Poliflw

Onderstaand onze inbreng in de oordeelsvorming t.a.v. het voorstel recreatieterreinen.

Voor ons ligt een beleidsnota, een uitvoeringsnota en veel tekst over een bestemmingsplan recreatieterreinen. Daar vind ik wel wat van maar dat ligt nu niet voor ter besluit, enkel ter informatie. Alleen het besluit om 7 terreinen uit het bestemmingsplan recreatieterreinen te halen ligt nu voor. We beslissen dus nog helemaal niks over bestemmingsplan (BP) recreatieterreinen. De beleidsnota’s komen ter inzage daar mag iedere belanghebbenden dus nog op reageren d.m.v. zienswijzen.

Het is echter lastig om een besluit te nemen over de 7 terreinen die niet in het BP recreatieterreinen. Want wat beslissen we dan? Dat de nota niet recreatief gebruik wordt opgesteld en dat het BP-recreatieterreinen verder gaat en dat daar handhaving voor nodig is begrijpen we. Dat lijkt ons ook goed want er is al veel langer duidelijkheid gewenst over de illegale bewoning op recreatieterreinen en een nieuw BP is daar voorwaarde voor. Vaart maken is dus nodig. De terreinen waar men veel last ervaren kunnen dan tenminste aangepakt worden.

Maar dan het vervolgonderzoek van de 7 terreinen. Kanttekening 4 wijst op de niet beschikbare middelen en de beperkte capaciteit. Zonder plan voor wat er met deze 7 terreinen gaat gebeuren gedogen we feitelijk een illegale situatie en verzuimen we onze wettelijke taken in het kader van de ruimtelijke ordening. Dat moet een gemeente niet willen. Deze 7 er uit halen is prima, maar we zien dan wel graag dat als we dit raadsvoorstel vaststellen dat het college ons informeert over wat er met de 7 afzonderlijke terreinen gaat gebeuren. We steunen dus dit voorstel en vragen het college ons goed te informeren over de voortgang.



 

Een speerpunt in ons verkiezingsprogramma en het raadsbreed programma is gezonde financiën. Toch moet de gemeente Utrechtse Heuvelrug alweer bezuinigen en gaat de OZB fors omhoog. Dat zagen we in 2012 en 2015 ook. Is er dan niets veranderd? In een vierluik over financiën op orde gaan we daarop in.

Waar staan we nu en waar komen we vandaan. Wat deden we er aan en wat gaan we er aan doen. Het verhaal achter de cijfers. Schuld en investeren: wat is wijsheid.

 

Maart 2018 - Verkiezingen en raadsbreedprogramma

Na de verkiezingen van maart 2018 is er een raadsbreedprogramma opgesteld. Met forse ambities voor duurzaamheid, zorg en voorzieningen. Deze ambities kosten veel geld, maar er was nog geen dekking voorzien.

Begroting 2019

De begroting 2019 laat met name door grote tekorten in de jeugdzorg, maar ook door de stijging van andere kosten een fors tekort zien. Een eerste stap is dat het raadsbrede programma 'On hold" wordt gezet. Was de raad te ambitieus? Achteraf zegen we dat het beter was geweest beter na te denken over de ambities én de financiële dekking. Hier hebben we ook wel voor gewaarschuwd toenertijd maar het streven naar consent won het van het realisme.

Daarnaast wordt tot forse bezuinigingen besloten. Ook wordt voorgesteld om een inwonersconsulatie (raadpleging) te starten om in 2020 tot een sluitende begroting te komen.  Deze vond ook plaats. Hieruit komt niet geheel verrassend naar voren dat inwoners graag zien dat voorzieningen op peil blijven en de belastingen niet verhoogd worden. De gemeente moet zelf vooral sober zijn.

Kadernota 2020

Bij de kadernota (uitgangspunten begroting) worden de resultaten van de consultatie besproken. Besloten wordt alle ombuigingen over te nemen. De OZB wordt begroot op 14,5% verhogen.

