesprek met de fusieclub. In een intentieovereenkomst met FC Burgum werd vastgelegd dat de clubs €800.000,- bijdragen aan het geheel. Daarnaast zegden de clubs jaarlijks €5000,- extra toe ter compensatie van de duurzaamheidsvoorzieningen, die energielasten voor de clubs aanzienlijk terug zullen brengen.

De ChristenUnie stemde in met de plannen, maar we dienden tijdens deze vergadering ook een motie in, waarin we het college de opdracht meegaven om vóór de opening van de Nije Westermar heldere afspraken met het sportcafé vast te leggen om oneerlijke concurrentie met de Burgumer Horeca te voorkomen en de doelen met betrekking tot een gezonde sportomgeving (zoals omschreven in het Nationaal Preventieakkoord) daarin mee te nemen.

In juli 2019 werd het contract met de aannemer getekend. Terwijl de bouw van het complex in volle gang was, werkte de gemeente samen met het burgerinitiatief en de fusieclub FC Burgum aan een ontwikkelovereenkomst. In februari 2020 was deze overeenkomst in concept klaar voor behandeling in het college en om voorgelegd te worden aan de leden van FC Burgum. COVID-19 gooide echter roet in het eten. De corona-maatregelen maakten het voor de fusieclub onmogelijk om een (grote) ledenvergadering te beleggen. De overeenkomst werd op 2 juni 2020 al wel in het college behandeld. Dit kon niet openbaar gemaakt worden tot ook de leden van de voetbalclub hun ja-woord hadden gegeven. Dat gebeurde uiteindelijk pas op 2 juli. De raad werd ondertussen op 10 juni, en dus wel degelijk vooraf, middels een memo op de hoogte gesteld van de inhoud van de overeenkomst, waarin voor de eerste keer expliciet werd benoemd dat FC Burgum eigenaar zou worden van het sportcafé. In eerdere documenten werd niet over huur óf koop gesproken, maar werd steeds het woord ‘exploitatie’ gebruikt. Voor de ChristenUnie was het, net als voor een groot deel van de raad, tot dit moment niet duidelijk dat de exploitatie geregeld zou worden middels de verkoop van het sportcafé. In de stukken uit 2019 valt terug te lezen dat er nog nadere uitwerking zal volgen. Bovendien is verkoop in eerste instantie een bevoegdheid die ligt bij het college. Daarnaast geeft het college nu in de beantwoording van vragen hierover duidelijk aan dat binnen het staande beleid van de gemeente sportkantines van buitensportverenigingen nooit door de gemeente in eigendom worden genomen. Dat is wat ons betreft een helder argument. Door de kantine aan FC Burgum te verkopen in plaats van te verhuren, voorkomt de gemeente dat de club een uitzonderingspositie krijgt. Wel hadden wij graag gezien dat dit in februari 2019 expliciet was benoemd bij de besluitvorming in de raad.

Op 22 september j.l. waren de ontwikkelovereenkomst van de velden, de koopakte en de splitsingsakte in concept klaar, de passering van de akte stond gepland voor 29 september. Op de valreep ontdekte het college bij een laatste juridische check dat, omdat er sprake is van oprichting en deelname in een VVE (Vereniging Van Eigenaren), dit feit aan de raad voorgelegd dient te worden in de vorm van een verklaring van wensen en bedenkingen. Het college heeft onmiddellijk pas op de plaats gemaakt; de akte zal pas passeren nadat de raad zich erover heeft uitgesproken.

