Woordmelding CDA bij de begrotingsraad 2019
Vandaag is het moment om te besluiten over een ingrijpende ombuiging van de gemeentelijke financiën. Maar het gaat natuurlijk niet alleen over de cijfers. Juist niet. Waar het om gaat zijn de onderliggende aanpassingen in beleid en die raken onze inwoners. Daarom vinden we het als CDA goed dat het college de begroting vooraf laat gaan door een algemene beschouwing van de staat van Rheden. Zeker, die beschouwing roept vragen op en prikkelt. Maar dat is niet verwonderlijk omdat er ook veel aan de hand is. Het college spreekt van een herstel van balans dat nodig is op diverse terreinen. Als CDA herkennen we de hoofdlijnen in die analyse maar we willen er graag vanuit ons perspectief een belangrijk punt aan toevoegen.
Namelijk: als CDA blijven we vinden dat we van het idee af moeten dat de overheid – of het nu gemeentelijk of landelijk is – er is voor al uw problemen. Zoals we ook van het idee af moeten dat de markt zaligmakend is en geld het enige stuurmiddel is.
Nee, als CDA blijven we de nadruk leggen op eigen kracht en verantwoordelijkheid van onze inwoners. In die zin zijn wij heel blij met het vorige week gepubliceerdeerde discussiestuk van CDA dat als titel heeft zij-aan-zij. Dus geen jij en ik, of zij en wij, maar zij-aan-zij staan en je afvragen hoe je vertrouwend op je eigen kracht – dan wel met steun van de ander - dienstbaar kan zijn aan elkaar.
Als CDA maken we vanuit dit perspectief onze politieke keuzes en beoordelen we zo ook naar de voorliggende begroting. Enkele belangrijke aspecten daarbij waren:
1) Een daarvan is dat we vinden dat vrijwilligersorganisaties ontzien moeten worden. We constateren dat dat gelukkig het geval is. Verenigingen, mantelzorgers: ze verdienen alle steun omdat ze dagelijks inhoud geven aan het zij-aan-zij staan.
2) Een tweede punt is dat we geen onomkeerbare besluiten wilden. Ofwel, een eenmaal gesloten zwembad weer openen valt meestal niet mee. We constateren dat het college geslaagd is om onomkeerbare besluiten te vermijden.
3) Als derde: blijven investeren in de economische ontwikkeling in de eigen gemeente. Dat draagt bij aan alle facetten van duurzaamheid (meer locale werkgelegenheid), het vergemakkelijkt ook het zoeken naar mogelijkheden om iedereen mee te laten doen. We zien dat deze lijn, ondanks dat de middelen beperkter zijn, wordt doorgezet.
4) En tot slot: huishoudens met kinderen, zeker in de lagere inkomensgroepen maar ook middeninkomens, hebben het al jaren zwaar. Zij dienen zoveel mogelijk ontzien te worden en dat is gezien de huidige voorstellen gelukt.Ik wil nu op een aantal voorstellen in meer detail ingaan.
Jeugdzorg
Binnen het sociale domein zorgt de jeugdzorg voor veel hoofdbrekens. Hoewel er – het mag anders lijken – steeds meer geld naar toegaat, blijven er grote tekorten omdat de vraag alleen maar toeneemt. Wat betreft het CDA heeft het geen zin om de oplossing alleen te zoeken in meer geld al hebben we met een brandbrief de landelijke CDA-fractie wel gewezen op de kromme situatie waarbij het Rijk geld over heeft en de gemeente kampt met grote tekorten.Maar alleen meer geld richting jeugdzorg pompen heeft geen zin. We moeten ons als samenleving afvragen waarom de vraag zo groeit. We kennen allemaal de verhalen van toenemende prestatiedruk. Kinderen die steeds jonger moeten voldoen aan onrealistische eisen. We kennen de verhalen waarbij soms kleine problemen uitvergroot worden, we te snel medicaliserende labels plakken. Bombarderen we teleurstellingen niet te vaak direct tot een probleem in plaats van ze met enige nuchterheid te benaderen als een onderdeel van het leven. Ook weten we van een toename van het aantal vechtscheidingen waarvan het kind inderdaad vaak het kind van de rekening is.
Bibliotheek
Dan de bibliotheek. Een af en toe wonderlijke discussie volgens het CDA. De framing is dat het onvermijdelijk is dat de bibliotheek in Velp dicht zou moeten als gevolg van de aangekondigde ombuiging. Dat is naar ons idee nooit de bedoeling van het college geweest; daarom is ook niet ingezet op 20% korting op de subsidie maar op 10%. Bovendien wordt er tijd gegeven om die besparing te realiseren (vanaf 2021). Als CDA willen we dat er een Bieb in Velp blijft. Vandaar dat we de motie van CU van harte ondersteunen zodat die onduidelijkheid in ieder geval van tafel is. Maar ook mag duidelijk zijn dat we vast willen houden aan die 10% bezuinigingsdoelstelling. Waarom? Omdat de positie van de bibliotheek in de samenleving veranderd. NIet omdat wij dat willen maar omdat onze inwoners minder gebruik maken van de bibliotheek. In 2015 kregen de bibliotheken in onze gemeente nog ruim 200.000 mensen over de vloer, in 2018 waren dat er nog 150.000. Dus 25% minder. Het aantal uitgeleende boeken daalde navenant. Natuurlijk biedt de bibliotheek meer dan boeken maar het is gezien deze wetenschap geen onlogische gedachte om de subsidie te verlagen.
Inkomsten
In de begroting lezen we ook voorstellen om de inkomsten te verhogen.
Een van de belangrijkste is het kostendekkend maken van de uitgaven die gemoeid zijn met afvalverwerking en riolering. Ook kunnen we ons vinden in de verhoging van de OZB met de inflatiecorrectie. Overigens verbazen we ons over de reflex van een aantal partijen om direct naar de OZB te kijken als middel om tekorten in de zorg te dekken. Het grootste deel van OZB wordt betaald door inwoners die zorgvuldig om moeten gaan met hun inkomen om het huishoudboekje op orde te houden.Het zal inmiddels duidelijk zijn dat we de begrotingslijn zoals die door het college is ingezet kunnen vinden. Waarbij ons grootste punt van zorg blijft de hardheid en de haalbaarheid van de voorstellen. Nu is het tijd om de hand aan de ploeg te slaan.
Bert de Lange, fractievoorzitter CDA