Een aantal fracties (VVD, Open en BVH) vinden dit niet genoeg en stellen nog extra kaders voor met onder andere een overschot van €500.000. Hier noemt men geen dekking bij. Het lijkt ons helder dat dit dus door middel van de OZB verhogen opgebracht zal moeten worden.

Daarnaast willen VVD, Open, CDA en BVH geen ombuigingsreserve. De ombuigingsreserve is nodig omdat de provincie de gemeente controleert op een sluitende begroting. Nu zijn er een aantal bezuinigingen niet hard genoeg te maken bij de provincie, te weten €275.000. Deze ombuigingsreserve is nodig om in geval de bezuiniging niet gehaald te worden deze reserve in te zetten. De ombuigingsreserve wordt uit de algemene reserve (buffer voor tegenvallers) gehaald. Wanneer er geen sluitende begroting is zal de provincie de gemeente zeer waarschijnlijk onder preventief toezicht stellen. Dat is niets minder dan een rode kaart. 

De extra kaders steunt de SGP niet en daarom hebben we na aanenemen van het amendement met extra kaders ook tegen de kadernota gestemd.

Begroting 2020

De begroting 2020 voldoet aan de kadernota. Deze bevat een aantal extra bezuinigingen (972.000 in 2020 oplopend tot 1.037.000 in 2023). Daarin zijn ook alle bezuinigingen opgenomen van spoor I, II en III. De voorgestelde OZB verhoging is 17,5%. In totaal is het tekort voor 2/3 gedekt door bezuinigingen en voor 1/3 door lastenverhoging. Gezien de context met grote tekorten in jeugdzorg en WMO, de onzekere bijdragen uit Den Haag en de bezuinigingen die we in het verleden al hebben gerealiseerd geen geringe prestatie.

Echter wat gebeurt er? VVD en BVH, die bij de kadernota nog een overschot wilde, willen van het overschot af nu ze inzien dat daarvoor een OZB  verhoging nodig is. Daar werd al bij de kadernota bij monde van bijv. dhr. Kranenburg (CDA) voor gewaarschuwd. VVD wil nu ook een aantal extra ombuigingen op inkoop, sport en subsidies. CDA wil van het overschot af zoals ze bij de kadernota ook aangaf. 

Als SGP hebben we in eerste instantie met Open een amendement in elkaar gezet om tot een comrpomis te komen. Dit kon echter niet op een meerderheid rekenen. Daarom is na lang beraad tijdens de raadsvergadering een amendement tot stand gekomen met VVD, BVH, CDA en SGP om een ton te besparen op inkoop (taakstellend bezuinigen) en de OZB verhoging te beperken tot 12% door het begrotingsoverschot te verlagen. Omdat sommige bezuinigingen onzeker zijn of ze volledig gehaald worden, wordt een reserve ingesteld van €275.000 om dit risico tegen te gaan. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de wens van de provincie. Zo'n reserve dus zoals die bij de oorspronkelijke kadernota ook in de plannen zat, maar die werd er toen nog uitgesloopt door VVD, Open, CDA en BVH. 

Hoewel D66 en CU nog tegen de kadernota stemde, stemde ze wel (deels) voor deze begroting. Opmerkelijk, omdat de kadernota zonder het aagenomen amendement wel hun steun kreeg en de voorgestelde begroting feitelijk de kadernota is van voor dat amendement. De fractie van Open stemde tegen de begroting omdat ze de OZB verhoging niet wilde beperken en is in die zin consequent in haar pleidooi voor meer OZB verhoging.

Overigens geeft de septembercirculaire (tussentijdse update van de bijdrage uit gemeentefonds) een structureel voordeel aan. Dat is in zekere zin ook een buffer die we niet in de begroting hebben meegenomen. Gezien het feit dat de overheid voortdurend de bedragen (negatief) bijstelt is voorzichtigheidshalve geen rekening met deze meevaller gehouden.