Inmiddels wordt de laatste hand gelegd aan de Nije Westermar. Een duurzaam (bijna circulair) integraal sportcomplex voor binnen- en buitensporten voor inwoners van Burgum en naburige dorpen. Een enorm project, dat in korte tijd met inzet van inwoners, voetbalverengingen, ambtenaren en college is gerealiseerd. Het college heeft in dit proces een aantal fouten gemaakt, met name in de communicatie met de raad. Dat pas in een laat stadium expliciet werd benoemd dat het sportcafé verkocht zou worden aan FC Burgum was reden voor VVD en GrienLinks om veel vragen te stellen, en daarmee aanleiding tot veel onrust. Ook het feit dat pas bij de laatste juridische check duidelijk werd dat voor een VVE eerst een verklaring van wensen en bedenkingen aan de raad voorgelegd moet worden, verdient wat ons betreft absoluut geen schoonheidsprijs. Onze fractie heeft wethouder Hoekstra op beide aspecten aangesproken, en zij heeft bekend dat dit anders had gemoeten en hier haar excuses ook voor aangeboden. Desondanks is het college in de uitvoering en de financiering van dit grote project op alle aspecten binnen de door de raad gestelde kaders gebleven, ook financieel. Dat verdient bij zo’n project een compliment!

In de afgelopen periode zijn er door een aantal oppositiepartijen bijna 100 (schriftelijke) vragen gesteld en (soms tientallen jaren oude) documenten opgevraagd m.b.t. het proces rond de Nije Westermar. Hierbij zijn in de media en in de raadszaal insinuaties gedaan en onwaarheden verteld die de wethouder hebben geschaad. In de beantwoording van de vragen zijn veel van deze onwaarheden met feitelijke informatie tegengesproken en insinuaties ontkracht. Hetzelfde geldt voor de aankoop van de oude kantine van VV Bergum voor de realisatie van een nieuwe AZC-school.

Dat sport-wethouder Gelbrig Hoekstra voorheen met haar bedrijf hoofdsponsor was van één van de Burgumer voetbalclubs heeft ons inziens op geen enkele wijze geleid tot bevoordeling van de clubs. Ondanks de ‘schijn van belangenverstrengeling’ waar een aantal oppositiepartijen over rept, hebben wij daarvoor geen enkel concreet bewijs kunnen vinden. Zulke harde beschuldigingen, waar geen feitelijke basis voor blijkt te zijn, werpen wij als fractie ver van ons. Geuit buiten de politieke kring zou men spreken van smaad en laster! De motie van wantrouwen die op 8 oktober tijdens het spoeddebat werd ingediend door VVD, GroenLinks, Partij van de Boeren en PvdA hebben wij niet gesteund. In plaats daarvan hebben wij publiekelijk ons vertrouwen in de integriteit van het college uitgesproken en de wethouder gecomplimenteerd met het realiseren van dit enorme project, binnen de door de raad gestelde kaders.

Voorzitter, inwoners van onze mooie gemeente, collega raadsleden, college,

U vraagt zich misschien af: waar zit de fractie van de ChristenUnie? Deze kerk staat toch niet in onze gemeente? Nee, voorzitter, dat klopt. Achter mij ziet u de Sagrada Familia, een geweldige kerk in aanbouw in Barcelona, Spanje. Antoni Gaudí maakte het ontwerp voor deze kerk en begon in 1882 met het bouwen ervan. Sinds die tijd wordt er bijna voortdurend aan de kerk gebouwd. Alles wordt betaald met giften, men moet het doen met wat men toegeschoven krijgt. Soms ligt het werk een poosje stil door oorlog of geldgebrek. Maar steeds weer staat er een nieuwe generatie bouwers op om het werk weer op te pakken. De kerk staat al 138 jaar in de steigers, en terwijl de bouw vordert zijn sommige oudere delen al weer toe aan renovatie. Zelfs zonder dat de kerk afgebouwd is, heeft het bijzondere gebouw  al een plaats gekregen op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Het is geen toeval dat ik vandaag voor deze achtergrond heb gekozen. Voor de fractie van de ChristenUnie staat dit gebouw symbool voor onze mooie gemeente. Samenleving, ondernemers en gemeentebestuur werken generatie na generatie aan het bouwen van een mooie gemeente. Dat werk is nooit klaar, er staat altijd wel iets in de steigers en oud beleid moet voortdurend gerenoveerd en aangepast worden. En dat is goed! We moeten blijven ontwikkelen! En ook in zware tijden moeten we de droom voor ogen houden van een gemeente waarin het mooi wonen, werken en leven is.

Want zware tijden zijn het! Inwoners en ondernemers voelen de gevolgen van de wereldwijde Corona-crisis, en wij als gemeentebestuur zitten in een zware financiële positie door de tekorten die veroorzaakt worden door het Rijk. Het is in deze omstandigheden dat het college ons de vraag voorlegt: wat voor gemeente willen we zijn? Welke keuzes moeten we maken om het evenwicht te bewaren tussen een gezonde financiële positie en een leefbare, mooie gemeente waar het goed wonen, werken en leven is? Wij willen daarbij niet achterom kijken naar de generaties voor ons, of bang zijn voor wat we doorschuiven naar de generatie na ons. Vandaag is het onze tijd om verantwoordelijkheid te nemen en weloverwogen keuzes te maken binnen de grenzen van goed bestuur.

Vandaag heeft zowel het college als de voltallige raad, in samenwerking met ongeveer 275 andere gemeenten, een noodkreet richting Den Haag gestuurd. Zaken als het abonnementstarief zorgen voor een veel te grote belasting van onze gemeentelijke financiën en het geld dat we krijgen voor jeugdzorg is niet toereikend. We spreken de hoop uit dat de acties van vandaag iets in beweging zetten in Den Haag, maar de uitkomst is nog erg onzeker. Toch zullen we vandaag samen moeten nadenken over het oplossen van de groeiende tekorten.

Wij mogen het fundament van onze gemeente niet weg bezuinigen, en maar net als de bouwers van de Sagrada Familia doorbouwen aan de goede dingen die in de steigers zijn gezet. Zo hebben we vorig jaar het beleidskader Sociaal Domein vastgesteld, waarin we een zorgvuldige afweging hebben gemaakt waar op bezuinigd zou kunnen worden, zonder de rekening bij de meest kwetsbare inwoners neer te leggen. Dit soort stevige fundamenten moet je niet afbreken, omdat we in een financieel zware tijd leven. Het is juist de inzet op preventie, het voorliggend veld, waar we op termijn winst op kunnen behalen!

Tegelijk: niet alles kan, zolang er geen extra geld uit Den Haag komt. Voor de ChristenUnie zijn leefbaarheid en het Sociaal Domein thema’s waar de focus op moet liggen in de komende periode.

Het college heeft ons 5 ombuigingslijnen voorgelegd waar in theorie bezuinigingen mogelijk zijn. Ik wil graag namens de fractie van de ChristenUnie aangeven waar wij wel en geen mogelijkheden zien en voor welk bedrag het college wat ons betreft bezuinigingen mag zoeken. Pas als duidelijk is wat de mogelijkheden per ombuigingslijn zijn, zullen we concrete keuzes maken!

Voor het komende jaar en ook voor 2022 willen wij het college oproepen om verstandig te zijn door te temporiseren. Maak op een heldere manier inzichtelijk wat de verschillende bezuinigingen betekenen voor onze inwoners en geef de raad de ruimte om een goede afweging te maken. Neem daarin ook mee wat de eerdere bezuinigingen op het Sociaal Domein ons nog opleveren! Boek nog geen al te grote bedragen in qua taakstelling, maar neem de tijd om met een goed en realistisch plan te komen. We hebben de oproep in Den Haag gedaan om over de brug te komen. Aan het einde van het jaar verwachten we de uitkomsten van de onderzoeken naar het abonnementstarief en de jeugdzorg. Daarnaast is er nog de onzekerheid van het gemeentefonds en de compensatie met het oog op de Corona-crisis.