Vervolg

Het gedoe bij kadernota versus begroting laat zien dat de raad moeite heeft met kaders stellen. Kaders stellen is een van haar kerntaken (naast voksvertegenwoordigend en controlerend) maar zodra de consequenties duidelijk worden komen er vaak terugtrekkende bewegingen. Daarom moetenwe de komende tijd voet bij stuk moeten houden en geen buitensporige uitgaven autoriseren als raad.  Dat kunnen we niet alleen en moeten we samen doen. Laten we elkaar daar ook op aanspreken en scherp houden. Alleen dan kunnen we geloofwaardig politiek bedrijven.

 

Speerpunt in ons verkiezingsprogramma en het raadsbreed programma is gezonde financiën. Toch moet de gemeente Utrechtse Heuvelrug alweer bezuinigen en gaat de OZB fors omhoog. Dat zagen we in 2012 en 2015 ook. Is er dan niets veranderd? In een vierluik over financiën op orde gaan we daarop in.

Waar staan we nu en waar komen we vandaan. Wat deden we er aan en wat gaan we er aan doen. Het verhaal achter de cijfers. Schuld en investeren: wat is wijsheid. 

Sluitende begroting

Een sluitende begroting is een eerste indicatie voor financiën op orde: de gemeentelijke lasten in een jaar moetniet hoger zijn dan de gemeentelijke baten. Daarnaast moet de begroting structureel op orde zijn. Want als je een tekort één jaar oplost met eenmalige baten, dan komt het tekort het jaar erop net zo hard weer terug. Onderstaande grafiek toont het resultaat over de jaren 2013-2019.*

Na tekorten over 2013 en 2014 is er in 2015 en 2016 een positief resultaat. De begroting én de jaarrekening (werkelijkheid) is in die jaren netjes op orde. Vanaf 2017 is de jaarrekening echter weer negatief. Wat is de oorzaak hiervan? 

Jaarrekening 2017

In 2017 was het resultaat €4.189.000 negatief. Het tekort op het sociaal domein was €4.454.000. De overige taken in de begroting zijn 265.000 voordelig.

Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Ook wel decentralisatie of transitie genoemd. Deze taken samen noemen we het sociaal domein. De vergoeding die de gemeenten uit Den Haag krijgt om deze taken over te nemen wordt ieder jaar minder. 

Jaarrekening 2018

In 2018 is het negatieve resultaat € 5.316.000. Dit negatieve resultaat wordt allereerst veroorzaakt door (afgerond) € 1,5 mln. voor de grondaankoop van het golfterrein (voortkomend uit de opheffing van stichting Zwem- en sportaccommodaties Doorn). Dit is een eenmalige last. Daarnaast miljoenenoverschrijding op het programma 5 (sociaal domein incl. nieuwe taken). Dit zijn zowel de bestaande als de nieuwe zorgtaken. Het is dus niet exact te zeggen welk deel van het tekort nu het gevolg van nieuwe taken zijn. Tussentijdse bestuursrapportage 2018 en jaarrekening 2018 noemt dit echt wel als de grootste verklaring van het tekort.

Tussentijdse rapportage 2019

In de eerste tussentijdse rapportage ging men uit van een tekort van €2.400.000. Maar gedurende het jaar is een kentering zichtbaar en is voor 2019 het verwachtte tekort €1.432.000. Als oorzaak wordt genoemd, we citeren de 2e bestuursrapportage: "Het afgelopen jaar heeft, onder andere vanwege de oplopende tekorten in het sociaal domein, en nieuwe taken in het kader van het Inter Bestuurlijk Programma (=IBP) vooral in het teken gestaan van het realiseren van een nieuw meerjarig financieel evenwicht. Dit was nodig omdat het Rijk de gemeente onvoldoende compenseert voor de uitvoering van bovengenoemde taken." Deze 2e rapportage is nog ter bespreking in de raad vandaar dat we nog geen oordeel geven en we alleen citeren wat het college meldt.

Vooruitzichten 2020-2023

Op basis van de oorspronkelijke raming (bij kadernota 2019) is er een tekort in 2020 van 6,6 miljoen. Dit komt voornamelijk door:

tekorten sociaal domein: 3 miljoen extra uitgaven gedurende het jaar als gevolg van raadsbesluiten: 500.000 loon- en prijseffecten (o.a. nieuwe CAO ambtenaren): 2 miljoen Invoering omgevingswet: 800.000 Energie en klimaatbeleid: 400.000 Overige nieuwe ontwikkelingen zijn per saldo 0 (zowel extra uitgaven 600.000 maar ook besparingen eerdere begrotingsmomenten afgelopen jaar) Extra kosten Basisregistratie Adressen en Gebouwen 70.000

Ontwikkeling reserves

Een andere indicatie voor financiën op orde is de stand van de reserves. De reserves zijn de buffer om tekorten op te vangen. Door lasten te betalen vanuit een reserve kun je een begroting sluitend krijgen maar wordt wel je buffer kleiner en dat geeft op langere termijn problemen. 

Reserves bestaan uit bestemmingsreserve (raad heeft al uitgave ervoor bedacht) en algemene reserve (buffer). Onderstaande grafiek toont het verloop van de reserves. 

In 2015 en 2016 was er een overschot. Dat verklaard grotendeels de stijging van de reserve in 2016 en 2017. We zien ook dat in 2013-2016 de bestemmingsreserves afgenomen zijn en de algemene reserve in 2013-2017 is toegenomen. Dat is een goed teken omdat voor de algemene reserve geen besteding voorzien is en voor de bestemmingsreserve wel. De buffer om tekorten op te vangen is dus groter. Maar we zien ook dat een tekort in 2017 direct tot een daling van de reserves in 2018 leidt. Drie keer een tekort zoals in 2017 en de reserve is op. Dat kunnen we ons dus niet veroorloven en een sluitende begroting is dus een must om de reserves op peil te houden.

Schulden

Een ander speerpunt binnen financiën op orde is het schuldniveau van de gemeente. Onderstaande grafiek toont de netto schuldquote georrigeerd voor verstrekte leningen.

De schuld blijft de komende jaren dus onder de VNG-norm. In deel 4 gaan we nader in op de schulden en hoe we deze moeten duiden, ook in relatie tot onze investeringen. 

Conclusie

We kunnen concluderen dat het gemeentelijk huishoudboekje zonder de nieuwe zorgtaken sinds 2015 structureel zo goed als sluitend is en de tekorten 2017-2019 voor het overgrote deel te maken hebben met de zorgtransitie en deels met een eenmalige aankoop. Natuurlijk zijn er ook in de begroting op de overige onderdelen extra uitgaven gedaan en is hier en daar een toename van de kosten te zien. Deze hebben we echter altijd grotendeels binnen de begroting op kunnen vangen. 

Helaas zijn er ook uitgaven gedaan en heeft de raad belissingen genomen die onsziens niet nodig waren. Denk aan de extra utigaven sportaccommodaties en de zwembadendiscussie. Het tekort had dus niet zo hoog hoeven te zijn en hadden we ook deels op kunnen vangen vanuit de algemene middelen door als raad minder verkistend te zijn. Uit deel 2 "Wat hebben we er aan gedaan en wat gaan we er aan doen" zal dat ook blijken. 

De stand van de reserves laat ook zien dat de gaten in de begroting zijn ook niet met buitensporig opsnoepen van reserves gedicht. Echter een tekort van 5 miljoen kan je maar 3 jaar hebben, dan is je totale reserve weg. Ingrijpen is daarom bittere noodzaak. 

De vooruitzichten zijn niet gunstig. Daarom zijn 2019 maar ook de komende jaren forse bezuinigingen en belastingverhoging voorzien. In het woensdag te verschijnen deel 2 "Financiën op orde : wat deden we er aan en wat gaan we er aan doen" gaan we daar nader op in.