Dus college; schets ons de mogelijkheden qua bezuinigingen maar strijk die wel gefaseerd uit over de komende jaren. We zien dat het college van onze buurgemeente Achtkarspelen dat als één van voorstellen richting de raad in die gemeente doet. Dat staat ons wel aan. Aansluiting zoeken bij onze buren lijkt ons sowieso een goede zaak. Hoe dichter onze bezuinigingslijnen bij elkaar liggen, hoe efficiënter ons gezamenlijke ambtenarenapparaat ze ook kunnen uitvoeren.

Voorzitter, dan wil ik nu graag ingaan op de verschillende ombuigingslijnen. Laten we beginnen bij lijn 5.

Ombuigingslijn 5, Samenwerking met Achtkarspelen Zoek hier het maximale. Leg ons maar voor wat hier te besparen is. Wij zien met alles wat er op ons afkomt aan taken, dat er voordeel te behalen is als je als organisatie meer ‘body’ hebt. Het geloof in altijd maar meer en altijd maar groter, daar zult u ons niet over horen. Maar we willen onze ogen ook niet sluiten voor waar we nu voor staan. We zien dat de werkmaatschappij steeds optimaler functioneert, maar tegelijk moeten we ook concluderen dat het niet optimaal is.Als we de vergelijking met een huishouding maken: op het moment dat de financiën niet langer toereikend zijn ruilen wij liever onze royale vrijstaande woning in voor een twee-onder-één-kap, dan dat we alle meubels op Marktplaats moeten zetten, de abonnementen van de kinderen moeten opzeggen en droog brood moeten eten om koste wat kost ons mooie huis te behouden.

Ombuigingslijn 4, Vergroten van inkomstenAls we spreken over ‘geen taboes’, betekent dat voor ons ook; kijken naar inkomsten. Het (tijdelijk) verhogen van de OZB, kostendekkende tarieven, leges, etc. Leg ons maar een pakket voor van €750.000,-, waar we dan in het najaar opnieuw naar kunnen kijken.

Ombuigingslijn 3, BeheerKijk ook hier naar bijvoorbeeld het samenvoegen van beheer met Achtkarspelen. Wat zou dat nog op kunnen leveren? Wat ons betreft wordt op deze lijn gezocht naar een half miljoen euro.

Ombuigingslijn 2, RuimteLos van structureel geld, zouden wij graag ons maatschappelijk vastgoed inzichtelijk krijgen. Wat zijn onze mogelijkheden om daar een deel van af te stoten? We realiseren ons dat die opbrengsten voornamelijk incidenteel zijn, maar het zou mogelijk ook structureel wat kunnen opleveren m.b.t. beheer en onderhoud. Daar kunnen overigens ook weer huurkosten tegenover staan. We krijgen daar graag inzicht in. Laat ons verder op deze lijn opties zien van €500.000,- structureel.

Ombuigingslijn 1, Sociaal DomeinAls laatste het Sociaal Domein. Wij vliegen de ombuigingslijnen niet voor niets in deze volgorde aan. Wat de ChristenUnie betreft kijken we eerst naar wat we redelijkerwijs op de andere lijnen kunnen halen. Wat overblijft, ongeveer 1 miljoen, zal op het Sociaal Domein gevonden moeten worden.Wij zien er weinig heil in om gelijk vanaf komend jaar een grote taakstelling op het Sociaal Domein te leggen. Wat ons betreft zouden we het Sociaal Domein in 2021 nog moeten ontzien, om dan vanaf 2022 gefaseerd te kijken welke bezuiniging noodzakelijk is en hoe die behaald kan worden. Achterliggende reden is het beleidskader dat in 2019 is vastgesteld, inclusief de maatregelen en bezuinigingen die van daaruit zijn ingezet. Laat dat eerst eens zijn uitwerking krijgen, zodat we een goed beeld hebben van wat daar bovenop nog nodig is. Nu niet afbreken wat in 2019 in de steigers is gezet! Een tweede argument voor het doorschuiven van de bezuiniging naar 2022 is het lopende onderzoek naar het abonnementstarief, dat mogelijk gevolgen heeft voor de uitgaven binnen het Sociaal Domein. Ten slotte wil ik benadrukken dat wij van mening zijn dat een mogelijke compensatie vanuit het Rijk direct in mindering moet worden gebracht op de taakstelling die we afspreken op het Sociaal Domein.Voor de ChristenUnie is 1 miljoen bezuinigen op het Sociaal Domein een enorme opgave, zeker als daarbij nog niet helder is waar die bezuiniging gevonden kan worden. Daarom onze oproep aan het college om met concrete opties te komen voor dat bedrag, met een ruime marge, zodat we keuzes kunnen maken.