 

* Alle cijfers zijn op basis van de jaarrekeningen 2014-2018, de begroting 2019-2022, de begroting 2020-2023 en de 2e bestuursrapportage 2019. Het jaar dat je een grafiek begint kan veelzeggend zijn voor het beeld wat je geeft. De keuze voor 2013 of 2014 als basisjaar voor grafieken is eenvoudig te verklaren: tot dat jaar gaat het huidige archief terug. Alle jaren daarvoor zitten in een ander archiefsysteem wat hiervoor niet is geraadpleegd. Alle genoemde bronnen zijn terug te vinden in het online gemeente archief. Ter info vermelden we nog dat een resultaat van een bepaald jaar  altijd pas het jaar erop aan de reserves toegevoegd wordt. Een positief resultaat in bijv. 2015 zorgt daarom in 2016 (o.a.) voor een stijging van de reserves.

** Dit is vanaf 2017 gedaan omdat dat het eerste jaar met een tekort is. Daarnaast zijn er sinds 2017 nieuwe regels voor verslaglegging. Daardoor zijn cijfers op een lager detailniveau van voor 2017 lastig te vergelijken met de cijfers vanaf 2017. 

 Het voorstel is om de locatie ten zuiden van de Sterkenburgerlaan 63a en 65 te Doorn te herontwikkelen. Daarvoor wordt de huidige bedrijfsbestemming gesaneerd, worden 6 vrijstaande woningen gerealiseerd en wordt de openbare ruimte heringericht. De raad moet daar de stedenbouwkundige kaders voor vast stellen. De verplichting om sociale en middendure woningen te bouwen (zoals woonvisie stelt) wordt afgekocht.

De SGP heeft dit voorstel gesteund. Wij vinden meer sociale en (met name) middeldure woningen zeker belangrijk. Deze locatie is echter buiten de rode contour gelegen. We realiseren ons dat het lastig is om daar de gewenste segmenten te realiseren en vinden het qua landschappelijke inpassing ook een overgangsgebied waar juist een kans is om industrie uit het groen te laten verdwijnen.

Het argument om meer woningen te realiseren vinden wij niet realistisch. De provincie heeft laten weten niet meer dan 6 woningen toe te staan. Ook nadat wethouder Jorg nogmaals het gesprek is aangegaan heeft de initiatiefnemer laten weten het plan niet aan te passen. Ook heeft hij aangegeven de bedrijfsbestemming verder te gaan ontwikkelen als de raad hier niet mee instemt Tot slot kunnen de buurtbewoners kunnen zich in dit plan voor 6 woningen vinden.

De raad moet zich afvragen: willen we deze kans benutten of de bedrijfsbestemming verder ontwikelen. Wat de SGP betreft benutten we deze kans. Beter een half ei dan een lege dop.

 

Op de plek van het voormalige Groene kruisgebouw op de kruising van de Julianalaan en Meester Bosweg in Leersum komen woningen. Twee blokken van 6 en 8 woningen, waarvan 5 sociaal en 9 middenduur.

De initiatiefnemer had in eeste instantie een plan voor 22 woningen. Na inspraak wordt dat teruggebracht tot 14 woningen. Dat is een situatie die niet uniek is. Dit zien we bij meer inbreidignslocatie terug. Nu is het ook wel zo dat 22 woningen op deze locatie en 14 meter hoogte wat nu in bestemmignsplan is toegestaan, wel afwijkt van de omgeving. Participanten hebben dus zeker een punt, omdat meer dan 2 bouwlagen afwijkt van de omgeving en bouwen in de hoogte hier dus eigenlijk niet aan de orde is. Alles overziende is onze fractie van mening dat 14 woningen hier ruimtelijk verantwoord is omdat het past bij de omgeving én de participanten en initiatiefnemer er samen uitgekomen zijn.

Dat maakt overigens wel weer duidelijk dat we met alleen inbreidingslocaties er niet gaan komen. Dit gaan we veel vaker zien, deze nadelen gaan op allerlei plekken spelen, omdat we nu eenmaal veel wijken met weinig bebouwing/dure woningen hebben. Dit onderstreept eens te meer de noodzaak om buiten de gebaande wegen, of anders gezegd, buiten de rode contouren te gaan denken.

Daarnaast moeten we bij inbreiding ook meer gaan accepteren dat de omgeving verandert. Niet omdat we dat zo graag willen, maar omdat meer woningen noodzakelijk is geworden door de toename van het aantal huishoudens.

Een ander nadeel van dit plan is dat het sociale koop betreft. Omdat het onder de oude woonvisie valt, is dat conform beleid. Goed dat dit in de nieuwe woonvisie is aangepast. Voor nu (voorstel is opgesteld toen oude woonvisie geldig was) is het niet anders en zullen we dit raadsvoorstel steunen.

Open legde tijdens de oordeelsvorming overigens terecht de vinger op de zere plek dat het wel opmerkelijk is dat de oudere generatie vaak beslist over waar de jongere genereatie mag wonen. Hun pleidooi voor meer bouwen voor jongeren kunnen wij ons zeker ook in vinden.

 

 

Utrechtse Heuvelrug werkt in U10 verband met 15 andere gemeenten aan een Ruimtelijke Economisch Programma (REP). Het is voor het eerst dat we proberen om samen tot een samenhangende visie te komen op het gebied van wonen, economie, mobiliteit, energie opwekking en natuur, voedselvoorziening en landschap. Het beoordelingskader REP stelt de uitgangspunten vast en de doelstellingen van het REP.

Het beoordelingskader is uitgebreid en bevat een groot aantal toch wel behoorlijk smart geformuleerde doelstellingen. Als we daar zo op hoofdlijnen naar kijken ziet dat er goed uit.

Het college geeft in reactie op deze uitgangspunten aan dat van onze gemeente geen bijdrage zal leveren aan grootschalige ontwikkelprojecten. Wel zetten wij door middel van inbreiding en transformatie in op OV-knooppunt ontwikkeling. Dat kan met elkaar in tegenspraak zijn, gaan er hierbij vanuit dat bedoeld wordt dat we als gemeente wel positief staan t.o.v. bouwen van woningen en/of kantoren rondom station 3B-Zeist. Wat willen we daar als gemeente eigenlijk? Een vraag waar we het met elkaar eens over moeten hebben.

Voorzitter, niet alleen voor dit voorbeeld bouwen rondom station 3B-Zeist, maar breder nog de vraag: is het ook op andere fronten niet beter om nu ons de vraag te stellen wat we waar willen in onze gemeente? En dat het college dan gesterkt door de raad in de regio dit gaat uitdragen?

Daarnaast zouden we graag meer nadruk willen leggen op alternatieve mobiliteitsoplossingen. Scenario’s zijn nu vooral gericht op faciliteren van wonen, werken én mobiliteit in de regio Utrecht.  Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat mensen hun baan gemiddeld 28 kilometer (vrouwen) tot 49 (mannen) van huis zoeken. Echter als we door slim innoveren de reistijd kunnen halveren, dan kun je wonen faciliteren in de krimpregio’s, denk aan gemeente Bronkhorst waar onze raad onlangs was, en werk faciliteer je dan in de regio Utrecht.

Een aantal voorbeelden: proef met trein zonder machinist in Groningen. Eind vorig jaar deed ProRail al een test met een zelfrijden vachttrein op de Betuweroute.  Bedrijven en studenten van de TU Eindhoven die zich richten op de Europese hyperloop als duurzaam alternatief voor vliegverkeer.

Het beoordelingskader geeft ons nog niet het gevoel dat de op te stellen visie echt vernieuwend en innovatief zal zijn. Desondanks is het ook lastig om KPI’s (indicatoren) voor innovatie op te nemen, maar we verwachten wel dat ons college zich hier voluit voor inzet.