Alles bij elkaar opgeteld komen we op een zoekopdracht van ruim 3 miljoen euro, maar zoals reeds aangegeven vinden wij het van groot belang dat we op alle ombuigingslijnen opties krijgen voorgelegd, waarin we kunnen strepen. Want lang niet alle bezuinigingsopties zijn immers wenselijk! Een voorbeeld daarvan is voor ons het armoedebeleid. Daarop bezuinigen is voor de ChristenUnie absoluut een No-Go! En dat geldt voor meer zaken die onderdeel zijn van het beleidskader Sociaal Domein. Wat zorgvuldig in de steigers is gezet, breken we niet zomaar af!

Afsluitend nog even terug naar die mooie kerk in Barcelona, de Sagrada Familia. Het creëren van iets moois vergt tijd. Stelt u zich eens voor wat er gebeurd zou zijn als Gaudí de ambitie had gehad om de kerk in zijn eigen leven af te bouwen. Zou het dan ook een gebouw zijn geworden met een plaats op de UNESCO werelderfgoedlijst? De architect heeft ervoor gekozen dat elke nieuwe generatie zou doen wat in haar vermogen lag om bij te dragen aan de bouw. Alleen zó zou het het gebouw worden waar Gaudí van droomde. Dat vergde vertrouwen in komende generaties.Laten wij ook zo te werk gaan. Wij willen nú, in onze generatie, met de middelen en mogelijkheden die ons nú gegeven zijn, onze verantwoordelijkheid nemen. Zonder af te breken wat generaties voor ons hebben ongebouwd en in het vertrouwen dat in 2022 een nieuwe raad het stokje van ons overneemt en dán doet wat dán nodig is. Voor een gemeente waar het goed wonen, werken en leven is!

Er wordt door de rijksoverheid momenteel onderzoek gedaan naar een tracé, waarbij op zee opgewekte elektriciteit aan land komt en wordt omgezet in een transformatorstation. Voor de locatie van het transformatorstation zijn drie zoekgebieden, waaruit de Minister van Economische Zaken een keuze maakt. Een van de zoekgebieden is rondom Burgum. De PvdA is tegen de komst van een transformatorstation in de nabijheid van Burgum. Er is veel onbekendheid over laagfrequent geluid en de hinder, die dit veroorzaakt in de wijde omgeving.

Naast Burgum zijn er nog twee zoekgebieden rondom Vierverlaten en Eemshaven, waar wordt gezocht naar een locatie voor het transformatorstation. Het College B&W van Tytsjerksteradiel gaat samen met acht andere gemeenten, twee waterschappen, Provincie Fryslân en Provincie Groningen een concept-regioadvies formulieren. Dit advies wordt mede opgesteld op basis van onderliggende stukken (concept Integrale Effecten Analyse), zoals deze is opgesteld door het Ministerie van Economische Zaken en TenneT. In dit stuk wordt geen aandacht besteed aan laagfrequent geluid, zoals dat wordt geproduceerd door een dergelijk transformatorstation. De PvdA vindt dit totaal onverantwoord richting de inwoners van de omliggende dorpen en recreatiecentra.

De PvdA-fractie heeft tijdens de raadsvergadering van 19 mei 2020, mede namens de VVD, GroenLinks, ChristenUnie en het CDA  een motie ingediend met het doel om het onderwerp ‘laagfrequent geluid” in te brengen als onderdeel van het concept regioadvies. De motie is met 22-0 aangenomen. Het College weet nu hoe de raad er over denkt als ze op 26 mei aan tafel zit om het concept regio advies vast te stellen.