We kunnen ons in elk geval vinden in de reactie van het college op het beoordelingskader en zullen daarmee instemmen. We beraden ons op de moties ten aanzien van dit onderwerp.

 

Onderstaand onze inbreng bij de oordeelsvorming over de begroting 2020-2023 door Gert-Jan van den Brink:

Het mag gezegd worden: College en ambtenaren hebben zichzelf overtroffen en zijn er in geslaagd om een begroting op te stellen, die én door de Provincie kan  worden geaccepteerd én voldoet aan de kaders die door de raad gesteld. Petje af! Hulde!

 

Ook de initiatieven richting VNG en Den Haag mbt trap op en trap af en de grillige eindsaldi van de circulaires worden door ons zeer op prijs gesteld!

De SGP heeft niet ingestemd met de onmogelijke opdracht aan het college door de geamendeerde kadernota vast te stellen en dat had een aantal redenen, maar de belangrijkste was: het eisenpakket van de indieners van het amendement zal een forse verhoging van de OZB vereisen om alles te kunnen realiseren.

En dat is uitgekomen. Of de andere partijen ook zo blij zijn met het neerleggen van deze rekening bij de burger?

We hebben in de fractie nagedacht of bijvoorbeeld dat half miljoen, dat de begroting rekbaar moet maken, moeten schrappen, of dat we het reserveren zodat het college er zonder Raad niet aan kan komen. Maar we begrepen dat er dan weer andere problemen ontstaan, hetzij met de Provincie, hetzij met de plannen van de schuldafbouw. Het is van de hond of de kat gebeten worden, maar gebeten worden we. Uiteindelijk willen we dat de Raad de controle hierover houdt en denken na over een amendement of een motie met dit onderwerp.

Een ander punt zijn de beheerplannen. In deze begroting wordt over nieuwe fietspaden gesproken, terwijl de huidige niet op orde zijn én als je de fietsstroken langs de buitenwegen meetelt veel meer kilometers fietsplezier op zouden leveren als ze goed onderhouden worden op basis van gedegen en gepland beheer. Ook op dat vlak denken we na over een amendement.

Tenslotte hebben we in deze zaal regelmatig de strategische personeelsplanning én de ICT voorzieningen van de gemeente naar voren gebracht. Beide onderwerpen zijn wel in deze begroting naar voren gebracht, maar voornamelijk tekstueel. Cijfers en trends voor het komend jaar missen we en als Raad zijn we daarmee niet optimaal geïnformeerd. Een groot deel van de gemeentelijke begroting gaat op aan personele kosten, maar daar zien we wel de kosten, maar niet het personeel. Die omissie proberen we in de vorm van een motie aan de orde te stellen.

We zijn  benieuwd hoe de andere partijen hierin staan.

 

Kadernota

De kadernota. Een nota met uitgangspunten voor het opstellen van de begroting voor 2020. Met de inhoudelijke beleidspunten die daarin meegenomen moet worden.

De gemeente heeft grote tekorten. Voornamelijk door tekorten op de jeugdzorg. Daarnaast heeft de raad er een handje van om steeds weer in te stemmen met allerlei plannen die geld kosten. Denk maar aan de zwembadendiscussie en het extra geld voor de sportvelden vorig jaar.

Afgelopen voorjaar is er een raadpleegronde gehouden onder inwoners. De ideeën van inwoners zijn niet meegenomen in de kadernota. Daarom hebben wij gevraagd om deze bij de begroting alsnog mee te nemen om tot creatieve invullingen te komen. Dit heeft het college toegezegd.