 

 

Het bericht PvdA tegen transformatorstation bij (Noard)Burgum verscheen eerst op PvdA Tytsjerksteradiel.

“Hoe zit dat nou met die Blauwe Hond, dat is toch een verlate 1 april grap?”, dat heb ik veel gehoord en het was ook mijn eerste gedachte toen ik het bericht op Kanaal 30 las over de aankondiging van de aankoop van dit kunstwerk.Iets meer achtergrond hierbij is wel nodig. In het omvangrijke project Kansen in Kernen (onderdeel van het project Centrale As) is destijds ruimte en geld vrijgemaakt voor kunst. In 2018 is een kunstcommissie samen met Dorpsbelangen Burgum aan de slag gegaan met dit verhaal. Aan dit proces zijn verder geen kaders meegegeven door ons al raad. Er zijn door genoemde partijen meerdere kunstenaars beoordeeld, zeker ook uit onze regio. Na een soort trechterproces waarbij er steeds een aantal kunstenaars afvielen zijn uiteindelijk 3 kunstenaars gevraagd om met een ontwerp voor de locatie te komen. Juist om inwoners in de besluitvorming een keuze te bieden is er op 17 september 2019 een avond in de Pleats georganiseerd. Hier waren niet veel mensen aanwezig. De kunstcommissie, dorpsbelangen Burgum, en de aanwezigen hebben samen voor het ontwerp van de Blauwe Hûn gekozen. Het gekozen ontwerp is daarna op 18 september 2019 ook naar buiten gebracht door Dorpsbelangen Burgum.

Dat deze aankoop nu in deze tijd van crisis naar buiten komt is natuurlijk erg dubbel. Maar het ligt dus wat genuanceerder. Dit is niet nu bedacht, hier is een lang proces aan voorafgegaan. Er is nu alleen formeel besloten tot de aanschaf van het kunstwerk. Door werkzaamheden aan het plein voor verdere ontwikkeling zal het beeld er uiteindelijk pas in 2022 staan.

Kunstcommissie en Dorpsbelangen hebben de mienskip zo goed mogelijk willen betrekken bij dit onderwerp door een avond te organiseren en het gekozen ontwerp te delen via social media.Voor mij als raadslid zijn er uit dit hele proces wel enkele lessen te trekken. Zeker ook met betrekking tot de omgevingswet die op ons af komt, waarbij ook een grote rol voor participatie is bedacht. Wat kunnen wij hier nu van leren?Vooraf kaders meegeven! Stel eisen, bijvoorbeeld voorkeur voor ondernemers uit de regio maar ook aan participatie. Te denken valt aan aantal mensen dat minimaal benaderd moet zijn, meerdere bijeenkomsten. Je kunt hier vanalles voor bedenken. Dit is vooraf niet gedaan. Nu achteraf daarop terugkomen omdat een beeld niet mooi zou zijn of omdat het moment niet goed is doet geen recht aan een proces van 2 jaar en de betrokken mensen die hun best gedaan hebben.Annuleren levert niets op, los van of dit rechtvaardig is tegenover het initiatief of dat dit past bij een betrouwbare overheid. Er is immers al een opdracht verleend aan de kunstenaars! Het geld dat binnen Kansen in Kernen voor een kunstwerk is gereserveerd kan niet meer anders bestemd worden. Als we het kunstwerk annuleren vloeit het geld simpelweg terug naar het project.Bovendien kunnen we het kunstwerk niet los zien van de rest, er zijn andere ontwikkelingen op het plein die ermee in samenhang staan. ‘Wurk mei wurk’,  zei de wethouder hierover op Kanaal 30.Toch snappen we het gevoel uit de vele mails die wij ontvangen hebben. Maar een andere optie konden wij niet vinden dan in te stemmen met dit voorstel. De kunstcommissie en Dorpsbelangen Burgum hebben de opdracht die zij gekregen hebben zorgvuldig en binnen de gestelde kaders uitgevoerd. Kaders geef je als raad vooraf mee en achteraf controleer je of er goed gehandeld is. Dat is bij dit proces gedaan.