Tekort 6,5 miljoen

Op basis van de oorspronkelijke raming (bij kadernota 2019) is er een tekort in 2020 van 6,5 miljoen. Dit komt voornamelijk door:

tekorten sociaal domein: 3 miljoen extra uitgaven gedurende het jaar als gevolg van raadsbesluiten: 500.000 loon- en prijseffecten (o.a. nieuwe CAO ambtenaren): 2 miljoen Invoering omgevingswet: 800.000 Energie en klimaatbeleid: 400.000 Overige nieuwe ontwikkelingen zijn per saldo 0  (zowel extra uitgaven 600.000 maar ook besparingen eerdere begrotingsmomenten afgelopen jaar) 

Terugdringen tekort

Deels wordt dit tekort goedgemaakt doordat er na het opstellen van de kadernota bekend werd dat er extra geld vanuit Den Haag komt. Dit is een bedrag van 2,6 miljoen. Verbeteringen vanuit de stuurgroep sociaal domein moet 1 miljoen opelveren in 2020 oplopend tot 2,8 miljoen in 2020. Totaal zijn er voor 700.000 (2020) oplopend tot 1.000.000 bezuiningen opgenomen.  Het tekort komt ook na de kadernota nog uit op 2,5 miljoen.

Daarnaast heeft de raad een amendement aangenomen om tot een overschot van 500.000 te komen. Dat betekent dat komende zomer nog een gat van 1,1 miljoen gedicht moet worden. 

Overzicht 2020

Tekort:                                         - 6.500.000

Sociaal domein besparen         + 1.000.000

Overige bezuinigingen              + 700.000

Belastingverhoging                    + 1.600.000

Resultaat kadernota             -3.2000.000

Extra geld Den Haag                 + 2.600.000

Gewenst overschot                   - 500.000

Resterend tekort                   - 1.100.000

 

Bezuinigingen

De bezuinigingen zijn opgenomen in onderstaande tabel.

Moties en amendementen

Wij dienden een voorstel in om een extra verdieping te realiseren in het cultuurhuis. Extra werkplekken daar kan er voor zorgen dat een deel van het gemeentekantoor verhuurd kan worden. Dit en andere scenario's worden komende tijd onderzocht. 

Een amendement uitgangspunten om o.a. de schuldreductie doelstellingen te verhogen (zonder aan te geven hoe) en de uitgaven te bevriezen (zonder inzicht in maatschappelijke gevolgen) hebben wij niet gesteund. Ook de motie fietsprojecten kreeg onze steun niet. Motie vroeg om zonder budget een aantal fietsprojecten toch uit te voeren.

Een amendement die vroeg om geen reserve in te stellen van 0,3 miljoen voor het geval bezuinigingen niet direct al uitgevoerd worden. Dit lijkt ons goed (en wordt ook door provincie dringend geadviseerd) omdat er meestal een zekere tijd nodig is voordat bezuinigingen daadwerkelijk effect hebben.

Er is bij de kadernota alleen ingestemd met de bezuinigingen en nog niet met de inkomstenverhogingen. Dit lijkt ons onevenwichtig en onrealistisch. Daarom steunden wij een voorstel van Open om ook bij de kadernota in te stemmen met de inkomstenverhogingen. 

De motie brandstofafleverpunten steunen we omdat onze ondernemers attenderen op provinciaal beleid hieromtrent ronduit verstandig is. De motie afkoopsom middeldure woningen steunden we ook. Dit zorgt er voor dat ontwikkelaars die zich niet aan de woonvisie houden en afzien van middeldure woningen bouwen daar een boete voor betalen.

De motie alternatieve financieringsmethoden hebben we niet gesteund. Dit onderzoek wat gevraagd wordt, legt weer beslag op ambtelijke tijd. En kost ook geld, terwijl dit per project bekeken moet worden. Ieder project is anders en vraagt wellicht een andere vorm van financieren. De motie afbouw schulden van D66 hebben we niet gesteund. De motie is onrealistisch: eerst de kraan dicht (sluitende begroting), dan pas dweilen (schulden afbouwen).

Stemming Kadernota

Vanwege het aannemen van het amendement uitgangspunten hebben wij tegen de kadernota gestemd. Daarin wisten we ons gesteund door CU en D66. De andere partijen konden wel instemmen met deze kadernota.