In de raadsvergadering van januari heeft de raad een motie aangenomen om het gebruik van SBR rubbergranulaat uit te faseren en niet meer te gebruiken als infill voor nieuwe kunstgrasvelden. Als ChristenUnie willen wij van het SBR rubber af vanwege de negatieve milieueffecten, het voldoet niet aan het bouwbesluit en is daarmee wat ons betreft niet meer te verantwoorden. Bij het aannemen van de motie heeft de wethouder aangegeven dat dit hoogstwaarschijnlijk forse meerkosten op zou leveren voor het veld dat bij de Nije Westermar geplaatst zal worden.Bij het eerder genomen besluit voor de Nije Westermar was opgenomen dat de voetbalclubs het extra kunstgrasveld zelf zouden financieren. Met die voorwaarde hebben wij ingestemd omdat wij in beginsel liever écht gras zien. Toen de raad met de motie van januari de spelregels veranderde was voor ons duidelijk dat de meerkosten die hierdoor ontstaan bij dit kunstgrasveld voor de gemeente moeten zijn. Geen misverstand wat dat betreft.Het college ging met de motie aan de slag en kwam met het voorstel om EPDM infill te gebruiken voor dit kunstgrasveld. Wij zijn diep in deze materie gedoken en hebben verschillende onderzoeken en rapporten gelezen. Deze hebben wij daarna weer gecheckt met de bevindingen van de gemeente. Op basis hiervan kunnen wij achter de keuze voor EPDM staan.Waarom? Laten we vooropstellen dat geen enkele infill 100% duurzaam is en alle soorten van infill eigen voor -en nadelen hebben. Non-infill velden zijn voor dit moment nog geen optie, de KNVB stelt met name dat hier nog meer ervaring mee opgedaan dient te worden. Als we dan gaan kijken naar de diverse opties infill, zullen velen als eerste alternatief denken aan kurk want dat is een natuurlijk product. Helaas blijkt dat in de realiteit een lastige. De afkomst van kurk is lastig te controleren dus is het niet bekend of het kurk dat je gebruikt een chemische behandeling heeft gehad. Daarnaast bevat kurk PAKS en heeft het last van schimmel- en bacterievorming. Ook het slijten van dit type infill is een nadeel. Doordat het veel slijt zal er vaak nieuwe infill toegevoegd moeten worden. Tevens verspreidt kurk zich meer dan de andere opties naar de omgeving, wat we zo veel mogelijk willen voorkomen. Belangrijk voor ons is ook dat kurk daarnaast niet aan de Europese REACH norm voor gezondheid voldoet.Voor TPE en EPDM geldt dat er veel infill nodig is, waarbij EPDM minder verspreidt naar de omgeving en geen PAKS bevat. Dit laatste geldt wel voor TPE. Beide types zijn duurzaam als het gaat om slijtage en kunnen lang mee. TPE heeft als voordeel dat het voldoet aan het cradle-to-cradle principe (herbruikbaar als grondstof zonder verlies van waarde) en EPDM niet. Wel kan EPDM prima gerecycled en hergebruikt worden als infill. TPE en EPDM hebben ook als voordeel dat de herkomst bekend is. Nadeel; het zijn vrij prijzige opties ten opzichte van SBR. Beide gaan lang mee maar kunnen gaan samenklonteren.Alles afwegende hebben wij daarom ingestemd met het gebruik van EPDM als infillmateriaal voor een al toegezegd kunstgrasveld. Als gemeente staan wij voor de meerkosten omdat wij halverwege een proces nieuwe eisen hebben gesteld. Wie A zegt moet in deze ook B zeggen en daar staan wij voor!